گاهی رفتارهای کودک شما طوریست که باعث لبریز شدن صبر شما می شود. بهتر است بدانید تنها شما نیستید که این مشکل را دارید. کودکان پیش از دبستان تمایل زیادی به مستقل شدن دارند و در عین حال به توجه و عشق اطرافیان نیز احتیاج زیادی دارند.
روانشناسان در این زمینه می گویند سن 3 تا 5 سالگی سخت ترین و مایوس کننده ترین دوران برای تربیت فرزندان می باشد. در ادامه رایج ترین اشتباهاتی که والدین در برخورد با فرزندان خود دارند، بیان می شوند. راه حل هایی نیز بیان می شوند تا به والدین کمک کند اشتباهات خود را برطرف کنند.
1. منحرف شدن بیش از حد از کارهای روزمره
روانشناسان معتقدند که سازگاری و تداوم برای کودکان قبل از دبستان از اهمیت بالایی برخوردار است. زمانی که نسبت به کارهای روزمره خود استمرار و سازگاری کافی نداشته باشید، باعث گیج شدن کودک خود می شوید و این امر منجر به بروز بداخلاقی در وی خواهد شد. اینکه گاهی به کودک اجازه انجام کاری را بدهید و گاهی او را از آن کار منع کنید، برایش قابل درک نخواهد بود. به عنوان مثال چرا دیروز بعد از مهد کودک اجازه داشت به مدت 10 دقیقه در پارک بازی کند، اما امروز این اجازه را ندارد.
راه حل این مشل این است که نسبت به رفتارهای خود ثابت قدم باشید – اعم از نظم و ترتیب، خوابیدن یا صرف وعده های غذایی.
2. تمرکز بر روی موارد منفی
خیلی راحت می توان بر روی عملکردهای منفی کودک – مانند داد و فریاد کردن وی – تمرکز کرد و رفتارهای خوب او را نادیده گرفت. روانشناسان در این زمینه می گویند والدین تمایل دارند بر روی آنچه دوست ندارند فرزندشان انجام دهد، تمرکز کنند و دائم در حال بیان جملاتی هستند، مانند: پرت نکن، این حرف را نزن، این کار را نکن و غیره.
بهتر است زمانی که فرزند شما کار مثبتی انجام می دهد، به وی پاداش داده و او را تشویق کنید. این پاداش می تواند تشویق کردن، بوسیدن یا در آغوش گرفتن کودک باشد. می توانید حس خود را در مورد رفتار مثبت او نیز بیان کنید، به عنوان مثال به وی بگویید: خیلی خوب است که به حرفم گوش می دهد. یا وقتی با کودکان پارک دوستانه رفتار می کنی، خیلی خوشحال می شوم.
3. نبود علائم هشدار دهنده
والدین اغلب سعی می کنند در تلاطم و عصبانیت فرزند خود با وی رفتار منطقی داشته باشند یا او را آرام کنند. اما این کار تقریبا بیهوده است. بهتر است بدانید تا زمانی که بتوانید موضوع را عوض کنید یا رفتار کودک را پیش بینی کنید، قدرت در دست شماست. اما تا زمانی که کودک خشمگین باشد، صحبت های شما را نمی شنود.
سعی کنید علائم هشدار دهنده کودک را کشف کرده و پیش بینی کنید. معمول ترین این علائم عبارتند از خستگی، گرسنگی و بی حوصلگی. کودک را همراه خود به سوپر مارکت نبرید، مگر اینکه قبل از آن خوب خوابیده باشد و یا یک میان وعده سالم در کیف داشته باشد.
4. تشویق فریادهای کودک
آیا فریادهای کودک شما را عصبی می کند؟ به عنوان مثال کودک با فریاد از شما می خواهد او را به پارک ببرید، آیا این فریادها باعث می شود که بلافاصله قبل از خوردن شام او را به پارک ببرید؟ با این اقدام در حقیقت فریادهای کودک را تقویت می کنید. کودک کشف می کند که با گریه و فریاد می تواند به خواسته خود برسد. مراقب باشید، زیرا در این سن کودک خیلی چیزها را کشف می کند و تشخیص می دهد چه رفتاری موثر خواهد بود.
راه حل این است که رفتارها و فریادهای کودک را نادیده بگیرید. بهترین واکنش در مقابل رفتارهای تهاجمی کودک، قهر و فریادهای او این است که هیچ واکنشی نشان ندهید و هیچ پاسخی به وی ندهید. اگر در این راه مصمم باشید، کودک متوجه خواهد شد که این روش راه مناسبی برای رسیدن به خواسته اش نیست.
5. برنامه ریزی بیش از اندازه
والدین اغلب برنامه ریزی های زیادی برای کودک خود می کنند و او را در کلاس های مختلف ثبت نام می کنند. پس از آن تعجب می کنند که چرا پس از انجام فعالیت های مختلف، کودک پس از دراز کشیدن در تخت خود بلافاصله نمی خوابد.
محققان معتقدند که در این شرایط کودک هنوز به آرامش نرسیده است. هر کودک، به ویژه کودکان پیش از دبستان، نیاز به زمانی برای استراحت و آرامش دارند. بهتر است از ایجاد مشغله زیاد برای کودک خود اجتناب کنید و به وی زمان بدهید تا به بازی بپردازد.
6. درک اهمیت بازی
بسیاری از والدین تصور می کنند که تنها با ثبت نام کودک در برنامه های غنی می توان به وی آموزش داد و محیطی مساعد برای وی آماده کرد. اما این تفکر درست نیست. آنچه در این سن برای کودک بسیار آموزنده و تقویت کننده است بازی های آزاد می باشد.
بازی آزاد به بهترین شکل به رشد مغز کمک می کند. در بازی کودک چالش ای مختلفی را تجربه می کند، چالش هایی که نه خیلی سخت و نه خیلی آسان هستند.
بنابراین برای کودک خود زمان و محیطی برای بازی فراهم کنید. به یاد داشته باشید که بازی برای کودکان پیش از دبستان به معنای انتخاب فعالیت مورد علاقه خود می باشد. انتخاب آزاد برای کودک بسیار مهم است. کودکان پیش از دبستان به انجام کارهای خانه علاقه دارند، اما این کار نیز نوعی بازی برایشان می باشد. آنها این کار را انتخاب کرده و از آن لذت می برند.
7. پرت شدن حواس با کارهای روزمره
کودک ممکن است به تنهایی و به طور مستقل به بازی بپردازد، اما این بدان معنانیست که او نیازی به توجه ندارد. اگر والدین در کنار کودک خود ننشینند و با وی به بازی نپردازند، کودک دچار کمبود توجه خواهد شد.
نه تنها بسیاری از والدین با فرزند خود به بازی نمی پردازند، بلکه بسیاری از آنها سرگرم کار با کامپیوتر یا تلفن همراه خود می شوند. کودکان بسیار باهوشند و درک می کنند که آیا والدین به آنها توجه می کنند یا خیر.
بهتر است زمانی را به بازی با کودک خود اختصاص دهید. نیم ساعت بازی متمرکز می تواند توجه مورد نظر کودک را کامل کند. نیم ساعت بازی کامل، بدون توجه به مسائل اطراف، بسیار بهتر از چند ساعت بازی کردن با حواس پرت و مشغله های دیگر است.
8. واکنش شدید به دروغ کودک
دروغ گفتن کودک مسئله ای است که والدین را به شدت ناراحت می کند و ممکن است واکنش های شدیدی نشان دهند. روانشناسان معتقدند که بهتر است والدین دروغگویی را برای کودک نوعی تجربه تلقی کنند و نه یک مشکل اخلاقی.
وقتی کودک شروع به دروغگویی می کند، به شناخت بزرگی دست پیدا می کند. دروغ یک تجربه هیجان انگیز و کمی ترسناک برای کودک محسوب می شود. اما والدین این تجربه را نوعی گناه بزرگ تلقی می کنند و از کوره در می روند.
به دروغ های کودک واکنش شدید نشان ندهید. به یاد داشته باشید که گفتن یک یا دو دروغ در دوران کودکی بخشی از رشد کودک محسوب می شود. بهترین والدین در این شرایط کسانی هستند که صبور هستند، به کودک خود زمان می دهند و می دانند که تغییرات یک شبه اتفاق نمی افتند.
نگارنده مقاله: گروه مترجمان سبزوسالم