سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا، سرطانی است که از کیسه صفرا شروع می شود.

کیسه صفرا، اندامی کوچک و گلابی شکل در سمت راست شکم، درست در زیر کبد، است. مایع گوارشی تولید شده توسط کبد در این کیسه جمع می شود.

سرطان کیسه صفرا غیر معمول است و چنانچه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان بسیار بالا می رود. اما، در اکثر موارد این سرطان در مراحل نهایی شناسایی می شود، زمانی که بیمار بسیار ضعیف است.

تشخیص سرطان کیسه صفرا بسیار دشوار است، از آن جهت که هیچ نشانه ی خاصی ندارد. همچنین، طبیعت نسبتا پنهان کیسه صفرا، رشد سرطان کیسه صفرا غیر قابل شناسایی را آسانتر می کند.

• درد شکم، به خصوص در قسمت راست بالای شکم
• نفخ شکم
• خارش
• تب
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن بدون دلیل وزن 
• حالت تهوع
• زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)

در صورت مشاهده ی هر نوه نشانه ی آزار دهنده بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

علت اصلی سرطان کیسه صفرا هنوز هم ناشناخته است.

پزشکان دریافته اند که سرطان کیسه صفرا زمانی ایجاد می شود که سلول های کیسه صفرا سالم دچار تغییراتی (جهش) در دی اِن اِی (DNA) شوند. این جهش باعث ایجاد خارج از کنترل سلول های بیشتر و افزایش عمر این سلول ها می شود. سلول های تجمع یافته باعث ایجاد تومور می شوند که می توانند علاوه بر کیسه صفرا در دیگر نقاط بدن نیز گسترده شوند. 

در اکثر موارد، سرطان کیسه صفرا در سلول های غده ای موجود در سطح داخلی کیسه صفرا آغاز و به آن " آدنوکارسینوم " گفته می شود. این اصطلاح به نحوه ی دیده شدن سلول های سرطانی زیر میکروسکوپ اشاره دارد.

• جنسیت. سرطان کیسه صفرا در زنان شایع تر است.
• سن. با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا افزایش می یابد.
• وزن. احتمال ابتلا به سرطان کیسه صفرا در افراد چاق بیشتر است.
• سابقه سنگ کیسه صفرا. در افرادی که سابقه سنگ کیسه صفرا داشته اند، احتمال ابتلا بالاتر است. با این حال، سرطان کیسه صفرا در این افراد نیز بسیار نادر است.
• سایر بیماری های کیسه صفرا. دیگر بیماری های کیسه صفرا که می توانند خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش دهند عبارتند از کیسه صفرای چینی یا کلاه چینی / پُرسِلَن کیسه صفرا ( Porcelain gallbladder )، کیست کلدوک و عفونت مزمن کیسه صفرا.َ

ابتدا پزشک خانوادگی یا عمومی معاینات را انجام می دهد. در صورت نیاز به متخصصین زیر ارجا می شود:

• متخصص گوارش 
• جراح کبد و کیسه صفرا
• متخصص در انواع سرطان، انکولوژیست

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

• آگاهی از تمام مواردی که پیش از ملاقات با پزشک باید انجام داد. می توانید در زمان گرفتن وقت ملاقات در مورد این موارد سوال بپرسید مانند رژیم غذایی خاص
• علایمی که مشاهده کرده ایید، حتی علایمی که مربوط به سرطان کیسه صفرا نیستند
• اطلاعات مهم فردی، هرگونه استرس و تغییرات تازه در زندگی شخصی
• هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید، حتی ویتامین یا مکمل گیاهی
• اسم خویشاوند یا دوستی که شما را در زمان معاینه همراهی کند تا تمام موارد توضیح داده شده توسط پزشک را برای شما ثبت و ضبط کند. 
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

• سرطان کیسه صفرا در چه مرحله ایی است؟
• نتیجه پاتولوژی چیست؟ می توانم کپی از آن داشته باشم؟
• به تست های دیگر احتیاج است؟
• گزینه های درمانی چه هستند؟
• مزایا و معایب هر کدام از این درمان ها چه هستند؟
• گزینه ی پیشنهادی شما چیست؟
• اگر فرد مورد علاقه تان به ابن بیماری مبتلا شده بود، کدام گزینه را پیشنهاد می دادید؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه ی این مراجعه چقدر است؟ آیا بیمه ی درمانی این هزینه را در بر می گیرد؟
• آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری دراختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟ 
• سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

سوالات پزشک از شما

• علایم از چه زمانی شروع شده اند؟
• علایم موقتی و یا دایمی هستند؟
• شدت علایم به چه میزان است؟
• چه فعالیتی باعث بهبود علایم می شود؟
• چه فعالیتی باعث بدتر شدن علایم می شود؟

• آزمایش خون. جهت ارزیابی عملکرد کبد و تعیین علت علایم.
• تصویربرداری از کیسه صفرا. شامل سونوگرافی، سی تی اسکن (CT) و ام آر آی (MRI).

تعیین مرحله ی سرطان کیسه صفرا
پس از تشخیص سرطان، مرحله آن نیز باید تعیین شود :

• جراحی تشخیصی. پزشک ممکن است با انجام این عمل جراحی داخل شکم را برای نشانه های سرطان کیسه صفرا بررسی کند. با استفاده از روشی به نام " لاپاراسکوپی " جراح یک برش کوچک در شکم ایجاد می کند و یک دوربین کوچک به داخل آن می فرستد تا از طریق آن اندام های اطراف کیسه صفرا را بررسی کند.
• تست جهت بررسی مجاری صفراوی. پزشک ممکن است ماده رنگی به مجاری صفراوی تزریق کند و با انجام تصویربرداری و تعقیب این ماده ی رنگی، انسداد مجاری صفراوی را بررسی کند. این آزمایشات عبارتند از کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب ‌گرد یا ئی ‌آر سی ‌پی( ERCP ) ، ام آر آی و کلانژیوگرافی پرکوتانئوس از راه کبد.
• دیگر انواع تصویربرداری. برای بررسی گسترش و یا ثابت ماندن سرطان این اسکن ها انجام می شوند که بسته به شرایط هر فرد متفاوت هستند. اسکن های متداول عبارتند از سی تی اسکن از قفسه سینه و شکم، سونوگرافی و ام آر آی کبد و توموگرافی/ برش نگاری/ مقطع نگاری با گسیل یا نشر پوزیترون (PET).

مراحل سرطان کیسه صفرا

• مرحله 1. در این مرحله، سرطان به لایه های درونی کیسه صفرا محدود شده است.
• مرحله 2. در این مرحله، سرطان به حدی رشد کرده که آماده ی حمله به لایه بیرونی کیسه صفرا است و ممکن است فراتر از کیسه صفرا گسترش یابد.
• مرحله 3. در این مرحله، سرطان به حدی رشد کرده که آماده ی حمله به یک یا چند اندام مجاور است_ مانند کبد، روده کوچک و یا معده. سرطان کیسه صفرا ممکن است به غدد لنفاوی مجاور گسترش یابد.
• مرحله 4. آخرین مرحله سرطان کیسه صفرا شامل تومورهای بزرگی است که اندام ها نزدیک را در برگرفته اند و تومورهایی با سایز های متفاوت که به نقاطی دور تر از بدن گسترش می یابند.  

عمل جراحی برای درمان سرطان کیسه صفرا در مراحل اولیه

• جراحی برداشت کیسه صفرا. سرطان کیسه صفرا اولیه محدود به کیسه صفرا را می توان با این جراحی درمان کرد (کوله سیستکتومی).
• جراحی برداشت کیسه صفرا و بخشی از کبد. گاهی اوقات، با انجام این آزمایش می توان سرطان گسترش یافته به بخشی از کبد را درمان کرد. در این جراحی کیسه صفرا، بخشی از کبد و مجاری صفراوی درگیر را بر می دارند.

 
هنوز مشخص نمی باشد که انجام درمان اضافی پس از عمل جراحی موفقیت آمیز می تواند شانس ابتلا به سرطان کیسه صفرا و بازگشت دوباره آن را کاهش دهد. با این حال و در برخی موارد، پزشک ممکن است شیمی درمانی، پرتو درمانی و یا ترکیبی از هر دو را بعد از عمل جراحی توصیه کند.

با پزشک در خصوص فواید و خطرات بالقوه درمان اضافی با پزشک خود مشورت کنید.

درمان سرطان کیسه صفرا در مرحله آخر
جراحی نمی تواند سرطان کیسه صفرا گسترش یافته در دیگر نقاط بدن را درمان کند. به جای آن، پزشکان ممکن است از درمانی استفاده کنند که علایم را تسکین داده و موجب راحتی بیمار شود. گزینه های درمانی عبارتند از:

• شیمی درمانی. نوعی درمان دارویی است که با استفاده از مواد شیمیایی، سلولهای سرطانی را می کشد.
• پرتو درمانی. با استفاده از پرتوهای پرقدرت انرژی، مانند اشعه ایکس، سلول های سرطانی را می کشد.
• آزمایشات بالینی. با استفاده از داروهای تجربی و یا جدید به درمان سرطان کیسه صفرا می پردازد. با پزشک خود در خصوص این روش درمانی مشورت کنید.  

روش هایی جهت از بین بردن انسداد مجاری صفراوی 
سرطان کیسه صفرا پیشرفته می تواند موجب انسداد مجاری صفراوی و عوارض بیشتر شود. روش های از بین برنده ی این انسداد کمک کننده خواهند بود. برای مثال، جراح می تواند یک لوله فلزی توخالی (استنت) در مجرا بگذارد تا آن را باز نگه دارد و یا جراحی جهت تغییر مسیر مجاری صفراوی در اطراف انسداد (بایپس صفراوی) انجام دهد.

• آگاهی از ابتلا به بیماری تهدید کننده زندگی می تواند ویرانگر باشد. و مقابله با سرطان کیسه صفرا بسیار دشوار است، زیرا این بیماری اغلب پیش آگاهی ندارد و در مراحل انتهایی تشخیص داده می شود.
• در مورد سرطان کیسه صفرا اطلاعات کافی پیدا کنید.  سوالات خود را بنویسید و از پزشک بپرسید. همچنین، از او بخواهید تا منابع اطلاعاتی کافی در اختیار شما قرار دهد_ کتاب، وب سایت و غیره. هرچه اطلاعاتتان بالا باشد، گزینه ی درمانی بهتری می توانید انتخاب کنید و راحت تر تصمیم بگیرید. 
• با دوستان و خانواده ارتباطتان را قطع نکنید. تشخیص سرطان موقعیتی استرس زا برای دوستان و خانواده نیز است. سعی کنید ارتباط با آنها را حفظ کنید. آنها می توانند در طول مراحل درمان به شما کمک کنند، مانند مراقبت از خانه تان زمانی که بستری هستید، و یا گوش کردن به حرف هایتان زمانی که نیاز به یک شنونده دارید. این گروه حمایتی باعث آرامش شما می شود.
• فردی برای صحبت کردن پیدا کنید. مانند مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی، روحانی و یا یک گروه حمایت از افراد مبتلا به سرطان.
• خواسته های پزشکی خود را بنویسید. گام هایی بردارید تا مطمئن شوید خواسته هایتان شناخته شده و مورد احترام است. چنانچه شرایط تامین این خواسته ها محیا نمی باشد از پزشک در خصوص دستورالعمل های پیشرو اطلاعات بگیرید تا بتوانید نوع درمان را انتخاب کنید. همچنین، فردی با صلاحیت پزشکی برای خود انتخاب کنید تا در شرایط بحرانی که قادر به صحبت نبودید، به عنوان وکیل شما، تصمیمات لازم را بگیرد.