منوی اصلی
بهترین متخصصین و مراکز مغزواعصاب و روان در تهران

آسم ( تنگی نفس یا نفس تنگی)

asthma

تنگ و متورم شدن مجاری هوا باعث ایجاد انسداد در جریان هوا و التهاب نای و ریه می شود. این امر، موجب انباشت خلط اضافی در این مجاری است که منجر به " آسم یا تنگی نفس " می شود.

شرح بیماری

آسم، وضعیتی است که در آن مجاری هوا تنگ و متورم می شود و به این دلیل مخاط اضافی انباشت می شود. این امر باعث اختلالات تنفسی، سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس می شود.
در برخی افراد، آسم فقط یک اختلال کوچک و دوره ایی است. در دیگر افراد، آسم یک مشکل بزرگ و برهم زننده ی فعالیت های روزانه است و گاهی حملات آسم تهدید کننده زندگی می شوند.
آسم قابل درمان نیست، اما علایم آن را می توان کنترل کرد. از آنجا که آسم در طول زمان تغییر می کند، مهم است که به طور دایم تحت نظر پزشک علایم پیگیری شده و درمان مناسب انتخاب شود.

 

نشانه ها

علایم آسم، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در یک فرد ممکن است حملات آسم کم باشد، علایم تنها در زمان های خاص بروز کنند- مانند ورزش کردن - و یا علایم دایمی باشند.


علایم آسم عبارتند از:

  • تنگی نفس
  • تنگی و یا درد قفسه سینه 
  • اختلال خواب به علت تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه
  • صدای سوت یا خس خس در هنگام بازدم (خس خس علامت شایع آسم در کودکان است)
  • حملات سرفه یا خس خس سینه که  یک ویروس تنفسی، مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، آن را بدتر می کند

 

علایم نشاندهنده ی وخیم شدن آسم عبارتند از:

  • علایم و نشانه ها آسم که مکرر و دردسرزا هستند
  • افزایش سختی در تنفس (با پیک فلومتر قابل اندازه گیری است_ دستگاهی جهت بررسی عملکرد ریه ها )
  • نیاز به استفاده مکرر از یک اسپری استنشاقی سریع اثر 

 

در برخی افراد علایم آسم در شرایط خاصی آغاز می شوند مانند:

  • آسم ناشی از ورزش کردن، ممکن است در هوا ی سرد و خشک بدتر شود
  • آسم شغلی، توسط محرک های موجود در محل کار _ مانند دود ، گاز و یا گرد و غبار شیمیایی _ ایجاد می شود
  • آسم ناشی  از آلرژی، توسط عوامل آلرژی زا _ مانند موی حیوانات خانگی، سوسک، و یا گرده گل _ ایجاد می شود

زمان مناسب مراجعه به پزشک

درمان اورژانسی
حملات شدید آسم می توانند تهدید کننده زندگی باشند. به این دلیل، افراد مبتلا به آسم باید تحت نظر مداوم پزشک بوده، شرایط وخیم را شناخته و در خصوص عکس العمل مناسب در زمان بدتر شدن علایم آموزش ببینند و بدانند چه زمانی نیاز به درمان اوژانسی دارند.  

علایم آسم اورژانسی عبارتند از:

  • بدتر شدن سریع تنگی نفس یا خس خس سینه
  • بهتر نشدن حتی پس از استفاده از اسپری استنشاقی سریع اثر مانند آلبوترول
  • تنگی نفس در هنگام انجام فعالیت بدنی خفیف

 

به پزشک مراجعه کنید:

  • در صورت شک به اینکه دچار آسم شده ایید. اگر سرفه و خس خس سینه مکرر، یا دیگر علایمی دارید که بیش از چند روز طول می کشند حتما به پزشک مراجعه کنید. درمان زود هنگام آسم از آسیب طولانی مدت به ریه جلوگیری کرده و به حفظ شرایط و جلوگیری از بدتر شدن علایم در طول زمان کمک می کند.
  •  جهت کنترل علایم آسم پس از تشخیص. در صورت ابتلا به آسم، تحت نظر مداوم پزشک علایم را کنترل کنید . کنترل مناسب و دراز مدت به بهتر شدن  روز به روز علایم و کمتر شدن حملات آسم تهدید کننده ی زندگی  کمک می کند.
  • در صورت بدتر شدن علایم. چنانچه علایم آسم بدتر شدند، تااثیر داروها در بهتر کردن علام کم شدند، و نیاز مداوم به استفاده از اسپری استنشاقی سریع اثر است، سریع به پزشک مراجعه کنید. بدون مشورت با پزشک،  سرخود و با مصرف داروهای بیشتر این وضعیت را درمان نکنید. استفاده بیش از حد داروهای آسم می تواند عوارض جانبی را بیشتر و آسم را بدتر کند.
  • جهت کنترل درمان. در اغلب موارد، آسم در طول زمان تغییر می کند. تحت نظر پزشک به طور منظم علایم را کنترل کنید تا در صورت نیاز تغییرات درمانی انجام شود. 

علل

دلیل اینکه چرا برخی افراد دچار آسم می شوند و برخی نمی شوند هنوز شناخته شده نیست. اما، می توان علل احتمالی آن را ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی (ارثی) دانست.


محرک های آسم
محرکها و مواد مختلف ایجاد کننده ی آلرژی (حساسیت زا) می توانند آغازگرعلایم آسم نیز باشند. محرک های آسمی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و عبارتند از:

  • آلرژن های منقل شونده در هوا. مانند گرده، شوره بدن/موی حیوانات، قارچ، سوسک، گرد و غبار
  • عفونت های تنفسی. مانند سرماخوردگی
  • فعالیت فیزیکی (آسم ناشی از ورزش)
  • هوای سرد
  • آلاینده های هوا. مانند دود
  • برخی از داروها. از جمله بتا بلوکرها، آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin IB, و غیره) و ناپروکسن (Aleve )
  • استرس و احساسات شدید
  • سولفیت ها و مواد نگهدارنده غذاها و نوشیدنی ها. مانند میگو، میوه های خشک، سیب زمینی فرآوری شده، آبجو و شراب 
  • ریفلاکس معده (GERD). وضعیتی که در آن اسید معده به داخل مری برمی گردد

 

عوامل تشدید

  • داشتن یک هم خون مبتلا به آسم (مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر) 
  • داشتن آلرژی، مانند درماتیت آتوپیک یا رینیت آلرژیک (تب یونجه)
  • داشتن اضافه وزن 
  • سیگار کشیدن 
  • قرار گرفتن در معرض دود سیگار
  • قرار گرفتن در معرض دود اگزوز و یا انواع دیگر آلاینده ها
  • قرار گرفتن در معرض محرک های شغلی، مانند مواد شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی، آرایشگری و کارخانجات

پیامدهای مورد نظر

  • علایمی که موجب اختلال در خواب، کار و یا فعالیت های تفریحی هستند
  • داشتن " روزهای مریضی " در طول حملات آسم به طوری که مجبور به گرفتن مرخصی از محل کار یا مدرسه هستید
  • تنگی دایم لوله های برونش/ نای (تغییر شکل مجرای هوا ) که بر نفس کشیدن تاثیر می گذارد
  • مراجعه دایم به قسمت اورژانس یا بستری شدن به دلیل حملات شدید آسم
  • عوارض جانبی استفاده طولانی مدت از برخی داروها برای ایجاد ثبات در آسم شدید

با داشتن درمان مناسب می توان از عوارض کوتاه مدت و بلند مدت آسم جلوگیری کرد.

آمادگی برای ملاقات پزشک

در ابتدا، پزشک خانوادگی و یا عمومی شما را معاینه کرده و در صورت نیاز به متخصص آلرژی یا ریه ارجا می دهد.

 

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

  • علایمی که مشاهده کرده ایید، حتی علایمی که مربوط به آسم نیستند
  • چه زمانی علایم دردسرساز هستند_ برای مثال، علایم در زمان های خاصی از روز، در فصول خاصی، قرار گرفتن در معرض هوای سرد، گرده و یا محرک های دیگر بدتر می شود.
  • نوشتن اطلاعات پزشکی کلیدی، از جمله شرایط استرس زا و تغییرات اخیر زندگی
  • هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید، حتی ویتامین یا مکمل گیاهی
  • اسم خویشاوند یا دوستی که شما را در زمان معاینه همراهی کند تا تمام موارد توضیح داده شده توسط پزشک را برای شما ثبت و ضبط کند. 
  • سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

 

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

  • آیا آسم باعث این علایم است؟
  • چه عامل دیگری می تواند ایجاد کننده ی این علام باشد؟
  • چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
  • این وضعیت موقتی و یا دایمی است؟
  • چه گزینه های درمانی دارم؟
  • آیا جایگزینی برای گزینه ی درمانی انتخابی وجود دارد؟
  • با داشتن مشکل جسمانی دیگر، چگونه می توان هر دو را مدیریت و کنترل کرد؟
  • از چه چیز هایی باید دوری کنم؟ محدودیتها چه هستند؟
  • آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
  • جایگزینی برای داروهای تجویزی وجود دارد؟
  • آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری دراختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟ 
  • سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

 

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

 

سوالات پزشک از شما 

  • علایم دقیقا چه هستند؟
  • اولین بار چه زمانی علایم دیده شدند؟
  • شدت علایم چقدر است؟
  • آیا مشکلات تنفسی در اکثر مواقع و یا فقط در زمان ها و شرایط خاص هستند؟
  • آیا آلرژی دارید، مانند درماتیت آتوپیک یا تب یونجه؟
  • چه شرایطی باعث بهبود علایم می شود؟
  • چه شرایطی باعث بدتر شدن علایم می شود؟
  • آیا در خانواده سابقه ی ابتلا به  آلرژی یا آسم وجود دارد؟
  • آیا بیماری مزمن دارید؟

آزمایشات و تشخیص بیماری

1) معاینه جسمانی
برای رد کردن سایر شرایط ممکن - مانند عفونت تنفسی یا بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) - پزشک معاینه فیزیکی انجام داده و در خصوص علایم و دیگر شرایط پزشکی سوالاتی خواهد پرسید.

 

2) تست عملکرد ریه
جهت تعیین میزان حرکت هوا به داخل و خارج ریه در هنگام تنفس تستهایی انجام می شود مانند:

  • اسپیرومتری. این تست میزان تنگی لوله های برونش/نای را تخمین می زند که چه مقدار هوا پس از یک نفس عمیق بیرون داده می شود و سرعت بازدم چه میزان است.
  • پیک فلومتر. دستگاهی است که میزان بازدم را اندازه می گیرد. چنانچه نتایج ضعیف باشند نشانه ی بدتر شدن آسم است. کمتر از خوانش حداکثر جریان معمول نشانه ریه های شما را ممکن است کار را به خوبی هستند و آسم شما ممکن است بدتر شده است. پزشک دستورالعملی جهت نحوه ی کار با دستگاه و بررسی نتایج خواهد داد.

تست های عملکرد ریه اغلب قبل و بعد از مصرف دارویی به نام برونکودیلاتور، مانند آلبوترول جهت باز کردن مجرای هوا، انجام می شود. چنانچه عملکرد ریه پس از مصرف برونکودیلاتور بهبود یابد، این احتمال وجود دارد که مبتلا به آسم باشید.

 

3) تست های دیگر جهت تشخیص آسم

  • تست متاکولین. متاکولین یکی از عوامل آغازگر آسم است؛ در هنگام تنفس به صورت خفیف مجرای هوا را محدود می کند.  واکنش به متاکولین نشانه ی ابتلا به آسم است. حتی پس از گرفتن نتیجه ی " نرمال" در تست اولیه ی عملکرد ریه، باز هم  این تست انجام می شود. 
  • آزمون اکسید نیتریک. این تست، هر چند به طور گسترده ای در دسترس نیست، میزان گاز، نیتریک اکسید، را در " تنفس" اندازه گیری می کند. که شما در نفس خود را داشته باشد. چنانچه مجرای هوا ملتهب باشد - نشانه ی آسم - سطح نیتریک اکسید بالاتر از حد عادی است.
  • تصویربرداری. تصویربرداری با اشعه ی ایکس از قفسیه ی سینه و سی تی اسکن ریه ها و حفره های بینی (سینوس) می تواند هر نوع  ناهنجاری ساختاری یا بیماری (مانند عفونت) ایجاد و یا تشدید کننده ی مشکلات تنفسی را مشخص کند.
  • تست آلرژی. می تواند به صورت یک تست پوستی یا آزمایش خون انجام بگیرد. تست آلرژی می تواند هر نوع آلرژی به حیوانات خانگی، گرد و غبار، قارچ و گرده را تشخیص دهد. اگر محرک اصلی آلرژی شناسایی شود، نحوه ی درمان آن نیز مشخص می شود. 
  • ائوزینوفیل خلط سینه. در این تست به دنبال سلول های سفید خون خاصی (به نام ائوزینوفیل) مخلوط در بزاق و مخاط (خلط سینه) خارج شده  در هنگام سرفه هستند. ائوزینوفیل نشاندهنده ی پیشرفت علایم است و در تست به رنگ قرمز (ائوزین) قابل مشاهده است.
  • تست تحریک جهت آسم ناشی از ورزش و سرما. در این تست، پزشک میزان انسداد راه هوا قبل و بعد از انجام فعالیت بدنی شدید و یا دم و بازدم در هوای سرد را اندازه گیری می کند.

 

4) تشحیص نوع آسم
پزشک پس از پرسیدن سوالات در خصوص علایم ( مانند هر چند وقت یکبار دچار حمله ی آسم می شوید یا شدت حملات چقدر است)، معاینه فیزیکی و تست های تشخیصی، نوع و شدت آسم تشخیص داده می شود.


تعیین شدت آسم به پزشک کمک می کند تا بهترین گزینه ی درمانی را انتخاب کند. در اغلب موارد، شدت آسم در طول زمان تغییر می کند که نیاز به اصلاح نوع درمان دارد. 


آسم به چهار دسته کلی طبقه بندی می شود:

علایم طبقه بندی آسم

علایم خفیف تا دو روز درهفته و تا دو شب در ماه

متناوب خفیف                                                          

علایم بیش از دو بار در هفته، اما نه بیشتر از یک بار در یک روز

مداوم خفیف

علایم یک بار در روز و بیش از یک شب در هفته

مداوم متوسط

علایم روزانه در بسیاری از روزها و اغلب در شب

مداوم شدید 

 

درمان و دارو

پیشگیری و کنترل طولانی مدت، کلید موفقیت در کنترل و توقف حملات آسم قبل از شروع آنها است. معمولا، درمان شامل یادگیری شناخت محرک ها، اقداماتی برای جلوگیری از بروزآنها و پیگیری نحوه ی تنفس جهت اطمینان از موثر بودن داروهای روزانه آسم است. در صورت بروز حملات آسم، ممکن است به اسپری استنشاقی سریع اثر، مانند آلبوترول، نیاز باشد.

1) درمان دارویی
انتخاب داروی مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند سن، علایم، محرک های آسم و عامل موثر در کنترل آسم.
پیشگیری و مصرف داروهای کنترل کننده ی طولانی مدت از التهاب مجاری هوا منجر به  بروزعلایم می کاهد. اسپری های سریع اثر (برونکودیلاتور) به سرعت مجاری هوا متورم _ محدود کننده ی تنفس_ را باز می کند. در برخی موارد، به داروهای آلرژی نیاز است.

الف) داروهای کنترل کننده ی بلند مدت آسم، که به صورت روزانه مصرف می شوند، سنگ بنای درمان آسم هستند. این داروها، بیماری آسم را به صورت روزانه تحت کنترل درآورده و احتمال حملات آسم را کاهش می دهد. این داروها عبارتند از:

  • کورتیکواستروئیدهای استنشاقی. این داروهای ضد التهابی شامل فلوتیکازون (Flonase, Flovent HFA)، بودزونید (Pulmicort Flexhaler، Rhinocort)، فلونیزولید (Aerospan HFA (، سیکلزونید (Alvesco, Omnaris, Zetonna)، بکلومتازون (Qnasl، Qvar)، مومتازون (Asmanex) و فلوتیکازون (Arnuity Ellipta ). برای موثر واقع شدن این داروها، برای چند روز تا چند هفته نیاز به مصرفشان است. برخلاف کورتیکواستروئیدهای خوراکی، این داروها عوارض جانبی کمتری دارند و به این دلیل مناسب استفاده ی طولانی مدت هستند.
  • تعدیل کننده های لوکوترین. این داروهای خوراکی - از جمله مونتلوکاست (Singulair)، زافیرلوکاست (Accolate) و زیلوتون (Zyflo) - به تسکین علائم آسم بیش از 24 ساعت کمک می کنند. در موارد نادر، این داروها موجب واکنش های روانی می شوند مانند اضطراب، پرخاشگری، توهم، افسردگی و افکار منوط به خودکشی. در صورت مشاهده ی هرگونه  واکنش غیر معمول به پزشک مراجعه کنید.
  • آگونیستهای بتا طولانی اثر. این داروهای استنشاقی، شامل سالمترول (Serevent) و فورموترول (Foradil ، Perforomist)، مجاری هوا را باز می کنند. نتایج برخی تحقیقات نشان داده اند که این داروها خطر ابتلا به حملات آسم را افزایش می دهند اگر در ترکیب با کورتیکواستروییدهای استنشاقی مصرف نشوند. و از آنجایی که این داروها می توانند وخامت آسم را مخفی کنند، برای درمان حملات حاد آسم استفاده نمی شوند.
  • اسپری های ترکیبی. این داروها - مانند فلوتیکازون-سالمترول (Advair Diskus)، بودزونید-فورموترول (Symbicort) و فورموترول-مومتازون (Dulera) - دارای یک آگونیست بتا طولانی اثر همراه با یک کورتیکواستروئید است. از آنجا که این اسپری های ترکیبی حاوی آگونیستهای بتا طولانی اثر هستند، ممکن است خطر بروز حملات آسم را افزایش دهند.
  • تئوفیلین. تئوفیلین (Theo-24, Elixophyllin, و غیره) یک قرص روزانه است که با شل کردن عضلات اطراف مجاری هوا (برونکودیلاتور) باعث باز شدن آنها می شود.  است که کمک می کند که راه های هوایی باز بوسیله شل کردن عضلات اطراف راههای هوایی است. در حال حاضر کمتر از سابق این دارو تجویز و مصرف می شود.

ب) داروها ی سریع اثر (نجات بخش) به عنوان تسکین سریع علایم کوتاه مدت در طول یک حمله آسم - و یا قبل از ورزش طبق توصیه ی پزشک – مصرف می شوند. این داروها عبارتند از:

  • آگونیستهای بتا کوتاه اثر. این برونکودیلاتورهای استنشاقی سریع اثر، در طول حمله آسم، در عرض چند دقیقه علایم را تسکین می دهند. آنها عبارتند از آلبوترول (ProAir HFA, Ventolin HFA, و غیره) و لوالبوترول (Xopenex). آگونیست بتا کوتاه اثر را می توان با استفاده از یک اسپری استنشاقی قابل حمل دستی یا نبولایزر_ دستگاهی جهت تبدیل داروی آسم به قطرات ریز_  مصرف کرد.
  • ایپراتروپیوم (آترو ونت). مانند سایربرونکودیلاتورها، ایپراتروپیوم با سرعت اثر کرده و با باز کردن مجاری هوا، تنفس را آسانتر می کند. ایپراتروپیوم را بیشتر برای درمان آمفیزم و برونشیت مزمن استفاده می کنند، اما در برخی موارد برای درمان حملات آسم نیز تجویز می شود. 
  • کورتیکواستروییدهای خوراکی و داخل وریدی. این داروها - شامل پردنیزون و متیل پردنیزولون - التهاب مجاری هوا ناشی از آسم شدید را از بیم می برند. این دارو باید برای کوتاه مدت تجویز شود _ برای درمان علایم شدید آسم _ زیرا در بلند مدت عوارض جانبی شدیدی ایجاد می کند. 

در صورت بروز حملات آسم، اسپری های استنشاقی سریع اثر می توانند علایم را به سرعت کاهش دهند. اما، اگر داروهای کنترل دراز مدت موثر هستند، نیاز به استفاده از اسپرهای استنشاقی سریع اثر نیست.

تعداد " زدن اسپره " در هر هفته  را حساب کنید. چنانچه بیشتر از مقدار تجویزی است، سریع به پزشک مراجعه کنید تا تجدید نظری بر داروهای بلند مدت داشته باشد. 

س) چنانچه آلرژی شروع کننده و یا باعث بدتر شدن آسم است، داروهای آلرژی موثر خواهند بود مانند:

  • تزریق/شات آلرژی (ایمونوتراپی). با گذشت زمان، شات های آلرژی به تدریج واکنش سیستم ایمنی بدن به حساسیت زاهای خاص را کاهش می دهند. به طور کلی، یک بار در هفته برای چند ماه، و سپس یک بار در ماه برای یک دوره سه تا پنج ساله این شاته ها انجام می شوند.
  • اومالی زو ماب (Xolair). این دارو به طور خاص، به صورت تزریقی هر دو تا چهار هفته، برای افراد دارای آلرژی و آسم شدید تجویز می شود. این دارو با تغییر دادن سیستم ایمنی بدن به درمان کمک می کند.

 

2) ترموپلاستی نای/برونش
این درمان - که به طور گسترده در دسترس و برای همه مناسب نیست - برای آسم شدیدی تجویز می شود که با کورتیکواستروییدهای استنشاقی یا دیگر داروهای آسم بلند مدت بهبود نمی یابد.
به طور کلی، در طی سه عمل سرپایی، با استفاده از الکترود داخل ریه تروموپلاستی انجام می گیرد تا عضلات صاف در داخل مجاری هوا کاهش یابد. این امر با کاهش توانایی مجاری هوا در انقباض باعث راحت تر شدن تنفس و کاهش احتمال حملات آسم می شود.

 

3) درمان بر اساس سختگیری برای کنترل بهتر: رویکرد گام به گام
درمان باید انعطاف پذیر و بر اساس تغییرات در علایم باشد، که نیاز بررسی در هر ملاقات با پزشک دارد؛ بر این اساس پزشک درمان جدید را تجویز خواهد کرد.
برای مثال، اگر اسم به خوبی کنترل شود، پزشک  داروی کمتر تجویز می کند. اگر آسم به خوبی کنترل نشده و یا بدتر شده باشد، پزشک ممکن است داروها را افزایش داده و تعداد مراجعات را بیشتر کند.

 

4) برنامه درمانی آسم
با کمک پزشک، برنامه ی درمانی برای آسم تدوین کنید که بر اساس علایم نوع داروها، نحوه ی افزایش و کاهش دوز آنها را تشریح کند. همچنین، لیستی از محرک ها و نحوه ی اجتناب از آنها تهیه کنید.
پزشک توصیه خواهد کرد که با استفاده از پیک فلومتر به طور منظم علایم آسم و چگونگی تاثیر درمان را تحت نظر بگیرید.  

سبک زندگی و مراقبت در خانه

اگر چه در بسیاری از موارد از دارو استفاده می شود، اما می توان با انجام برخی اعمال از حملات آسم و علایم کاست: 

 

1) اجتناب از محرک ها
انجام گام های زیر برای کاهش علایم آسم، یکی از بخش های مهم کنترل آسم است از جمله:

  • استفاده از تهویه مطبوع. تهویه مطبوع  مقدار گرده درختان، چمن و علف های هرز موجود در هوا و محیط را کاهش می دهد. همچنین، با کاهش رطوبت محیط  از میزان گرد و غبار می کاهد. چنانچه تهویه مطبوع ندارید، در طول فصل گرده افشانی پنجره ها را بسته نگه دارید.
  • زدودن آلودگی از لوازم منزل. گرد و غبار را در اتاق خواب با تغییر دکوراسیون یا جایگزین کردن وسایل به حداقل برسانید تا از علایم شبانه کاسته شود. به عنوان مثال، بالش و تشک را در کاورهای ضد گرد و غبار بگذارید؛ فرش نندازید و از کف پوشهای چوبی یا مشمع استفاده کنید؛ پرده و کرکره قابل شستشو نصب کنید.
  • حفظ رطوبت مطلوب. چنانچه ی در محیطی با آب و هوای مرطوب زندگی می کنید، در خصوص استفاده از دستگاه های رطوبت گیر با پزشک خود مشورت کنید.
  • جلوگیری از به وجود آمدن قارچ. مناطق مرطوب در حمام، آشپزخانه و اطراف خانه را تمیز نگه دارید تا از تشکیل قارچ جلوگیری شود.  برگهای کپک زده و یا چوبهای مرطوب در حیاط  خانه را دور بریزید.
  • دوری از موی حیوانات خانگی. چنانچه به مو حساسیت دارید، از نگه داری حیوانات خانگی دارای خز یا پر اجتناب کنید. چنانچه حیوان خانگی دارید با حمام کردن منظم و تمیز نگه داشتن آن از میزان مو در محیط اطراف بکاهید.
  • تمیزکاری منظم. حداقل یک بار در هفته منزل را تمیز کنید؛ برای اینکار از ماسک مخصوص استفاده و یا فردی را برای اینکار استخدام کنید تا از گرد و غبار احتمالی دوری کنید.
  • پوشاندن بینی و دهان در صورت سرد بودن هوا. چنانچه آسم با هوای سرد و خشک تشدید می شود، با زدن ماسک مخصوص به صورت آن را تعدیل کنید.

 

2) سالم ماندن

  • مراقبت از خود و حفظ سلامتی بهترین کار برای تحت کنترل در آوردن علایم آسم است. مانند:
  • ورزش منظم. ابتلاء به بیماری آسم به این معنا نیست که ورزش نکنید. درمان می تواند حملات آسم و علایم را در طول فعالیت ورزشی کنترل کند. ورزش منظم می تواند با تقویت قلب و ریه، علایم آسم را کاهش دهد. چنانچه در هوای سرد ورزش می کنید با زدن ماسک مخصوص هوای تنفسی را گرم کنید. 
  • حفظ وزن مطلوب. اضافه وزن می تواند علایم آسم را تشدید کرده و مشکلات بیشتری به وجود بیاورد.
  • کنترل بیماری ریفلاکس معده (GERD) و سوزش سر دل. این امکان وجود دارد که رفلکس اسید معده باعث سوزش سر دل و آسیب ریه ها شود که این امر موجب بدتر شدن نشانه های آسم می شود. اگر به طور مکرر و مداوم دچار سوزش سردل می شوید با پزشک در خصوص گزینه های درمانی مشورت کنید. گاهی اوقات، درمان ریفلاکس معده زودتر از درمان آسم شروع می شود.

داروهای جایگزین

برخی درمان های جایگزین ممکن است به درمان علایم آسم کمک کنند. با این حال، در نظر داشته باشید که این درمان ها جایگزینی برای درمان پزشکی نیستند - به خصوص اگر مبتلا به آسم شدید هستید. قبل از مصرف هر نوع  داروی گیاهی یا مکملی با پزشک مشورت کنید تا از تداخل نداشتن آنها با داروهای مصرفی اطمینان پیدا کنید.
تحقیقات بیشتری در خصوص این درمانهای جایگزین و عوارض جانبی احتمالی نیاز است. برخی از این درمانها عبارتند از:

  • تمرین نفس کشیدن. با انجام این تمرینات و تحت کنترل درآوردن علایم می توان از میزان داروهای مصرفی کاست.
  • داروهای گیاهی و درمانهای طبیعی. تعدادی از آنها عبارتند از سیاه دانه، کافئین، کولین و پیکنوژنول.

پیشگیری

  • پیگیری برنامه درمانی آسم. با کمک پزشک، برنامه ی درمانی برای آسم تدوین کنید که بر اساس علایم نوع داروها، نحوه ی افزایش و کاهش دوز آنها را تشریح کند. سپس مطمئن شوید که برنامه را به درستی دنبال می کنید. آسم یک بیماری پیشرونده است و نیاز به نظارت و درمان منظم دارد. این کار به شما این احساس را می دهد که کنترل بیشتری بر زندگیتان دارید.
  • واکسینه شدن برای آنفولانزا و ذات الریه. واکسیناسیون منظم از ابتلا به آنفلوانزا و ذات الریه_محرک های حملات آسم_  جلوگیری می کند.
  • شناسایی و اجتناب از محرک های آسم. تعدادی زیادی از حساسیت زا ها ( آلرژن ها) و محرک های بیرونی - گرده و قارچ ها، هوای سرد و آلودگی هوا – می توانند آغازگر حملات آسم باشند. عوامل ایجاد و یا بدتر کننده ی آسم را شناسایی و از آنها دوری کنید. 
  • نظارت بر تنفس. در خصوص علایم هشدار دهنده ی حمله قریب الوقوع_ مانند سرفه ناچیز، خس خس سینه یا تنگی نفس _  آموزش می بینید. اما، ممکن است عملکرد ریه بدون نشان دادن هیچ نوع علامتی کم شود؛ به این دلیل، با استفاده از پیک فلومتر خانگی میزان تنفس به طور منظم کنترل می شود.
  • تشخیص و درمان زودهنگام حملات آسم. چنانچه حمله آسم به سرعت تشخیص و درمان شود، از احتمال وقوع حمله ی شدیدتر و مصرف داروی بیشتر کاسته می شود.  زمانی که پیک فلومتر هشدار حمله آسم می دهد، به سرعت داروی تجویزی را طبق دستور العمل پزشک مصرف کرده و هرنوع فعالیت تشدید کننده ی آسم را متوقف کنید. چنانچه علایم بهبود نیافتند، بر طبق برنامه درمانی آسم کمک پزشکی دریافت کنید.
  • مصرف دارو بر اساس دستور العمل و به میزان تجویز شده. بدون مشورت با پزشک، هنگامی که احساس می کنید علایم آسم بهتر شده اند، هیچ تغییری در میزان مصرف ندهید_ و یا حتی توقف مصرف. پیشنهاد می دهیم که در هر مراجعه، تمام داروها را با خود همراه داشته و به پزشک نشان دهید تا او از درست مصرف شدن آنها اطمینان حاصل کند.
  • توجه به افزایش مصرف اسپری استنشاقی سریع اثر. چنانچه بر مصرف اسپری استنشاقی سریع اثر، مانند آلبوترول، زیاد  تکیه می کنید، این نشانه عدم کنترل آسم است. با پزشک در خصوص تغییر روند درمان صحبت کنید.

همراهی و حمایت

داشتن آسم، چالش برانگیز و استرس زا است. گاهی اوقات باعث نا امیدی، عصبانیت و یا افسردگی است، به این دلیل که برای اجتناب از محرک های زیست محیطی مجبور به ترک فعالیت مورد علاقه تان هستید.  علایم بیماری و کنترل روزانه باعث محدودیت و حتی خجالت می شود.
اما آسم  یک بیماری محدود کننده نیست، اگر شرایط بیماری، نحوه ی کنترل و درمان آن شناخته شود. در اینجا چند پیشنهاد آورده می شود:

  • آهسته و پیوسته بودن. زمانهایی برای استراحت بین فعالیت های روزانه در نظر بگیرید و از انجام فعالیتهای تشدید کننده ی آسم پرهیز کنید.
  • تدوین لیست روزانه. این کار به شما کمک می کند که احساس ضعف نداشته باشید. چنانچه طبق برنامه عمل کردید و به اهداف تعیین شده رسیدید، به خودتان جایزه بدهید. 
  • صحبت کردن با دیگران در خصوص وضعیت بیماری. با عضویت در گروه های " افراد دچار آسم" ، حال به صورت حضوری و یا مجازی، شما می توانید در خصوص شرایط و مشکلاتتان صحبت کرده، از شرایط و مشکلات دیگران با خبر شده، نظرات و پیشنهادات مناسب دریافت کنید. مهم تر از همه، شما درک خواهید کرد که " تنها فرد مبتلا به آسم " نیستید!!!! 
  • مشوق باشید، اگر کودکتان دچار آسم است. بر چیزهایی تمرکز کنید که او می تواند انجام دهد، نه چیزهایی که او نباید انجام دهد. از معلمان، پرستاران مدرسه، مربیان، دوستان و بستگان بخواهید تا به فرزندتان در کنترل آسم کمک کنند.

برای پرسیدن سوالات پزشکی خود، می توانید به ربات تلگرام هوشمند سبزوسالم مراجعه کرده و سوالات خود را از پزشکان متخصص بپرسید.
آدرس ربات تلگرام سبزوسالم:

https://t.me/askq_bot
آسمتنگی نفسنفس تنگیالتهاب نایالتهاب ریهالتهاب مجاری هواجمع شدن خلطنفس نفس زدنخس خسسرفه
مقالات مرتبط
درمان بی خوابی بدون دارو (کلیک کنید)
اینجا باهوش تر میشوید!
عضویت در خبرنامه ثبت نام
ثبت نام شما با موفقیت انجام شد
در خبرنامه ما عضو بشید و دسترسی خودتون به اطلاعات جالب و جذاب رو راحت کنید. باقی کارها رو ما برای شما انجام میدیم. تنظیم خبرنامه خبرنامه سلامت خبرنامه مغز و اعصاب و روان خبرنامه زیبایی و تغذیه