تب تشنجی یا تشنج ناشی از تب
Febrile seizure
شرح بیماری
تب تشنجی،تشنجی در کودکان است که در اثر بالا رفتن دما در بدن(معمولا توسط عفونت) ایجاد میشود.کودکی که مبتلا به تب تشنجی است میتواند بسیار نگران کننده باَشد و همان چند دقیقه تشنج میتواند به اندازه ی ابدیت طول بکشد.
تب تشنجی نوع خاصی از واکنش مغز به تب و معمولا در روز اول آن است.خوشبختانه این قبیل تب ها عموما بی ضرر هستند و معمولا یک مشکل مداوم محسوب نمیشوند.
برای معاینه فرزندتان پس از تب تشنجی هرچه زودتر با پزشک تماس بگیرید.
نشانه ها
علائم تب تشنجی میتواند از ملایم تا لرزش های شدیدتر یا انقباض عضلات طبقه بندی شود.
کودکی که مبتلا به تب تشنجی شده باشد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
• تب بالای 100.4 فارنهایت(38 درجه)
• از هوش رفتن
• لرزیدن یا تکان های شدید بازوها و پاها
تب تشنجی از ساده تا پیچیده دسته بندی میشوند:
• تب همراه با تشنج ساده. این نوع شایع از چند ثانیه تا 15 دقیقه ادامه دارد.این نوع از تب تشنجی در طول 24 ساعت بعد دوباره اتفاق نمی افتد و کلی هستند و به یک قسمت از بدن محدود نمیشوند.
• تب همراه با تشنج پیچیده. این نوع از تب تشنجی بیش از 15 دقیقه ادامه دارد و بیش از 1 بار در 24 ساعت اتفاق می افتد و به یک قسمت از بدن کودک محدود می شود.
تب تشنجی غالبا 24 ساعت پس از حمله تب اتفاق می افتد و اولین نشانه ی بیماری کودک است.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
پس از اولین حمله تب تشنجی هرچه زودتر، پزشک کودک خود را ملاقات کنید حتی اگر فقط برای چندین ثانیه به طول انجامیده باشد.اگر تشنج کودک بیش از 5 دقیقه طول کشید یا با علائم زیر همراه است، با اورژانس تماس بگیرید تا کودک را به اتاق اورژانس ببرند
• استفراغ
• سفت شدن گردن
• مشکلات تنفسی
• خواب آلودگی شَـــدید
علل
دمای بالای بدن بیشترین علت تب تشنجی است.
عفونت
معمولا تب هایی که منجر به تب تشنجی میشوند،در اثر عفونت ویروسی یا ندرتا عفونت باکتریایی ایجاد میگردند.عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا و سرخک که معمولا با تب بالا همراه هستند بیشترین دلیل تب تشنجی هستند.
تشنج پس از ایمن سازی
خطر تب تشنجی پس از برخی ایمن سازی هایی دوران کودکی مانند واکسن های دیفتیری، کُزاز،سیاه سرفه یا سرخچه و اوریون افزایش می یابد.یک کودک پس از واکسیناسیون میتواند دچار تب خفیفی گردد.تب موجب تشنج می شود،نه واکسناسیون
عوامل تشدید
عواملی که موجب افزایش خطر تب تشنجی میگردند شامل موارد زیر است:
• سنین جوانی. تب تشنجی بیشتر در کودکان 6 ماه الی 5 ساله اتفاق می افتد.و وقوع آن در کودکان زیر 6 ماه غیر معمول است و در کودکان بزرگتر از 3 سال نادر است
• سابقه خانوادگی. برخی از کودکان تب همراه با تشنج را از خانواده به ارث می برند.به علاوه تحقیقات برخی از ژن ها را به تب تشنجی مرتبط دانسته اند.
پیامدهای مورد نظر
بیشتر تب های تشنجی عوارض مداومی ندراند.تب تشنجی ساده موجب آسیب مغزی ،کُند ذهنی یا عدم یادگیری نمیشود و این به این معنی نیست که فرزند شما بیماری جدی و حیاتی دیگری دارد.
بازگشت تب تشنجی
شایع ترین پیامد این عارضه احتمال بازگشت و تکرار تب تشنجی است.خطر این احتمال وقتی بیشتر میشود که:
• اولین تشنج فرزند شما در اثر تب پایین بوده باشد.
• فاصله زمانی میان شروع تب و تشنج کوتاه بوده باشد.
• یکی از اعضای خانواده سابقه تب تشنجی داشته باشد.
• در هنگام اولین حمله تب تشنجی فرزند شما زیر 15 ماه باشد
آمادگی برای ملاقات پزشک
در ابتدا احتمالا با پزشک عمومی یا اطفال ملاقات داشته باشید،پس از آن به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.
برخی اطلاعاتی که در هنگام ملاقات برای شما مفید است شامل موارد زیر می باشد:
چه کاری میتوانید انجام دهید؟
• هرچه که راجع به تشنج فرزندتان،اعم از علائم و نشانه های پیش از تشنج مانند تب، به خاطر می آورید را یادداشت کنید.
• داروها،ویتامین ها و مکمل هایی که فرزندتان مصرف میکند را فهرست کنید.
• سوالاتی که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
سوالات اساسی که راجع به تب تشنجی میتوان از پزشک پرسید:
• بیشترین علت تشنج فرزند من چیست؟
• فرزند من به چه آزمایشاتی نیاز دارد؟آیا این آزمایشات به آمادگی خاصی نیاز دارند؟
• آیا این تشنج دوباره اتفاق می افتد؟
• آیا فرزند من به درمان نیاز دارد؟
• در طول درمان برای پیشگیری از تب تشنجی داروهای تب بُر برای فرزند من تجویز خواهید کرد؟
• دفعه بعدی که فرزند من تب داشت چه باید بکنم؟
• در هنگام تب تشنجی چه کاری میتوانم برای فرزند خود انجام دهم؟
• فرزند من یک مشکل پزشکی دیگری هم دارد.چگونه میتوانم هر دوی این مشکلات را با هم مدیریت کنم؟
• آیا بروشور یا کاتالوگی وجود دارد که بتوانم با خود به منزل ببرم؟برای کسب اطلاعات بیشتر چه وبسایتی را پیشنهاد میکنید؟
سوالات دیگری غیر از سوالات مطرح شده نپرسید.
چه انتظاراتی باید از پزشک داشت؟
ممکن است پزشک،سوالاتی مانند سوالات زیر از شما بپرسد:
• آیا فرزند شما پیش از این تشنج تب یا بیماری داشته است؟
• آیا میتوانید تشنج فرزند خود را توصیف کنید؟علائم و نشانه های آن چه بود؟تشنج چه مدت به طول انجامید؟
• آیا این عارضه پیش از این هم اتفاق افتاده بود؟
• ایا فرد دیگری در خانواده تان سابقه تب تشنجی یا بیماری های تشنجی داشته است؟
• آیا فرزند شما به بیماری های دیگری مبتلا بوده است؟
• ایا فرزند شما سابقه آسیب های مغزی یا بیماری های عصبی داشته است؟
در همان زمان چه کاری میتوان انجام داد؟
اگر فرزند شما یک بار دیگر تب تشنجی کرد:
• فرزند خود را محکم نگه ندارید.اما او را روی مکان امنی مانند کف زمین قرار دهید.
• فرزند خود را روی پهلو بخوابانید.صورت را یک وری نگه داشته و بازوها را زیر سر قرار داده تا درصورت استفراغ،کودک را از استشمام بوی آن دور کنید.
• اگر فرزندتان در هنگام وقوع تشنج چیزی در دهانش داشت،برای پیشگیری از خفگی آن را بیرون بیاورید.در هنگام تشنج هیچ چیزی داخل دهان کودک قرار ندهید.
• برای تشنجاتی که بیش از 10 دقیقه به طول می انجامند با اورژانس تماس بگیرید
آزمایشات و تشخیص بیماری
اولین مرحله پس از تب تشنجی،یافتن علت تب فرزندتان است.
تب تشنجی ساده
برای تشخیص علت عفونت پزشک شما ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• ضربه به ستون فقرات برای برای یافتن عفونت در سیستم مرکزی اعصاب کودک مانند مننژیت
تب تشنجی پیچیده
برای تب تشنجی پیچیده،ممکن است پزشک نوار مغز هم تجیوز کند که آزمایشی است که میزان فعالیت مغز را اندازه گیری میکند.
اگر تشنج فقط در یک قسمت بدن کودک رخ داد،ممکن است پزشک شما،برای بررسی مغز کودکتان MRI هم تجویر کند.
درمان و دارو
بیشتر تب های تشنجی خود به خود و پس از چند دقیقه متوقف میشوند.اگر تب تشنجی فرزند شما بیش از 10 دقیقه به طول انجامید و یا کودکتان دوباره تشنج کرد،فورا با اورژانس تماس بگیرید.
بخش های خطرناک تر
اگر تشنج بیشتر از 15 دقیقه به طول انجامید ممکن است پزشک برای توقف تشنج دارو تجویز کند.
اگر تشنج ادامه دار شد یا در اثر عفونت خطرناکی به وجود آمد یا منبع عفونت تشخیص داده نشد،ممکن است در این صورت پزشک،فرزند شما را برای معاینات بیشتر بستری کند.اما بستری شدن برای تب تشنجی ساده معمولا لازم نیست.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
اگر فرزند مبتلا به تب تشنجی شده باشد،آرام مانده و مراحل زیر را دنبال کنید.
• فرزند خود را به پهلو خوابانده و درسطحی قرار دهید که سقوط نکند.
• نزدیک فرزندتان بمانید و او را در حالت راحتی قرار دهید.
• اشیا و اجسام تیز و برنده را از اطراف فرزند خود جمع آوری کنید.
• لباس های دست و پا گیر را از تن او خارج کنید.
• فرزند خود را نگه ندارید یا مزاحم حرکات فرزند خود نشوید.
• چیزی درون دهان فرزند خود نگذارید.
• مدت زمان تشنج را اندازه بگیرید.
پیشگیری
بیشتر تب های تشنجی معمولا در اولین ساعات تب و در طول افزایش دمای بدن اتفاق می افتند
به کودک خود دارو بدهید.
دارو دادن به نوزاد یا کودک خود استامینوفن یا ایبوبروفن در ابتدای تب،ممکن است به راحتی بیشتر فرزند شما کمک کند اما از تشنج جلوگیری نمیکند.
در هنگام دادن آسپرین به کودک یا نوجوان خود احتیاط کنید.آسپرین برای مصرف کودکان بالاتر از 3 سال توصیه میشود.کودکان و نوجوانانی که در حال بهبود از علائم آبله مرغان و آنفولانزا هستند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.این مساله به این خاطر است که آسپرین به "سندروم رِی" مرتبط است که یک عارضه خطرناک در این دسته از کودکان است.
داروهای پیشگیرانه تجویز شده
به ندرت،داروهای ضد تشنج تجویز شده،برای پیشگیری از تب تشنجی استفاده میشوند.اگرچه این داروها ممکن است عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند که هرگونه سود احتمالی را بی فایده میکند.
دیازپام خوراکی(والیوم)،لورازپام،کولونازپام یا دیازپام روده ای (دیازتات) ممکن است برای کودکانی که مشکوک به تب تشنجی هستند تجویز گردد
این دارو ها معمولا برای درمان تشنجاتی که بیش از 10 دقیقه به طول می انجامد یا تشنجی که بیش از 1 بار در روز اتفاق افتد تجویز میگردند.این داروها برای پیشگیری از تب تشنجی استفاده میشوند.