بی خانمان هایی که در گورها زندگی می کنند، فقط در معرض خطر سرما نیستند. محیط گورستان ها از نظر بهداشتی نیز خطرناک هستند. سلامت جسمی آنها به دلیل کمبود بهداشت و محیط خاص گورستان در معرض خطر است. در برخی کشورها برای دفن جسد از تابوت استفاده می شود. تابوت ها نیز به شکلی دیگر باعث آلودگی محیط می شوند. گورستان ها یکی از مهم ترین منابع آلودگی انسانی هستند که متاسفانه نادیده گرفته شده اند.
گورستان و آلودگی آب های زیرزمینی
آلودگی آب های زیرزمینی زمانی رخ می دهد که آلاینده ها به زمین وارد می شوند و راه خود را به آب های زیرزمینی پیدا می کنند. این آلودگی به دلیل وجود آلاینده های جزئی و ناخالص در آب های زیرزمینی نیز به طور طبیعی اتفاق می افتد. آلودگی آب های زیرزمینی زمانی رخ می دهد که محصولاتی مانند بنزین، نفت، نمک جاده و مواد شیمیایی وارد آب زیر زمینی می شوند و این امر باعث می شود آب زیر زمینی برای انسان خطرناک شود.
در فرایند تشییع جنازه نیز هر بار با وارد شدن بدن یک انسان به زمین سه گالن محلول فرمالین مومیایی مبتنی بر فرمالدئید وارد زمین می شود.
کشاورزی، صنعت و محل های دفن زباله مهم ترین منابع آلودگی محیط زیست توسط انسان محسوب می شوند. با این حال توجه کمی به گورستان ها به عنوان منبع آلودگی آب های زیرزمینی شده است.
109 هزار گورستان در امریکا توسط سازمان زمین شناسی به رسمیت شناخته شده است. سالانه 22500 گورستان در امریکا، مقادیری از مواد زیر را در زمین دفن می کنند:
- 14000 تن فولاد
- 90272 تن فولاد تابوت
- 2700 تن مس و برنز تابوت
- 70 هزار متر مکعب تخته از چوب های جنگلی
- 3130 متر مکعب از مومیایی سیال که معمولا شامل فرمالدئید
تابوت
مواد شیمیایی سمی که از تابوت ها وارد آب های زیرزمینی می شوند، عبارتند از مواد مربوط به مهر و موم، مواد نگهدارنده، دستگیره های فلزی و زیورآلاتی که برای تابوت های چوبی استفاده می شوند. دفن تابوت ها می تواند یک خطر برای محیط زیست محسوب شود، زیرا فلزاتی که برای ساخت تابوت ها استفاده می شوند، حاوی سموم مضری هستند. این سموم می توانند وارد خاک اطراف و آب های زیرزمینی شوند. تولید کنندگان تابوت در بین خطرناک ترین منابع تولید زباله هستند که مواد شیمیایی مانند متیل و زاین را مورد استفاده قرار می دهند و در پایان نیز از اسپری هایی برای محافظت لایه بیرونی تابوت استفاده می کنند. این تابوت ها به خاک سپرده می شوند و یا سوزانده می شوند.
مواد نگهدارنده چوب و رنگ های استفاده شده در ساخت تابوت ها حاوی مواد معدنی می باشند، از جمله نفتالین مس و آمونیوم یا آرسنات مس کرومات (CCA) و همچنین مس آمونیوم چهارتایی (ACQ) و آزول بور مس (CBA). قبل از دهه 1940 ترکیبات سرب معمولا برای رنگ امیزی در رنگ ها استفاده می شدند.
این فلزات سمی مانند منگنز، نیکل، مس و وانادیوم نیز در نمونه های رنگ های قدیمی شناسایی شدند. در حال حاضر بسیاری از رنگ ها حاوی سرب، جیوه، کادمیوم و کروم هستند. آرسنیک نیز به عنوان رنگدانه، ماده نگهدارنده چوب و به عنوان یک ماده ضد ضد رسوب مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که باریوم به عنوان رنگدانه و یک بازدارنده از خوردگی مورد استفاده قرار می گیرد.
فلزات نیز برای دسته ها و دیگر زیور آلاتی استفاده می شوند که به بیرون تابوت متصل می شوند. این دسته ها و زیورآلات نیز حاوی مواد معدنی مانند روی، مس، نقره و برنز هستند. اغلب این موارد با اسپری رنگ می شوند، آبکاری شده و به منظور بهبود زیبایی تحت فرایندهای دیگری قرار می گیرند.
فرمالدئید
هدف اولیه مومیایی کردن به تعویق انداختن تجزیه بدن می باشد. امروزه عنصری که در فرایند مومیائی کردن استفاده می شود، فرمالدئید می باشد. سازمان بهداشت جهانی و سازمان حفاظت از محیط زیست فرمالدئید را به عنوان یکی از خطرناک ترین زباله ها و یک عامل سرطان زا معرفی کرده است. با دفن هر انسان مومیایی شده در حقیقت سه گالن محلول مومیایی مبتنی بر فرمالدئید نیز دفن می شود.
در روند تجزیه بدن انسان، به ازای هر یک کیلوگرم از وزن بدن، 0.4 تا 0.6 لیتر شیرابه تولید می شود. این شیرابه ها حاوی باکتری های بیماری زا و ویروس هایی است که ممکن است آبهای زیر زمینی را آلوده کرده و با نوشیدن آب آشامیدنی بیماری هایی بروز می کند.
تاکنون این مسئله در مناطق مختلف جهان (از جمله برزیل، استرالیا، افریقا، پرتغال، انگلستان و لهستان) بررسی شده و اخیرا نیز توجه بیشتری بر روی این موضوع متمرکز شده است. گورستان ها اغلب در زمینه کمیت و کیفیت تغییرات در انواع میکروارگانیسم ها نقش دارند. در برخی موارد این تغییرات در تنظیمات محیط زیست یک محل که در آن قبرستان وجود دارد، نقش مهمی دارند. به این ترتیب کارکنانی که در فرایند تشییع دخیل هستند و افرادی که در مجاورت گورستان ها زندگی می کنند تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند.