حفره خشک ( درای ساکت )
Dry socket
حفره خشک (اوستئیت آوئولی) عارضه ای دردناک است که پس از کشین دندان دائمی رخ می دهد . حفره خشک از شایع ترین پیامد کشیدن دندان (به خصوص پس از کشیدن دندان عقل نهفته) محسوب می شود
شرح بیماری
حفره خشک (اوستئیت آوئولی) عارضه ای دردناک است که پس از کشیدن دندان دائمی رخ می دهد . حفره خشک از شایع ترین پیامد کشیدن دندان (به خصوص پس از کشیدن دندان عقل نهفته) محسوب می شود . اگر حفره خشک ایجاد شود ، درد معمولا سه تا چهار روز پس از کشیدن دندان آغاز می شود.
به طور معمول، پس از کشیده شدن دندان ، در محل حفره ایجاد شده لخته خونی تشکیل می شود که علاوه بر محافظت ازاستخوان و اعصاب ، روند بهبودی را نیز آغاز می کند
حفره خشک زمانی که لخته خون از محل مربوطه جابه جا شود ، ایجاد می شود . مصرف داروهای بدون نسخه به تنهایی نمی توانند درد این عارضه را درمان کنند . دندانپزشکان و یا متخصصین جراحی دهان می توانند برای تسکین درد روش های درمانی مناسبی را توصیه نمایند .
نشانه ها
علائم و نشانه های حفره خشک عبارتند از:
درد شدید در عرض کتر از چندین روز پس از کشیدن دندان
کاهش جزئی یا کلی لخته خون در محل دندان کشیده شده
استخوان قابل مشاهده در ساکت
اتساع درد ساکت به گوش ، چشم، گردن و سمتی که دندان خارج شده است
بوی تنفس ناخوشایند و یا بوی بد دهان
طعم نامطبوع در دهان
تورم غدد لنفاوی اطراف فک یا گردن
تب خفیف
زمان مناسب مراجعه به پزشک
بعد از کشیدن دندان درد و ناراحتی طبیعی است. گرچه باید قادر بود درد را توسط پیروی از دستورات دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان کنترل و کاهش داد. اگر پس از گذشت چندین روز پس از کشیدن دندان ، دچار درد شدیدی شدید بلافاصله به دندانپزشک یا متخصص جراحی دهان مراجعه کنید .
علل
علت دقیق حفره خشک در حال بررسی است و محققان بر این باورند که مسائل متعددی موجب این عارضه شود ، از جمله:
آلودگی باکتریایی ساکت
ترومای شدید استخوان و بافت در محل جراحی
باقی ماندن تکه های بسیار کوچکی از ریشه یا استخوان در زخم پس از جراحی
عوامل تشدید
عواملی که خطر ابتلا به حفره خشک را تشدید می کند ،عبارتند از:
استعمال دخانیات ؛ مواد شیمیایی موجود در سیگار روند سرعت بهبودی را به تاخیر می اندازد و موجب آلودگی محل زخم می شود . عمل مکیدن سیگار ممکن است به طور فیزیکی لخته خون را جا به جا کند .
مصرف قرص های ضد بارداری ؛ میزان استروژن بالا در قرص های ضد بارداری ممکن است درپروسه ی طبیعی ترمیم اختلال ایجاد کند و خطر بروز حفره خشک را افزایش دهد.
مراقبت های نامناسب ؛ مراقبت های مناسب در خانه پس از کشیدن دندان از بروز زخم جلوگیری می کند و موجب بهبودی هرچه سریع تر می گردد . عدم پیروی از دستورات پزشک خطر بروز حفره خشک را افزایش می دهد.
سابقه ابتلا به حفره خشک در گذشته ؛ اگرسابقا مبتلا به این عارضه بوده اید ، پس از کشیدن هر دندانی احتمال بروز این مشکل وجود دارد .
عفونت دندان یا لثه ؛ وجود عفونت فعلی یا قبلی اطراف دندانی که می خواهید آنرا بکشید ، خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش می دهد .
استفاده از کورتیکواستروئیدها ؛ مصرف این نوع داروها (مانند پردنیزون) خطر ابتلا به حفره خشک را افزایش می دهد.
آمادگی برای ملاقات پزشک
اگر پس از کشیدن دندانتان دچار درد شدیدی شدید در اسرع وقت به دندانپزشکتان یا متخصص جراح دهان و دندان مراجعه کنید .
چه کاری میتوانید انجام دهید:
تمام علائم بیماریتان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد.
اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگیتان رخ داده است.
فهرستی از داروهایتان تهیه کنید،همچنین ویتامینها یا مکملهایی که مصرف میکنید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئلهای که شما فراموش کردهاید را به خاطر بسپارد.
سوالهایی که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقتتان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک میکند تا به نحو احسن از وقتتان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویتبندی کنید.
سئوالات شما از پزشک
علل احتمالی درد چیست؟
آیا نیاز به انجام آزمایش خاصی است ؟
چه نوع درمانی را برای بهبودی علائم این بیماری توصیه می کنید ؟
برای برطرف شدن درد چه کاری باید انجام داد ؟
آیا به زودی این درد بهبود می یابد ؟
آیا محدودیتی وود دارد که باید از آن پیروی کرد ؟
آیا می توان از داروی جایگزین دیگری استفاده کرد ؟
آیا بروشور یا کتابی در این زمینه وجود دارد که بتوان از آن استفاده کرد ؟ مطالعه چه وب سایتی را برای آگاهی بیشتر در مورد این عارضه توصیه می کنید؟
سئوالات پزشک از شما
چه زمانی درد شدید آغاز شد؟
آیا این درد خود به خود بوجود آمد یا با نوشیدن و یا لمس آن ناحیه بوجود آمد؟
به نظر شما میزان دردتان از 1 تا 10، چند است ، 10 خیلی شدید است ؟
در کدام ناحیه احساس درد دارید؟
آیا از مسکن استفاده کرده اید ؟ چه مقدار و چه زمانی ؟
آیا با استفاده از مسکن ها دردتان کاهش یافته است ؟
آیا درد دیگری دارید که با درد دندانتان مرتبط نباشد ؟
آیا تب داشته اید؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
درد شدید متعاقب از کشیدن دندان به اندازه ای است که دندانپزشک و یا متخصص جراحی دهان متوجه حفره خشک میشود . همچنین دندانپزشک در مورد وجود سایر علائم پرس و جو می کند و سپس دهان را برای وجود لخته خون در ساکت دندان و این که آیا شما در معرض استخوان قرار گرفته اید یا خیر معاینه می کند .
ممکن است نیاز به عکسبرداری از دهان و دندان برای رد سایر بیماری هایی مانند عفونت استخوان (استئومیلیت) باشد .
درمان و دارو
هدف از درمان حفره خشک کاهش علائم به ویژه درد است . درمان حفره خشک عبارت است از :
پانسمان ؛ در ابتدا دندان پزشک محل مورد نظر را کاملا تمیز می شوید و باقی مانده ی مواد غذایی و چیزهایی که حفره را پر کرده اند بر می دارد و از داروهای پانسمان و داروهایی که باعث تسریع درمان حفره می شود استفاده می کند . بیمار باید هر چند روز یک بار به پزشک برا ی تعویض پانسمان مراجعه کند
داروهای ضد درد ، در مورد مصرف بهترین داروی ضد درد برای درمان وضعیت فعلی با پزشکتان مشورت کنید . به احتمال زیاد نیاز به مصرف داروی مسکن آزاد می باشد .
خود مراقبتی ؛ برای تسریع در بهبودی و از بین بردن باقی مانده این مواد به شما آموزش داده خواهد شد که چگونه در خانه این کار را انجام دهید . برای انجام این کار کافی است با یک سرنگ پلاستیکی با نوک خمیده ، آب نمک و یا محلول دهانشویه را درون دهان ریخته و دهان را کاملا تمیز کنید .
با آغاز درمان ممکن است احساس درد وجود داشته باشد که در عرض چند روز پس از درمان بین خواهد رفت .
سبک زندگی و مراقبت در خانه
این عارضه به ندرت موجب عفونت وعوارض جدی می شود.اما می توان با رعایت دستورالعمل های دنداپزشک طول درمان را کاهش داد ، ازجمله :
پس از کشیدن دندان برای کمک به کاهش درد و تورم در 48 ساعت اولیه ، کمپرس سرد و سپس کمپرس آب گرم را روی صورتتان قرار دهید.
داروهای ضد درد را طبق دستور دندان پزشک مصرف نمایید
از مصرف سیگار و قلیان بپرهیزید
مایعات فراوانی بنوشید تا از دهیدراته شدن و تهوع به دلیل مصرف داروهای ضد درد پیشگیری شود
چندین مرتبه در روز دهان خود را به آرامی با آب نمک ولرم شستشو دهید
دندانهای اطراف ناحیه حفره خشک را به آرامی مسواک بزنید
برای تعویض پانسمان و بررسی حفره خشک به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید . اگر مجددا دچار درد شدید و یا این عارض بدتر شد سیعا به پزشکتان مراجعه کنید .