پولیپ روده بزرگ
colon polyps
این بیماری معمولا نشانه های ویژه ای ندارد .بهتر است که فرد به طور منظم کولونوسکوپی داشته باشد تا بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و بدین ترتیب میتوان ان را کامل و ساده از بین برد.بهترین راه پیشگیری از این بیماری ،ارزیابی منظم پولیپ است.
شرح بیماری
پولیپ روده بزرگ زمانی اتفاق می افتد که توده ای از سلولهای کوچک در پوشش روده بزرگ بوجود ایند.بیشتر انها بی خطر هستندولی ممکن است تعدادی از انها در طی زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند که تشخیص انها در مراحل نهایی باعث دشواری درمان میشود.
همه افراد میتوانند به این بیماری مبتلا شوند ولی افراد بالای 50 سال ،چاق و یا سیگاری و یا افرادی که سابقه ای ازاین بیماری در خانواده خود دارند،بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ روده بزرگ هستند.
این بیماری معمولا نشانه های ویژه ای ندارد .بهتر است که فرد به طور منظم کولونوسکوپی داشته باشد تا بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و بدین ترتیب میتوان ان را کامل و ساده از بین برد.بهترین راه پیشگیری از این بیماری ،ارزیابی منظم پولیپ است.
انواع
ادنوماتوز :حدود 2 سوم از تمام پولیپ های روده ای از این نوع هستندو درصد خیلی پایینی از انها سرطانی میشوندولی تقریبا تمام پولیپ های بدخیم از این نوع هستند.
دندانه دار :با توجه به اندازه و موقعیت پولیپ در روده بزرگ ،ممکن است این پولیپ ها سرطانی شوندوپولیپ های دندانه دار کوچک که در بخش پایینی کولون قرار دارند و پولیپ هایپرپلاستیک نام دارند،به ندرت سرطانی میشوند ولی پولیپ های بزرگ دندانه دار که در بخش بالایی روده بزرگ قرار دارند ،معمولا صاف بوده و تشخیص انها دشوار است و میتوانند سرطانی باشند.
متورم :این نوع از پولیپ ها ممکن است پس از بیماری کولیت زخمی و یا بیماری کرون پدیدار شوند.اگر چه خود این پولیپ ها خطری جدی به حساب نمی ایند ولی ابتلا به بیماری های یاد شده خط بروز سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد.
نشانه ها
نشانه های این بیماری پنهان هستند و ممکن است شما وجود ان را تشخیص ندهید مگر زمانی که پزشکتان با انجام ازمایشات به وجود پولیپ پی می برد.
تعدادی از افراد مبتلا به پولیپ روده بزرگ چنین علائمی دارند :
• خونریزی مقعدی :این مورد میتواند نشانه ای از سرطان و یا پولیپ رود بزرگ و یا هموروئید یا پارگی مقعد باشد.
• تغییر رنگ مدفوع :ممکن است تکه های خون در مدفوع دیده شوند و یا رنگ مدفوع به مشکی تغییر کند.این تغییر رنگ میتواند ناشی از مصرف مواد غذایی،دارو و مکمل ها باشد.
• تغییر در زمان اجابت مزاج :یبوست و یا اسهالی که بیش از یک هفته طول بکشد نشانه ای از وجود پولیپ روده بزرگ است ولی موارد دیگر هم میتواند عامل تغییرات در زمان اجابت مزاج باشد.
• درد،تهوع و یا استفراغ :یک پولیپ بزرگ میتواند روده شما را تخریب کندو به درد های شکمی ،حالت تهوع و استفراغ بینجامد.
• کم خونی فقر اهن :ممکن است فرد در طی زمانی خونریزی مقعدی داشته باشد بدون انکه خونی در مدفوع خود مشاهده نماید .خونریزی مزمن میزان اهن مورد نیاز برای تولید موادی که به گلبولهای قرمز اجازه حمل اکسیژن را میدهد ،کاهش میدهد.نتیجه خونریزی شدید هم کم خونی فقر اهن است که شما را خسته و کم نفس میکند.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که این علائم را داشتید ،به پزشکتان مراجعه نمایید:
• درد های شکمی
• وجود خون در مدفوع
• تغییر عادات اجابت مزاج که بیش از یک هفته طول بکشد
در این موارد باید احتمال وجود پولیپ بررسی شود :
• شما 50 سال به بالا دارید
• سابقه ابتلا به سرطان روده بزرگ در خانواده شما وجود دارد که در این صورت باید خیلی زودتر از 50 سالگی اسکن شوید.
علل
سلولهای سالم به صورت منظم رشد کرده و تقسیم میشوندو جهش های ژنتیکی باعث میشوند تا این سولها باز هم تقسیم شوند حتی اگر به سلولهای جدید نیاری نیست.این روند نامنظم در روده بزرگ و مقعد باعث بروز پولیپ میشود.
پولیپ ها میتوانند در هر ناحیه ای از روده بزرگ ایجاد شوندو هر چه اندازه انها بزرگ تر باشد،احتمال ابتلا به سرطان روده هم بیشتر است
عوامل تشدید
عوامل موثر در شکل گیری پولیپ روده بزرگ و یا سرطان عبارتند از :
• سن :بیشتر افراد مبتلا به این بیماری بالای 50 سال دارند.
• بیماری های عامل تورم روده :مانند زخم روده و بیماری کرون.
• تاریخچه خانوادگی :در صورتی که فردی در خانواده شما به سرطان و یا پولیپ روده بزرگ مبتلا شده باشد ،شما به احتمال بالاتری به این بیماری دچار میشوید.البته ابتلا به این بیماری در تعدادی از افراد ارثی است.
• مصرف تنباکو و یا الکل
• چاقی و عدم تحرک جسمی
• نژاد :امریکایی-افریقایی ها بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• دیابت نوع دو که به خوبی کنترل نشود.
اختلالات ارثی پولیپ :
در موارد خیلی نادری ممکن است یک فرد این بیماری را از دیگران به ارث ببرد و در صورتی که در خانواده شما سابقه ابتلا به این بیماری باشد،احتمال بروزسرطان روده بزرگ برای شما هم بیشتر خواهد شد .ارزیابی ان و تشخیص زود هنگام میتواند به پیشگیری از بیماری و یا جلوگیری از شیوع ان کمک نماید.
اختلالات ژنتیکی که باعث بروز پولیپ روده بزرگ میشوند :
• سندرم لینچ :که به ان سرطان غیر پولیپی روده بزرگ هم میگویند.افراد مبتلا به این بیماری معمولا به پولیپ های روده ای دچار نمیشوند ولی احتمال سرطانی شدن انها بالاست .این بیماری معمول ترین نوع سرطانهای ارثی روده بزرگ است و به تومور سینه ،شکم ،روده کوچک ،مجرای ادراری و تخمدان مرتبط میباشد.
• پولیپ ادنوماتوز خانوادگی :اختلالی که باعث بروز صد ها و یا هزار ها پولیپ د رروده روده بزرگ میشود و در صورتی که این پولیپ ها درمان نشوند،احتمال سرطانی شدن انها قبل از 40 سالگی افزایش می یابد .تست ژنتیک به شما کمک میکند تا احتمال ابتلا به این بیماری سنجیده شود .
• سندرم گاردنر :نوعی از پولیپ پیشین که باعث رشد پولیپ درروده کوچک و روده بزرگ میشود .همچنین ممکن است تومور هایی در بخش های دیگر بدنتان مانند پوست ،استخوان و شکم بوجود ایند.
• ام ای پی :این بیماری مشابه پولیپ ادنوماتوز خانوادگی است که بر اثر جهش ژن های ام وای اچ بوجود می اید .معمولا افراد مبتلا به این بیماری،به پولیپ های ادنوماتوز و سرطان روده بزرگ در سنین پایین دچار میشوند و میتواند برای ارزیابی احتمال ابتلا به این بیماری از ازمون ژنتیک استفاده کرد .
• سندرم پوتز جگرز :در این بیماری خالهایی تمام بدن از جمله لب ،لثه و پاها را فرا میگیرد .سپس پولیپ های غیر سرطانی در داخل روده توسعه می یابند.ممکن است این پولیپ ها سرطانی شوند .بنابراین افراد مبتلا به این بیماری به احتمال بالاتری به سرطان روده بزرگ دچار میشوند
• سندرم پولیپ دندانه دار :در این بیماری پولیپ های ادنوماتوز دندانه دار در بخش بالایی روده بزرگ بوجود می ایند که ممکن است بدخیم باشند.
پیامدهای مورد نظر
تعدادی از پولیپ های روده بزرگ ممکن است سرطانی شوندو هر چه زودتر این پولیپ ها برداشته شوند،به احتمال بالاتری سرطانی میشوند
آمادگی برای ملاقات پزشک
ممکن است شما به یک متخصص بیماری های گوارشی ارجاع داده شوید :
پیش از ملاقات با پزشک
• علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
• لیستی از تمام دارو های مصرفیتان را تهیه نمایید
• سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
• در خصوص محدودیتهای پیش از مراجعه به پزشک اطلاعاتی گرداوری نمایید
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
• دلیل ابتلا به این ببماری چیست ؟و علائم ان کدامند ؟
• ایا نیازی به ازمایش وجود دارد ؟
• ایا باید دارو مصرف کرد ؟
• چگونه میتوان علائم را کاهش داد ؟
• ایا لازم است که رژیم غذایی خود را تغییر دهم ؟
• چگونه میتوانم بیماری های دیگر را در کنار این بیماری مدیریت کنم ؟
• احتمال بدخیمی پولیپ ها چقدر است ؟
• ایا ممکن است من به دلایل ژنتیکی به این بیماری مبتلا شده باشم ؟
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• چه زمانی درد شما اغاز شد ؟
• شدت درددتان چقدر است؟
• ایا روشی جود دارد که درد شما را بهتر یا بدتر نماید ؟
• ایا دردتان ممتد است و یا مقطع ؟
• آیا سیگار میکشید؟
• ایا فرد دیگری در خانواده شما به بیماری های گوارشی و یا سرطان روده بزرگ و یا پولیپ روده بزرگ مبتلا بوده است ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
ازمونهای ارزیابی بهترین راه برای تشخیص احتمال ابتلا به این بیماری میباشند.همچنین این ازمایشات میتوانند سرطان روده بزرگ را در مراحل اولیه تشخیص دهند .
این متد ها عبارتند از :
• کولونوسکوپی :حساس ترین تست موجود برای پولیپ روده بزرگ و سرطان کولونوسکوپی است که ممکن است پزشکتان انها را کامل بردارد و یا نمونه ای از بافتها را برای ارزیابی بردارد .
• کولونوسکوپی مجازی :در این روش از سی تی اسکن برای مشاهده روده بزرگ استفاده میشود و مراحل امادگی پیش از ان همانند کولونوسکوپی است و در صورتی که پولیپی یافت شود باید برداشته شود.
• سیگمویدوسکوپی منعطف :در این حالت یک لوله نرم و انعطاف پذیر ازطریق مقعد به بدن وارد میشود تا این منطقه و بخش نهایی مقعد بررسی شود .در صورتی که پولیپ یافت شود ،میتوان ان را با کولونوسکوپی رفع کرد .
درمان و دارو
در مراحل تشخیصی وجود تمام پولیپ ها مشخص میشود و انها برداشته میشوند .روش های رفع این پولیپ ها عبارتند از :
• رفع پولیپ در طی ارزیابی :بیشتر پولیپ ها از طریق بیوپسی و یا لوله های سیم مانند که پولیپ را به تله می اندازند،برداشته میشوند.در این روش مایعی به زیر پولیپ تزریق میشود تا بتوان ان را به اسانی برداشت .در صورتی که پولیپ بزرگتر از 2 سانتی متر باشد ،مایعی به زیر ان تزریق میشود تا ان را بالاتر بیاورد و از نواحی اطراف جدا کند .(برداشت مخاط با اندوسکوپ )
• جراحی های کوچک :پولیپ هایی که خیلی بزرگ هستند و نمیتوان انها را با ارزیابی از میان برداشت با روش جراحی کوچک برداشته میشوند که در انها برشی کوچک زده میشود.
• برداشت مقعد و روده بزرگ :در صورتی که شما به یک سندرم ارثی نادر مبتلا میباشید باید از جراحی برای برداشت مقعد و روده بزرگ استفاده نمایید.
تعدادی از پولیپ های روده بزرگ با احتمال خیلی بیشتری سرطانی میشوند ولی پزشک متخصص میتواند با قرار دادن نمونه بافت زیر میکروسکوپ احتمال سرطانی بودن ان را مشخص نماید.
مراقبت های پس از درمان
اگر شما به پولیپ ادنوماتوز و یا پولیپ دندانه دار مبتلا بوده اید ،به احتمال بیشتری به سرطان روده مبتلا خواهید شد .میزان ریسک بر اندازه ،تعداد و ویژگی های پولیپ های برداشته شده بستگی دارد .
شما به ارزیابی های بعدی نیاز دارید و ممکن است پزشکتان در این مدت زمانی کولونوسکوپی را پیشنهاد نماید :
• 5 سال اگر شما یک تا دو پولیپ ورم غده ای داشتید
• 3 سال اگر شما بیش از یک پولیپ ورم غده ای داشتید که حدود یک سانتی مترو یا بیشتر بود و یا انواع کرک دار .
• حدود 3 سال اگر شما بیش از 10 ورم غده ای داشنید
• حدود 6 ماه اگر شما ورم غده ای خیلی بزرگ داشتید و یا موردی که باید به چند تکه تقسیم شود .
پیش از کولونوسکوپی باید روده بزرگ شما اماده شود و در صورتی که مدفوع در روده بزرگ شما باقی بماند و دید پزشک را مسدود نماید ،شما به کولونوسکوپی دیگری نیاز خواهید داشت .
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
پیشگیری
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید