زنبور گزیدگی

زنبور گزیدگی مزاحمتی رایج در فضای باز است . در اغلب موارد، نیش زنبور تنها آزار دهنده است ، و با درمان خانگی می توان درد آنرا کاهش داد . اما اگر به نیش زنبور حساسیت داشته باشید  و یا چندین باردچار گزش  شوید ، ممکن است دچار یک واکنش جدی شوید که نیاز به درمان فوری دارد .

زنبور گزیدگی می تواند موجب واکنش های مختلفی ، اعم از درد موقت و ناراحتی های شدید نسبت به واکنش آلرژیک شود . داشتن یک نوع واکنش به این معنا نیست که شما همیشه باید همان واکنش را با هر بار گزیدگی داشته باشید.

واکنش خفیف

اغلب اوقات ، علائم نیش زنبور جزئی هستند و عبارتند از:

• درد فوری و شدید در محل گزش
• ورم ​​قرمز رنگ در محل گزش
• جوش کوچک و سفید در در محل گزش
• تورم خفیف در اطراف محل گزش

در بیشتر افراد، تورم و درد در عرض چند ساعت برطرف میشود .

واکنش متوسط

قرمزی شدید
تورم در محل گزش که به تدریج و در طول روز بزرگتر و بزرگتر شود
واکنشهای متوسط ​​معمولا پس  از 5 تا 10 روز از بین می روند . داشتن واکنشمتوسط  به این معنا نیست که شما همیشه باید همان واکنش را با هر بار گزیدگی داشته باشید.
اما در برخی افراد این واکنش ها در هر بار گزش رخ می دهد . اگر این اتفاق برایتان افتاد،با دکتر در مورد درمان و پیشگیری، به خصوص اگر واکنش شدیدتر بود ، صحبت نمایید .

واکنش آلرژیک شدید

یک واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) به نیش زنبور به طور بالقوه حیات را تهدید می کند و نیاز به درمان فوری دارد . درصد کمی از افرادی که توسط زنبور یا حشره دیگری  نیش زده می شوند  به سرعت دچار آنافیلاکسی می شوند . علائم و نشانه های آنافیلاکسی عبارتند از:

واکنش های پوستی، از جمله کهیر ، خارش ، برافروختگی و یا رنگ پریدگی پوست

• اشکال در تنفس
• تورم گلو و زبان
• نبض سریع و ضعیف
• تهوع، استفراغ یا اسهال
• سرگیجه یا غش
• از دست دادن هوشیاری

افرادی که واکنش آلرژیک شدیدی به زنبورگزیدگی دارند ، 30 تا 60 درصد شانس ابتلا به آنافیلاکسی در دفعه بعدی زنبور گزیدگی را دارند . با دکتر و یا یک متخصص آلرژی در مورد اقدامات پیشگیرانه مانند سلول های بنیادی برای جلوگیری از واکنش مشابهی در مورد گزش مجدد صحبت نمایید .

نیش زنبور متعدد

به طور کلی، حشراتی مانند زنبورها تهاجمی نیستند و تنها برای دفاع از خود نیش می زنند . در اغلب موارد، گزش در نتیجه حمله به کندو و یا آزار و اذیت آنها  صورت می گیرد .

اگر بیش از ده بار گزیده شوید ممکن است دچار علائم و نشانه های زیر شوید :

• تهوع، استفراغ یا اسهال
• سردرد
• سرگیجه
• احساس ضعف و غش کردن
• تشنج
• تب

نیش های متعدد نیاز به درمان اورژانسی در کودکان، سالمندان، و افرادی که دچار مشکلات قلبی یا تنفسی هستند ،  دارد .
 

در اغلب موارد، زنبور گزیدگی نیاز به مراجعه به پزشک ندارد .اما در موارد شدید، نیاز به مراقبت های فوری است .

تماس با فوریتهای پزشکی در صورت:

داشتن یک واکنش جدی به نیش زنبور که نشان دهنده  آنافیلاکسی باشد ، حتی اگر یک یا دو علامت باشد.
اگر برایتان اپی نفرین اضطراری (EpiPen با، Twinject) تجویز شده باشد.

به دنبال مراقبت فوری پزشکی باشد اگرتوسط زنبور ها احاطه شده باشد و نیش های متعددی خورده باشید.

به دکتر مراجعه کنید اگر:

علائم زنبورگزیدگی در عرض کمتر از چندین روز بهبود نیافت.
دچار دیگر واکنشات آلرژیک به نیش زنبور شده باشید.
 

زهر نیش زنبور شامل پروتئین هایی است که بر سلول های پوست و سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد و  باعث 

شما در معرض خطر زنبور گزیدگی هستید ، اگر:

زندگی کردن در نزدیکی مناطق پرورش کندوی زنبور عسل 
شغل و یا کار نزدیکی کندوی عسل
احتمال ابتلا به یک واکنش آلرژیک به نیش زنبور در افرادی که در گذشته واکنش آلرژیک نسبت به زنبور گزیدگی  داشته اند ، بیشتر است حتی اگر کم بوده باشد .
 

مواد لازم پیش از ملاقات
نیش زنبور و دیگر حشرات علت شایع آنافیلاکسی هستند. اگر قبلا واکنش جدی نسبت به نیش زنبور داشتید و در پی درمان آن نرفتید ، این موضوع را با دکتر در میان بگذارید .پزشک ممکن است شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع دهد . او می تواند تعیین کند که آیا شما به زهر زنبور و یا دیگر حشرات حساسیت دارید یا نه .او می تواند به شما در مورد راه کارهایی برای جلوگیری از واکنش های آلرژیک در آینده کمک کند .
سئوالات پزشک از شما
چه موقع و کجا گزیده شده اید ؟
پس از گزش چه علائمی داشتید ؟ 
آیا در گذشته گزیده شده اید و دچار یک واکنش آلرژیک به نیش حشرات داشته اید ، حتی کم ؟
آیا مبتلا به آلرژی های دیگری، مانند تب یونجه هستید؟
ازچه داروهایی استفاده میکنید ، از جمله داروهای گیاهی ؟
آیا هر گونه مشکلات بهداشتی دارید؟
سئوالات  شما از پزشک
در صورت گزش مجدد چه کار باید کرد ؟
اگر واکنش حساسیتی داشته باشم ، آیا نیاز به استفاده از دارو اضطراری مانند اتواینجکتور اپی نفرین (EpiPen با، Twinject) است ؟
چگونه می توان از بروز مجدد این واکنش جلوگیری کرد؟
علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید از دکتر خود بپرسید، از پرسیدن سوالات اضافی در طول ملاقات دریغ نکنید.  
 

اگر واکنشی نسبت به زنبورزدگی داشته باشید که نشان دهد شما دچار حساسیت به زهر زنبور بوده اید ، دکتر به احتمال زیاد یک یا هر دو آزمایش  زیر را تجویز می کند :

• تست پوستی : در حین آزمایش پوستی ، مقدار کمی از عصاره آلرژن به بازو و یا قسمت فوقانی پشت تزریق می شود. این تست ایمن است و باعث واکنش های جدی نمی شود. 
• آزمایش خون آلرژی : آزمایش خون می تواند پاسخ سیستم ایمنی بدن  را به زهر زنبور با اندازه گیری میزان آنتی بادی ایجاد شده توسط آلرژی در جریان خون ارزیابی کند. نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده می شود ، که در آنجا می توان حساسیت به آلرژن ها را مورد بررسی قرار داد .

تست پوستی و آزمایش خون آلرژی اغلب با هم و برای تشخیص آلرژی به نیش حشرات استفاده می شود. 
 

برای زنبور گزیدگی معمولی که حساسیتی ایجاد نمی شود ، درمان در منزل کافی است. گزش های متعدد یا واکنش های آلرژیک،  نیاز به درمان فوری دارد.
در موارد واکنشهای خفیف به سم زنبور تنها مصرف قرصهای آنتی هیستامین کافی است، در حالیکه در موارد واکنشهای شدیدتر یا آنافیلاکسی ممکن است برای احیای بیمار به تزریق آدرنالین، آنتی هیستامین، کورتون و تزریق سرم نیاز باشد. همه افرادی که به نیش زنبور آلرژی دارند باید دستبندهای هشدار پزشکی (که وجود حساسیت بر روی آن ثبت شده است) و نیز یک سرنگ خودکار تزریق آدرنالین همراه داشته باشند.
در زنبور گزیدگی ساده برای رفع درد و تورم میتوان اقدامات زیر را انجام داد :
اگر نیش را در محل میبینید با ناخن دو انگشت خود یا طرف کند یک چاقو آن را بیرون بکشید. برای این کار از موچین یا پنس استفاده نکنید، زیرا این کار باعث پارگی کیسه زهر و افزایش ورود آن به بدن میشود.
محل نیش را با آب و صابون بشوئید و با یک محلول ضدعفونی کنید.
روی عضو آسیب دیده کمپرس آب سرد یا قالب یخ بگذارید.
در مواردی که بیمار به مسکن نیاز دارد، از آسپرین یا استامینوفن استفاده کنید.
واکنشهای ازدیاد حساسیت در مواردی حتی با یک نیش هم در برخی افراد حساس ایجاد میشود و بالقوه میتوانند کشنده باشند. در صورت ادامه تورم یا اگر مصدوم علایم حادی مثل اختلال تنفس یا تورم صورت و گردن را نشان داد به پزشک مراجعه کنید.
در این حالت اگر مصدوم هوشیار است او را در وضعیتی قرار دهید که راحت تنفس کند، لباسهای تنگ را خارج و اطراف گردن و سینه او را آزاد کنید. به او اجازه خوردن و آشامیدن ندهید و اگر تشنه است لبهای او را کمی خیس کنید. سعی نکنید که او را با منابع حرارتی به شکل مستقیم گرم کنید.
اگر بیهوش شده او را روی یک پتو بخوابانید و پاهای او را بالا بگیرید و لباسهای اضافی را خارج کنید. اگر نیاز به تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی دارد (احیاء قلبی و ریوی)، حتماً این کار را بکنید. پتو را روی او بیندازید تا گرم شود.
اگر تجربه کافی دارید و داروی آدرنالین نیز در دسترس است و علت شوک هم نیشزدگی است، در استفاده از آن تردید نکنید.

اگر فرد دچار نیشزدگیهای فراوان در دست یا پا است و علایمی در حال ظهور به نفع شوک میباشد، او را آرام بخوابانید، قسمت گزیده شده را بیحرکت و پایینتر از سطح قلب قرار دهید یک نوار پارچهای یا کمربند یا حتی بند ساعت را دور دست یا پا (در مورد سر و گردن این کار را نکنید.) ۱۰-۵ سانتیمتر بالای محل نیشزدگی ببندید. اگر محل نیش زدگی مفصل است نوار را بالای مفصل ببندید. نوار را زیاد تنگ نکنید، نبضها را کنترل کنید. اگر تورم در حال بالا آمدن است نوار اول را باز و نوار دیگری را ۶-۵ سانتیمتر بالاتر از محل قبل ببندید. این کار احتمالاً به کاهش گسترش سم در بدن کمک میکند و سرانجام بیمار را نزد پزشک برسانید.
گزیدگی در دهان یا گلو به علت تورم و انسداد راه هوایی خطرناک است. البته میتوانید برای جلوگیری از بروز تورم در ناحیه دهان و گلو به مصدوم یک قالب یخ بدهید تا بمکد و یک لیوان آب سرد تا بنوشد. زیرا سرما احتمال تورم را کم میکند.

• درمان به روش حساسیتزدایی

روشهای حساسیتزدایی از آلرژی نسبت به سم زنبور بسیار مؤثر هستند. در این روش درمانی تزریقهایی برای حساسیتزدایی در یک دوره ۳ تا ۵ ساله انجام میشود که معمولاً به بهبودی کامل آلرژی منجر خواهد شد. این درمان باید تنها در کلینیکهای تخصصی آلرژی انجام شود چرا که ممکن است واکنشهای شدیدی در هنگام تزریق به وجود آید. با استفاده از تست خراش پوستی میتوان آلرژی فرد به سم زنبور وحشی یا عسل را تشخیص داد. متأسفانه این تست به اندازه تستها برای مواد آلرژیزای تنفسی دقیق نیست. گاه مصونیت در برابر نیش زنبور عسل ایجاد میشود. بویژه در افرادی که مدام با این حشره در ارتباطند. برای مصونیت دست کم ۳۰ نیش در سال لازم است.
 

اگر چه این روش توسط مطالعات تحقیقاتی آزمایش نشده است ،اما شما می توانید با درمان خانگی یک قرص آسپرین مرطوب را بر روی ناحیه گزیده شده بمالید .
 

استراتژی های پیشگیرانه می تواند به شما کمک کند تا شانس زنبورگزیدگی به حداقل برسد.

به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض خود قرار دهید:
بهنگام نوشیدن نوشابه در فضای باز مراقب باشید . فنجان را در فضای باز قرار دهید تا ببینید زنبوری بر روی آن می شیند یا نه . قبل از نوشیدن از آنها  لیوان ، فنجان و نی را بازرسی کنید .
درب ظروف غذا و سطل های زباله را محکم ببندید .
آشغال زباله ، میوه  و مدفوع سگ و یا سایر حیوانات را منهدم کنید (مگس می تواند زنبورها را جذب کند).
پوشیدن کفش بهنگام پیاده روی در خارج منزل .
از پوشیدن لباس های رنگ روشن و یا گل گلی اجتناب کنید ، زیرا باعث جذب زنبور می شود.
از پوشیدن لباس های گشاد اجتناب کنید ، زیرا آنها می توانند داخل بدنتان شوند.
بهنگام رانندگی، شیشه ها را بالا بکشید .
کندو  و یا لانه زنبور هایی که در نزدیکی خانه تان قرار دارد توسط یک شخص حرفه ای بردارید .

بهنگام در معرض قرار گرفتن زنبور چه باید کرد ؟

اگر چندین زنبور در اطراف شما در حال پرواز بودند ، آرامش خود را حفظ کنید و به آرامی از این منطقه دور شوید.  ضربه زدن به حشره ممکن است باعث نیش زدگی شود.
اگر یک زنبور شما را نیش زد ، و یا بسیاری از حشرات  در اطرافتان شروع به پرواز کردند ، دهان و بینی خود راگرفته  و به سرعت منطقه را ترک نمایید . اگر می توانید، خود را  به یک ساختمان و یا وسیله نقلیه برسانید .