عفونت ژيارديا (ژيارديازيس)

عفونت ژيارديا (ژيارديازيس) عفونتي روده اي ناشي از يك انگل ميكروسكپي است كه در سرتاسر جهان، بخصوص مناطق داراي آب ناسالم و بهداشت ضعيف يافت ميشود. علائم عفونت ژيارديا گرفتگي هاي شكم، نفخ، تهوع و حملات اسهال آبكي ميباشد.
عفونت ژيارديا از راه آب، به بياني از راه انگل موجود در نهرها و درياچه ها و همچنين منابع آب شهري، استخر، جكوزي، چاه ها و چشمه هاي آب معدني منتقل ميگردد. اين عفونت از راه غذا و تماس شخص به شخص نيز قابل انتقال است.
معمولا عفونت ژيارديا طي چند هفته برطرف ميگردد، اما ممكن است مدتي پس از آن دچار مشكلات روده اي شويد. عموما مصرف چندين دارو براي مقابله با انگل ژيارديا موثر است اما پاسخ به دارو در همه افراد يكسان نميباشد. در اين زمينه پيشگيري بهتر از درمان است.

 

انگل ژيارديا در روده انسان و حيوانات زيست ميكند. پيش از آنكه اين انگل هاي ميكروسكپي از طريق مدفوع دفع شوند، تبديل به يك پوسته سخت بنام كيست ميشوند كه به انگل اجازه ميدهد پس از خروج از روده ماه ها زنده بماند. هنگاميكه كيست به داخل بدن گيرنده منتقل شود، پاره شده و انگل ها منتشر ميشوند.
عفونت هنگامي رخ ميدهد كه انگل بطور اتفاقي از طريق آب آلوده، غذاي آلوده يا تماس شخص به شخص بلعيده شود. 

بلع آب آلوده
شايع ترين راه انتقال ژيارديا بلعيدن آب آلوده است. انگل ژيارديا در درياچه ها، حوضچه ها، رودخانه ها و جريانات سرتاسر جهان يافت ميشود. همچنين اين انگل را ميتوان در منابع آب، چاه ها، مخازن، استخرها، پارك هاي آب و چشمه هاي آب معدني يافت. زير و سطح آب ها در اثر هرزآب كشاورزي، تخليه فاضلاب و مدفوع حيوانات آلوده ميگردد. كودكاني كه پوشك ميشوند يا افراديكه دچار اسهال هستند نيز ممكن است بطور اتفاقي استخرها يا چشمه هاي آب معدني را آلوده سازند.

خوردن غذاي آلوده
انگل ژيارديا از طريق غذا نيز قابل انتقال است. هم بدليل اينكه افراد مبتلا به ژيارديازيس براي درست كردن غذا دست خود را كامل و دقيق نميشويند و هم به اين دليل كه مواد خام با آب آلوده آبياري يا شسته شده اند. از آنجائيكه پختن مواد غذايي انگل ژيارديا را از بين ميبرد، بخصوص در كشورهاي صنعتي، غذا به نسبت آب يك منبع كمتر شايع در سرايت اين عفونت محسوب ميگردد. 

 

تماس شخص به شخص
چنانچه دست به مدفوع آلوده شود، ژيارديازيس به انسان منتقل ميگردد. والديني كه پوشك كودكشان را تعويض ميكنند بخصوص در معرض خطر ابتلا به اين عفونت هستند. همچنين در پرستاران كودك مستقر در مراكز مراقبت از كودكان شيوع ژيارديازيس بسيار فزاينده است. انگل ژيارديا از طريق رابطه جنسي از راه مقعد نيز منتقل ميگردد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت كنيد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت كنيد.

انگل ژيارديا يك انگل روده اي بسيار شايع ميباشد. اگرچه هر كسي ممكن است اين انگل را بگيرد اما در برخي افراد خطر آن بيشتر است:
-    كودكان. عفونت ژيارديا در كودكان بسيار شايع تر از بزرگسالان است. كودكان بيشتر در معرض تماس با مدفوع هستند، بخصوص در صورت پوشك شدن، آموزش توالت كردن و رفتن به مراكز مراقبت از كودك. والديني هم كه داراي كودك خردسال هستند در معرض گرفتن اين عفونت قرار دارند.
-    دسترسي به آب ناسالم. ژيارديازيس در هركجا كه بهداشت ضعيف است يا آب سالم براي نوشيدن وجود ندارد شايع است. 
-    مبادرت به برقراري رابطه جنسي از راه مقعد. اين موضوع فرد را در معرض خطر ابتلا به عفونت ژيارديا و همچنين ديگر بيماري هاي مقاربتي قرار خواهد داد.

 

عفونت ژيارديا تقريبا هرگز منجر به مرگ نشده است اما ميتواند سبب طولاني شدن عوارض، خصوصا در نوزادان و كودكان گردد. غالبا پيامدها شامل:
-    دهيدراسيون (كم آبي بدن). دهيدراسيون در نتيجه اسهال هاي جدي و سخت رخ ميدهد كه منجر به از دست دادن بخش عمده اي از آب بدن ميشود.
-    عدم رشد. اسهال مزمن ناشي از عفونت ژيارديا ميتواند منجر به سوء تغذيه و آسيب رساندن به رشد جسمي و ذهني كودكان گردد.
-    حساسيت به قند شير (عدم تحمل لاكتوز). بسياري افراد مبتلا به عفونت ژيارديا نسبت به قند شير (لاكتوز) دچار حساسيت ميشوند، به بيان ديگر نميتوانند قند شير را به درستي هضم نمايند. ممكن است اين عارضه مدت ها پس از بهبودي با فرد همراه باشد.

 

هنگاميكه با بروز علائم و نشانه هاي اوليه به پزشك مراجعه ميكنيد، ممكن است او شما را به يك متخصص اختلالات دستگاه گوارش ارجاع دهد.
پيش از ملاقات با پزشك خود را براي پاسخ به سوالات زير آماده سازيد:
-    از چه زماني علائم و نشانه ها آغاز شد؟
-    آيا عاملي شرايط را بهتر يا بدتر ميكند؟
-    آيا كارتان با كودكان است يا كودكي داريد؟
-    چه داروها و مكمل هايي مصرف ميكنيد؟

انتظارات شما از پزشك
پزشك ممكن است حين معاينات بدني از شما بخواهد دراز بكشيد، سپس نقاط مختلفي از شكمتان را به آرامي مي فشارد تا نقاط حساس را بررسي كند. پزشك ممكن است دهان و پوست شما را نيز بمنظور بررسي دهيدراسيون كنترل كند. و در نهايت ممكن است از شما نسبت به گرفتن آزمايش مدفوع درخواست شود.

احتمال ميرود پزشك جهت درمان ژيارديازيس آزمايش مدفوع بعمل آورد. ممكن است براي دقت بيشتر از شما درخواست شود در چند روز متوالي آزمايش مدفوع ارائه دهيد. سپس نمونه ها براي بررسي وجود انگل به آزمايشگاه ميروند. جهت نظارت بر اثربخشي درمان ارائه شده نيز از آزمايش مدفوع استفاده ميشود. 

 

درمان و دارو
افراد مبتلا به ژيارديازيس كه هيچگونه علائم و نشانه اي در آنها وجود ندارد نيازي به درمان ندارند. معمولا افراد مبتلا پس از گذشت چند هفته خودبخود بهبود ميابند.
در صورت تشديد علائم و نشانه ها، معمولا داروهاي زير جهت درمان ژيارديازيس تجويز ميگردند:
-    مترونيدازول. مترونيدازول رايج ترين آنتي بيوتيك در درمان عفونت ژيارديا محسوب ميگردد. عوارض جانبي آن ممكن است شامل تهوع و آهني شدن طعم دهان باشد. حين مصرف اين دارو از مصرف الكل خودداري كنيد.
-    تينيدازول. عملكرد تينيدازول نيز مانند مترونيدازول ميباشد، اما اين دارو را ميتوان در يك دوز واحد ارائه كرد.
-    نيتازوكسانيد. به سبب مايع بودن اين دارو، ممكن است بلع آن براي كودكان راحت تر باشد. عوارض جانبي اين دارو شامل تهوع، نفخ شكم، زردي چشم و ادرار زرد رنگ ميباشد.
در دوران بارداري به سبب ايجاد اثرات نامطلوب داروها بر روي جنين همواره هيچ دارويي جهت درمان ژيارديازيس توصيه نميگردد. چنانچه درمان و مصرف دارو در اين شرايط ضروريست با پزشك خود مشورت كنيد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.

در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.

هيچ دارويي نميتواند از بروز عفونت ژيارديا پيشگيري كند، اما اقدامات احتياطي عاقلانه ميتواند در طولاني مدت  به كاهش شانس آلوده شدن و يا سرايت عفونت به ديگران كمك كند.
-    شستن دست ها. ساده ترين و در عين حال بهترين روش پيشگيري از بيشتر عفونت ها، شستن دست ها ميباشد. فورا پس از توالت كردن يا تعويض پوشك دست هاي خود را بشوئيد. هنگاميكه آب و صابون در دسترس نيست، بهترين جايگزين استفاده از ضدعفوني كننده هاي الكلي است.
-    تصفيه آب هاي موجود در طبيعت. از نوشيدن آب تصفيه نشده چاه هاي كم عمق، درياچه ها، رودخانه ها، چشمه ها و جريانات ديگر بپرهيزيد. ميتوانيد ابتدا آب را فيلتر كنيد يا بمدت 10 دقيقه در دماي 70 درجه سانتي گراد آنرا بجوشانيد سپس بنوشيد.
-    بستن دهان. سعي كنيد حين شنا كردن در استخرها، رودخانه ها و ديگر جريانات آب را نبلعيد.
-    استفاده از بطري آب. هنگام سفر به مناطقي كه احتمال ميرود آب در آنجا آلوده باشد، براي رفع تشنگي يا مسواك زدن از بطري آبي استفاده كنيد كه خودتان درب آنرا باز نموده ايد. در چنين شرايطي از مصرف يخ، ميوه و سبزيجات خام جدا پرهيز كنيد.
-    رابطه جنسي امن. چنانچه به برقراري رابطه جنسي از راه مقعد مبادرت مي ورزيد، استفاده از كاندوم ضروريست. حين برقراري رابطه جنسي از تماس دهان با مقعد جدا پرهيز كنيد.

 

در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.