منوی اصلی
بهترین متخصصین و مراکز مغزواعصاب و روان در تهران

اختلال تجزیه ای

dissociative disorders

اختلال تجزیه ای در حقیقت نوعی فرار از واقعیت است که به طور غیر ارادی اتفاق می افتد . فرد مبتلا به اختلال تجزیه ای  با افکار، خاطرات، محیط اطراف، اعمال و هویت خود قطع رابطه می کند.
 

شرح بیماری

اختلال تجزیه ای در حقیقت نوعی فرار از واقعیت است که به طور غیر ارادی اتفاق می افتد . فرد مبتلا به اختلال تجزیه ای  با افکار، خاطرات، محیط اطراف، اعمال و هویت خود قطع رابطه می کند.

علائم و نشانه های اختلالات تجزیه ای - اعم از فراموشی نسبت به هویت –بستگی به انوع این اختلالات دارد. علائم معمولا در اثر واکنش به تروما بیشتر شده  و موجب عدم به یاد آوردن خاطرات می شود. زمانیکه استرس به طور موقت رخ دهد می تواند علائم را بدتریا آنها را آشکارتر سازد . اختلالات تجزیه ای باعث بروز مشکلات در عملکرد زندگی روزمره می شود.

درمان اختلالات تجزیه ای شامل گفتار درمانی (روان درمانی) و دارو می باشد. اگر چه درمان اختلالات تجزیه ای می تواند مشکل باشد، اما بسیاری از مردم راههای جدید مقابله با این بیماری را یاد گرفته اند. 
 

نشانه ها

علائم و نشانه های اختلالات تجزیه عبارتند از:

از دست دادن حافظه (فراموشی) 
مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی، اضطراب و افکار و اقدام به خودکشی
حس  جدایی از خود
احساس غیر واقعی مردم و اشیا  در اطراف خود
حس ابهام در مورد هویت
استرس قابل توجه در روابط اجتماعی و کار 

انواع اختلالات تجزیه ای 

فراموشی تجزیه ای : 
علامت اصلی این اختلال از دست دادن حافظه است . در این اختلال، فرد خاطرههای مربوط به بخشی از زندگی خود یا اتفاقی که برایش رخ داده را فراموش میکند.بخش فراموششده، ممکن است حادثهای ناخوشایند باشد که پذیرش آن برای بیمار دشوار است و ذهن تلاش میکند تا آن بخش از آگاهی را کنار بگذارد. حوادثی که زمینهساز این اختلال هستند، میتوانند مواردی مانند تصادف، بدرفتاریهای جنسی و تجاوز باشند. گاهی فراموشیها، محدود به یک حادثه خاص در دورهای مشخص و کوتاه است و گاهی هم ممکن است بخشهایی وسیعتر از خاطرههای فرد را دربرگیرد.

اختلال تجزیه هویت : 
این اختلال، به عنوان اختلال شخصیت چندگانه شناخته شده است.  فرد در دورههای مختلف زمانی شخصیتهای متفاوتی از خود نشان میدهد. این شخصیتها ممکن است حتی از وجود یکدیگر خبر نداشته باشند و ویژگیهای فردی متفاوتی داشته باشند؛ مثلاً ممکن است از نظر دیدگاه، منش، نوع برخورد و رفتار، نوع راه رفتن، لهجه و نوع حرف زدن کاملاً با هم متفاوت باشند.

اختلال مسخ شخصیت-مسخ واقعیت : 
بیماران دچار این اختلال، احساس گسست و جدایی نسبت به خود یا محیط اطراف پیدا میکنند و احساسشان ممکن است جدید و متفاوت باشد. مثلاً ممکن است تجربه خود را با این جملهها بیان کنند: «انگار واقعی نبودم و داشتم از بیرون به خودم نگاه میکردم. هم خودم و هم محیط اطراف تغییر پیدا کرده بود و شکلی غیرواقعی یا کارتونی داشت. انگار همه چیز از مقوا بود، هم آدمها، هم درختها و همهچیز.» 
 

زمان مناسب مراجعه به پزشک

اگر شما یا یکی از نزدیکانتان هر یک از علائم و نشانه  های ذکر شده را تجربه کردید به پزشک مراجعه کرده و تمامی علائم را با دقت شرح دهید .
 

علل

اختلالات تجزیه ای معمولا در اثر مقابله با تروما ایجاد می شود. این اختلالات اغلب بیشتر در کودکانی که  در معرض اذیت های طولانی مدت فیزیکی ، سوء استفاده جنسی یا عاطفی، حبس در محیط  یا خانه ای ترسناک شکل می گیرد . استرس از جنگ یا بلایای طبیعی نیز می تواند در بروز اختلالات تجزیه موثر باشد .

هویت شخصی  در دوران کودکی شکل میگیرد . ذهن کودک، قدرت تحلیل و درک اتفاقات استرسزای شدید یا تجربههایی که با سن او متناسب نیستند را ندارد و در واقع از همان ابتدا با استفاده از مکانیسم دفاعی تجزیه یا گسست، سعی میکند با ناملایمات کنار بیاید و با تجزیهکردن تجربهها در ذهن خود، شرایط پیشآمده را پشتسر بگذارد. این کودکان در بزرگسالی بیش از دیگران ممکن است دچار اختلالهای تجزیهای شوند.
 

عوامل تشدید

افرادی که در دوران کودکی آزار جسمی، جنسی یا عاطفی طولانی مدت را تجربه می کنند ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات تجزیه هستند. کودکان و بزرگسالانی که دیگر وقایع آسیب زا، مانند جنگ، بلایای طبیعی، آدم ربایی، شکنجه و یا روشهای تهاجمی پزشکی را تجربه میکند ، همچنین ممکن است این بیماری را تشدید کند.

پیامدهای مورد نظر

افراد مبتلا به اختلال تجزیه ای بیشتر در معرض خطراتی  همچون :

خودآزاری
افکار خودکشی
اقدام به خودکشی
اختلال عملکرد جنسی، از جمله وسواس یا اجتناب از عمل جنسی
اعتیاد به الکل و مواد مخدر
افسردگی و اختلالات اضطرابی
اختلال استرس پس از وقوع سانحه
اختلالات شخصیتی
اختلالات خواب، از جمله کابوس، بی خوابی و راه رفتن در خواب
اختلالات اشتها
سردرد شدید

اختلالات تجزیه ای نیز با مشکلات عمده ای در روابط شخصی و در محل کار مرتبط است. افراد مبتلا به این عارضه اغلب قادر به مقابله با استرس عاطفی یا حرفه ای و واکنش های تجزیه ای نیستند و ممکن است باعث نگرانی عزیزان شود و یا  در محل کار به فردی غیر قابل اعتماد شناخته شود.
 

آمادگی برای ملاقات پزشک

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال تجزیه ای در ابتدا برای کنترل وضعیتشان مراقبت های پزشکی را به طور اورژانسی دریافت خواهند کرد. علایم بحران روانی  مانند اقدام به خودکشی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.

اگر شما یا یکی از بستگانتان دچارعلایمی  که ممکن است نشان دهنده یک اختلال تجزیه ای باشد ، شدید ،فورا به  دکتر عمومی مراجعه نمایید .دکتر ممکن است در ابتدا معاینات فیزیکی را انجام دهد .گرچه، در برخی موارد ممکن است فورا به روانپزشک ارجاع داده شوید .

چه کاری می­توانید انجام دهید:
تمام علائم بیماری­تان را یادداشت کنید،از جمله علائمی که از نظر شما به علت مراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد. 
اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله هرگونه استرس یا تغییر عمده که به تازگی در زندگی­تان رخ داده است.
فهرستی از داروهای­تان تهیه کنید،همچنین ویتامین­ها یا مکمل­هایی که مصرف می­کنید.
یکی از اعضای خانواده یا دوستان­تان را به همراه خود ببرید.برخی از مواقع درک تمام اطلاعات ارائه شده از طرف پزشک مشکل است. فردی که همراه شماست ممکن است مسئله­ای که شما فراموش کرده­اید را به خاطر بسپارد.
سوال­هایی که می­خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
هنگام معاینه، وقت­تان محدود است، بنابراین تهیه فهرست سوالات مورد نظرتان به شما کمک می­کند تا به نحو احسن از وقت­تان استفاده کنید. در صورت کمبود وقت، سوالاتتان را به ترتیب اهمیت اولویت­بندی کنید.


سئوالات شما از پزشک

چه چیزی باعث بروز این علائم یا این وضعیت شده است؟
علل احتمالی چیست؟
چگونه این علائم تشخیص داده می شود؟
آیا این بیماری موقت یا بلند مدت (مزمن)؟
چه درمانی را برای این اختلال توصیه می کنید؟
چند وقت انتظار می رود تا این علائم  بهبود یا درمان شوند ؟
آیا این عارضه پیشرفت میکند ؟
من میتلا به بیماری های دیگری هستم . چگونه می توان آنها را به بهترین نحو با هم مدیریت کرد؟
آیا محدودیتی وجود دارد که من باید از آنها پیروی کنم؟
آیا باید به یک متخصص مراجعه کنم؟ 
آیا بروشور یا دیگر وسایلی برای اطلاعات بیشتر وجود دارد؟ چه وب سایتی را پیشنهاد می کنید؟

سئوالات پزشک از شما
چه علائم شما چه هستند؟
هنگامی که برای اولین بارمتوجه این علائم شدید چه زمانی بود؟
آیا دوره ای در زندگی شما وجود دارد که آنرا به یاد نداشته باشید ؟
آیا تا به حال خود را در فاصله ای دور از خانه یا محل کار خود یافته اید ، و مشخص نیست که چگونه به انجا رفته اید؟
آیا اغب احساس میکنید که خارج از بدن خود هستید؟
آیا احساس میکنید که بیش از یک نفر، یا شاید بسیاری از مردم در اطرافتان وجود داشته باشند ؟
علائم یا رفتارهای دیگری که باعث پریشانی شما شده است ، چیست؟
هر چند وقت یکبار احساس اضطراب و افسردگی میکنید؟
آیا تا به حال در مورد آسیب رساندن به خود و دیگران فکر کرده اید ؟
آیا الکل می نوشید و یا  از مواد مخدر استفاده میکنید ؟ هرچند وقت یکبار اینکار را انجام می دهید؟
آیا در ارتش خدمت کرده اید؟
آیا در دوران کودکی از لحاظ جسمی مورد آزار قرار گرفته اید ؟
آیا کسی در خانواده شما در طول دوران کودکی مورد آزار قرار گرفته است؟
آیا در حال حاضر تحت درمان بیماری خاصی، از جمله بیماری های روانی هستید؟
 

آزمایشات و تشخیص بیماری

پزشکان برای تشخیص اختلالات تجزیه ای به بررسی  علائم و سوابق پزشکی می پردازند  . دکترممکن است برای رد کردن شرایط فیزیکی به نوان مثال، ضربه به سر، بیماری های خاص مغزی، بی خوابی  به انجام آزمایشاتی بپردازد . اگر دکتر تشخیص دهد که این بیماری علل فیزیکی دارد ، به احتمال زیاد فرد بیمار را به یک متخصص یا یک روانپزشک ارجاع می دهد .

فراموشی تجزیها ی

تشخیص فراموشی تجزیه ای

ممکن دچار یک یا چند حادثه شده باشید  که در آن نمی توانید اطلاعات مهم شخصی را به یاد داشته باشید، و یا نمی توانید هویت  و یا تاریخ زندگی خود را به یاد آورید .
از دست دادن حافظه نه تنها در طول دوره زندگی رخ می دهد بلکه می تواند در اثر مصرف الکل یا مواد مخدر، یک وضعیت پزشکی عصبی نیز ایجاد شود.
ناتوانی در به یاد آوری هویت و یا سایر اطلاعات مهم شخصی ممکن است بهنگام  مسافرت نیز رخ دهد که این نیز خود می تواند نوعی سرگردانی یا فراموشی محسوب شود.

تشخیص اختلال تجزیه هویت

این افراد از خود چندین هویت را به نمایش می گذارند به عنوان مثال هویت های متمایز و یا شخصیت ها متفاوت ، که ممکن است در برخی از فرهنگ ما غیر عادی به نظر برسد .
ممکن است این افراد فواصلی  در حافظه ی خود برای رویدادهای روزمره، مهارت ها، اطلاعات مهم شخصی و رویدادهای آسیب زا که به فراموشی تبدیل می شود ، داشته باشند .
برخی علائم به علت مصرف الکل یا مواد مخدر و یا یک وضعیت پزشکی نمی باشد. در کودکان، نیز این علائم به دلیل همبازی خیالی و یا دیگر بازی فانتزی نیست.
این علائم باعث استرس قابل توجه و یا مشکلاتی در روابط ، محل کار و یا دیگر زمینه های مهم زندگی  میشود.

تشخیص اختلال مسخ شخصیت-مسخ واقعیت

این افراد ممکن است احساس گسست و جدایی نسبت به خود ، افکار، احساسات و یا بدن خود پیداکنند(مسخ شخصیت). و یا احساس  گسست و جدایی نسبت به محیط اطراف خود پیدا کنند و احساسشان ممکن است جدید و متفاوت باشد (مسخ واقعیت).
هنگامیکه در حال تجربه مسخ شخصیت و یا مسخ واقعیت هستید ، شما آگاهید که اینها واقعیت ندارد.
این علائم تنها در طول دوره اختلال روانی، مانند اسکیزوفرنی یا اختلال هراس، اختلال تجزیه ای رخ نمی دهد. این نشانه ها نیز در اثرا استفاده الکل یا مواد مخدر  و یا یک وضعیت پزشکی، مانند صرع لوب تمپورال  رخ نمی دهد.
علائم  باعث استرس  و یا مشکلاتی در روابط  اجتماعی ، کار و یا دیگر زمینه های مهم زندگی  می شود .
 

درمان و دارو

روان درمانی از درمان های اولیه برای اختلالات تجزیه ای محسب می شود. این شکل از درمان، همچنین به عنوان گفتار درمانی، مشاوره و یا درمان روانی شناخته شده است که  شامل صحبت کردن درمورد مشکلات و اختلالات  مرتیط با این بیماری می شود.

درمانگر به شما در پیدا کردن علت و درک این بیماری کمک میکند و راه های جدیدی برای مقابله با شرایط استرس زا توصیه می نماید . به مرور زمان، درمانگر به شما  کمک میکند تا در مورد ترومایی که تجربه کرده اید، صحبت نمایید  ، اما به طور کلی تنها زمانی که مهارت های مقابله با استرس و ارتباط با درمانگر را یاد گرفته باشید میتوانید با خیال راحت صحبت نمایید.

اگر چه داروی خاصی برای درمان اختلالات تجزیه ای وجود ندارد، دکتر ممکن است داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب یا داروهای آنتی سایکوتیک را برای کمک به کنترل علائم سلامت روان تجویز نماید.
 

پیشگیری

کودکانی که از لحاظ جسمی و یا احساسی  مورد آزار جنسی قرار گرفته باشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات روانی، مانند اختلالات تجزیه هستند. اگر استرس و یا دیگر مسائل شخصی د رفتار کودکتان موثر بوده به دنبال مقابله یا راه حلی برای آن باشید.

با یک فرد قابل اعتماد مانند یک دوست، دکتر یا مشاور صحبت کنید. بسیاری از مساجد  و برنامه های آموزشی در جامعه به ارائه کلاس های فرزند پروری و شیوه های فرزند پروری سالم که ممکن است به شما کمک کند ، پرداخته اند.

اگر فرزند شما مورد آزار قرار گرفته و یا دچار دیگر رویدادهای جدی شده است ، حتما به یک روانپزشک مراجعه نمایید. دکتر می تواند به شما در بازگشت بهبودی کودک و انجام مهارت های مقابله با این  بیماری کمک نماید.
 

برای پرسیدن سوالات پزشکی خود، می توانید به ربات تلگرام هوشمند سبزوسالم مراجعه کرده و سوالات خود را از پزشکان متخصص بپرسید.
آدرس ربات تلگرام سبزوسالم:

https://t.me/askq_bot
اختلال تجزیه ایفراموشیاز دست دادن حافظهابهام در مورد هویتاسترساختلال تجزیه هویتفراموشی تجزیه ایاختلال مسخ شخصیت-مسخ واقعیت
مقالات مرتبط
درمان بی خوابی بدون دارو (کلیک کنید)
اینجا باهوش تر میشوید!
عضویت در خبرنامه ثبت نام
ثبت نام شما با موفقیت انجام شد
در خبرنامه ما عضو بشید و دسترسی خودتون به اطلاعات جالب و جذاب رو راحت کنید. باقی کارها رو ما برای شما انجام میدیم. تنظیم خبرنامه خبرنامه سلامت خبرنامه مغز و اعصاب و روان خبرنامه زیبایی و تغذیه