برونشيت

برونشيت به التهاب جدار داخلي لوله هاي نايژه اي كه هوا را عبور ميدهند و ريه ها را شكل ميدهند، اطلاق ميگردد. افراديكه به برونشيت مبتلا هستند، اغلب همراه با سرفه، داراي مخاط غليظي هستند كه معمولا بيرنگ است. برونشيت به دو صورت حاد و مزمن شايع ميباشد.
برونشيت حاد با ابتلا به سرماخوردگي يا ساير عفونت هاي دستگاه تنفسي بروز ميابد. برونشيت مزمن كه نوع جدي تر اين بيماري است، به يك التهاب ثابت يا التهاب جدار داخلي لوله هاي نايژه اي اطلاق ميگردد كه اغلب در اثر استعمال سيگار بروز ميابد.
برونشيت حاد، بدون هيچ عوارضي در عرض چند روز بهبود ميابد. با اين حال ممكن است سرفه تا هفته ها ادامه يابد. اما چنانچه مجددا به حملات برونشيت دچار شويد، ممكن است نوع بيماريتان برونشيت مزمن باشد كه در اينصورت به مراقبه پزشكي نياز دارد. برونشيت مزمن يكي از بيماري هاي مربوط به بيماري مزمن انسدادي ريه (COPD) محسوب ميگردد.

علائم و نشانه هاي برونشيت حاد و مزمن عبارتند از:
-    سرفه كردن
-    توليد خلط (موكوس) كه به رنگ هاي سفيد، زرد، خاكستري يا سبز است و به ندرت با خون همراه است
-    خستگي
-    تنگي نفس
-    تب و لرز خفيف 
-    ناراحتي قفسه سينه
چنانچه از برونشيت حاد رنج ميبريد، ممكن است تا چندين هفته پس از برطرف شدن التهاب نيز سرفه ادامه داشته باشد. برونشيت مزمن با سرفه هاي خلط آور حداقل 3 ماه، و با حملات دوره اي حداقل تا 2 سال متوالي بطول خواهد انجاميد.

چنانچه سرفه بصورت زير است به پزشك مراجعه كنيد:
-    بيش از 3 هفته طول بكشد
-    خواب را مختل سازد
-    همراه با تب بالاي 38 درجه باشد
-    توليد مخاط بيرنگ كند
-    همراه با خون باشد
-    همراه با خس خس يا تنگي نفس باشد

برونشيت حاد معمولا در اثر ويروس، بويژه ويروس سرماخوردگي و آنفلونزا، بروز ميابد. آنتي بيوتيك ها ويروس را از بين نخواهند برد، بنابراين اين دارو در درمان اكثر موارد برونشيت مفيد واقع نميشود.
شايعترين علت برونشيت مزمن، استعمال سيگار ميباشد. آلودگي هوا، گرد و غبار يا گازهاي سمي موجود در محيط نيز در بروز اين بيماري دخيلند.

عواملي كه خطر ابتلا به برونشيت را افزايش ميدهند عبارتند از:
-    دود سيگار
-    مقاومت پايين در مقابل بيماري هايي مانند سرماخوردگي (بخصوص در سالمندان، نوزادان و كودكان)
-    تماس با آلودگي هاي محل كار
-    ريفلاكس معده

اگرچه در بروز برونشيت معمولا دليلي براي نگراني وجود ندارد، اما اين بيماري ميتواند در برخي افراد سبب بروز ذات الريه گردد. حملات مكرر برونشيت ممكن است بيانگر يك بيماري مزمن انسدادي ريه درحال پيشرفت باشد.

در ابتدا كافيست به يك پزشك عمومي مراجعه كنيد. چنانچه از برونشيت مزمن رنج ببريد، پزشك شما را به يك متخصص بيماري هاي ريوي ارجاع خواهد داد.

آنچه ميتوانيد انجام دهيد
پيش از ملاقات با پزشك، خود را براي پاسخ به سوالاتي كه پزشك از شما خواهد پرسيد، آماده كنيد. اين سوالات عبارتند از:
-    آيا به تازگي به سرماخوردگي يا انفلونزا مبتلا شده ايد؟
-    آيا تابحال به پنوموني (ذات الريه) مبتلا شده ايد؟
-    آيا بيماري ديگري هم داريد؟
-    معمولا چه داروها و مكمل هايي مصرف ميكنيد؟
-    آيا به كاري مشغول هستيد كه منجربه آزار و التهاب ريه ميگردد؟
جهت يادآوري توصيه هاي پزشك ، بهتر است از يك دوست يا فاميل خواهش كنيد در مراجعه به پزشك همراه شما بيايد.

انتظارات شما از پزشك
پزشك سوالات متعددي از شما خواهد پرسيد. آمادگي براي پاسخ دادن به سوالات، نوعي بهره برداري از زمان مراجعه تلقي ميشود. ممكن است پزشك سوالات زير را از شما بپرسد:
-    از چه زماني علائم آغاز شد؟
-    آيا علائم و نشانه ها مداومند؟
-    آيا علائم برونشيت را بيش از 3 هفته تحمل ميكنيد؟
-    آيا نسبت به سال گذشته احساس تنگي نفس ميكنيد؟
-    آيا اين علائم بر روند خواب و عملكردتان روزمره تان تاثير ميگذارد؟
-    آيا سيگار ميكشيد؟ چقدر سيگار ميكشيد؟ از چه زمان سيگار ميكشيد؟
-    آيا مواد مخدر استنشاقي مصرف ميكنيد؟
-    نسبت به سال گذشته بنيه تان تا چه حد كاهش يافته است؟
-    آيا ورزش ميكنيد؟ 
-    آيا انجام كاري علائمتان را بهبود ميدهد؟ يا آنرا وخيم تر ميكند؟
-    آيا هواي سرد آزارتان ميدهد؟
-    آيا گاهي متوجه خس خس ميشويد؟
-    آيا خود را هر سال واكسينه ميكنيد؟
-    آيا تابحال واكسن پنوموني (ذات الزيه) زده ايد؟ چه وقت؟

در چند روز اوليه بيماري، به سختي ميتوان علائم و نشانه هاي برونشيت را تنها از طريق سرماخوردگي تشخيص داد. اصولا پزشك با استفاده از گوشي پزشكي ميتواند به بررسي ريه ها بپردازد.

در برخي موارد پزشك موارد زير را توصيه خواهد كرد:
-    اشعه ايكس از قفسه سينه
-    آزمايش خلط جهت تشخيص يا رد سياه سرفه و ساير بيماري ها
-    تست عملكرد ريه (اسپيرومتري) با استفاده از دستگاه اسپيرومتر 

در اغلب موارد، برونشيت حاد طي 2 هفته، بدون درمان خاصي برطرف خواهد شد.

داروها
در برخي موارد پزشك داروهاي زير را تجويز ميكند:
-    آنتي بيوتيك ها
-    داروي سرفه
-    داروهاي استنشاقي

درمان
چنانچه به برونشيت مزمن مبتلا هستيد، ميتوانيد از توانبخشي ريوي بهره بگيريد. اين توانبخشي يك برنامه تمرين تنفس است كه به شما طريقه راحت تر نفس كشيدن و افزايش توانايي ورزش كردن را مي آموزد.

براي كمك به داشتن حسي بهتر ميتوانيد از اقدامات خود مراقبتي زير استفاده كنيد:
-    براي پيشگيري از التهاب ريه سيگار نكشيد و در اماكن آلوده به دود، رنگ يا پا كننده هاي خانگي ماسك بزنيد.
-    از يك مرطوب كننده هوا يا دستگاه بخور استفاده كنيد.
-    در هواي سرد، حين خروج از منزل ماسك بزنيد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.

جهت كاهش خطر ابتلا به برونشيت، رعايت موارد زير الزاميست:
-    اجتناب از دود سيگار
-    واكسيناسيون ساليانه
-    شستشوي مكرر دست ها يا استفاده از يك ضد عفوني كننده
-    چنانچه به بيماري مزمن انسدادي ريه (COPD) مبتلا هستيد، در محل كار و خارج از منزل از ماسك جراحي استفاده كنيد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.