ملاتونین (Melatonin) نوعی هورمون است که به طور طبیعی در بدن تولید می شود.
از مکمل ملاتونین برای درمان اختلالات خواب و مشکلات دیگر استفاده می شود.
تاثیر ملاتونین در درمان بیماری های خاص ناشناخته است.
ملاتونین همراه با داروهای دیگر برای کمک به درمان بی خوابی و اختلالات خواب در افراد نابینا، سندرم فاز خواب تاخیری (DSP ها) و مشکلات خواب در کودکان مبتلا به اختلالات تکاملی یا روانی استفاده می شود.
پس از ترک سیگار و یا توقف استفاده از داروهای بنزودیازپین از این مکمل جهت کمک به خوابیدن استفاده می شود.
برخی افراد برای زنگ زدن گوش، بیماری آلزایمر، افسردگی، سندرم خستگی مزمن، فیبرومیالژیا، سردرد، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، پوکی استخوان، دیسکینزی کینزیا (اختلال حرکتی)، صرع، سرطان، یائسگی، حفاظت از آفتاب سوختگی، ناباروری و کنترل بارداری مکمل ملاتونین مصرف می کنند.
ملاتونین و کودکان
این مکمل برای درمان کودکان دچار اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD)، اوتیسم، ناتوانی مغزی، یا رشد مغزی استفاده می شود.
با این حال، تحقیقات نشان می دهند که ملاتونین نباید برای بسیاری از کودکان استفاده شود.
دوزهای بالای ملاتونین ممکن است باعث تشنج کودکان شود.
به دلیل اثرات بالقوه بر هورمونها، این مکمل ممکن است در تغییرات دوران بلوغ اختلال ایجاد کند.
ملاتونین و سگ ها
برخی اوقات، ملاتونین برای خواب بهتر، کاهش اضطراب، و یا کاهش فشار خون سگ ها استفاده می شود.
قبل از استفاده ملاتونین در خصوص جوانب مثبت و منفی آن با دامپزشک صحبت کنید.
ملاتونین و جت لگ/جت زدگی
بعضی تحقیقات و مشاهدات نشان می دهند که ملاتونین می تواند علائم جت لگ/جت زدگی (بیخوابی و ناراحتی ناشی از مسافرت طولانی با هواپیما)_ به خصوص هنگام پرواز از غرب به شرق_ را بهبود ببخشد.
مکمل ملاتونین به داشتن هوشیاری، هماهنگی حرکات، رفع خواب آلودگی و خستگی روزانه کمک می کند.
با این حال، برخی مطالعات نشان می دهند که ملاتونین باعث خواب سریع افراد مبتلا به جت لگ نمی شود.
عوارض جانبی ملاتونین
- خواب آلودگی در طول روز
- حالت افسردگی
- تحریک پذیری
- دل درد
- سردرد
- سرگیجه
- بزرگ شدن پستان در مردان
- کاهش تعداد اسپرم در مردان
- کاهش میل جنسی
تداخلات ملاتونین
قبل از شروع مصرف کورتیزون، پزشک را از استفاده تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین ها، رژیم غذایی آگاه کنید به ویژه:
- آنتی بیوتیک ها
- آسپرین یا استامینوفن (Tylenol)
- قرصهای پیشگیری از بارداری
- انسولین یا سایر داروهای دیابت
- داروهای ضد درد
- داروهای معده مانند لانزوپرازول (Prevacid)، امپرازول (Prilosec)، و یا اندانسترون (Zofran)
- داروهای اختلال کم توجهی- بیش فعالی
- داروهای قلب یا فشار خون
- داروهای درمان و یا جلوگیری کننده از لخته شدن خون، از جمله کلوپیدوگرل (Plavix) و وارفارین (Coumadin ، Jantoven)
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و مانند ایبوپروفن (Advil, Motrin)، ناپروکسن، و غیره
- داروهای استروئیدی
- ویتامین بی 12 (B12)
- هیپریکوم/هوفاریقون
- اکیناسه (سرخارگل)
- مکمل های غذایی یا گیاهی
دیگر تداخلات ملاتونین
در صورت سفر به مناطق زمانی مختلف، ملاتونین ممکن است بر قدرت تفکر و پاسخ دهی تاثیر گذاشته و چرخه خواب - بیداری را مختل کند.
حداقل چهار ساعت پس از مصرف مکمل از رانندگی یا کار با ماشین آلات اجتناب شود.
در هنگام مصرف ملاتونین، نوشیدن محصولات حاوی کافئین مانند قهوه، چای، نوشابه، و نوشابه های انرژی زا اجتناب شود. کافئین می تواند سطح ملاتونین را افزایش دهد.
میزان مصرف ملاتونین
ملاتونین معمولا به شکل قرص در دسترس است. اما، اشکال دیگری از آن همچون کرم جهت اعمال روی پوست و قرص زیر زبانی نیز در بازار وجود دارد.
دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قیل از مصرف حتما مطالعه و به دقت انجام شود.
دارو را طبق دستور تجویزی مصرف کنید. میزان بیشتر یا کمتر، دفعات بیشتر یا کمتر، و طولانی تر از مدت تجویز، دارو را مصرف نکنید. چراکه خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
دوز معمول برای درمان بی خوابی 0.3 تا 5 میلی گرم در هنگام خواب است. شرایط مختلف پزشکی و سنین مختلف بر تعیین میزان دوز دارو تاثیر می گذارند.
در شروع مصرف، کمترین دوز مکمل مصرف شود.
ملاتونین در هنگام خواب مصرف می شود.
اگر مکمل برای درمان جت لگ/جت زدگی (بیخوابی و ناراحتی ناشی از مسافرت طولانی با هواپیما) استفاده می شود، دوز تعیین شده را در هنگام خواب اولین روز ورود به مقصد مصرف شود و دو تا پنج روز ادامه یابد.
مصرف بیش از حد ملاتونین
مصرف بیش از حد ملاتونین منجر به خواب آلودگی شدید و برهم خوردن چرخه خواب- بیداری می شود.
علائم مصرف بیش از حد ملاتونین عبارتند از سردرد، خواب آلودگی، و ناراحتی معده.
در صورت شک به مصرف بیش از حد ملاتونین بلافاصله با مرکز کنترل مسمومیت و یا اورژانس تماس بگیرید.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی
ملاتونین اغلب در صورت نیاز مصرف می شود و به این دلیل زمانبندی مصرف ندارد.
با این حال، در صورت وجود زمانبندی مصرف، در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود،طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی مصرف نکنید.
