کیست گانگلیون

کیست گانگلیون یا کیست مچ دست توده غیر سرطانی است که معمولا در تاندون یا مفاصل مچ دست و یا دستها ایجاد می شود. این تورم ممکن است در مچ پا و پاها نیز رخ دهد. کیست گانگلیونی معمولا گرد یا بیضی شکل و پُر شده با یک مایع ژله مانند است.

کیست گانگلیونی کوچک می تواند به اندازه نخود باشد، در حالی که کیست های بزرگتر ممکن است قطری در حدود 5/2 سانتی متر ( 1 اینچ) داشته باشند. کیست گانگلیون واقع در نزدیکی عصب، دردناک است. گاهی اوقات، محل وقوع این کیست می تواند در حرکت مفاصل تداخل ایجاد کند.

چنانچه کیست گانگلیون ناراحت کننده باشد، پزشک ممکن است آن را با سوزن تخلیه کند. گزینه درمانی دیگر، جراحی کیست است. در صورت دردناک نبودن کیست، نیازی به درمان نیست و خود به خود از بین می رود. 

توده مرتبط با کیست گانگلیون دارای مشخصات زیر است:

• مکان. شایع ترین محل وقوع کیست گانگلیون در تاندون یا مفاصل مچ دست و یا دستها است. محل شایع دیگر، مچ پا و پاها است. این کیست می تواند در نزدیکی دیگر مفاصل نیز ایجاد شود.
• شکل و اندازه. کیست گانگلیون گرد یا بیضی شکل و معمولا اندازه قطر آن کمتر از 5/2 سانتی متر ( 1 اینچ) است. بعضی از کیست ها به قدری کوچک هستند که احساس نمی شوند. اندازه کیست می تواند تغییر کند و در اغلب موارد با انجام حرکات تکراری بزرگتر می شوند. 
• درد. کیست گانگلیونی معمولا بدون درد است. اگر کیست در نزدیکی یک عصب ایجاد شود_ حتی اگر بیش از حد کوچک باشد که قابل توجه نباشد_ می تواند باعث درد، سوزش، بی حسی یا ضعف عضلانی شود.

با مشاهده توده قابل ملاحظه و یا درد در مچ دست، دست، مچ پا یا پا به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند بیماری را تشخیص داده و نوع درمان را مشخص کند.

علت دقیق و ایجاد کننده کیست گانگلیونی شناخته شده نیست. به نظر می رسد این کیست مانند یک بالون کوچک آب در محل خارج شدگی مفصل یا تاندون، در ساقه مفصل یا پوشش تاندون رشد می کند. در داخل کیست مایعی مشابه با مایع موجود در مفاصل و یا اطراف تاندون وجود دارد.

• جنسیت و سن. هر فردی می تواند مبتلا به کیست گانگلیون شود، اما این کیست اغلب در زنان 20  تا 40 سال دیده می شود.
• آرتروز. خطر ابتلا به کیست گانگلیونی در افراد دچار ورم، سایش و پارگی در مفاصل انگشتان نزدیک به ناخن ها بالاتر است.
• آسیب دیدگی مفصل یا تاندون. احتمال ابتلا به کیست گانگلیونی در مفاصل و تاندون های آسیب دیده بیشتر است.

در معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است به کیست فشار وارد کند تا حساسیت به لمس یا ناراحتی را بررسی کند. او ممکن است به کیست نور بتاباند تا ببیند جامد یا پر مایع است.

پزشک ممکن است برای رد کردن دیگر بیماریها، مانند آرتریت یا تومور، تصویربرداری_ مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا ام آر آی (MRI)_ انجام دهد. ام آر آی و سونوگرافی می توانند کیست پنهان (مخفی) را نشان دهند.

تشخیص کیست گانگلیون ممکن است با آسپیراسیون صورت گیرد_ فرایندی که در آن با استفاده از یک سوزن و سرنگ، مایع درون کیست تخلیه می شود. مایع درون کیست گانگلیونی، ضخیم و روشن یا شفاف است.

کیست گانگلیون اغلب بدون درد است و نیاز به هیچ درمانی ندارد. پزشک ممکن است فرایند صبر_ کنترل را توصیه کند. چنانچه کیست باعث درد یا تداخل در حرکات مفصل شود، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• عدم تحرک. از آنجا که فعالیت می تواند باعث بزرگتر شدن کیست گانگلیون شود، پزشک ممکن است به طور موقت آن ناحیه را با بند یا آتل بی حرکت کند. با کوچکتر شدن کیست، فشار وارده بر اعصاب کم شده و درد تسکین می یابد. با این حال، بند و آتل را طولانی مدت استفاده نکنید، زیرا می تواند عضلات را تضعیف کند.
• آسپیراسیون. در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن، مایع داخل کیست را تخلیه می کند. کیست ممکن است عود کند.
• عمل جراحي. در صورت بی تاثیر بودن دیگر روش ها از جراحی استفاده می شود . در این روش، پزشک یست و ساقه اتصال دهنده آن به مفصل یا تاندون را از بین می برد. به ندرت، این عمل جراحی باعث آسیب اعصاب و رگهای خونی اطراف یا تاندون می شود. کیست می تواند عود کند_ حتی پس از عمل جراحی.