فولیکولیت
folliculitis
درابتدا دانه های ریزبا سرسفید دراطراف هر فولیکول مو دیده می شود. درصورت گسترش عفونت زخم ها پوسته پوسته شده ودرمان بسختی صورت می گیرد.
شرح بیماری
فولیکولیت یک بیماری شایع پوستی است که درآن فولیکول های مو ملتهب می شوند. این بیماری براثرعفونت قارچی یا باکتریایی اتفاق می افتد. درابتدا دانه های ریزبا سرسفید دراطراف هر فولیکول مو دیده می شود. درصورت گسترش عفونت زخم ها پوسته پوسته شده ودرمان بسختی صورت می گیرد.
این بیماری خطرناک نیست اما همراه با درد و زخم است و ظاهرنازیبایی دارد.
افرادی که به نوع خفیف این بیماری مبتلا هستند با درمان های اصولی درعرض چند روزبهبود خواهند یافت. اما درموارد شدید و یا درصورت بازگشت بیماری بهتراست به پزشک مراجعه شود.
انواع شناخته شده فولیکولیت عبارتند از:
• جوش های مربوط به جکوزی (وان آب داغ )
• فولیکولیت ناشی ازتراشیدن با تیغ
• فولیکولیت آرایشگر
نشانه ها
علائم و نشانه های این بیماری عبارتند از:
• جمع جوشهای قرمزو یا جوش سرسفید چرکی که اطراف فولیکول های مو دیده می شوند.
• تاول های پرازچرک که بازشده و پوسته پوسته می شوند.
• پوست قرمزو ملتهب
• خارش و سوزش پوست
• حساسیت به لمس یا درد
• وجود توده و یا ورم زیاد
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگرعلائم بیش ازچند روز ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید. استفاده از آنتی بیوتیک و یا داروهای ضد قارچ به برطرف شدن این مشکل کمک می کند.
انواع فولیکولیت سطحی
انواع فولیکولیت سطحی عبارتند از:
• فولیکولیت باکتریال، این نوع شایع ازفولیکولیت با جوش های سفید، برجسته و پرازچرک و خارش همراه است. هنگامی که ریش یک مرد دچارفولیکولیت باکتریال می شود آن را فولیکولیت آرایشگر می نامند.
این بیماری زمانی اتفاق می افتد که فولیکول های موبه باکتری استافیلوکوک اورئوس (استاف) مبتلا شده باشد. باکتری استاف همیشه بر روی پوست زندگی می کنند اما هنگامی فعال می شوند ومشکل ایجاد می کنند که بریدگی یا زخم برروی پوست ایجاد شود.
• فولیکولیت وان آب داغ (سودوموناس فولیکولیت)، این نوع فولیکولیت توسط باکتری سودوموناس ایجاد می شود. ممکن است شما با این باکتری درحمام آب گرم و استخر گرم که کلر و pH آن تنظیم شده نیست مواجه شوید. علائم آن راش های قرمز، گرد و خارش داراست که یک تا چهار روز پس ازبرخورد با باکتری بوجود می آید و ممکن است بعدها به تاول های پراز چرک کوچک (جوشهای چرکی) تبدیل شود.
این بثورات به احتمال زیاد درقسمت هایی که لباس شنا با بدن درتماس است و بیشتربا آب تماس دارد بخصوص پشت ران دیده می شوند.
• خارش آرایشگر، این نوع التهاب ناشی ازرشد زیرپوستی موها است که هنگام اصلاح صورت و گردن بیشتردرمردان سیاه پوست اتفاق می افتد.
درافرادی هم که لباس شنای زنانه دوتکه می پوشند و برای نظافت از واکس (موم) استفاده می کنند ممکن است خارش آرایشگردرناحیه کشاله ران دیده شود. این مشکل ممکن است زخم های تیره (کلوئید) ازخود بجا بگذارد.
• فولیکولیت پیتروسپوروم ، این نوع فولیکولیت بخصوص در نوجوانان و مردان بزرگسال شایع است و توسط عفونت قارچی ایجاد می شود و موجب بروزجوش ها و کورک خارش دارمزمن و قرمزدر پشت و سینه و گاهی اوقات در گردن، شانه ها، بازوها و صورت می شود.
انواع فولیکولیت عمیق
فولیکولیت عمیق نوعی ازبیماری است که فولیکول تمام موها درگیر می شوند.
انواع مختلف آن عبارتند از:
• فولیکولیت آرایشگر، درافرادی که بتازگی شروع به تراشیدن ریش خود کرده اند، جوش ها و کورک کوچک برروی لب بالا، چانه و فک ظاهر می شود وممکن است پس ازهربارتراشیدن ریش درروزها و هفته های بعدی بیشترشوند تا جایی که تبدیل به زخم بشوند.
• فولیکولیت گرم منفی، درمان طولانی مدت با آنتی بیوتیک برای درمان آکنه ممکن است باعث بروز فولیکولیت گرم منفی بشود. آنتی بیوتیک ها تعادل طبیعی باکتری دربینی را تغییرمی دهند. این امرمنجربه رشد بیش از حد ارگانیسم های مضر به نام باکتری های گرم منفی است.
در بسیاری از افراد با قطع آنتی بیوتیک، باکتری در بینی به حالت عادی برمی گردد. درعده کمی از افراد باکتری های گرم منفی به پوست اطراف بینی و دهان منتقل می شده و موجب آکنه شدید می شود.
• جوش و کفگیرک، هنگامی که فولیکول های موعمیقاً با باکتری استاف آلوده شوند، کورک های صورتی یا قرمز رنگ و دردناک معمولاً به طور ناگهانی ظاهرمی شوند. سپس چرکی شده و رشد می کنند بزرگترو دردناک ترازقبل می شوند ودرنهایت می ترکند و تخلیه می شوند. کورک ها دیرترالتیام پیدا می کنند و ممکن است تبدیل به اسکار شوند.
کفگیرک جوش خوشه ای است که معمولاً در پشت گردن، شانه ها، کمریا ران ظاهر می شود. کفگیرک درمقایسه با جوش باعث عفونت عمیق ترو شدید تری می شود و به همین دلیل روند بهبودی آهسته تراست و به احتمال زیاد پس ازدرمان اسکاربجا می گذارد.
• فولیکولیت ائوزینوفیلیک، این نوع فولیکولیت معمولاً افراد مبتلا به HIV / AIDS را تحت تاثیر قرارمی دهد. علائم این بیماری شامل خارش شدید قسمت های درگیرو التهاب، زخم های پرازچرک در پوست سر، صورت، گردن و قسمت بالای سینه است. زخم معمولاً گسترش یافته و اغلب مناطق تیره رنگ هستند ورنگ طبیعی پوست را تا زمان التیام تیره می کنند (هیپرپیگمانتاسیون). علت دقیق فولیکولیت ائوزینوفیلیک شناخته شده نیست.
علل
فولیکولیت به علت عفونت فولیکول های موناشی از باکتری استافیلوکوکوس ایجاد می شود. فولیکولیت همچنین ممکن است براثر ویروس ها، قارچ ها و حتی التهاب موهای زیرپوستی ایجاد شود.
ممکن است این بیماری سطحی یا عمیق باشد که بستگی به درگیربودن میزان پیازمو دارد. فولیکولیت عمیق معمولاً شدیدتر است.
فولیکولیت بیشتربر روی پوست سردیده می شود اما همه جای بدن به جز کف دست ها و پاها، لب ها و غشاهای مخاطی ممکن است درگیربیماری شود.. فولیکول های آسیب دیده در معرض خطرعفونت هستند.
شایع ترین علل آسیب فولیکول عبارتند از:
• ساییدگی براثرتراشیدن مویا پوشیدن لباس های تنگ
• گرما و عرق، مانند فولیکولیت ناشی از پوشیدن دستکش لاستیکی
• بیماری های پوستی خاص مانند درماتیت و آکنه
• آسیب رسیدن به پوست از طریق خراش و یا زخم های جراحی
• پوشش های روی پوست مانند پانسمان و یا چسب زخم
عوامل تشدید
عوامل مؤثردربروزفلوکولیت شامل موارد زیراست:
• بیماری هایی که مقاومت بدن را دربرابرعفونت کاهش می دهد، مانند دیابت، سرطان خون مزمن و HIV / AIDS
• داشتن آکنه یا درماتیت
• آسیب رسیدن به پوست براثرصدمه یا جراحی
• مصرف بعضی از داروها، مانند کرم استروئید و یا درمان آنتی بیوتیکی طولانی مدت برای آکنه
• اضافه وزن
• پوشیدن لباس تنگ مانند دستکش خانگی لاستیک و یا چکمه های بلند
• گرما وعرق کردن
• خوابیدن در وان آب گرم است که به خوبی نظافت نشده باشد
• اصلاح کردن
پیامدهای مورد نظر
• عفونت مکرر و یا شدید
• قسمتهای بزرگ پوست آلوده وخارش دار
• جوش زیر پوست (کورک)
• آسیب های پوستی دائمی، مانند جای جوش یا لکه های تیره
• تخریب فولیکول های مو و ریزش دائمی موی
آمادگی برای ملاقات پزشک
به احتمال زیاد دروهله اول شما به پزشک خانوادگی خود مراجعه خواهید کرد. سپس او شما را به متخصص بیماریهای پوست معرفی خواهد کرد.
آنچه شما می توانید انجام دهید
چون زمان ملاقات با پزشک محدود می باشد قبلاً سؤالات خود را یادداشت کنید.
• نوشتن نشانه های بیماری هایی که تجربه کرده اید ازجمله هرچه که بنظر می رسد ربطی به مشکل فعلی شما داشته باشد.
• هرگونه سابقه بیماری را به اطلاع پزشک برسانید.
• لیستی ازداروهایی که استفاده می کنید مانند مکمل ها و ویتامینها تهیه کنید.
• نوشتن سؤالاتی که ازپزشک خود دارید.
بعضی از سؤالاتی که برای بدستن آوردن اطلاعات لازم است ازپزشک بپرسید عبارتند از:
• علت بروز این بیماری چیست؟
• آیا انجام آزمایش لازم است؟
• علل و علائم احتمالی بیماری من چیست؟
• چه آزمایشاتی باید انجام بدهم؟
• چند وقت یکبارباید برای معاینه به شما مراجعه کنم؟
• آیا این بیماری طولانی است یا موقت؟
• چه درمانهایی وجود دارد و شما چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• آیا ژنتیک با بیماری من ارتباط دارد؟
• عوارض جانبی بیماری شامل چه مواردی می باشد؟
ازپزشک خود چه انتظاراتی دارید؟
قبل از مراجعه به متخصص پاسخ سؤالهای زیر را آماده کنید. ممکن است پزشک چنین سؤالاتی ازشما بپرسد:
• چند وقت است که به این عارضه دچارشده اید؟
• چه علائمی دارید؟
• آیا سابقه خانوادگی درمورد این بیماری دارید؟
• تازگی به استخریا جکوزی رفته اید؟
• آیا خارش پوست یا درد دارید؟
• درچه حالتهایی نشانه های بیماری بهترمی شود؟
• درچه حالتهایی نشانه های بیماری بدترمی شود؟
گاهی اوقات فولیکولیت بدون هیچ درمانی بهبود پیدا می کند. مراقبت ازخود مانند مانند استفاده از کمپرس آب گرم وکرم های ضد خارش به ازبین رفتن علائم کمک می کند.
آزمایشات و تشخیص بیماری
ممکن است پزشک معالج با دیدن علائم و نشانه ها و بررسی سابقه پزشکی انجام معاینات بالینی شما را نزد متخصص پوست بفرستد.
اگربیماربه درمان های معمول پاسخ ندهد، ممکن است نمونه برداری ازپوست انجام شود و نمونه جهت تشخیص نوع عفونت به آزمایشگاه ارسال می شود.
درمان و دارو
درمان بیماری فولیکولیت بستگی به شدت و وخامت بیماری دارد.
دارو
• کرم ها و یا قرص ها برای کنترل عفونت، ممکن است پزشک برای عفونت های خفیف کرم آنتی بیوتیک موپیروسین را تجویز کند.
• آنتی بیوتیک های خوراکی به طور معمول برای فولیکولیت استفاده نمی شود اما برای یک عفونت شدید یا مکرر، ممکن است تجویز شود.
• کرم، شامپو و یا قرص برای مقابله با عفونت قارچی، ضد قارچ ها برای عفونت های ناشی از مخمر به جای باکتری ها، مانند فولیکولیت pityrosporum تجویزمی شوند. آنتی بیوتیک برای درمان این نوع ازبیماری مؤثر نیست.
• کرم و یا قرص برای کاهش التهاب، اگربه فولیکولیت ائوزینوفیلیک خفیف مبتلا هستید ، ممکن است پزشک یک کرم استروئیدی برای شما تجویز. اگربیماری شدید باشد، ممکن است کورتیکواستروییدهای خوراکی برایتان تجویز شود. این داروها می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد و باید برای مدت زمان محدودی ازآنها استفاده شود.
اگرمبتلا به HIV / AIDS باشید ممکن است پس از درمان ضد رترو ویروسی درعلائم فولیکولیت ائوزینوفیلیک بهبودی حاصل شود.
سایردرمان ها
• عمل جراحی جزئی، اگرجوش بزرگ و یا دمل داشته باشید ممکن است پزشک با یک برش کوچک چرک آن را تخلیه و سپس پانسمان کند. این روش به بهبود زخم و از بین بردن درد کمک می کند.
• نور درمانی با کرم دارویی، درمان فتودینامیک، این تکنیک برای افرادی استفاده می شود که به درمان های دیگر جواب نداده اند.
• لیزرمو، اگردرمان های دیگر با شکست مواجه شود ممکن است از لیزر درمانی برای بهبود عفونت استفاده کرد. این روش گران قیمت ممکن است چندین بارنیازبه تکرار داشته باشد. این روش تراکم مو درناحیه تحت درمان را بطوردائم کاهش می دهد. عوارض جانبی احتمالی شامل تغییر رنگ پوست، زخم و تاول می باشد.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
فولیکولیت خفیف به مراقبت های خانگی بخوبی جواب می دهد. باروش های خانگی می توان ازگسترش عفونت جلوگیری و به تسکین درد و ناراحتی کمک کرد.
• چندین باردرروزازکمپرس گرم و مرطوب استفاده کنید. کمپرس را با استفاده ازمحلول نمکی مرطوب کنید. این کاربه تخلیه جوش ها و تسکین درد کمک می کند.
• ازآنتی بیوتیک های بدون نیازبه تجویزپزشک استفاده کنید. همچنین می توانید ازژل های ضد قارچ و کرم ها و محلول های شستشو استفاده کنید.
• پوست خود را تمیزنگه دارید. روزی دو بارپوست خود را به آرامی با صابون ضد باکتری بشوئید. ازحوله و لیف شخصی خود استفاده کنید.
• درصورت امکان صورت خود را اصلاح نکنید و درغیراین صورت ازریش تراش برقی استفاده کنید و پس ازاصلاح پوست خود را با آب گرم شسته و مرطوب کننده بزنید.
داروهای جایگزین
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
پیشگیری
برای جلوگیری از فولیکولیت ازروش های زیراستفاده کنید:
• ازپوشیدن لباس های تنگ اجتناب کنید این کاربه کاهش تماس بین پوست و لباس کمک می کند.
• خشک کردن دستکش خانگی، بعد از هراستفاده داخل و بیرون دستکش را با آب و صابون شستشو داده و کاملا خشک کنید.
• در صورت امکان از تراشیدن ریش خود اجتناب کنید.
• اصلاح صورت خود را با استفاده از ریش تراش برقی و تمیزانجام دهید.
قبل از اصلاح ازروش های زیراستفاده کنید:
• شستن پوست صورت با آب گرم و یک پاک کننده ملایم قبل از تراشیدن
• ماساژبا استفاده از یک پارچه خیس یا پد پاک کننده در یک حرکت دایره وار وملایم
• استفاده ازروان کننده ها مانند کرم اصلاح یا ژل برای پنج تا 10 دقیقه قبل از اصلاح برای نرم کردن موها
• استفاده از لوسیون مرطوب کننده بعد ازاصلاح
بطورکلی توصیه شده است که افراد مبتلا به فولیکولیت آرایشگردرجهت رشد مو اطلاح کنند. شما حتی می توانید با استفاده از روش های دیگرموها را ازبین ببرید.
همراهی و حمایت
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.