شیر مادر در جهان به عنوان بهترین غذا برای تغذیه نوزاد شناخته شده است، زیرا شیردهی از مادر و نوزاد در مقابل بسیاری از بیماری ها و مشکلات جسمی محافظت می کند. بسیاری از خانم ها که شیردهی به نوزاد خود را آغاز کردند، پیش از حداقل زمان توصیه شده برای شیردهی، یعنی 6 ماه، آن را متوقف کردند. اغلب خانم ها به دلیل مشکلاتی که برایشان در فرایند شیردهی به وجود می آید آن را متوقف می کنند.
خوشبختانه با راهنمایی های مفید و روش های درمانی موثر اکثر خانم ها می توانند به این مشکلات پیروز شده و شیردهی به نوزاد را ادامه دهند. در این مقاله به بررسی مشکلات موجود در دوران شیردهی پرداخته مش شود و سعی می شود راه حل هایی برای برطرف کردن این مشکلات ارائه شود.
دریافت نکردن شیر کافی
یکی از مهم ترین عللی که خانم ها شیردهی به نوزاد خود را متوقف می کنند، این است که تصور می کنند نوزاد شیر کافی نمی خورد. اما در بسیاری از موارد مادر دارای شیر کافی برای تغذیه کودک می باشد. کمبود شیر زمانی اتفاق می افتد که نوزاد قادر نباشد به خوبی شیر را از پستان مادر استخراج کند یا مادر شیر کافی تولید نکند.
کم تولید شدن شیر در بدن مادر – تولید کم شیر توسط بدن مادر دلایل مختلفی دارد، از جمله:
- پستان های مادر در دوران بارداری به اندازه کافی بزرگ نشدند – این مشکل در صورتی بروز می کند که پستان های مادر بافت تولید شیر به اندازه کافی نداشته باشد.
- مادر قبلا تحت جراحی پستان یا پرتو درمانی قرار گرفته است.
- مادر دچار عدم تعادل هورمونی است.
- مادر داروهایی تولید مصرف می کند که با تولید شیر تداخل دارند.
خانم هایی که قبلا جراحی پستان داشته اند، جراحی هایی مانند بزرگ کردن یا کوچک کردن پستان، اغلب در تولید شیر کافی دچار مشکل می شوند. برای برخی از آنها شیر دادن به نوزاد امکان پذیر نیست. اگر شما قبلا تحت جراحی پستان قرار گرفته اید، در باره نوع جراحی و تاثیر آن بر روی بافت های تولید شیر از پزشک خود سوال بپرسید.
استخراج ضعیف شیر – نوزادان بنا به دلایلی قادر به استخراج کافی شیر نیستند، این دلایل عبارتند از:
- نوزاد به طور مکرر تغذیه نمی شود که باعث می شود تولید شیر کم شده یا به طور کامل متوقف شود.
- نوزاد نمی تواند پستان مادر را به طور محکم بگیرد.
- به طور مکرر از مادر جدا می شود.
بسیاری از نوزادان در چند روز اول پس از تولد خیلی خواب آلود هستند و بیدار نگاه داشتن آنها کار سختی است. این امر باعث می شود نوزاد به اندازه کافی شیر نخورد. دیگر نوزادان در کنترل عضلات، از جمله عضلاتی که در گیر مکیدن شیر می شوند، دچار مشکل هستند. همین امر باعث می شود به درستی قادر به استخراج شیر نباشند. مشکل تغذیه در بین نورس و نوزادانی که زودتر به دنیا می آیند، شایع می باشد. بسیاری از مادران نیز گریه نکردن کودک را به حساب عدم نیاز وی به شیر تلقی می کنند، در حالیکه نوزاد در این شرایط بسیار خواب آلود است و ممکن است گرسنگی را از طریق گریه اعلام نکند.
تشخیص مصرف ناکافی شیر – پزشک بر اساس شواهد زیر تعیین می کند که آیا نوزاد شیر کافی دریافت کرده است یا خیر:
- تعداد دفعاتی که مادر به نوزاد شیر داده است – در هفته اول زندگی نوزاد، مادر 8 تا 12 بار در طی 24 ساعت به نوزاد شیر می دهد. تا هفته چهارم پس از تولد شیردهی به 7 تا 9 بار در روز کاهش می یابد.
- میزان ادرار و مدفوعی که نوزاد دفع می کند – تا هفته پنجم، نوزادانی که شیر کافی می خورند، در روز 6 تا 8 بار دفع ادرار و 3 تا 4 بار دفع مدفوع خواهند داشت. (در زمان مصرف شیر مادر مدفوع نوزاد زرد کمرنگ است.).
- وزن نوزاد – نوزادان در 3 تا 7 روز اول زندگی حدود 7 درصد از وزن خود را از دست می دهند و معمولا طی یک تا دو هفته به وزن زمان تولد خود برمی گردند. زمانی که پستان مادر پر از شیر باشد – روز سوم تا پنجم – نوزاد نباید وزن از دست بدهد. اگر نوزاد 10 درصد از وزن خود را از دست بدهد یا در زمان مورد انتظار نتواند به وزن اولیه خود بازگردد، پزشک به دنبال کشف دلایل این مشکل خواهد بود. اگر در حال استفاده از یک مقیاس پزشکی برای نوزاد هستید، به یاد داشته باشید که قبل و بعد از تغذیه نوزاد وزن او را با همان لباس ها و پوشک اندازه گیری کنید.
کنترل کم شیر خوردن نوزاد – اگر پزشک در مورد شیر خوردن کافی نوزاد مردد است، شروع به بررسی علت آن خواهد کرد. به این منظور در مورد تجربیات شیردهی شما و همچنین سابقه پزشکی شما سوالاتی خواهد پرسید. به علاوه پزشک طریقه شیر دادن شما به نوزاد را نیز تماشا خواهد کرد تا مشکلات مربوط به آن را بررسی کند. اگر در طریقه شیر دادن شما به نوزاد مشکلی وجود داشته باشد، پزشک آموزش های لازم را به شما خواهد داد تا نوزاد بتواند پستان را به درستی گرفته و شیر را بمکد.
اگر قدرت مکیدن نوزاد خوب باشد و در عین حال دچار مشکل کم خوردن شیر باشد، توصیه می شود که تعداد دفعات شیردهی به نوزاد را بیشتر کنید یا با استفاده از پمپ پستان یا ماساژ با دست، تولید شیر را در پستان ها تحریک کنید.
داروهایی به نام galactagogues وجود دارند که تولید شیر را افزایش می دهند، اما مشخص نیست که آیا این داروها واقعا موثر هستند یا خیر و اینکه ایمنی آنها تایید شده است و برای نوزاد بی خطر هستند یا خیر. بنابراین مصرف آنها توصیه نمی شود.
