سرطان مجرای صفراوی

سرطان مجرای صفرا سرطانی است که در لوله های بلند و باریک (مجاری صفراوی) تشکیل می شود. مجرای صفراوی به کبد ،  کیسه صفرا و روده کوچک متصل است .

سرطان مجرای صفراوی (همچنین به عنوان کلانژیوکارسینومای شناخته شده است) یک شکل نادر سرطان است که عمدتا در افراد 50 سال به بالا رخ می دهد، هر چند که می تواند در هر سنی نیز ظاهر شود .

پزشکان سرطان مجرای صفراوی را به انواع مختلف و بر اساس جایی که سرطان در مجرای صفراوی رخ می دهد، تقسیم می کنند :

کلانژیوکارسینومای داخل کبدی در قسمت هایی از مجرای صفراوی در کبد رخ می دهد  و گاهی اوقات به عنوان نوعی سرطان کبدی شناخته میشود.
کلانژیوکارسینومای ناف ریه در مجرای صفراوی خارج از کبد رخ می دهد. این نوع نیز کلانژیوکارسینومای پریهیلار perihilar نامیده می شود.
کلانژیوکارسینومای دیستال در بخشی از مجرای صفراوی نزدیک روده کوچک رخ می دهد.
سرطان مجرای صفراوی یک فرم تهاجمی سرطان است که به سرعت پیشرفت میکند  و درمان آن بسیار دشوار است.
 

علائم و نشانه های سرطان مجرای صفرا عبارتند از:

زردی پوست و چشم (یرقان)
خارش شدید پوست
مدفوع بیرنگ
خستگی
درد شکم
کاهش وزن بدون علت
 

اگر متوجه هر گونه علائم و نشانه ی مداومی شدید که باعث نگرانیتان شده است سریعا یک وقت ملاقات با دکتر تعیین کنید  .

هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث بروز سرطان مجرای صفراوی می شود .

سرطان مجرای صفراوی هنگامی رخ میدهد که سلول ها در مجرای صفراوی دستخوش تغییرات می شوند . جهش DNA باعث تغییرات در ساختار مجرای صفراوی می شود  و در نتیجه باعث رشد خارج از کنترل سلولها و در نهایت منجر به تشکیل یک تومور می شود .
 

عواملی که خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش می دهد ، عبارتند از:

کلانژیت اسکلروزان اولیه. این بیماری باعث سفتی و زخم مجرای صفراوی می شود.
بیماری مزمن کبدی. زخم شدن کبد ناشی از سابقه بیماری مزمن کبدی خطر ابتلا به سرطان مجرای صفرا را افزایش می دهد.
مشکلات مجرای صفراوی بدو تولد. افرادی که با کیست کلدوک بدنیا می آیند ، خطر ابتلا به سرطان مجرای صفرا در این افراد افزایش می یابد .
انگل کبدی. در مناطق جنوب شرقی آسیا، سرطان مجرای صفراوی با عفونت کبدی مرتیط است، که می تواند در اثر خوردن ماهی خام یا نیم پز رخ دهد.
سن بالا. سرطان مجرای صفرا اغلب در افراد سالمند رخ می دهد.
استعمال دخانیات . سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به سرطان مجرای صفرا در ارتباط است.
 

اگر علائم یا نشانه ای موجب نگرانیتان شد ،به دکتر خانوادگی خود مراجعه نمایید . اگر دکتر مشکوک به سرطان مجرای صفراوی شود ، ممکن است شما را به یک دکتر متخصص در بیماری های دستگاه گوارش و یا متخصصی در درمان سرطان (انکولوژیست) ارجاع دهد .

از آنجا که وقت ملاقات کوتاه است ،تمامی چیزهایی را که می خواهید بپرسید به ترتیب اولیت بندی کنید .
چه کاری می­توانید انجام دهید

تمام علائم بیماری­تان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد. 
اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگی­تان رخ داده است.
فهرستی از داروهای­تان تهیه کنید،همچنین ویتامین­ها یا مکمل­هایی که مصرف می­کنید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئله­ای که شما فراموش کرده­اید را به خاطر بسپارد.
سوال­هایی که می­خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقت­تان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک می­کند تا به نحو احسن از وقت­تان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویت­بندی کنید.

سئوالات شما از پزشک
دچار چه نوع سرطان مجرای صفراوی شده ام ؟
سرطان مجرای صفراوی من در چه مرحله ای است؟
گزارش پاتولوژی من چه چیزی را نشان می دهد ؟ می توانم یک کپی از گزارش پاتولوژی را داشته باشم ؟
آیا نیاز به انجام آزمایشات بیشتری است ؟
از چه گزینه های درمانی می توان استفاده کرد؟
عوارض جانبی هر یک از گزینه های درمانی چیست؟
کدامیک از گزینه های درمانی  را شما توصیه میکنید؟
آیا درمان برزندگی روزانه من تاثیر می گذارد؟
آیا باید به یک متخصص سرطان مجرای صفراوی مراجعه کنم ؟ هزینه درمان چقدر است  ، آیا بیمه آن را پوشش می دهد؟ 
علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید از دکتر خود بپرسید، از پرسیدن سوالات اضافی در طول ملاقات دریغ نکنید .
سئوالات پزشک از شما
چه علائمی دارید واز چه زمانی شروع شده است؟
اولین باری که متوجه این علائم شدید ، کی بود؟
آیا این علائم شدید هستند؟
آیا چیزی علائم شما را بدتر میکند؟
 

آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان مجرای صفراوی عبارتند از:

 آزمایشات عملکرد کبدی. آزمایش خون برای اندازه گیری عملکرد کبد می تواند سرنخی به دکتر در مورد اینکه  چه چیزی باعث علائم و نشانه های این بیماری شده است ، بدهد .

آزمایش نشانگر تومور. بررسی سطح آنتی ژن سرطان (CA) 19-9 در خون ممکن است به دکتر سرنخ های بیشتری در مورد تشخیص  این بیماری بدهد . CA 19-9 نوعی پروتئین است که توسط سلول های سرطانی مجرای صفرا بیش از حد تولید می شود.

آزمایشات تصویربرداری. آزمایشات تصویری، مانند MRI ، می تواند به دکتر در مورد هر گونه اختلال که ممکن است به سرطان مجرای صفراوی منجر شود ، کمک نماید .

تست برای بررسی مجرای صفراوی با یک دوربین کوچک. در طول کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپیک (ERCP)، یک لوله باریک مجهز به یک دوربین کوچک داخل گلو و بعد دستگاه گوارش و روده کوچک می شود .

بیوپسی . در این روش نمونه ای از بافت مشکوک را برای انجام آزمایشات بیشتر در آزمایشگاه برداشته می شود.
 

درمان سرطان مجرای صفراوی  شامل موارد زیر می شود :

عمل جراحي. در صورت امکان، پزشکان سعی میکنند بیشتر نواحی که دچار سرطان شده است را بردارند . در سرطان مجرای صفرا بسیار کوچک،  قسمتی از مجرای صفراوی برداشته می شود اما در سرطان مجرای صفراوی پیشرفته، بافت کبد ، بافت پانکراس یا غدد لنفاوی برداشته می شود.

پیوند کبد. جراحی برای برداشتن کبد و جایگزین کردن آن با یک کبد دیگر (پیوند کبد) ممکن است در بعضی موارد یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به کلانژیوکارسینومای ناف ریه باشد . 

شیمی درمانی . در شیمی درمانی از داروهایی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود . شیمی درمانی ممکن است قبل از پیوند کبد انجام پذیرد. همچنین ممکن است گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به سرطان مجرای صفراوی پیشرفته برای کمک به کاهش سرعت و کاهش علائم بیماری باشد.

پرتو درمانی. در پرتو درمانی از منابع انرژی بسیار بالا، مانند اشعه X و پروتون برای آسیب رساندن و یا از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. 

درمان فتودینامیک. در درمان فتودینامیک، یک ماده شیمیایی حساس به نور به داخل ورید تزریق می شود و تجمع میکند در رشد سریع سلول های سرطانی . این درمان می تواند به تسکین علائم و نشانه کمک کند  و همچنین ممکن است رشد سرطان را نیز آهسته کند.

درناژ صفراوی. در شرايطي كه سرطانهاي پيشرفته پانكراس و مجاري صفراوي كاربرد جراحي يا تعبيه استنت را به منظور برطرف كردن زردي منتفي مي سازند، تنها روش در دسترس درناژ صفراوي از طريق كارگذاري كاتتر پركوتانه از راه كبد است. اما اين روش با مشكلاتي از جمله از دست دادن مايع و الكتروليت ها، سوء جذب چربي و ناراحتي براي بيمار همراه است. روش تسكيني پيشنهادي براي درناژ صفراوي در اين شرايط مي تواند بصورت اتصال كاتتر پركوتانه صفراوي از راه كبد به يك كاتتر ژژنوستومي باشد. با اين روش كم عارضه و سودمند، درناژ خارجي تبديل به درناژ داخلي مي گردد. بدين طريق كيفيت زندگي بيمار بهبود يافته، از دست رفتن آب و الكتروليت ها محدود ميشود و چرخه طبيعي انتروهياتيك برقرار مي گردد.
 

سرطان مجرای صفرا نادر است و هیچ راه خاصی برای جلوگیری از آن وجود ندارد.

عدم استعمال دخانیات : سیگار کشیدن با خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی  مرتبط است. اگر سیگار می کشید، ترک کنید .
کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبدی : بیماری های مزمن کبدی با خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی در ارتباط است. 
 

هیچ کس نمی تواند خود را برای رویایی با تشخیص سرطان آماده کند . با این حال، می توان سعی کرد این شرایط سخت را مدیریت  کرد و اقداماتی را برای کنترل وضعیت موجود انجام داد .

به اندازه کافی در مورد سرطان  مجرای صفراوی اطلاعات کسب کنید ؛ سوالات خود را یادداشت کرده و در ملاقات بعدی با دکتر درمیان بگذارید . یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئله­ای که شما فراموش کرده­اید را به خاطر بسپارد.

با یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان صحبت کنید؛  صحبت با این افراد و یا گروه حمایت رسمی از این بیماری  ممکن است احساس سبکی را در پی داشته باشد . شما می توانید به راحتی عضو گروه های حمایت از خانواده های نجات یافتگان از سرطان شوید.

اجازه دهید کمکتان  کنند؛  درمان سرطان می تواند طاقت فرسا باشد. اجازه دهید دوستان و اعضای خانوادتان در انجام کارها به شما کمک کنند.