تشنج یافته های فیزیکی و یا تغییررفتارهای ناشی ازوجود اختلال درفعالیت الکتریکی مغز یا ناشی ازخارج شدن سلول های عصبی موجود درقشرمخ می باشد.
نشانه های تشنج حمله های ناگهانی همراه با تغییرهوشیاری، فعالیت های حرکتی و پدیده های حسی است.
تشنج ممکن است براثرآسیب رسیدن به سر، تومورهای مغزی، مسمومیت با سرب، رشد بد و نادرست مغز، بیماری های ژنتیکی و عفونی و تب ایجاد شود.
علائم حسی از لوب پاریتال وعلائم حرکتی ازلوب فرونتال ناشی می شود.
اولویت های پرستاری ازبیماران مبتلا به تشنج عبارتند از:
1. پیشگیری یا کنترل تشنج.
2. محافظت از بیماربمنظورجلوگیری ازهرگونه آسیب.
3. بازنگه داشتن راه هوایی و یا عملکرد تنفسی.
4. افزایش مثبت اعتماد به نفس.
5. ارائه اطلاعات در مورد روند بیماری، پیش آگهی و درمان
مراقبت های پرستاری بمنظورپیشگیری ازآسیب رسیدن به بیمار:
• تعیین علل مانند عوامل خطر و میزان خطربا توجه به موقعیت فرد بیمار
• توجه به سن، جنس، توانایی تصمیم گیری ، سطح شناخت و تلاش بیمار
• آگاهی داشتن ازمحرک های مختلفی که ممکن است بروز تشنج را تسریع کند.
• مطالعات تشخیصی و آزمایشات برای بررسی اختلالات و عدم تعادل
• تشخیص علائم هشداردهنده تشنج و مراقبت ازبیمار درطول تشنج و بعد ازآن
• قراردادن ریل های جانبی تخت بیمارو پایین آوردن تخت تا حد امکان
• هشداردادن به بیماربرای نکشیدن سیگارزیرا درصورت بروز تشنج ممکن است بیماردچارسوختگی شود.
• محافظت ازسربیماردرحین تشنج
• عدم استفاده ازدرجه تب سنج دهانی زیرا درصورت بروز تشنج ممکن است درجه دردهان بیماربشکند.
• استراحت دادن به بیماردرصورت مشاهده علائم هشداردهنده
• ماندن درکناربیماردرهنگام تشنج و پس ازآن
• قراردادن سربه یکطرف بمنظوربازنگه داشتن راه تنفسی و قراردادن جسم پلاستیکی میان دهان
• قراردادن سربرروی بالش نرم
• توجه به فعالیت های ناشی ازتشنج، رفتارهای غیرعادی، ازدست دادن هوشیاری، بی اختیاری، فعالیت چشمها، اختلالات تنفسی و یا سیانوز
• کنترل علائم حیاتی و عصبی پس ازتشنج مانند کنترل سطح هوشیاری، جهت یابی، توانایی صحبت کردن، حافظه، فشارخون، نبض و تنفس
• کمک به بیماربرای به دست آوردن کنترل و کاهش اضطراب پس ازتشنج
• ارزیابی بیمارازنظرآسیب های وارده براثرانقباضات عضلانی تکراری
• تشخیص صرع تونیک کلونیک سریع ارثی زیرا اگردرمان نشود ممکن است به اسیدوزمتابولیک، هیپرترمی، هیپوگلیسمی، اریتی، هیپوکسی، افزایش فشارداخل جمجمه ، انسداد راه هوایی و ایست تنفسی منجرشود.
مراقبت های پرستاری بمنظورپیشگیری ازانسداد راه تنفسی بیمار:
• اطمینان ازخالی بودن دهان بیمارازهرگونه جسم خارجی ازقبیل دندان مصنوعی، آدامس و قرص
• خواباندن بیماربرروی سطح صاف و نگه داشتن سربه یکطرف بمنظورتسهیل خروج ترشحات ازدهان و قرارنگرفتن زبان درراه تنفس
• بیرون آوردن پوشش گردن ، قفسه سینه و شکم
• قراردادن راه هوایی پلاستیکی بین فک بیماربمنظوراستفاده ازساکشن درصورت لزوم
• دادن اکسیژن به بیماردرصوت لزوم که می تواند هیپوکسی ناشی ازکاهش گردش خون درطول تشنج را کاهش دهد.