لوسمی میلوئیدی حاد
(acute myelogenous leukemia (aml
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) در واقع سرطان خون و مغز استخوان است.علائم عمومی و نشانه های مراحل اولیه لوسمی میلوئیدی حاد ممکن است مانند آنفولانزا یا سایر بیماری های شایع باشد. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد را افزایش دهد عبارتند از:
- افزایش سن
- جنس
- درمان سرطان قبلی
- قرار گرفتن در معرض تابش تشعشعات
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
- استعمال دخانیات
- دیگر اختلالات خونی
- اختلالات ژنتیکی
شرح بیماری
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) سرطان خون و مغز استخوان(بافت اسفنجی در داخل استخوان های که در آن سلول های خونی ساخته می شوند) است.
کلمه "حاد" در لوسمی میلوئیدی حاد نشان دهنده پیشرفت سریع بیماری است. میلوئیدی سرطان خون یک گروه از سلول های سفید خون به نام سلولهای میلوئید را تحت تاثیر قرار می دهد، که به طور معمول در انواع مختلفی از سلول خونی، مانند سلول های قرمز خون، سلول های سفید خون و پلاکت ها گسترش می یابد.
لوسمی میلوئیدی حاد نیز به عنوان لوسمی حاد میلوئید، لوسمی حاد میلوبلاستیک( myeloblastic)، لوسمی گرانولوسیتیک حاد و لوسمی حاد غیرلیمفوسیتیک nonlymphocytic) )شناخته شده است.
نشانه ها
علائم عمومی و نشانه های مراحل اولیه لوسمی میلوئیدی حاد ممکن است مانند آنفولانزا یا سایر بیماری های شایع باشد.
علائم و نشانه های لوسمی میلوئیدی حاد عبارتند از:
تب
درد استخوان
بی حالی و خستگی
تنگی نفس
پوست رنگپریده
عفونت های مکرر
کبودی آسان
خونریزی غیر معمول، مانند خونریزی مکرر از بینی و لثه ها
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگر متوجه هرگونه علائم ونشانه های غیر عادی نگران کننده ای شدید به دکتر مراجعه نمایید.
علل
هنگامیکه یکی از سلولهای مغز استخوان خللی در DNAبوجود می آورد لوسمی حاد لنفوئیدی رخ می دهد. هنگامیکه سلولهای سالم می خواهند به طور طبیعی از تقسیم شدن جلوگیری نمایند و در نهایت از بین بروند، این اختلال به سلولها فرمان ادامه رشد و تقسیم شدن می دهد .این اتفاق هنگامیکه سلولهای خونی غیر طبیعی میشوند، روی میدهد.
لوسمی میلوئیدی حاد به دلیل آسیب به DNA سلول های در حال پیشرفت در مغز استخوان ایجاد می شود.این اتفاق هنگامیکه سلول های خونی غیرطبیعی میشوند،روی می دهد. مغز استخوان سلولهای نابالغی را تولید میکند که با توسعه گلبولهای سفید خون به نام لنفوئید، می پردازد این سلولها ی غیر طبیعی در برابر انجام درست وظایف ناتوان هستند وسلولهای سالم را از بدن خارج می سازند.
اما هنوز مشخص نشده است که چه چیزی باعث جهش DNA شده که می تواند منجر به سرطان خون شده است. تابش، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص و برخی داروهای شیمی درمانی از عوامل خطر در لوسمی میلوئیدی حاد شناخته شده است.
عوامل تشدید
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد را افزایش دهد عبارتند از:
- افزایش سن: با افزایش سن خطر ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد افزایش می یابد. لوسمی میلوئیدی حاد در افراد 65 سال و بالاتر شایع تر است.
- جنس:احتمال ابتلا به لوسمی حاد میلوئیدی در مردان نسبت به زنان بیشتر است.
- درمان سرطان قبلی: کودکان و بزرگسالانی که انواع خاصی از شیمی درمانی و پرتو درمانی را برای درمان دیگر سرطانها انجام داده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به AML هستند.
- قرار گرفتن در معرض تابش تشعشعات: افرا ی که در معرض سطوح بالایی از تشعشعات قرار میگیرند مانند: بازماندگان حوادث راکتور هسته ای ،بیشتر در معرض خطر ابتلا به AML هستند.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک : قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص، مانند بنزن ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به AML مرتبط هستند.
- استعمال دخانیات: AML با دود سیگار مرتبط است، که شامل بنزن و دیگر مواد شیمیایی شناخته شده سرطان زا می باشد.
- دیگر اختلالات خونی:افرادی که یکی دیگر از اختلالات خونی مانند میلودیسپلازی، پلی سیتمی ورا یا ترومبوسیتمی را داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به AML هستند.
- اختلالات ژنتیکی: اختلالات ژنتیکی خاص، مانند سندرم داون، بیشتر در معرض خطر ابتلا به AML هستند.
- بسیاری از مردم مبتلا به AML عوامل تشدید کننده بیماری را نمی شناسند، و بسیاری از مردم که این عوامل را دارند، هرگز به سرطان مبتلا نمی شوند.
آمادگی برای ملاقات پزشک
در صورت مشاهده هرگونه علائم ونشانه های غیرعادی ونگران کننده ای به دکتر خانوادگی یا پزشک عمومی مراجعه نمایید،در نیاز به بررسی بیشتر پزشک عمومی شما را به متخصص خون و مغز استخوان ارجاع خواهد داد. به دلیل محدود بودن ساعت ویزیت ، از قبل خو را برای پرسیدن سوالات و گرفتن اطلاعت آماده کنید.
از پرسیدن سوال وگرفتن اطلاعات نترسید ، هر سوالی که باعث نگرانی و یا در گیری ذهنتان است را بدون لحظه ای تامل بپرسید تا اطلاعت کافی به دست بیاورید.
کارهایی را که میتوانید انجام دهید:
- تمام علائم بیماریتان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد.
- اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگیتان رخ داده است.
- فهرستی از داروهایتان تهیه کنید،همچنین ویتامینها یا مکملهایی که مصرف میکنید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئلهای که شما فراموش کردهاید را به خاطر بسپارد.
- سوالهایی که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقتتان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک میکند تا به نحو احسن از وقتتان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویتبندی کنید.
سئوالات شما از پزشک
- پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ای یادداشت نمایید:
- بیشترین عاملی که موجب این بیماری شده است چیست؟
- آیا نیاز به انجام آزمایشات پزشکی است؟
- چه نوع درمانی را برای این بیماری توصیه می کنید؟
- در صورت توصیه به مصرف این دارو ، عوارض جانبی این دارو چیست؟
- در صورت استفاده از داروهای دیگر، چگونه میتوان بهترین روش برای مصرف را مدیریت کرد؟
- چه نوع مراقبت های شخصی را باید انجام داد؟
- چه مدت زمان نیاز به درمان است؟
- چه نوع اقداماتی را می توان برای جلوگیری از عود بیماری انجام داد؟
- آیا برای پیگیری مجدد باید زمان مشخصی تعیین گردد؟
- آیا محدودیتی وجودارد که باید پیگیری شود؟
از پرسیدن سوال وگرفتن اطلاعات نترسید ، هر سوالی که باعث نگرانی و یا در گیری ذهنتان است را بدون لحظه ای تامل بپرسید تا اطلاعت کافی به دست بیاورید.
سئوالات پزشک از شما
- علائم از چه زمانی شروع شده است؟
- شدت علائم به چه میزان است؟
- علائم موقتی یا دائمی هستند؟
- به نظرتان چه چیزهایی این علائم را تشدید می کند؟
- به نظرتان چه چیزهایی این علائم را بهبود می بخشد؟
در این خلال شما چه کارهایی را می توانید انجام دهید:
- از انجام فعالیت هایی که به نظر می رسد این علائم را تشدید میسازد اجتناب کنید.
- اگر احساس خستگی میکنید بیشتر استراحت کند.
- انجام فعالیت هایی را که مهمتر هستند را مشخص نمایید و بر انجام این وظایف تمرکز نمایید.
آزمایشات و تشخیص بیماری
آزمایشات و روشهایی را که برای تشخیص لوسمی میلوئیدی حاد باید انجاد شود عبارتند از:
- آزمایش خون: اغلب افراد مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد بیش از حد سلول های سفید خون دارند،اما به اندازه کافی سلول های قرمز خون و پلاکت ندارند. حضور سلولهای انفجاری ( سلول های نابالغ به طور معمول در مغز استخوان یافت می شوند اما در جریان گردش خون نیستد )یکی دیگر از شاخص لوسمی میلوئیدی حاد است.
- آزمایش مغز استخوان:با انجام یک آزمایش خون می توان لوسمی را تشخیص داد، اما معمولا آزمایش مغز استخوان برای تایید تشخیص انجام می شود.
- درحین نمونه برداری مغز استخوان،از سوزنی بای نمونه برداری ازمغز استخوان استفاده می شود. معمولا، نمونه از استخوان ران گرفته می شود. نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال میشود.
- آزمایش مایع نخاعی: آزمایش پونکسیون کمری که مایع نخاعی نامیده میشود ، برای جمع آوری نمونه ای از مایع نخاعی استفاده می شود. این نمونه به منظور تشخیص سلولهای سرطانی که در بدن پخش شده اند ، آزمایش می شود.
اگر دکتر مشکوک به سرطان خون شود،ممکن است شما را به یک دکتر متخصص سرطان (انکولوژیست) و یا یک دکتر متخصص در خون و بافت تشکیل دهنده خون (هماتولوژیست) ارجاع دهد.
تعیین زیرگروه AML
اگر دکتر تشخیص بدهد که شما مبتلا به AML هستید،ممکن است نیاز به آزمایش های بیشتر برای تعیین میزان سرطان و طبقه بندی آن به یک زیر گروه مشخص تر AML باشد.
زیرگروه AML بر اساس چگونگی به نظررسیدن آنها در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد. برای شناسایی ویژگی های خاص سلول ها ممکن است تست های آزمایشگاهی ویژه ای انجام شود .
زیرگروه AML شما در تعیین درمان کمک می کند. پزشکان در حال مطالعه چگونگی درمان انواع مختلف سرطان با انواع مختلف زیر گروه AML هستند .
درمان و دارو
درمان لوسمی میلوئیدی حاد به چند عامل بستگی دارد، از جمله زیر گروه این بیماری، سن، سلامت کلی و اولویت.
به طور کلی، درمان به دو مرحله است:
- درمان القایی برای فروکشی: این، اولین مرحله درمان است. در این مرحله، هدف نابودی سلولهای سرطانی در خون و مغز استخوان است. با انجام این مرحله، سرطان خون وارد وضعیت فروکشی میشود
- تثبیت درمان: پس از بهبودی ، هدف از تثبیت درمان از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده است و خطر عود مجدد را کاهش می دهد.
درمان مورد استفاده در این مرحله عبارتند از:
- شیمی درمانی :شیمی درمانی مهمترین شکل بهبود بیماری است، هر چند نیز می تواند برای تثبیت درمان استفاده شود. با استفاده از داروهای شیمی درمانی میتوان سلولهای سرطانی را نابود کرد.
- در طول شیمی درمانی افراد مبتلا به AML به طور کلی در بیمارستان می مانند ،چرا که این داروها بسیاری از سلول های طبیعی خون را در روند کشتن سلول های سرطان خون از بین می برند. اگر چرخه اول شیمی درمانی فروکش نکرد، می توان آن را تکرار کرد.
- درمان دارویی دیگر: آرسنیک تری اکساید (Trisenox) و همه ی ترانس رتینوئیک اسید (ATRA) داروهای ضد سرطان محسوب می شوند که می توان به تنهایی یا در ترکیب با شیمی درمانی برای بهبود و فروکش بیماری در یک زیر گروه خاصی از AML به نام لوسمی پرومیلوسیتیک استفاده کرد. این داروها باعث می شوند سلول های سرطان خون با یک جهش ژن خاص به بلوغ برسند و بمیرند.
- پیوند سلول های بنیادی: پیوند سلول های بنیادی، پیوند مغز استخوان نیز نامیده می شود، ممکن است برای تثبیت درمان استفاده شود. پیوند سلول های بنیادی به برقراری مجدد سلول های بنیادی سالم، جایگزین مغز استخوان ناسالم با سلول های بنیادی آزاد لوسمی که مغز استخوان سالم بازسازی میکند، کمک میکند.
- قبل از پیوند سلول های بنیادی، برای از بین بردن سرطان خون دوزهای بسیار بالا از شیمی درمانی و یا پرتو درمانی را باید انجام دهید تا به سلولهای سرطانی خون اسیب زده شود، سپس با تزریق سلول های بنیادی از یک دهنده سازگار (پیوند آلوژنیک) پیوند را دیافت میکنید..
- آزمایشات بالینی :برخی از افراد مبتلا به سرطان خون را برای ثبت نام در آزمایش های بالینی انتخاب نموده و موردا امتحان قرار دهید و یا از درمان های تجربی ترکیب جدیدی که شناخته شده است استفاده نمایید.
داروهای جایگزین
هیچ دارو جایگزینی برای درمان لوسمی میلوئیدی حاد وجود ندارد، اما برخی درمان ها به بهبود این بیماری کمک می کند ،مانند:
- طب سوزنی
- آروماتراپی
- ماساژ
- ورزش های آرامشبخش
- متمرکز کردن ذهن
همراهی و حمایت
لوسمی میلوئیدی حاد یکی از تهاجمی ترین سرطان هایی است که نیاز به تصمیم گیری سریع دارد. افرادی که جدیدا با این بیماری روبرو شده اند باید تصمیم گیری مهمی در این رابطه اتخاذ نمایند.در اینجا به چند راهنمایی اشاره می کنیم:
- تصمیم گیری های کافی در مورد مراقبت های شخصی: شرایط سرطا ن خون می تواند گیج کننده باشدزیرا این نوع سرطان با سرطانهای دیگر متفاوت است. در حقیت سرطان خون بر مغز استخوان و خون تاثیر می گذارد. جمع آوری برای پیدا کردن اطلاعات در مورد سرطان خون وقت زیادی را تلف میکند برای جلوگیری از اتلاف وقت بهتر است تا هر اندازه که ممکن است سوالات خود را از پزشک معالج مطرح نمایید. قبل از ملاقات پزشک سوالات خود را آماده نموده و یادداشت نمایید و برای دستیابی به اطلاعات بیشتر به سایت ها و کتابخانه ملی مراجعه نمایید.منابع خوب عبارتند از: انجمن سرطان امریکا و انجمن سرطان خون و لنفوئیدی
- تکیه بر خانواده و دوستان: خیلی دشوار است که در مورد تشخیص سرطان با خانواده یا دوستان خود صحبت نمود و به احتمال زیاد با درمیان گذاشتن این موضوع ممکن است متحمل واکنشات بسیاری شوید. اما صحبت کردن در مورد این مسئله می تواند موثر واقع شود.
- مراقبت از خود: درگیر آزمایشات ،روشهای درمانی و درمان شدن خیلی سریع اتفاق می افتد ، اما نباید مراقبت از خود را فراموش نمود زیرا مراقبت از خود خیلی مهم است .سعی کنید وقت خود را صرف باغبانی ، آشپزی ، ورزش و دیگر کارهایی که به آن علاقه مندید انجام دهید.