آپنه خواب مرکزی
central sleep apnea
آپنه خواب مرکزی یکی از اختلالات خواب است که با قطع تنفس های پی در پی در طول خواب همراه است .پزشکتان با توجه به علائمتان بیماری را تشخیص میدهدو یا ممکن است شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد .
شرح بیماری
آپنه خواب مرکزی یکی از اختلالات خواب است که با قطع تنفس های پی در پی در طول خواب همراه است .آپنه خواب مرکزی زمانی بروز میکند که مغز سیگنالهای مناسبی را به ماهیچه های کنترل کننده ی تنفس نمی فرستد و با آپنه خواب انسدادی که در ان راههای هوایی بسته و یا تنگ میشوند متفاوت است وشیوع ان هم از نوع انسدادی کمتر است.
آپنه خواب انسدادی ممکن است بر اثر نارسایی قلبی و یا سکته و یا حتی خوابیدن در ارتفاعات بروز نماید .
درمان ان هم با استفاده از یک وسایل بهبود دهنده تنفس و یا مصرف مکمل های اکسیژن صورت میگیرد .
نشانه ها
.نشانه های آپنه خواب مرکزی عبارتند از :
• خر و پف و توقف تنفس درطی خواب که فرد دیگری مشاهده میکند
• بیداری های ناگهانی به همراه کمبود نفس که بیشتر نشان دهنده آپنه خواب مرکزی است
• سردرد های صبحگاهی
• بی خوابی
• خواب الودگی شدید روزانه
• تغییرات عاطفی
• کمبود نفس که معمولا با نشستن بهتر میشود
خر و پف بیشتر زمانی بروز میکند که راههای هوایی به نوعی بسته بانشد ولی این حالت میتواند نشان دهنده ی آپنه خواب مرکزی هم باشد ولی خر و پف در آپنه خواب مرکزی به اندازه آپنه خواب انسدادی اهمیت ندارد.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که این موارد را مشاهده کردید.حتما به پزشکتان مراجعه کنید :
• بیداری های شبانه
• کمبود نفس که فرد را طی شب بیدار میکند
• توقف های متناوب تنفسی در طی خواب
• خواب الودگی شدید روزانه که باعث خوابیدن در طی کار و یا تماشای تلویزیون و یا به هنگام سکوت میشود.
در خصوص هرگونه اختلالات خواب که باعث بروز خستگی و خواب الودگی و کج خلقی میشود،حتما با پزشکتان مشورت نمایید .خواب الودگی شدید روزانه میتواند نشانه ای از آپنه خواب انسدادی و یا موارد دیگر همانند حمله خواب باشد
علل
آپنه خواب مرکزی زمانی بروز میکند که مغز سیگنالهای مناسبی را به ماهیچه های گلو نمیفرستد و این اختلال میتواند توسط موارد متفاوتی بوجود اید که بر عملکر ساقه مغز تاثیر میگذارد –ساقه مغز مغر را به ستون فقرات متصل میکند و بسیاری از اعمال مانند ضربان قلب و تنفس را کنترل میکند –دلیل بروز این نوع از اختلال بسته به نوع ان متفاوت است. و عبارتند از :
• تنفس شین استوکس :این نوع از آپنه خواب مرکزی ارتباط زیادی با نارسایی احتقانی قلب و سکته دارد . در این حالت ابتدا برای تنفس و افزایش جریان هوا تلاش میشود و سپس این حالت برعکس میشود و در حالتی که کمترین میزان تلاش برای تنفس صورت گیرد،میزان جریان هوا کاهش می یابد و آپنه خواب مرکزی بروز میکند .
• آپنه خواب ناشی از مصرف دارو :مصرف تعدادی از دارو ها همانند اپیئوید ها –مثل مورفین سولفات (ام اس کوتین،اوینزا و دیگر موارد ) اکسی کدون (اکسی کودون اچ سی ال،اکسی کوتین و دیگر موارد ) و یا سولفات کدئین باعث تنظیم الگوی تنفسی شما میشود و افزایش و کاهش آن و یا توقف های میانی تنفس شما منظم میشوند
• تنفس های منظم در ارتفاعات :الگوی تنفسی شین استوکس زمانی بروز میکند که فرد در ارتفاعات میخوابد و تغییرات ارتفاعی موجود در این سطح باعث میشود تا تنفس فرد سریع تر و یا ارام تر شود .
• آپنه خواب پیچیده :تعدادی از افرادی که به آپنه خواب مرکزی مبتلا هستند،با استفاده از دستگاه جریان هوای مثبت به آپنه خواب مرکزی مبتلا میشوند و به ترکیب این دو حالت با هم آپنه خواب پیچیده میگویند.
• آپنه خواب مرکزی اولیه :دلایل این نوع غیر معمول از آپنه خواب مرکزی مشخص نیست و به توقف های پی در پی در جریان هوا و تلاش برای تنفس منجر میشود.
عوامل تشدید
عوامل تشدید کننده اپنه خواب مرکزی عبارتنداز :
• جنسیت :اقایان به نسبت خانمها بیشتر در معرض ابتلا به آپنه خواب هستند
• سالمندی :آپنه خواب بیشتر در سنین بالا بروز میکند به خصوص بالای 65 سال و احتمالا به دلیل این است که انها به بیماری های دیگر و یا اختلالات الگوی خواب مبتلا هستند
• اختلالات قلبی :افراد مبتلا به فیبریلاسیون قلبی و یا نارسایی احتقاتی قلب بیشتر در معرض ابتلا به آپنه خواب مرکزی هستند.اختلالات الگوی خواب همانند تنفس شین استوکس و یا آپنه خواب انسدادی در بیش از 50 درصد از افراد مبتلا به یا نارسایی احتقاتی قلب مشاهده میشود.
• مصرف اپیویید :این دارو ها احتمال ابتلا به آپنه خواب مرکزی را افزایش میدهند
• سکته و یا تومور مغزض :مشکلات مغزی میتواند بر نحوه عمکلرد مغز در تنفس تاثیر گذارد .
• ارتفاعات :خوابدین در ارتفاعات میتواند باعث بروز آپنه خواب شود و البته تغییر این موقعیت آپنه خواب را برطرف میکند.
• CPAP: تعدادی از افرادی که به آپنه خواب مرکزی مبتلا هستند،با استفاده از دستگاه جریان هوای مثبت به آپنه خواب مرکزی مبتلا میشوند و به ترکیب این دو حالت با هم آپنه خواب پیچیده میگویند.تعدادی از افراد با مصرف مداوم از دستگاه سی پی ای پی درمان میشوند و تعدادی هم با روش های درمانی دیگر بهبود می یابند.
پیامدهای مورد نظر
آپنه خواب یک اختلال جدی است و پیامد های این بیماری عبارتند از :
• خستگی روزانه :بیداری های مکرر در طی شب کیفیت خواب شبانه را کاهش میدهند و افراد مبتلا به آپنه خواب مرکزی علائمی همچون خواب الودگی روزانه و خستگی و کج خلقی دارند.همچنین این افراد به احتمال بیشتری در هنگام رانندگی و یا کار میخوابند و به اختلالات تمرکزی مبتلا میشوند
• مشکلات قلبی :کاهش ناگهانی میزان اکسیژن موجود در خون باعث افزایش فشار خون و ایجاد اختلال در عملکرد سیستم قلبی عروقی میشسود .افراد مبتلا به آپنه خواب انسدادی بیش از دیگران در معرض بیماری های قلبی هستند
در صورتی که خود فرد به بیماری های قلبی مبتلا باشد،این اپیزود های تکراری باعث وخامت وضعیت و افزایش احتمال ابتلا به تغییرات ریتمی قلب میشوند.
آمادگی برای ملاقات پزشک
• علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
• لیستی از تمام دارو های مصرفیتان را تهیه نمایید
• سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
• در خصوص محدودیتهای پیش از مراجعه به پزشک اطلاعاتی گرداوری نمایید
• یکی از نزدیکانتان را به عنوان همراه با خود ببرید
• اطلاعات گرداوری شده در خصوص عادتهای خوابی خود را همراه ببرید
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
• دلیل ابتلا به این ببماری چیست ؟و علائم ان کدامند ؟
• ایا نیازی به ازمایش وجود دارد ؟
• ایا باید دارو مصرف کرد ؟
• چگونه میتوان علائم را کاهش داد ؟
• چگونه میتوانم بیماری های دیگر را در کنار این بیماری مدیریت کنم ؟
• یا یک بروشور اموزشی در خصوص این بیماری وجود دارد ؟
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• چه زمانی علائم شما اغاز شد ؟
• شدت علائمتان چقدر است؟
• ایا روشی جود دارد که درد شما را بهتر یا بدتر نماید ؟
• ایا علائمتان ممتد است و یا مقطع ؟
• دیگر افراد چگونه علائم شما را توضیح میدهند ؟
• ایا به بیماری های دیگر مبتلا هستید و یا از دارو های دیگری مصرف میکنید ؟
• ایا به هنگام شب بیدار میشوید و قطع تنفس دارید ؟
• ایا شما خر و پف میکنید ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
پزشکتان با توجه به علائمتان بیماری را تشخیص میدهدو یا ممکن است شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد .ارزیابی در این مرحله معمولا شامل بررسی های شبانه نحوه تنفس و دیگر مشکلات مرتبط میباشدو از ازمایش های خواب به نام پلی سومنوگرافی استفاده کند.
در این روش شما به وسایلی متصل میشوید که فعالیت قلب و شش و مغز،الگوی های تنفسی و حرکات دست و پا و سطع اکسیژن خون شما را در طی خواب کنترل میکنند
.ممکن است شما در تمام طول شب و یا بخش اولیه شب مورد بررسی قرار گیرید .در حالت دوم شما پس از این مرحله بیدار شده و به فشار هوای مثبت ممتد وصل میشوید .این روش به تشخیص آپنه خواب انسدادی کمک میکند و همچنین امکان تشخیص سایر اختلالات خواب را افزایش میدهد مانند حملات در طی خواب که خود باعث خواب الودگی بیشتر در طی روز بعد میشود .
یک پزشک متخصص اعصاب،بیماری های قلبی و انواع دیگر میتوانند وضعیت شما را بررسی کنند .
درمان و دارو
درمانهای موجود برای آپنه خواب مرکزی عبارتند از :
• درمان مشکلات مرتبط :دیگر ییماری های عامل آپنه خواب عبارتند از اختلالات قلبی و یا عصبی و عضلانی و درمان انها به بهبود فرد کمک میکند .درمانهای موجود برای مشکلات قلبی هم به بهبود آپنه خواب مرکزی کمک میکنند.
• اکسیژن مکمل :استفاده از اکسیژن مکمل در هنگام خواب در بهبود فرد موثر است .انواع روش های اکسیژن رسانی به شش های شما موجود می باشند.
• تهویه سرو تطبیقی : (ASV) :در صورتی که اس پی ای پی موثر نباشد ،از این روش استفاده میشود و لی همانند ان فشار هوای فشرده را متقل میکند دستگاههای هوایی اخیر الگوهای تنفسی شما را می اموزند و اطلاعات را در داخل یک حافظه کامپیوتری ذخیره میکنند .پس از انکه شما به خواب میروید ،دستگاه از فشار برای نرمال سازی الگوهای تنفسی استفاده میکند و از توقف در حین تنفس جلوگیری میکند .
• فشار جریان هوای مثبت و دائمی ((CPAP :این اولین متد در درمان آپنه خواب مرکزی است و در این روش از ماشینی استفاده میشود که فشار ها را به داخل ماسک وارد میکند و بروی بینی شما قرار داده میشودو به پمپی متصل میشود که فشار هوای دائمی و متراکم را به راههای هوایی شما وارد میکند..ممکن است مجبور شوید چندین ماسک را امتحان کنید تا در نتیجه یکی را که از همه مناسب تر است را انتخاب کنید و البته مدلهای متفاوتی هم از این دستگاه موجودند.پزشکتان نیز میتواند میزان فشار هوا را تنظیم نماید.
• فشار هوای مثبت دو سطحی (BiPAP) :این روش همانند ASP، فشار هوای بالاتری را به هنگام دم و پایین تری را به هنگام بازدم وارد میکند ولی برخلاف ان، این فشار هوا را به صورت ثابت وارد میکند نه متغیر . این دستگاهه به نحوی تنظیم میشوند که در صورت عدم تنفس فرد،یک جریان هوا را تولید میکند .
• دارودرمانی :ممکن است پزشکتان داروهایی همانند استوزولامید و یا تئوفیلین برای تحریک تنفس در افراد مبتلا به آپنه خواب مرکزی تجویز نماید .در صورتی که دستگاههای یاد شده به شما کمک نکنند،ممکن است پزشکتان از دارو ها استفاده کند. به منظور پیشگیری از آپنه خواب مرکزی در ارتفاعات هم از دارودرمانی استفاده میشود
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
پیشگیری
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.