پرولاپس مثانه (سیستوسل)

به برامدگی یا بیرون زدگی اعضای لگن مثل رحم , مثانه و رکتوم به داخل کانال واژن یا بیرون از واژن  پرولاپس مثانه یا  سیستوسل  می گویند .
فشار وارد کردن به عضلات  که از لگن  محافظت می کنند ممکن است منجر به پرولاپس مثانه گردد  .  زور زدن در هنگام زایمان طبیعی ، یبوست مزمن، سرفه های مزمن  و یا بلند کردن اجسام سنگین  می تواند به این عارضه منجر شود . پرولاپس مثانه  ممکن است پس از یائسگی  باعث مشکلاتی مانند کاهش میزان هورمون استروژن شود .

درمان غیر جراحی اغلب برای پرولاپس خفیف یا متوسط  موثر است. اما در موارد شدیدتر ، ممکن است برای حفظ ارگانهای لگنی و مهبل (واژن) در موقعیت مناسب خود  نیاز به جراحی باشد .
 

در موارد خفیف پرولاپس مثانه ، ممکن است متوجه هیچ گونه علامت یا نشانه ای نشوید . علائم و نشانه پرولاپس مثانه عبارتند از :

احساس پری یا فشار در لگن و مهبل (واژن)
افزایش ناراحتی بهنگام فشار، سرفه و یا بلند کردن اجسام سنگین
احساس عدم تخلیه ادرار بعد از دفع ادرار 
عفونت مکرر مثانه
درد یا نشت ادرار در طول مقاربت جنسی
در موارد شدید، برآمدگی یا بیرون زدگی بافتی از دهانه واژن  که ممکن است احساس کنید برروی تخم مرغی نشسته اید.

علائم و نشانه ها اغلب پس از ایستادن برای مدت طولانی رویت می شود و ممکن است بهنگام دراز کشیدن مخفی شود .
 

پرولاپس مثانه مزمن بسیار آزار دهنده است و می تواند تخلیه مثانه را با مشکل مواجه کند و در نهایت باعث عفونت مثانه شود.بهنگام مشاهده هر گونه علائم یا نشانه ای به دکتر مراجعه نمایید .
 

کف لگن از عضلات، لیگامانها و بافت همبند که از مثانه و دیگر ارگانهای لگنی محافظت می کند ، تشکیل شده است . ارتباط بین عضلات کف لگن و لیگامانها با گذشت زمان تضعیف می گرد در نتیجه باعث ترومای ناشی از زور زدن هنگام زایمان عضلات کف لگن می شود . هنگامی که این اتفاق می افتد، مثانه به سمن پایین  لغزش میکند  و باعث  تورم در مهبل (پرولاپس قدامی) می شود.

علل احتمالی  پرولاپس قدامی عبارتند از:

بارداری و زایمان طبیعی
اضافه وزن یا چاقی
بلند کردن اجسام سنگین
زور زدن بهنگام اجابت مزاج
سرفه مزمن یا برونشیت
 

این عوامل ممکن است خطر ابتلا به پرولاپس قدامی  را تشدید کند :

زایمان : خانم هایی که به طور طبیعی زایمان می کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرولاپس مثانه قرار دارند.

افزایش سن : با افزایش سن نیز خطر ابتلا به پرولاپس مثانه افزایش می یابد این امر به ویژه پس از یائسگی ( زمانی که تولید استروژن بدن کاهش می یابد ) رخ می دهد .

هیسترکتومی : پس از برداشتن رحم ممکن است باعث ضعف عضلات کف لگن گردد.

ژنتیک : برخی از زنان با بافت همبند ضعیف تر به دنیا می آیند ، آنها بیشتر مستعد ابتلا به پرولاپس قدامی قرار دارند .

چاقی :  زنانی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرولاپس قدامی قرار دارند .
 

اگر دچار هریک از علائم و نشانه های پرولاپس مثانه شدید ،  یک وقت ملاقات با دکتر خانوادگی یا متخصص زنان تعیین کنید .

چه کاری می­توانید انجام دهید:
تمام علائم بیماری­تان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد. 
اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگی­تان رخ داده است.
فهرستی از داروهای­تان تهیه کنید،همچنین ویتامین­ها یا مکمل­هایی که مصرف می­کنید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئله­ای که شما فراموش کرده­اید را به خاطر بسپارد.
سوال­هایی که می­خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقت­تان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک می­کند تا به نحو احسن از وقت­تان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویت­بندی کنید.

سئوالات شما از پزشک
احتمال می دهید چه چیزی باعث این علائم شده است ؟
آیا علل احتمالی دیگری وجود دارد؟
آیا برای تایید تشخیص نیاز به انجام آزمایش خاصی است ؟
چه روشهای درمانی را توصیه می کنید؟
اگر درمانهای اولیه تاثیری نداش، چه روش دیگری را  توصیه می کنید ؟
آیا در معرض خطر عوارض این بیماری قرار دارم ؟
آیا پرولاپس قدامی پس از درمان عود خواهد کرد ؟
آیا باید محدودیت فعالیتی را دنبال کرد ؟
در خانه چه کارهایی را برای کاهش علائم می توان انجام داد ؟
آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم؟

سئوالات پزشک از شما
اولین مرتبه ای که متوجه این علائم شدید کی بود ؟
آیا نشت ادرار (بی اختیاری ادراری) دارید ؟
آیا مکررا دچار عفونتهای مثانه ای می شوید ؟
آیا در طول مقاربت  جنسی درد یا نشت ادرار دارید ؟
آیا دچار سرفه مزمن یا شدید هستید ؟
آیا یبوست دارید و بهنگام دفع مدفوع زور می زنید ؟
چه چیزی علائم شما را بهبود می بخشد ؟
چه چیزی علائم شما را تشدید می کند ؟
آیا مادر یا یک خواهر شما دچار مشکلات کف لگنی هستند .
آیا  زایمان طبیعی داشته اید ؟ چند بار؟
آیا می خواهید در آینده باردار شوید ؟
چه چیزهای دیگری شما را نگران می کند ؟
 

تشخیص پرولاپس قدامی شامل موارد زیر می شود :

معاینه لگنی : ممکن است بیمار در حالت ایستاده و یا دراز کشیده مورد معاینه قرار گیرید . در طول معاینه ، دکتر  به دنبال برآمدگی بافتی در داخل واژن که نشان دهنده  پرولاپس احشاء لگنی است ، می گردد . ممکن است هنگام معاینه از بیمار خواسته شود تا زور بزند تا مشخص شود که چقدر بر درجه پرولاپس تاثیر می گذارد. برای بررسی قدرت عضلات کف لگن از بیمار خواسته شود  آنها را منقبض کنید ، مانند زمانیکه می خواهید جریان ادرار را متوقف کنید .

پر کردن پرسشنامه : پر کردن فرم  کمک می کند تا با دکتر درجه پرولاپس  و مقدار تاثیر گذاری آن بر  کیفیت زندگی را ارزیابی کنید . اطلاعات جمع آوری شده نیز کمک می کند برای درمان بهتر تصمیم گیری نمایید .
 
آزمایش مثانه و ادرار :  اگر پرولاپس داشته باشید ، ممکن است آزمایش مثانه انجام گیرد  . دکتر همچنین ممکن است یک آزمایش  بر روی نمونه ای از ادرار برای بررسی علائم عفونت مثانه تجویز نماید .
 

درمان پرولاپس قدامی به شدت آن و  بیماری های مرتبط مانند پرولاپس رحم  بستگی دارد .

معمولا در موارد خفیف که هیچ علائم یا نشانه ای ندارد  نیازی به درمان نیست .اما در موارد شدید پرولاپس اقدامات مراقبتی زیر باید صورت گیرد : 

تمرینات مرتبط با عضلات کف لگن
انجام مراقبتهای ویژه مانند تمرینات کگل، به تقویت عضلات کف لگن کمک کرده و از وقوع پرولاپس مثانه جلوگیری میکند. متخصصان فیزیوتراپی که در زمینه اختلالات کف لگن فعالیت میکنند، میتوانند شما را در انجام صحیح تمرینات کگل راهنمایی کنند. تمرینات کگل به صورت انقباض روزانه عضلات کف لگن انجام میشود. این تمرینات نقش قابل توجهی در درمان پرولاپس مثانه دارند.

شیاف واژن
برخی از پزشکان از شیاف برای ثابت نگه داشتن مثانه در داخل واژن استفاده میکنند. شیاف از یک حلقه پلاستیکی و یا لاستیکی تشکیل شده است که در داخل واژن قرار داده میشود تا از فشارهای وارده به مثانه جلوگیری کرده و آن را در وضعیت اصلیاش نگه دارد.

استروژن درمانی
زنان یائسه که از پرولاپس مثانه رنج میبرند، از هورمون درمانی به کمک استروژن نتیجه میگیرند. پس از رسیدن به سن یائسگی سطح استروژن در بدن کاهش مییابد. استروژن به تقویت عضلات لگنی در اطراف واژن کمک میکند. هورمون درمانی به کمک استروژن که معمولا در قالب استعمال یک کرم، قرص و یا حلقه واژینال انجام میگیرد، به تقویت عضلات واژن کمک کرده و پرولاپس مثانه را درمان میکند.

اگر علائم  پرولاپس قدامی آزاردهنده باشد ممکن است  نیاز به جراحی  باشد.

اغلب، جراحی از طریق واژن انجام می شود و شامل بالا کشیدن  پرولاپس مثانه سر جای خود ، از بین بردن بافت اضافی، و سفت کردن عضلات و رباط های کف لگن می شود . دکتر ممکن است نوع خاصی از پیوند بافت برای تقویت بافت های واژن و افزایش محافظت اگر بافت های واژن بسیار نازک به نظر برسند ، انجام دهد .

اگر پرولاپس رحمی  مرتبط با  پرولاپس قدامی داشته باشید به احتمال زیاد پزشک علاوه بر ترمیم عضلات آسیب دیده کف لگن، رباط ها و بافت های دیگر  ، برداشتن رحم (هیسترکتومی)  را توصیه می کند .

اگر قصد بارداری داشته باشید ، دکتر عمل جراحی را  تا بعد از بدنیا آمدن فرزند به تاخیر می اندازد .  

برخورد با بی اختیاری

اگر پرولاپس قدامی با بی اختیاری استرسی به همراه باشد ، دکتر ممکن است یکی از روش های حمایتی از مجرای خروجی مثانه (سوسپانسیون مجرای ادرار) و کاهش علائم بی اختیاری را توصیه کند.
 

تمرینات کیگل باعث تقویت عضلات کف لگن می شود و از رحم، مثانه و روده محافظت می کند . 

برای انجام ورزش kegel، این مراحل را دنبال:

ماهیچه های کف لگن را سفت کنید (عضلاتی که برای جلوگیری از ادرار استفاده می شود).
به مدت پنج ثانیه عضلات را منقبض کنید و سپس برای پنج ثانیه استراحت دهید . (اگر  بیش از حد دشوار است، به مدت دو ثانیه عضلات را منقبض  و برای سه ثانیه استراحت کنید)
تمرینات  را هر روز و 3 مرتبه در روز و به مدت 10 ثانیه تکرار کنید .
 

برای کاهش خطر ابتلا به پرولاپس قدامی، سعی کنید اقدامات خود مراقبتی زیر را انجام دهید :

انجام ورزش کیگل( kegel ) به صورت منظم ؛ انجام این ورزش ها می تواند ماهیچه های کف لگن را تقویت کند .
درمان و پیشگیری از یبوست ؛  غذاهایی با فیبر بالا می تواند موثر باشد .
اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، و به درستی بالا بردن ؛ هنگام بلند کردن اجسام سنگین ، پاهای خود را به دور از کمر یا باسن خود قرار دهید .
کنترل سرفه ؛ سرفه مزمن و یا برونشیت را درمان کنید  و سیگار نکشید.
جلوگیری از افزایش وزن ؛ با دکتر برای تعیین وزن ایده آل  و دریافت مشاوره درمورد استراتژی کاهش وزن گفتگو نمایید .