زخم های سرد یا تبخال زخم هایی دردناک همراه با خارش هستند که فقط برخی ارافراد به آن مبتلا می شوند. اما راه هایی برای پیشگیری و درمان آن وجود دارد.
علت بروز این زخم ویروس HSV-1 هریس است که براثرتماس سیمپلکس نوع 1 با پوست و یا مایعات بدن فرد آلوده منتقل می شود. این زخم حدود یک هفته باقی می ماند و پس ازآن هرگز بطورکامل درمان نمی شود.
بیش ازنیمی ازافراد به ویروسHSV-1 مبتلا هستند.
این ویروس ازطریق بوسه منتقل می شود. اما چرا همه افراد به این ویروس مبتلا نمی شوند؟ پاسخ این پرسش درژن های افراد است که باعث بروز تبخال می شود. ویروس HSV-1 برروی اعصاب همه وجود دارد ولی گاهی یک عامل موجب پدیدارشدن آن می شود.
علت بروزتبخال ممکن است نورخورشید، تب، استرس و یا قاعدگی باشد. بعضی افراد دو باردرسال و بعضی دیگرماهی یکبار تبخال می زنند.
تبخال معمولاً برروی لبها ظاهرمی شود اما این شامل زخم های دهانی نیست. ابتدا قسمتی ازلب قرمزشده و سپس تاول می زند و قبل ازبهبودی کامل زخم پوسته پوسته می شود.
ازهنگامی که پوست قرمزشده و خارش دارد تا زمانی که تاول ها ظاهرشود شما ناقل تبخال هستید. هنگامی که زخم کاملاً بهبود یافت دیگرمرحله انتقال تمام شده است.
گاهی ویروس حتی ازطریق بزاق منتقل می شود. این ویروس برروی لب فردی که قبلاً به تبخال مبتلا شده وجود دارد. به دلیل وجود ویروس دربزاق ممکن است به لیوان و ظروف آشپزخانه نیزمنتقل شود. رابطه جنسی دهانی نیزباعث عفونت دستگاه تناسلی شریک جنسی می شود.
پس بهتراست احتیاط کنید! ازبوسیدن افراد، استفاده مشترک ازقاشق و چنگال و لیوان و رابطه جنسی دهانی خودداری کنید.
التیام تبخال برای اولین بارحدود دوهفته طول می کشد اما دفعات بعدی بیش ازیک هفته طول نمی کشد. درمانی برای تبخال وجود ندارد. شما می توانید کمپرس سرد یا گرم را امتحان کنید. مصرف بعضی ازپماد های ضد تبخال مانند Acyclovir (Zovirax) وpenciclovir (Denavir) اگرچنانچه درشروع تبخال مصرف شود ممکن است سوزش و درد را کاهش دهد و زمان بهبودی را کوتاهترکند.
• پماد آسیکلوویر را 5 باردرروز بروی تبخال بمالید.
• با مشاهده اولین نشانه ازتبخال یکبارازپماد والسیکلوویر وسپس 12 ساعت پس ازآن استفاده کنید.
• دوزمصرفی پماد فاموکسیکلوویربرای درمان تبخال فقط یکباراست.
اگر پس ازلمس تبخال قسمت های دیگری ازپوست یا غشای مخاطی را لمس کنید ممکن است تبخال برروی گونه، چانه ، بینی یا اندام تناسلی افراد ظاهرشود. اگریکباراین اتفاق بیفتد دردفعات بعدی هم تبخال درهمان قسمت ظاهرمی شود. اما این عارضه بسیارنادراست. پس ازلمس تبخال دستهای خود را بشویید.
نوع دیگری ازتبخال، تبخال چشمی است که معمولاً برروی قرنیه اثرمی گذارد وهرچه سریعتر باید درمان بشود.
هرپس ورمبند نیزبیماری دردناکی است که بند آخرانگشتان را درگیرمی کند و بیشتربرای کودکان و نوجوانانی پیش می آید که تبخال دارند و انگشتان خود را می مکند و ازاین طریق تبخال را به بند انگشتان خود منتقل می کنند.
پیشگیری ازشیوع تبخال
با رعایت موارد زیراحتمال ابتلا به تبخال کاهی می یابد:
• نماندن درزیرنورخورشید بدون استفاده ازضد آفتاب صورت و لب
• مدیریت استرس
• خواب کافی
• ورزش روزانه
• سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن
هنگام مراجعه به پزشک
درصورت مشاهده نشانه های زیربه پزشک مراجعه فرمایید:
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
• اگرتبخال طی دو هفته بهبود پیدا نکرد
• اگرعلائم شدید بود
• اگرچشمتان مبتلا شد
• اگرتبخال شدید است و یا مرتب عود می کند.