درماتیت تماسی

درماتیت تماسی نوعی التهاب پوستی  ناشی از تماس یک ماده  تحریک کننده است . بثورات درماتیت تماسی مسری یا تهدید کننده زندگی نیست، اما بسیار آزار دهنده است.
از عللی که باعث بروز این عارضه می شود میتوان استفاده از صابون، لوازم آرایشی، عطر، جواهرات، و گیاهانی مانند پیچک سمی یا بلوط سمی را نام برد . برخی افراد در مکانی کار می کنند که ممکن است دچار درماتیت تماسی شوند .

برای درمان درماتیت تماسی ، نیاز به شناسایی و جلوگیری از علت مواد تحریک کننده پوست می باشد . اگر بتوانید از تحریک این مواد جلوگیری کنید ، زخم ها معمولا پس از دو تا چهار هفته از بین می روند . شما می توانید بهنگام بروز این عارضه از تسکین دهنده های پوست مانند کمپرس آب سرد یا مرطوب، کرم ضد خارش و دیگر مراحل خود مراقبتی استفاده نمایید .
 

درماتیت تماسی معمولا بر روی ناحیه ای از بدن که به طور مستقیم در معرض ماده تحریک کننده قرار گرفته ، رخ می دهد برای مثال، تماس بند ساعت با پوست بدن که باعث آلرژی و خارش می شود . این واکنش ها معمولا در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض یک ماده تحریک کننده نمایان می شود . 

علائم و نشانه های درماتیت تماسی عبارتند از:

بثورات یا برجستگی های قرمز رنگ
خارش شدید
خشکی، ترک خوردگی و پوسته پوسته پوست (در صورت مزمن بودن درماتیت)
تاول، خروج مایع  و دلمه شدن پوست (در صورت واکنشات شدید)
تورم، سوزش و یا حساسیت بهنگام لمس پوست

شدت بثورات بستگی دارد به اینکه :

چه مدت در معرض مواد تحریک کننده قرار گرفته باشید
قدرت ماده ای که باعث بثورات شده است
عوامل محیطی مانند دما، جریان هوا و عرق کردن دست ناشی از پوشیدن دستکش
ساختار ژنتیکی
 

به پزشک مراجعه نمایید :
اگر ناراحتی منجر به بیخوابی و اختلال در فعالیت روزانه شود.
اگر پوست شما به شدت دردناک شود.
اگر به عفونت پوستی مشکوک شدید.
 اگر مراقبتهای حفظ سلامتی شما موفق نباشد.
اگر بثورات در عرض چند هفته بهبود نیافت.
اگر بثورات صورت یا اندام تناسلی را تحت تاثیر قرار داد.

در موقعیت های زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید :

عفونت پوست (ترشح چرک از تاولها ).
التهاب ریه ها، درد چشم یا بینی
راش موجب آسیب دیدگی مخاط دهان و یا دستگاه گوارش شود .
 

درماتیت تماسی در اثر تماس مستقیم با مواد محرک یا آلرژن ها مانند پیچک سمی، طلا  حاوی نیکل، عطر، لوازم آرایشی،  کرم ها و لوسیون ایجاد می شود. برخی از این مواد ممکن است باعث درماتیت تماسی محرک و درماتیت تماسی آلرژیک شود.

درماتیت تماسی محرک شایع ترین نوع این عارضه محسوب می شود . این واکنش التهابی غیر آلرژیک لایه های محافظ بیرونی پوست را تحت تاثیر قرار می دهد .

محرکهای شایع عبارتند از:

حلال ها
الکل
سفید کننده
محصولات خود مراقبتی ، مانند صابون ها، دئودورانت ها و لوازم آرایشی و بهداشتی
مواد موجود در هوا، مانند خاک اره و یا گرد و غبار پشم

زمانیکه به ماده ای حساسیت داشته باشید درماتیت تماسی آلرژیک رخ می دهد . این حالت معمولا تنها در ناحیه ای که در تماس با مواد آلرژی زا بوده است را تحت تاثیر قرار می دهد . اما ممکن است در بعضی موارد با ورود مواد غذایی، طعم دهنده ها و یا روش های پزشکی یا دندانپزشکی (درماتیت تماسی سیستمیک) رخ دهد .

آلرژن های شایع عبارتند از:

نیکل، که در طلا و جواهر، سگک و بسیاری موارد دیگر استفاده میشود.
داروها، مانند کرم های آنتی بیوتیکی و آنتی هیستامین خوراکی
درخت گل حنا ، که در بسیاری از محصولات، مانند عطر، لوازم آرایشی ، دهان شویه ها و طعم دهنده استفاده می شود.
فرمالدئید، که در چسب ها، حلال ها و چیزهای دیگریافت می شود.
محصولات بهداشتی آرایشی ، مانند اسپری، مواد شستشو دهدنده بدن، رنگ مو، لوازم آرایشی، ناخن مصنوعی ، و  کافور یا رزماری
خالکوبی پوست و حنا سیاه
گیاهانی مانند پیچک سمی و انبه، که شامل ماده ای به نام اوروشیول است.
مواد موجود در هوا، از جمله آروماتراپی و اسپری حشره کش
برخی از کرمهای ضد آفتاب و داروهای خوراکی

درماتیت تماسی شغلی به بثورات ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد محرک و آلرژی زا در محل کار اشاره دارد. مشاغل خاص که خطر ابتلا به درماتیت تماسی را افزایش می دهد ، عبارتند از:

کارکنان مراقبت های بهداشتی و کارکنان صنعت داروسازی
فلزکاران
کارگران ساختمانی
آرایشگران
پیشخدمت ها
غواصان
نظافت چی ها
باغبان ها و کارگران کشاورزی
سرآشپزان

خاراندن دانه های قرمز همراه با درماتیت می توانید باعث زخم های باز شود و در نتیجه منجر عفونت شود . این عفونت های پوستی می تواند به تمام بدن شیوع یابد و به ندرت حیات را تهدید کند .

مواد لازم پیش از ملاقات
ابتدا به پزشک خانوادگی خود مراجعه کنید .در بعضی موارد او شما را نزد متخصص پوست خواهد فرستاد.
چه کاری می­توانید انجام دهید:

تمام علائم بیماری­تان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد. 
اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگی­تان رخ داده است.
فهرستی از داروهای­تان تهیه کنید،همچنین ویتامین­ها یا مکمل­هایی که مصرف می­کنید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئله­ای که شما فراموش کرده­اید را به خاطر بسپارد.
سوال­هایی که می­خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقت­تان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک می­کند تا به نحو احسن از وقت­تان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویت­بندی کنید.

سئوالات شما از پزشک
علائم احتمالی بیماری من چیست؟
چه چیزی باعث تحریک این علائم میشود ؟
چه آزمایشاتی باید انجام بدهم ؟
آیا این بیماری طولانی مدت است یا موقت ؟
چه درمان هایی وجود دارد و شما کدامیک را توصیه می کنید ؟ 

سئوالات پزشک از شما
آیا علائم شما  عود می کند و یا نسبتا ثابت هستند؟
هر چند وقت یکبار حمام می کنید؟
از چه محصولاتی بر روی پوست خود استفاده میکنید، از جمله صابون ها، لوسیون ها و لوازم آرایشی؟
آیا از مواد پاکسازی پوست شیمیایی استفاده می کنید؟
آیا  اخیرا شما هر استرس غیر معمول و یا افسردگی قرار گرفته اید ؟
آیا این علائم زندگی یا خواب شما را تحت تاثیر قرار داده است ؟

کلید درمان موفق درماتیت تماسی، شناسایی عامل ایجاد کننده و تشخیص نوع درماتیت تماسی است .

سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی : دکترممکن است بعد از صحبت  در مورد علائم  و معاینه پوستی ،درماتیت تماسی را تشخیص دهد .  

تست پچ : در موارد درماتیت تماسی تست حساسیت پوستی، روي پوست شما صورت میگیرد تا مادهای کـه بـاعث التهاب پوستی است، معین شود.

قبل از انجام تست(یک یا دو هفته) ممکن است از شما خواسته شود تا ازمصرف برخی داروها و برنزه کردن خودداری کنید   .
 

درمان های کلیدی برای درماتیت تماسی عبارتند از:

اجتناب از استفاده مواد محرک یا آلرژی زا :  کلید اصلی درمان این عارضه تشخیص علت است و سپس فاصله گرفتن از آن می باشد . دکتر ممکن است لیستی از محصولاتی  که به طور معمول شامل ماده محرک یا آلرژی زا است را به شما بدهد.

استفاده از کرم استروئیدی تجویز شده : اگر اقدامات خود مراقبتی اثری نداشته باشد ، دکتر ممکن است کرم استروئید تجویز کند.

استفاده از داروهای ترمیم کننده  پوست : شما می توانید از کرم های ترمیم کننده  پوست و پمادهای حاوی داروهایی که برروی سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد، مانند مهار کننده های نورین تاکرولیموس (Protopic) و یا پیمکرولیموس (Elidel) استفاده نمایید . 

استفاده از داروهای خوراکی : در موارد شدید، دکتر کورتیکواستروییدهای خوراکی را برای کاهش التهاب ، آنتی هیستامین ها برای تسکین خارش و یا آنتی بیوتیک برای مبارزه با یک عفونت باکتریایی تجویز می کند .
 

برای کمک به کاهش خارش و تسکین پوست ملتهب، سعی کنید از روش خود مراقبتی زیر استفاده نمایید :

اجتناب از تماس مواد واکنش زا روی پوست : اگر قطعه ای از جواهرات باعث بروز این عارضه شد ، می توانید با مالیدن برق ناخن مانعی مابین پوست و آن زیور آلات ایجاد کنید.  
مالیدن کرم ضد خارش و یا لوسیون کالامین به ناحیه آسیب دیده :استفاده از کرم هیدروکورتیزون به طور موقت می تواند خارش را کاهش دهد.

استفاده از داروهای بدون نسخه ضد خارش : آنتی هیستامین خوراکی بدون نسخه، مانند دیفن هیدرامین (بنادریل، غیره)، اگر خارش شدید است ممکن است مفید باشد.

استفاده از کمپرس سرد یا مرطوب : برای تسکین پوست می توانید 15 تا 30 دقیقه از کمپرس سرد یا مرطوب استفاده کنید  . اینکار را یک یا چند بار در روز تکرار کنید.

اجتناب از خاراندن پوست : اگر نمی توانید ناحیه آسیب دیده را نخارانید ، آن را با یک پانسمان و یا بانداژ بپوشانید .

پوشیدن لباس های پنبه ای و نرم : پوشیدن این نوع لباس ها کمک می کند تا از تحریک جلوگیری شود .

انتخاب صابون های ملایم بدون رنگ یا عطر 

محافظت از دست با استفاده از مرطوب کننده ها و یا دستکش : در طول روز چندین مرتبه ناحیه آسیب دیده را مرطوب کنید .  
 

ثابت شده است که برخی از داروهای جایگزین و مواد تشکیل دهنده دارویی باعث بروز درماتیت تماسی می شود  به عنوان مثال:

باباآدم، گیاه مورد استفاده در طب سنتی چینی
آروماتراپی
کرم گیاهی و یا لوسیون حاوی اکالیپتوس، کافور، بهار و رزماری
 

براي پیشگیری در درماتیت تماسی بايد به موارد زير توجه كرد:

اجتناب از تماس با موادی نظیر پیچک سمی یا صابونهای تحریککننده

اجتناب از خشک شدن پوست

كاهش دفعات استحمام ؛ برای اکثر افراد 2 تا 3 بار حمام در هفته کافی است. مدت زمان حمام 15 دقیقه و در این زمان از آب ولرم برای شست وشوی بدن استفاده شود.

محدود کردن مصرف صابون و شویندههای مصنوعی. از صابونهای ملایم که چربی طبیعی پوست را از بین نمی برند، استفاده کنید. صابون را فقط برای صورت، زیربغلها، نواحی ژنیتال ( تناسلی )، دستها و پاها استفاده کنید و سپس با آب به خوبی بشویید.

پوست خود را به آرامی توسط حوله و بعد از حمام خشک كنید.

پوست خود را مرطوب نگاه دارید. هنگامی که هنوز پوست شما کمی مرطوب است، با یک روغن یا کرم آن را مالش دهید. به پاها، بازوها و طرفین بدن توجه كنید. اگر پوست شما خشک است، از کرمهای نرم کننده برای پوست خشک نظیر اولسرین استفاده كنيد.