سندرم دیسترس تنفسی حاد (سندرم زجر تنفسی حاد)

سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) زمانی رخ می دهد که کیسه های هوایی  کوچک الاستیک (آلوئول ها) در ریه پر از مایع شوند . افزایش مایع در ریه  به معنی  انتقال کمتر اکسیژن به جریان خون است . عدم انتقال اکسیژن به سایر اندام ها موجب عملکرد نادرست ارگانهای بدن می شود .

سندرم دیسترس تنفسی حاد معمولا در افرادی که به شدت بیمارند  یا صدمات قابل توجهی متحمل شده اند ، دیده می شود . تنگی نفس  (علامت اصلی  سندرم دیسترس تنفسی حاد ARDS ) معمولا در عرض چند ساعت تا چند روز پس از بیماری یا تروما ایجاد می شود.

بسیاری از افرادی که دچار سندرم دیسترس تنفسی حاد می شوند ، جان سالم به در نمی برند . خطر مرگ با بالا رفتن سن و شدت بیماری افزایش می یابد. 
 

علائم و نشانه های سندرم دیسترس تنفسی حاد به شدت و علت  ، و همچنین به بیماری های قلبی یا ریوی بستگی دارد ، که انهاعبارتند از:

تنگی نفس
تنفس سخت و سریع
فشار خون پایین
سردرگمی و خستگی بیش از حد

سندرم دیسترس تنفسی حاد معمولا توسط یک سری بیماری ها و یا آسیب دیدگی های جدی بوجود می آید، و بیشتر افرادی که تحت تاثیر اینها  قرار می گیرند ، در بیمارستان بستری می شوند.
 

علت مکانیکی سندرم دیسترس تنفسی حاد مایعی نفوذ کرده در کوچکترین رگ های خونی در ریه ها به کیسه های هوایی کوچکی است که خون با اکسیژن در می آمیزد . به طور معمول، غشاء محافظ این مایع را در عروق نگه می دارد. بیماری های شدید یا آسیب دیدگی ها ، گرچه، می تواند باعث التهاب و تضعیف غشا شده و در نهایت منجر به نفوذ مایع در سندرم دیسترس تنفسی حاد شود.

شایع ترین علل سندرم دیسترس تنفسی حاد عبارتند از:

عفونت : شایع ترین علت سندرم دیسترس تنفسی حاد ،  عفونت های جدی و گسترده در جریان خون است.

استنشاق مواد مضر: تنفس غلظت بالایی از دود یا گازهای شیمیایی می تواند باعث سندرم دیسترس تنفسی حاد شود.

پنومونی شدید : در موارد شدید سینه پهلو معمولا هر پنج لوب از ریه را تحت تاثیر قرار می دهد .

آسیب دیدگی سر، قفسه سینه  : حوادثی ، مثل سقوط یا تصادف با خودرو، می توانید به طور مستقیم باعث آسیب به ریه ها و یا بخشی از مغز که کنترل تنفس را برعهده دارد ، شود.
 

در بسیاری از افرادی که سندرم دیسترس تنفسی حاد ایجاد می شود به علت بیماریهای حاد دیگر در بیمارستان بستر ی می شوند . به خصوص اگر دچار عفونت شایع در جریان خون (سپسیس) شوند ، بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند .

افرادی که دارای سابقه اعتیاد به الکل باشند ،بیشتر در معرض خطر سندرم دیسترس تنفسی حاد ARDS  قرار می گیرند . همچنین احتمال مرگ ناشی از سندرم دیسترس تنفسی حاد در این افراد بیشتر است.
 

سندرم دیسترس تنفسی حاد بسیار جدی است، اما با درمان به موقع ممکن است بهبود یابد . با این حال، بسیاری از افرادی که جان سالم به در می برند ممکن است دچار پیامدهای زیر شوند:

زخم در ریه ها (فیبروز ریوی)
 زخم شدن و ضخیم شدن بافت بین کیسه های هوایی می تواند در عرض چند هفته پس از شروع ARDS رخ دهد. سفتی ریه ها ، دریافت اکسیژن  از کیسه های هوایی به جریان خون  را با مشکل مواجه می کند.

پنوموتوراکس
 در اغلب موارد ARDS، از دستگاه تنفسی به نام ونتیلاتور( ventilator ) برای افزایش اکسیژن در بدن استفاده می شود . گرچه ، فشار و حجم  هوای ونتیلاتور می تواند گاز را از طریق سوراخ کوچکی به خارج ریه ها هدایت کند  و باعث پنوموتوراکس شود.

خون لختگی 
 بستری بودن در بیمارستان در حالی که دستگاه  ونتیلاتور به شما متصل باشد می تواند خطر ابتلا به خون لختگی به ویژه در رگ های عمیق  پاها را افزایش دهد. اگر خون لختگی در پا فرم بگیرد ، بخشی از آن می تواند قطع شود  و باعث آمبولی ریوی( بلوک جریان خون) شود.

عفونت
 از آنجا که دستگاه ونتیلاتور به طور مستقیم به لوله ای متصل شده و در نای قرار گرفته است ، می تواند محل تجمع میکروب ها شده و به راحتی باعث آسیب ریه ها شود .

عملکرد غیر طبیعی ریه 
بسیاری از افراد  با ARDS ، اغلب عملکرد ریه آنها در عرض چند ماه تا دو سال بهبود می یابد ، اما برخی دیگر ممکن است با مشکلات تنفسی تا مابقی عمر خود دست و پنجه نرم کنند .این افراد ممکن است نتوانند به خوبی  نفس بکشند و دائما دچار خستگی شوند  ویا حتی ممکن است در خانه نیز از کپسول های اکسیژن استفاده کنند.

مشکلات حافظه ای ، شناختی و عاطفی 
آرام بخش ها و سطوح پایین اکسیژن در خون می تواند منجر به از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی پس از ARDS شود. در برخی موارد، اثرات آن ممکن است در طول زمان کاهش یابد ، اما در موارد دیگر، این آسیب ها ممکن است دائمی باشد. 
 

هیچ آزمایش خاصی برای شناسایی ARDS وجود ندارد. معمولا تشخیص بر اساس معاینه فیزیکی، رادیوگرافی از قفسه سینه ومیزان اکسیژن وتوسط رد سایر بیماری ها و شرایطی است  که می تواند علائم مشابهی با این بیماری داشته باشد .

رادیوگرافی از قفسه سینه : رادیوگرافی توسط اشعه X از قفسه سینه می تواند نشان دهد که کدام بخش از ریه  و چه مقدار از ریه حاوی مایع است  و اینکه آیا قلب بزرگ شده یا نه .

توموگرافی کامپیوتری (CT): سی تی اسکن می تواند اطلاعات دقیق در مورد ساختارهای درون قلب و ریه ها را به نمایش بگذارد.

تست های آزمایشگاهی
با استفاده از آزمایش خون می توان سطح اکسیژن را اندازه گرفت . انواع دیگری از آزمایش های خون می تواند علائم عفونت یا کم خونی را نشان دهد . اگر دکترمشکوک به یک عفونت ریوی و ترشحات از راه هوایی شود ممکن است برای تعیین علت عفونت انجام آزمایش را توصیه نماید.

آزمایش قلبی
از آنجا که علائم و نشانه های ARDS شبیه به کسانی که از مشکلات خاص قلبی دارند ، دکتر ممکن است توصیه به انجام آزمایشات قلبی کند ، مانند :

الکتروکاردیوگرام :  این تست بدون درد بوده و فعالیت الکتریکی  قلب را ثبت می کند . این دستگاه  شامل اتصال چندین سنسور سیمی به بدن می شود.

اکوکاردیوگرام : سونوگرام از قلب، این تست می تواند مشکلات ساختاری و عملکرد قلب را نشان دهد.
 

اولین هدف در درمان سندرم دیسترس تنفسی حاد ، بهبود سطح اکسیژن در خون است . بدون اکسیژن، اندام ها نمی توانند به درستی کار کند.

اکسیژن

برای رساندن اکسیژن بیشتر به جریان خون ، به احتمال زیاد دکتر استفاده  موارد زری را توصیه خواهد کرد:

مکمل های اکسیژن
برای تخفیف علائم  و یا برای یک اقدام موقتی ،از طریق ماسکی که برروی بینی و دهان قرار داده می شود ، اکسیژن وارد بدن میشود .

تهویه مکانیکی
اغلب افراد مبتلا به ARDS نیاز به استفاده از دستگاهی دارند تا نفس بکشند. دستگاه ونتیلاتور هوا را به ریه ها وارد میکند و به مایع فشار وارد کند تا هوا از کیسه های هوایی خارج شوند .

دارو

معمولا برای افراد مبتلا به ARDS مصرف  داروهای زیر توصیه می شود :

داروهای پیشگیری کننده از عفونت
داروهای درمان کننده  عفونت
داروهای از بین بردنده درد و ناراحتی
داروهای مانع از خون لختگی در پاها و ریه
داروهای درمان ریفلاکس معده
داروهای ملایم 
 

اگر در حال بهبودی هستید ، پیشنهادات زیر می تواند به محافظت از ریه های شما کمک نماید :

اگر سیگار می کشید، به دنبال راه کارهاای برای ترک آن باشید و از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید .

مصرف مشروبات الکلی را کنار بگذارید، زیرا الکل می تواند بخشی از راه هوایی فوقانی را شل کند.

واکسن بزنید ، سالانه واکسن آنفولانزا بزنید . همچنین واکسن ذات الریه هر پنج سال یکبار ، می تواند خطر ابتلا به عفونت ریه را کاهش دهد.
 

برگشت بهبودی مسیری طولانی را در پی دارد و نیاز به همراهی و حمایت فراوان دارد . اگر چه بازگشت بهبود ی در هر کس می تواند متفاوت بوده و بستگی به سلامت جسمی و روانی دارد مواجه می شوند اما با اگاهی نسبت به روشهای درمانی می توان سریعا این اختلال را برطرف نمود می تواند. این راهنمایی را در نظر بگیرید:

کمک و همراهی : پس ازترخیص از بیمارستان ، شما برای انجام  کارهای روزمره تا زمانی که بتوانید کارهایتان را مدیریت کنید ، نیاز به کمک وهمراهی دارید.

حضوردر مراکز توانبخشی ریوی :  بسیاری از مراکز پزشکی در حال حاضر به ارائه برنامه های توانبخشی ریوی، تمرین، آموزش و مشاوره می کنند و این امر به شما می تواند در انجام فعالیت های عادی  و رسیدن به وزن ایده آل مکم نماید.

ملحق شدن به یک گروه پشتیبانی: به گروه های حمایت از افراد مبتلا به مشکلات مزمن ریوی  بپیوندید و از تجارب مشابه آنها استفاده نمایید  وجود دارد.

صحبت با یک مشاور : اگر علائم افسردگی، مانند ناامیدی واز دست دادن علاقه به فعالیت های معمول ،به سرغتان آمد با مشاور یا دکتر روانپزشک صحبت نمایید . افسردگی در افرادی که مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حادند ، شایع است و درمان می تواند به آنها  کمک کند.