کراتوز اکتینیک

کراتوز اکتینیک ضایعت پوستی خشن است که از سالها قرار گرفتن در معرض نور خورشید بوجود می آید . این عارضه اغلب صورت، لب ها، گوش ، پشت دست ، ساعد، پوست سر و یا گردن را درگیر می کند.

کراتوز اکتینیک همچنین به عنوان کراتوز خورشیدی نیز شناخته می شود، کراتوز اکتینیک به آرامی بزرگ می شود و معمولا این ضایعات در ابتدا هیچ نشانه یا علائمی ندارد. این عارضه بیشتر در افراد سالمند شایع است.

درصد کمی از ضایعات کراتوز آفتابی در نهایت می تواند به سرطان پوست تبدیل شود .می توان خطر ابتلا به کراتوز آفتابی را با به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض نور خورشید و حفاظت از پوست خود در برابر اشعه (UV) ماورای بنفش  کاهش داد.

علائم و نشانه های کراتوز آفتابی عبارتند از:

• پوست خشن و زبر
• پوسته پوسته  شدن پوست (معمولا با قطر کمتر از 1 اینچی) 
• برآمدگی بر روی لایه سطحی پوست 
• زگیل 
• به رنگ های صورتی، قرمز ، قهوه ای در آمدن پوست
• خارش و سوزش در ناحیه آسیب دیده

کراتوز اکتینیک عمدتا در نواحی که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند ، از جمله صورت، لب ها، گوش ، پشت دست ، ساعد، پوست سر و گردن مشاهده می شود.
 

تشخیص نواحی غیر سرطانی  از نواحی که دچار سرطان شده اند بسیار دشوار است ، بهتر است بهنگام بروز تغییرات  جدید پوستی ، به دکتر برای بررسی پوست مراجعه نمایید، به خصوص اگر آن موضع  و یا ضایعه رشد و یا خونریزی کرد.

کراتوز آفتابی  با قرار گرفتن در معرض مکررنور خورشید و یا اشعه UV ایجاد می شود.

اگر چه هر کسی می تواند  دچار کراتوز اکتینیک شود ،اما ممکن است در حالات زیراحتمال بیشتری برای  ابتلا به این شرایط  باشد ، اگر:

• سن بالای 40
• زندگی در آب و هوای آفتابی
• سابقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید مکرر و شدید و یا آفتاب سوختگی
• پوست روشن ، موهای قرمز یا بلوند و چشمان آبی یا رنگ روشن
• بروز کک و مک یا سوختگی بهنگام قرار گرفتن در معرض نور آفتاب
• سابقه کراتوز آفتابی و یا سرطان پوست
• سیستم ایمنی ضعیف به عنوان مثال شیمی درمانی، سرطان خون مزمن، ایدز یا داروهای پیوند عضو

اگر این عارضه سریعا درمان شود، کراتوز اکتینیک ازبین میرود و دیگر منجر به سرطان پوست نمی شود. اما اگر این عارضه درمان نشود ممکن است به سرطان سلول سنگفرشی پیشرفته منجر شود.

بهنگام بروز این بیماری به پزشک عمومی یا پزشک خانوادگی خود مراجعه نمایید . گرچه  در برخی موارد ممکن است شما به یک متخصص در بیماری های پوستی (متخصص پوست) ارجاع داده شوید.

سوالهایی که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقتتان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک میکند تا به نحو احسن از وقتتان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویتبندی کنید.

سئوالات شما از پزشک

• آیا نیاز به انجام آزمایشاتی برای تایید تشخیص می باشد؟
• گزینه های درمانی چیست و آیا عوارض مثبت و منفی دارند ؟
• هزینه درمان چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه درمانی این هزینه ها را پوشش می دهد؟
• نسبت به چه تغییراتی در پوست باید مشکوک شد ؟

علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید  تا ازدکتر خود بپرسید، برای پیگیری بیشتر در طول ملاقات از پرسیدن سوالات دیگر دریغ  نکنید .
سئوالات پزشک از شما

• اولین بار چه زمانی متوجه این ضایعات شدید؟
• آیا دچار ضایعات متعددی می شوید ؟
• آیا  ظاهر ضایعات تغییر کرده اند ؟
• آیا این شرط آزار دهنده است؟
• آیا آفتاب سوختگی مکرر و شدید را تجربه کرده اید؟
• هرچند وقت یکبار در معرض تابش نور خورشید و اشعه UV قرار میگیرید؟
• آیا به طور منظم پوست خود را در برابر اشعه UV محافظت می کنید؟
   

دکتر معمولا می تواند کراتوز آفتابی را به راحتی و با نگاه کردن به ضایعه آنرا تشخیص دهد. اگر هر گونه شک و تردیدی وجود داشته باشد ، ممکن است پزشک آزمایش های دیگر، مانند بیوپسی پوست را انجام دهد. در نمونه برداری پوست، دکتر نمونه ی کوچکی از پوست را برداشته و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می دهد  . بیوپسی را می تواند در مطب دکتر بعد از تزریق بیحس کننده انجام داد.
 

گاهی اوقات کراتوز آفتابی به خودی خود  برطرف می شود، اما معمولا  پس از قرار گرفتن مجدد در معرض نور خورشید دوباره عود میکند . از آنجا  که تشخیص داده شود کدام  ضایعات  منجر به سرطان پوست می شود، دشوار است  ، معمولا برای احتیاط بیشتر کراتوز اکتینیک  برداشته میشود.

داروها

اگر چندین ضایعه کراتوز اکتینیک داشته باشید ،بهتراست  کل ناحیه  آسیب دیده درمان شود. محصولاتی که بدین منظور استفاده می شود ، عبارتند از:

کرم فلوروراسیل ( Carac، Fluoroplex، Efudex)
کرم لمیکومود (Aldara، Zyclara)
ژل لنژنول مبوتات ((Picato
ژل دیکلوفناک (Voltaren، Solaraze)

درمان
فتودینامیک: درمان فتودینامیک معمولا به صورت سرپایی انجام می شود. در درمان فتودینامیک، پوست در معرض نور لیزری شدیدی قرار میگیرد تا سلول های پوست آسیب دیده را ازبین ببرد. عوارض جانبی ممکن است شامل قرمزی، تورم و احساس سوزش در طول درمان شود.

جراحی و سایر روشهای درمانی

سرما درمانی (انجماد) : در این نوع درمان  از یک ماده بسیار سرد، مانند نیتروژن مایع، برروی ضایعات پوستی استفاده می شود. این ماده سطح پوست را منجمد میکند و باعث تاول و یا لایه برداری می شود.در این روش از یک آندوسکوپ برای انجماد سلول های غیر طبیعی استفاده می شود که در نتیجه باعث مرگ سلول های سرطانی می شود.سرما درمانی یکی از رایج ترین روش درمانی محسوب می شود و معمولا به صورت سرپایی انجام می شود.عوارض جانبی عبارتند از ؛  تاول، زخم، تغییرات در بافت پوست، عفونت و تیره شدن پوست در محل درمان .

خراش دادن (کورتاژ). در این روش، جراح با استفاده از دستگاهی به نام  curet سلول های آسیب دیده را می تراشد. خراش دادن ممکن است توسط الکتروسرجری نیز انجام شود . برای کاهش و از بین بردن بافت آسیب دیده ازیک جریان الکتریکی استفاده می شود . این روش معمولا  نیاز به یک بی حسی موضعی دارد . عوارض جانبی ممکن است شامل عفونت، زخم و تغییر در رنگ پوست در محل درمان شود.
 

پیشگیری از بروز کراتوز اکتینیک حایز اهمیت است، زیرا این شرایط می تواند منجر به سرطان پوست شود. برای جلوگیری از پیشرفت و عود  ضایعات ناشی از کراتوز آفتابی باید اقدامات  زیر را انجام دهید :

محدود کردن زمان در معرض نور خورشید : اجتناب از آفتاب سوختگی و یا برنزه شدن . هر دو نتیجه در آسیب های پوستی دارند که می تواند خطر ابتلا به کراتوز اکتینیک و سرطان پوست را افزایش دهد. قرار گرفتن مکرر در معرض نور خورشید نیز ممکن است باعث کراتوز آفتابی شود.

استفاده از کرم های ضد آفتاب : استفاده منظم از کرم های ضد آفتاب خطر ابتلا به کراتوز اکتینیک را کاهش می دهد. قبل ازخروج از منزل، از یک کرم ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر خورشید (SPF) حداقل 15 استفاده نمایید. کرم ضد آفتاب را در سرار پوست خود ، از جمله لب بمالید . 20 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید کرم ضد آفتاب را برروی پوست خود بمالید  و هر دو ساعت آنرا تمدید نمایید.

پوشیدن لباس محافظ : برای حفاظت از نورخورشید، از پوشاک و البسه محکمی که بازوها و پاهایتان را پوشش دهد ، استفاده نمایید. همچنین می توان از یک کلاه لبه پهن نیز استفاده نمود .

اجتناب از استفاده تشعشعات ماوراء بنفش برای برنزه شدن :از خوابیدن در برابر نور ماوراء بنفش اجتناب کنید زیرا باعث کراتوز اکتینیک و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد. 

پوست خود را به طور منظم بررسی نموده و هرگونه تغییری را  به دکتر خود گزارش دهید. معاینه پوستی منظم، به شما در یافتن هر گونه تغییرجدید پوستی  مانند خال، کک و مک و ضایعات پوستی کمک خواهد کرد . با کمک آینه، صورت ، گردن، گوش و پوست سر خود را بررسی کنید.