یبوست

یبوست مزمن حرکت غیر معمول روده یا عبور دشوار مدفوع است که برای چند هفته یا بیشتر طول می کشد. زمانی فرد مبتلا به یبوست در نظر گرفته می شود که کمتر از سه بار در هفته دفع داشته باشد.
گرچه بروز یبوست گاه به گاه بسیار رایج است، اما برخی افراد دچار یبوست مزمن می شوند که توانایی آنها برای انجام کارهای روزانه را تحت تاثیر قرار دهد. درمان یبوست مزمن بستگی به علل اصلی بروز آن دارد، گرچه گاهی یک علت اصلی برای بروز یبوست مزمن اصلا یافت نمی شود. 

علائم و نشانه های یبوست مزمن عبارتند از: 
•    دفع کمتر از 3 بار در هفته 
•    داشتن مدفوع سفت و ناصاف
•    زور زدن برای دفع
•    احساس وجود یک انسداد در روده بزرگ که مانع دفع می شود. 
•    احساس ناتوانی در خالی کردن کامل مقعد
•    نیاز به کمک برای خالی کردن روده و مقعد، به عنوان مثال فشار آوردن با استفاده از دست.
اگر دو مورد یا بیشتر از دو مورد از این علائم را در سه ماهه اخیر در خود مشاهده کرده اید، دچار یبوست مزمن هستید. 

اگر در دفع مدفوع دچار تغییرات غیر قابل توضیح و مداوم شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. 

یبوست معمولا به خاطر حرکت خیلی آهسته و کند مدفوع در دستگاه گوارش اتفاق می افتد که این کند شدن حرکت به خاطر سفت و خشک شدن مدفوع است. یبوست مزمن دلایل زیادی دارد، از جمله:
انسداد روده یا مقعد:
انسداد در روده یا مقعد ممکن است حرکت مدفوع را کم یا متوقف کند. علل این انسداد عبارتند از:
•    شقاق مقعد یا فیشر آنال (پارگی یا شکاف در ناحیه مقعد)
•    انسداد روده
•    سرطان روده بزرگ
•    باریک شدن روده بزرگ (تنگی روده)
•    دیگر سرطان های شکمی که بر روی روده تاثیر می گذارند
•    سرطان مقعد
•    رکتوسل 
بروز مشکل برای عصب های ناحیه روده و مقعد:
مشکلات عصبی می توانند بر روی اعصابی که کنترل کننده انقباض عضلات روده و مقعد و حرکت دادن مدفوع هستند، تاثیر بگذارد. علل این مشکل عبارتند از:
•    نوروپاتی اتونومیک
•    اسکلروز مقعد
•    بیماری پارکینسون
•    آسیب نخاعی
•    سکته مغزی
بروز مشکل در عضلات مسئول دفع:
بروز مشکل در ماهیچه های لگن که در امر دفع دخیل هستند، باعث بروز یبوست مزمن می شود. این مشکلات عبارتند از:
•    ناتوانی در شل کردن عضلات لگن برای دفع مدفوع
•    ماهیچه های لگن برای انقباض و انبساط به درستی با هم هماهنگ نیستند. 
•    ضعیف شدن عضلات لگن
شرایطی که بر روی هورمون های بدن تاثیر می گذارند:
هورمون ها به تعادل مایعات در بدن کمک می کنند. بیماری ها و شرایطی که تعادل هورمون ها را بر هم می زند، ممکن است منجر به بروز یبوست شود، از جمله این شرایط عبارتند از:
•    دیابت
•    پرکاری تیروئید
•    حاملگی
•    کم کاری تیروئید 

عواملی که احتمال بروز یبوست مزمن را تشدید می کنند، عبارتند از:
•    افزایش سن
•    زن بودن (میزان این مشکل در خانم ها بیشتر از آقایان است)
•    کم شدن آب بدن
•    رژیم غذایی که دارای فیبر کمی است.
•    کم تحرکی
•    مصرف داروهای خاص، از جمله آرام بخش ها، مواد مخدر و یا برخی داروها برای کاهش فشار خون 

پیامدهای مربوط به یبوست مزمن عبارتند از:
•    تورم رگ ها در مقعد (بواسیر). زور زدن به خاطر دفع ممکن است باعث تورم رگ های داخل و اطراف مقعد شود. 
•    پارگی پوست مقعد (شقاق مقعد): مدفوع بزرگ و سفت ممکن است باعث پارگی پوست مقعد شود. 
•    مدفوعی که نمی تواند خارج شود: یبوست مزمن ممکن است باعث تجمع مدفوع و سخت شدن در روده شود که در نهایت خارج شدن آن بسیار سخت است. 
•    افتادگی راست روده (پرولاپس رکتوم): زور زدن به خاطر حرکت دادن مدفوع، باعث کشش روده و بیرون زدن آن از مقعد می شود.

برای رفع مشکل یبوست می توانید به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. اما اگر این مشکل جدی باشد، پزشک شما را به متخصص بیماری های دستگاه گوارش معرفی خواهد کرد. 
از آنجایی که ملاقات با پزشک بسیار محدود بوده و مواردی که باید به آنها پرداخت زیاد هستند، بهتر است قبل از مراجعه به پزشک کاملا آماده باشید. در ادامه به چگونگی امادگی برای این ملاقات خواهید پرداخت:
کاری که می توانید انجام دهید:
•    از محدودیت های مربوط به قبل از ملاقات آگاه باشید. قبل از اینکه به پزشک مراجعه کنید، در مورد تمام ضروریات و محدودیت های قبل از  ملاقات با پزشک مشورت کنید، به عنوان مثال اگر لازم است رژیم غذایی خاصی را دنبال کنید یا اینکه غذاهای حاوی فیبر بالا بخورید تا دستگاه گوارش خود را برای آزمایشات لازم آماده کنید. 
•    تمام علائمی را که در خود مشاهده کرده اید، اعم از علائم مربوط و نامربوط به بیماری، را یادداشت کنید. 
•    اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله اضطراب ها و تغییراتی که اخیرا در زندگی شما رخ داده است، سفر کردن و یا باردار شدن و غیره. 
•    لیستی از تمام داروهایی که مصرف می کنید را تهیه کنید، از جمله ویتامین ها، مکمل ها یا داورهای گیاهی.
•    یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود را به همراه ببرید، گاهی به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده توسط پزشک دشوار می باشد. اگر شخص دیگری همراه بیمار باشد، به خاطر سپردن این اطلاعات آسانتر خواهد بود. 
•    سوالات خود را یادداشت کنید.
زمان شما با پزشک محدود است، بنابراین آماده کردن سوالات از قبل می تواند به ذخیره کردن وقت کمک کند. ابتدا سوالات مهم تر را بپرسید. برخی سوالات مهم مربوط به یبوست عبارتند از:
•    چه عاملی باعث بروز این علائم شده است؟
•    آیا این علائم علت دیگری هم دارند؟
•    چه نوع آزمایشاتی باید انجام دهم؟
•    چه روش درمانی را پیشنهاد می کنید؟
•    چه روش های درمانی دیگری وجود دارند؟
•    چه مدت طول می کشد تا این علائم بهبود یابند؟
•    من دارای شرایط پزشکی دیگری نیز هستم، چگونه می توان تمام آنها را مدیریت کرد؟
•    آیا محدودیتی در مورد فعالیت ها و رژیم غذایی من وجود دارد؟
•    آیا جایگزینی برای داروهایی که تجویز کرده اید، وجود دارد؟
•    آیا بروشور یا جزوه ای برای مطالعه در مورد این بیماری وجود دارد؟
•    چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
علاوه بر سوالاتی که آماده کرده اید، هر سوال دیگری که در ذهن دارید هم بپرسید. 
انتظارات بیمار از پزشک
پزشک نیز سوالاتی از شما خواهد پرسید. با آمادگی برای پاسخ گویی به این سولات می توانید وقت زیادی را صرفه جویی کنید. سوالاتی که پزشک ممکن است از بیماران مبتلا به یبوست سوالاتی بپرسد که عبارتند از:
•    چه زمانی علائم یبوست شروع شد؟
•    آیا این علائم گاه به گاه اتفاق می افتند یا دائمی هستند؟
•    میزان شدت این علائم چقدر است؟
•    چه عواملی باعث بهبود این علائم می شوند؟
•    چه عواملی باعث بدتر شدن این علائم می شوند؟
•    آیا دچار شکم درد هم می شوید؟
•    آیا دچار استفراغ می شوید؟
•    آیا اخیرا دچار کاهش وزن شده اید؟
•    هر روز چند وعده غذایی می خورید؟
•    هر روز چه میزان آب و دیگر مایعات می نوشید؟
•    آیا در مدفوع خود خون مشاهده کرده اید؟
•    آیا دارای سابقه خانوادگی مشکلات گوارشی یا سرطان روده بزرگ هستید؟
•    آیا شرایط دیگری نیز در شما تشخیص داده شده است؟
•    آیا اخیرا مصرف داروی خاصی را شروع کرده اید یا میزان مصرف آن را تغییر داده اید؟

آزمایشات و فرایندهای لازم برای تشخیص یبوست مزمن عبارتند از:
•    معاینه ی راست روده و بخش های پایینی، یا سیگموئید، روده بزرگ (سیگموئیدوسکوپی). در این روش پزشک یک لوله روشن و انعطاف پذیر را وارد مقعد می کند تا مقعد و قسمت پایین روده بزرگ را معاینه کند. 
•    معاینه مقعد و کل روده بزرگ (کولونوسکوپی): این فرایند تشخیص به پزشک این فرصت را می دهد تا کل روده بزرگ را با استفاده یک لوله انعطاف پذیر مجهز به دوربین معاینه کند. 
•    ارزیابی عملکرد عضله اسفنکتر مقعد (مانومتری آنورکتال): در این روش پزشک یک لوله انعطاف پذیر و باریک را وارد مقعد کرده و سپس یک بادکنک کوچک را در انتهای لوله باد می کند. این وسیله سپس با استفاده از عضله اسفنکتر کشیده می شود. این روش به پزشک اجازه می دهد تا هماهنگی بین عضلات را که به حرکت روده کمک می کنند، اندازه گیری کند. 
•    بررسی چگونگی حرکت غذا در روده بزرگ: در این روش بیمار کپسولی را می بلعد که از طریق آن و در طی چند روز تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود. پزشک از این طریق چگونگی اختلال عملکرد عضلات روده و حرکت غذا در روده بزرگ را بررسی می کند. 
•    گرفتن تصویر اشعه ایکس از مقعد در هنگام انجام عمل دفع (defecography): در این روش یک خمیر نرم متشکل از باریوم وارد روده می شود. سپس این خمیر مانند مدفوع در روده حرکت می کند. باریم در پرتو ایکس نمایش داده می شود و به این ترتیب پرولاپس و مشکلات عملکرد عضلات و تعادل ماهیچه ای را نشان می دهد. 

درمان یبوست معمولا با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی آغاز می شود تا از این طریق سرعت حرکت مدفوع در روده افزایش یابد. اگر این تغییرات موثر نباشند، پزشک جراحی را توصیه خواهد کرد. 
رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی
پزشک تغییرات زیر را برای درمان یبوست پیشنهاد می کند:
•    افزایش مصرف فیبر: اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی وزن و سرعت حرکت مدفوع را در روده افزایش می دهد. به تدریج خوردن سبزیجات و میوه های تازه را افزایش دهید. نانهای سبوبدار، غلات و حبوبات را نیز زیاد مصرف کنید. 
پزشک ممکن است میزان معینی از فیبر را برای مصرف روزانه تعیین کند. به طور کل میزان 14 گرم فیبر برای هر 1000 کالری در رژیم روزانه توصیه می شود. افزایش ناگهانی میزان فیبر در رژیم غذایی باعث نفخ و گاز معده می شود، بنابراین مصرف فیبر را به طور تدریجی افزایش دهید. 
•    ورزش کردن روزانه: فعالیت های جسمی باعث فعالیت عضلات روده ها می شود. سعی کنید خود را به ورزش کردن هر روزه عادت دهید. 
•    نیاز به حرکت روده را نادیده نگیرید: زمانی که در دستشویی هستید، سعی کنید بدون هیچ عجله و استرسی کار خود را انجام دهید و به روده ی خود اجازه دهید حرکات کافی و مناسب داشته باشد. 
ملین ها
انواع مختلی از ملین وجود دارد. هر یک از آنها به نحوی به حرکت بهتر روده کمک می کنند. مثال هایی از ملین ها عبارتند از:
•    مکمل های فیبر: مکمل های فیبر حجم مدفوع را افزایش می دهند. مواد تشکیل دهنده معمول در آنها عبارتند از متیل سلولز، اسفرزه، پلی کلسیم و صمغ. نام های تجاری انها عبارتند از: FibrCon،  Metamucil،  Konsyl و Citrucel. 
•    محرک ها
•    اسموتیک ها: اسموتیک مایع ملینی است که کمک می کند مایعات از طریق روده بزرگ حرکت کنند. مثال های آنها عبارتند از سیترات منیزیم، لاکتولوز، پلی اتیلن گلیکول و انما فسفات سدیم. 
•    روان کننده ها: این روان کننده ها حرکت مدفوع را در روده بزرگ آسانتر می سازند. یک نمونه از این روان کننده ها روغن معدنی است. 
•    نرم کننده های مدفوع: این روان کننده ها با رساندن آب به روده ها مدفوع را مرطوب می سازند. مانند Colace و Surfak.
دیگر داروها
داروهای تجویزی برای درمان یبوست عبارتند از: 
•    داروهایی که آب را به روده می کشانند: تجویز داروهای لوبیپروستون (Azmita) و لیناکلوتید (Linzess) که به روش های مختلف آب را به سمت روده کشانده و سرعت مدفوع را افزایش می دهند. اگر ملین های موجود در دارخانه موثر نباشند، پزشک این موارد را تجویز خواهد کرد. 
•    داروهای آزمایشات بالینی: داروهای مختلفی در آزمایشات بالینی برای درمان یبوست مزمن مورد مطالعه قرار گرفته اند. در مورد داروی موثر بر روی خود با پزشک مشورت کنید. 
•    آموزش ماهیچه های لگن: آموزش بیوفیدبک شامل کار با پزشکی است که از ابزاری برای آموزش سفت و شل کردن عضلات لگن استفاده می کند. شل کردن عضلات کف لگن در زمان انجام عمل دفع می تواند به حرکت راحت مدفوع کمک کند. در زمان انجام بیوفیدبک یک لوله مخصوص برای اندازه گیری تنش عضلانی روده، وارد مقعد می شود. پزشک بیمار را در انجام تمرینهایی برای سفت و شل کردن عضلات لگن راهنمایی می کند. یک دستگاه نیز تنش عضلانی را ارزیابی کرده و با استفاده از نور و صدا به شما کمک می کند تا زمان شل شدن ماهیچه های خود را درک کنید. 
جراحی
اگر تمام روش های درمانی دیگر انجام شده و موفقیتی حاصل نشود و یبوست مزمن نیز به خاطر رکتوسل، شقاق یا تنگی مقعد ایجاد شود، گزینه جراحی پیشنهاد می شود. در این جراحی بخشی از روده بزرگ برداشته می شود. این جراحی برای درمان یبوست به ندرت اتفاق می افتد

برای درمان یبوست و مبتلا نشدن به آن بهتر است تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که برخی از آنها عبارتند از: 
•    افزایش مصرف فیبر: اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی وزن و سرعت حرکت مدفوع را در روده افزایش می دهد. به تدریج خوردن سبزیجات و میوه های تازه را افزایش دهید. نانهای سبوبدار، غلات و حبوبات را نیز زیاد مصرف کنید. 
پزشک ممکن است میزان معینی از فیبر را برای مصرف روزانه تعیین کند. به طور کل میزان 14 گرم فیبر برای هر 1000 کالری در رژیم روزانه توصیه می شود. افزایش ناگهانی میزان فیبر در رژیم غذایی باعث نفخ و گاز معده می شود، بنابراین مصرف فیبر را به طور تدریجی افزایش دهید. 
•    ورزش کردن روزانه: فعالیت های جسمی باعث فعالیت عضلات روده ها می شود. سعی کنید خود را به ورزش کردن هر روزه عادت دهید. 
•    نیاز به حرکت روده را نادیده نگیرید: زمانی که در دستشویی هستید، سعی کنید بدون هیچ عجله و استرسی کار خود را انجام دهید و به روده ی خود اجازه دهید حرکات کافی و مناسب داشته باشد. 

در رابطه با داروهای جایگزین با پزشک خود مشورت کنید. 

اعمال تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی می تواند به پیشگیری از یبوست کمک کند. به هرحال در این مورد با پزشک مشورت کنید.  

در مورد همراهی و حمایت از فرد مبتلا به یبوست با پزشک مشورت کنید.