آپاندیسیت
appendicitis
آپاندیست التهاب آپاندیس می باشد. آپاندیس زائده ای کوچک به شکل انگشت است که در قسمت پایین و سمت راست شکم و متصل به روده ی بزرگ است.
شرح بیماری
آپاندیست التهاب آپاندیس می باشد. آپاندیس زائده ای کوچک به شکل انگشت است که در قسمت پایین و سمت راست شکم و متصل به روده ی بزرگ است. دلیل وجود آپاندیس هنوز مشخص نشده است.
یکی از علائم آپاندیسیت، بروز درد در زیر و سمت راست شکم می باشد. اما در بسیاری از بیماران درد ناشی از آپاندیسیت از اطراف ناف شروع شده و به زیر شکم منتقل می شود. با بیشتر شدن التهاب آپاندیس، درد مربوط به آن افزایش می یابد.
مشکل آپاندیسیت در هر سن و سالی اتفاق می افتد، اما در سنین 10 سال تا 30 سال بسیار رایج تر است. درمان رایج این مشکل جراحی و برداشتن آپاندیس می باشد.
نشانه ها
علائم رایج آپاندیسیت عبارتند از:
• درد ناگهانی که در سمت راست و قسمت های زیرین شکم شروع می شود.
• درد ناگهانی که از اطراف ناف شروع شده و معمولا به سمت راست شکم می رسد.
• دردی که در صورت سرفه کردن، پیاده روی و یا هرگونه حرکت ناگهانی شدت می یابد.
• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• بروز تب با درجه ی پایین که با پیشرفت بیماری وخیم تر می شود.
• یبوست یا اسهال
• نفخ شکم
محل درد ممکن است متفاوت باشد، محل درد بستگی به سن فرد و زائده ی آپاندیس دارد. اگر فرد بیمار باردار باشد، درد ناشی از آپاندیسیت از قسمت بالای شکم شروع می شود، چرا که در دوران بارداری آپاندیسیت بالاتر از محل خود قرار دارد
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورت بروز دل درد به پزشک مراجعه کنید. اگر دل درد مربوط به آپاندیسیت باشد، بستری شده و تحت عمل جراحی قرار خواهید گرفت.
علل
یکی از علل احتمالی آپاندیسیت، انسداد دیواره ی آپاندیس می باشد که منجر و عفونت و در نهایت بروز آپاندیسیت می شود. در این زمان باکتری ها به سرعت تکثیر می شوند و در نتیجه آپاندیس پر از چرک شده و ملتهب می شود. اگر درمان فورا انجام نشود، احتمال پاره شدن آپاندیس وجود دارد.
پیامدهای مورد نظر
آپاندیسیت ممکن است عوارض جدی در پی داشته باشد، از جمله:
• پاره شدن آپاندیسیت: پارگی آپاندیسیت باعث پخش شدن عفونت در ناحیه ی شکم می شود. بروز این شرایط بسیار خطرناک بوده و نیازمند درمان و جراحی سریع برای خارج کردن عفونت از حفره ی شکم می باشد.
• شکل گیری یک ورم چرکی در شکم: اگر آپاندیس پاره شود، چرک و عفونت مربوط به آن به شکل یک ورم در شکم شکل می گیرد. در بسیاری موارد، پزشک با قرار دادن یک لوله روی دیواره ی شکم، عفونت را از شکم خارج می کند. این لوله به مدت دو هفته روی دیواره ی شکم قرار می گیرد و در این مدت فرد بیمار نیز آنتی بیوتیک مصرف می کند.
زمانی که عفونت برطرف می شود، برای برداشتن آپاندیس، فرد بیمار تحت عمل جراحی قرار می گیرد. در برخی موارد چرک تخلیه شده و آپاندیس فورا جراحی می شود.
آمادگی برای ملاقات پزشک
در صورت بروز دل درد به پزشک مراجعه کنید. اگر دل درد مربوط به آپاندیسیت باشد، بستری شده و تحت عمل جراحی خواهید گرفت.
سوالاتی که دکتر از فرد بیمار خواهد پرسید
برای تشخیص علت دل درد، پزشک سوالاتی خواهد پرسید که عبارتند از:
• چه زمانی دل درد شما شروع شد؟
• کجای شکم شما درد می کند؟
• آیا محل درد تغییر کرده است؟
• شدت درد چه اندازه است؟
• چه چیزی باعث شدت درد می شود؟
• چه چیزی درد را کاهش می دهد؟
• آیا تب دارید؟
• حالت تهوع دارید؟
• چه علائم دیگری را در این درد مشاهده می کنید؟
سوالاتی را که شما می توانید از پزشک خود بپرسید:
• آیا مشکل من آپاندیسیت است؟
• آیا به آزمایشات بیشتری نیاز دارد؟
• به جز آپاندیسیت چه مشکل دیگری ممی تواند باشد؟
• آیا نیاز به جراحی دارم؟
• خطرات جراحی آپاندیس چیست؟
• پس از جراحی چه مدت باید بستری شوم؟
• پس از جراحی چه مدت طول می کشد تا بتوانم به کار خود بازگردم؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
برای تشخیص آپاندیسیت، پزشک سوالاتی در رابطه با علائم و نوع دل درد از بیمار خواهد پرسید و شکم وی را تحت معاینه ی کامل قرار خواهد داد.
آزمایش ها و فرایندهایی که برای تشخیص آپاندیسیت انجام می شوند، عبارتند از:
• معاینه برای ارزیابی درد بیمار: پزشک منطقه ی دردناک شکم را به آرامی فشار خواهد داد. معمولا وقتی فشار به طور ناگهانی آزاد می شود، درد آپاندیسیت شدیدتر می شود، که این امر نشان دهنده ی بروز التهاب در مجاورت روده هاست.
علاوه بر این پزشک شکم را به آرامی فشار می دهد تا مشاهده کند فرد بیمار در کدام ناحیه ی شکم خود نسبت به این فشارها شکم خود را سفت کرده یا حساسیت نشان می دهد.
در طی تشخیص آپاندیسیت، بیمار ممکن است تحت معاینات مقعدی نیز قرار گیرد. زنان در سنین باروری نیز، برای بررسی مشکلات احتمالی زنان و زایمان که باعث بروز دل درد می شوند، تحت معاینه ی واژینال قرار می گیرند.
• آزمایش خون: این آزمایش به پزشک اجازه می دهد که میزان گلبول های سفید خون را بررسی کند، چرا که گلبول های سفید خون وجود عفونت را در بدن نشان می دهند.
• آزمایش ادرار: برای اطمینان از اینکه این درد ناشی از عفونت ادراری یا وجود سنگ کلیه نمی باشد، این آزمایش توسط پزشک تجویز خواهد شد.
• آزمایش های بصری: برای اطمینان بیشتر از علت بروز دل درد آزمایشات تصویری مانند سونوگرافی شکم، هکس برداری با اشعه ی X از ناحیه ی شکم و توموگرافی کامپیوتری انجام خواهند شد.
درمان و دارو
درمان آپاندیسیت معمولا طی یک عمل جراحی و برداشتن آپاندیس صورت می گیرد. برای پیشگیری از عفونت، پس از جراحی مقداری آنتی بیوتیک به بیمار داده می شود.
جراحی و برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی)
آپاندکتومی یک عمل باز است که با یک برش به طول 5 تا 10 سانتی متر (لاپاراتومی) روی شکم انجام می شود. انجام این جراحی به وسیله ی چند برش شکمی کوچک (جراحی لاپاروسکوپی) نیز ممکن است. طی جراحی آپاندیس با لاپاروسکوپی، جراح ابزار جراحی را به همراه یک دوربین برای برداشتن آپاندیس وارد شکم بیمار می کند.
به طور کل جراحی لاپاروسکوپی سریعتر بهبود می یابد و با درد و صدمات کمتری همراه است. این نوع جراحی برای افراد چاق و مسن مناسب تر است، اما به هرحال جراحی لاپاروسکوپی برای همه مناسب نیست. اگر آپاندیس پاره شده باشد و عفونت پخش شده باشد و فرد نوعی آبسه ی چرک در شکم خود داشته باشد، در این صورت عمل باز روی بیمار انجام می شود، چرا که این نوع جراحی تمیز کردن حفره ی شکم را ممکن می سازد.
پس از جراحی احتمالا فرد یک یا دو روز در بیمارستان بستری می شود.
اقدامات و درمان های لازم در خانه پس از جراحی
اگر آپاندیس پاره شده باشد، بهبود آن چند هفته طول می کشد. برای کمک به بدن در فرایند بهبود، به موارد زیر توجه کنید:
• اجتناب از فعالیت های شدید در روزهای اول: اگر آپاندکتومی به روش لاپاروسکوپی انجام شد، فعالیت ها برای 3 تا 5 روز محدود می شوند. فردی که تحت جراحی باز قرار گرفته، بهتر است 10 تا 14 روز فعالیت های خود را محدود کند. به هرحال در مورد نوع فعالیت ها و مدت زمان لازم برای استراحت پس از جراحی، با پزشک خود صحبت کنید.
• در هنگام سرفه کردن از شکم خود محافظت کنید: برای کاهش درد و محافظت از شکم قبل از سرفه کردن، خندیدن یا حرکت کردن، بهتر است فرد بیمار روی شکم خود یک بالشت بگذارد و کمی فشار به شکم خود وارد کند.
• اگر داروها درد را تسکین نمی دهند، به پزشک خود اطلاع دهید: درد کشیدن باعث وارد شدن فشار و استرس اضافه به بدن می شود که فرایند بهبود را کند می کند. اگر علیرغم مصرف دارو، هنوز احساس درد دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• در صورت احساس آمادگی، بلند شده و حرکت کنید: به آرامی فعالیت های خود را شروع کرده و آنها را بیشتر کنید، می توانید با پیاده روی کوتاه شروع کنید.
• زمان احساس خستگی بخوابید: در زمان بهبود بدن، شاید بیشتر از همیشه تمایل به خوابیدن داشته باشید. در این مدت در صورت احساس نیاز به خواب، حتما بخوابید.
• در مورد بازگشت به سرکار یا مدرسه با پزشک خود مشورت کنید: زمانی که احساس آمادگی کردید می توانید به زندگی عادی خود بازگردید. شاید کودکان پس از گذشت کمتر از یک هفته بتوانند به مدرسه بروند، اما برای شروع فعالیت های ورزشی و شدید، لازم است 2 تا 4 هفته صبر کنند.
داروهای جایگزین
برای کنترل درد پس از جراحی، پزشک داروهایی را تجویز خواهد کرد. برخی مکمل ها و داروهای جایگزین زمانی که با داروهای دیگر مصرف می شوند، به کنترل درد کمک می کنند. برخی فعالیت ها نیز می توانند به تسکین درد کمک کنند، البته با مشورت پزشک انجام شوند. از جمله ی این فعالیت ها مانند:
• گوش دادن به موسیقی و صحبت کردن با دوستان که به فراموشی درد کمک می کنند.
• هدایت ذهن به موضوعات دیگر، بستن چشم و فکر کردن به موضوعات مورد علاقه، می توانند موثر باشند.