گلومرولونفریت (التهاب مویرگهای کلیه)

گلومرولونفریت التهاب فیلترهای بسیارکوچک (گلومرول) درکلیه هااست. کارگلومرول انتقال مایعات اضافی، الکترولیت و مواد زائد از جریان خون  به ادراراست.

نام دیگراین بیماری، بیماری گلومرولی است. این بیماری ممکن است حاد باشد و ناگهان بصورت حمله التهابی بروز کند و یا مزمن باشد و بصورت تدریجی پیشروی کند. 
 

اگر گلومرولونفریت به تنهایی پیش بیاید، به آن گلومرولونفریت اولیه اطلاق می شود اما اگربه دنبال بیماریهای دیگری مانند دیابت و لوپوس باشد آن را گلومرولونفریت ثانویه می نامند.

التهاب شدید یا طولانی مدت درارتباط با گلومرولونفریت می تواند به کلیه آسیب بزند. 
درمان بیماربستگی به نوع گلومرولونفریت دارد.

علائم و نشانه های بیماری بستگی  به نوع حاد یا مزمن آن دارد. با انجام یک آزمایش ساده ادرار می توان به این بیماری پی برد. 
 

نشانه های بیماری عبارتند از:
•    ادراربه رنگ صورتی روشن یا قهوه ای به دلیل وجود خون درادرار(هماچوری)
•    ادرارکف آلود به دلیل وجود پروتئین درادرار
•    فشارخون بالا
•    احتباس مایعات با ورم مشخص صورت، دستها، پاها و شکم
•    خستگی دراثرکم خونی یا نارسایی کلیه
 

با مشاهده هرنشانه ای که باعث نگرانی شما می شود به پزشک مراجعه کنید.

   
شرایط بسیاری وجود دارد که می تواند عامل گلومرولونفریت باشد.هرچند علت این بیماری هنوز شناخته شده نیست اما شرایطی که ممکن است منجربه گلومرولونفریت بشوند عبارتند از:

•    گلومرولونفریت:   پس ازعفونت استرپتوکوکی  گلومرولونفریت یک تا دوهفته پس ازبهبودی از عفونت استروپتوکوکی گلو، و یا بندرت پس از عفونت پوستی زرد زخم  اتفاق می افتد. بدن برا ی مقابله با عفونت آنتی بادی اضافی تولید می کند که همین آنتی بادیهای اضافی ممکن است درگلومرول باقی بمانند و باعث التهاب بشوند.  کودکان بیشترازبزرگسالان درمعرض این بیماری پس ازعفونتهای استروپتوکوکی هستند و احتمال بهبودیشان هم سریعتراست.
•    اندوکاردیت باکتریایی:   باکتریها می توانند ازطریق جریان خون خود را به قلب رسانیده و درآنجا بمانند و باعث عفونت دریک یا چند دریچه قلب شوند. کسانی که مشکل قلبی مانند دریچه قلب آسیب دیده یا مصنوعی دارند بیشتردرمعرض خطرهستند. آندوکاردیت قلبی با بیماری گلومرولونفریت ارتباط دارد اما رابطه دقیق این دو بیماری بدرستی مشخص نیست.
•    عفونت های ویروسی:   عفونت های ویروسی مانند ویروس نقص سیستم ایمنی بدن (ایدز)، هپاتیت B وC  ممکن است عامل گلومرولونفریت باشند.
 

بیماریهای ایمنی
•    لوپوس:  یک بیماری التهابی مزمن مانند لوپوس قادراست برروی قسمتهای مختلف بدن مانند پوست، مفاصل، کلیه ها، سلولهای خونی، قلب و ششها اثربگذارد.
•    سندرم گود پاسچر:  یک اختلال نادرسیستم ایمنی ششها است که ظاهرا شبیه به ذات الریه است و مانند گلومرولونفریت باعث خونریزی درششها می شود.
•    نفروپاتی:  این بیماری با دوره های عود خون درادرارمشخص می شود. 
 

واسکولیت
•    پولی ارترایتیس:  این شکل از واسکولیت برروی عروق خونی کوچک و متوسط درقسمتهای مختلف بدن اثرمی گذارد. مانند قلب، کلیه ها و روده.
•    گرانولوماتوز وگنر:   این شکل از واسکولیت برروی عروق خونی کوچک و متوسط درریه ها مجاری تنفسی فوقانی و کلیه ها اثرمی گذارد.
 

علل زخم شدن گلومرول 
•    فشارخون بالا:  فشارخون بالامی تواند با آسیب زدن  به کلیه ها درعملکرد طبیعی آنها اختلال ایجاد کند. گلومرولونفریت همچنین می تواند منجربه فشارخون بالا شود زیرا باعث کاهش عملکرد کلیه می شود و ممکن است برمهارسدیم توسط کلیه تأثیرگذارباشد.
•    بیماری کلیوی:  ناشی ازدیابت  نفروپاتی دیابتی می تواند برافراد مبتلا به دیابت اثربگذارد. این بیماری معمولا سالها طول می کشد. کنترل قند و فشارخون به جلوگیری یا آهسته کردن روند آسیب کمک کند.
•    گلومرولواسکلروز:  فوکال سیگمنتال مشخصه این بیماری زخم های پراکنده دربرخی ازگلومرول ها است. این وضعیت ممکن است درنتیجه یک بیماری و یا بودن دلیل شناخته شده اتفاق بیفتد.
 

گلومرولونفریت مزمن گاهی پس از گلومرولونفریت حاد ایجاد می شود. دربعضی ازافراد هیچگونه سابقه بیماری کلیه وجود ندارد. اولین نشانه بیماری نارسایی کلیه است. گلومرولونفریت مزمن به ندرت ارثی است.  یکی ازفرم های ارثی آن سندرم آلپورت است که باعث اختلال درشنوایی و بینایی می شود.

 
گلومرولونفریت با آسیب زدن به کلیه ها باعث می شود که آنها توانایی فیلترکردن را ازدست بدهند و درنتیجه سطح خطرناکی از مایعات، الکترولیت، و مواد زائد دربدن باقی بمانند.
 

عوارض ناشی ازگلومرولونفریت ممکن است شامل موارد زیر باشد: 
•    نارسایی حاد کلیه:   وقتی  کلیه ها توانایی فیلترکردن را درنفرون ازدست بدهند مواد زائد انباشته می شوند. دراین وضعیت ممکن است نیازبه دیالیز( استفاده ازدستگاه مخصوص برای ازبین بردن مواد زائد خون) اورژانسی باشد. 
•    بیماری مزمن کلیه:  دراثربیماری مزمن کلیه ، کلیه به تدریج توانایی فیلترکردن را ازدست می دهد. اگرعملکرد کلیه به کمتراز10%  برسد ، بیمارمبتلا به بیماری کلیوی به آخرین مرحله که همان دیالیزیا پیوند کلیه است، می رسد.
•    فشارخون بالا:  فشارخون بالابه کلیه ها آسیب می زند ودرنتیجه فشارخون را بالا می برد.
•    سندروم نفروتیک:  دراین مورد پروتئین زیادی ازطریق ادراردفع می شود و درنتیجه سطح پروتئین خون پایین می آید. سندرم نفروتیک ممکن است با کلسترول بالای خون و تورم پلک ها ، پاها و شکم همراه باشد.

   
اگر چه ممکن است شما بطورناخوداگاه درمورد ظاهرچشمتان احساس بدی داشته باشید اما اگراین مشکل به دلیل تروما است وبرای اطمینان ازاینکه مشکلی وجود نداشته باشد به پزشک مراجعه کنید.

درابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. و درصورت داشتن نشانه های بیماری کلیوی و انجام آزمایشات لازم به متخصص نفرولوژیست مراجعه کنید.
 

 آنچه باید پیش ازملاقات پزشک انجام دهید:
•    نشانه هایی را که تجربه کرده اید ازجمله هرمشکلی را بنویسید. 
•    لیستی ازداروها ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید تهیه کنید. 
•    هرسؤالی ازپزشک دارید یادداشت کنید.
•    اطلاعات پزشکی خود را بنویسید.
•    یکی ازاعضای خانواده و یا دوستان را همراه خود ببرید تا اگرچیزی را فراموش کردید او یاداوری کند.
 

چون زمان دیدن پزشک محدود است سؤالات خود را قبلا آماده کنید:
•    علت مشکل من چیست؟
•    آیا این بیماری موقتی است یا مزمن؟
•    بهترین درمان چیست؟
•    آیا به دیالیزنیازدارم؟
•    آیا بروشوری وجود دارد که اطلاعاتی به من بدهد.
 

ازپزشک خود چه انتظاراتی دارید؟
ممکن است پزشک چنین سؤالاتی ازشما بپرسد:
•    چه موقع متوجه این مشکل شدید؟
•    آیا علائم مربوط به این بیماری دارید؟
•    آیا چیزی وجود دارد که علائم شما را بدتریا بهترکند؟
•    آیا درخانواده سابقه گلومرولونفریت یا سایربیماریهای کلیه وجود دارد؟
•    آیا سابقه فشارخون بالا یا دیابت دارید

آزمایشات لازم برای ارزیابی عملکرد کلیه و تشخیص گلومرولونفریت عبارتند از:
•    آزمایش ادرار:  وجود سلولهای قرمز درادرارنشاندهنده آسیب احتمالی به گلومرول است. نتیجه آزمایش ادرارممکن است ازدیاد سلول های سفید خون را نشان دهد که نشاندهنده عفونت یا التهاب است و افزایش پروتئین که باعث آسیب نفرون می شود. موارد دیگرشامل افزایش کراتینین یا اوره سطح خون است .
•    آزمایش خون:  با اندازه گیری سطح مواد زائد مانند کراتینین، ازت،اوره میزان آسیب به کلیه و اختلال درگلومرول را تشخیص می دهند.
•    تصویربرداری:  اگرتشخیص پزشک آسیب به کلیه باشد ممکن است برای اطمینان برای بیمارعکسبرداری، سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهد.

• بیوپسی کلیه:  دراین روش با استفاده ازیک سوزن مخصوص تکه های کوچکی ازبافت کلیه برای بررسی برداشته می شود.

درمان گلومرولونفریت بستگی به علل زیردارد:
•    حاد یا مزمن بودن این بیماری
•    علل زمینه ای
•    نوع و شدت علائم و نشانه ها
 

برخی ازموارد گلومرولونفریت حاد بخصوص زمانی که پس از عفونت استروپتوکوکی اتفاق بیفتد، نیازی به درمان خاصی ندارد و خود به خود بهبود پیدا می کند. بطورکلی هدف ازدرمان محافظت ازکلیه هااست تا آسیب کمتری بینند.
 

درمان فشارخون بالا
کنترل فشارخون بالا عامل مهم حفاظت ازکلیه ها است که روند افت عملکرد کلیه را کند می کند. پزشک شما ننکن است برای کترل این بیماری داروهای زیر را تجویزکند:
•    داروهای دیورتیک(ادرارآور)
•    مهدرکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین
•    مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین
 

درمان علت های زمینه ای
اگرعلت زمینه ای برای التهاب کلیه شما وجود دارد ممکن است پزشک برای درمان این مشکل داروهای دیگری هم برای بیماریهای زیرتجویزکند که شامل:
•    عفونتهای استروپتوکوکی یا باکتریایی    پزشک با تجویزآنتی بیوتیک نشانه ها و علائم بیماری را کاهی می دهد.
•    لوپوس یا واسکولیت   دراین بیماری پزشک برای کنترل التهاب و سیستم ایمنی بدن داروهای کورتیکو استروئید تجویزمی کند.
•    نفروپاتی   IGa     دربعضی از موارد استفاده همزمان از مکمل های روغن ماهی و داروهای سیستم ایمنی بدن می تواند دردرمان این بیماری مؤثرباشد. 
•    سندرم گودپاسچر  دردرمان این بیماری گاهی از پلاسمافرسیس استفاده می شود. پلاسمافرسیسفرآیند مکانیکی است که مقداری ازپلاسمای خون را ازبین می برد و سپس جای آن را با مایعات یا پلاسمای اهداشده پرمی کند.
 

درمان نارسایی همزمان کلیه
در گلومرولونفریت  و نارسایی حاد کلیه انجام دیالیز می تواند به ازبین بردن مایعات اضافی و کنترل فشارخون کمک کند. دیالیزو پیوند کلیه راه حل نهایی این بیماری هستند. هنگامی که به علت ضعیف بودن وضعیت عمومی بدن انجام پیوند کلیه ناممکن است، تنها گزینه باقیمانده دیالیزکردن است

افرادی که مبتلا به بیماری کلیوی هستند می توانند با تغییرسبک زندگی و با انجام توصیه های زیرپیشرفتهایی دربهبودی حاصل کنند:
•    محدود کردن مصرف نمک به منظورجلوگیری از احتباس مایعات، ورم و فشارخون
•    کاهش مصرف پروتئین و پتاسیم منظورجلوگیری ازسرعت تجمع مواد زائد در خون
•    حفظ وزن مناسب
•    کنترل قند خون درصورتی که به دیابت مبتلا هستید
•    ترک سیگار

دراین مورد با پرشک معالج خود تماس بگیرید.

دراین مورد با پرشک معالج خود تماس بگیرید.

یک بیماری مزمن علاوه برجسم قادراست برروح و روان بیمارهم اثربگذارد. افرادی که به گلومرولونفریت  و نارسایی حاد کلیه مبتلا هستند می توانند با پیوستن به گروه های پشتیبانی ازحمایت روحی و روانی برخوردارشوند.
 

با اینکه راهی برای درمان بعضی ازانواع گلومرولونفریت وجود ندارد با این حال دراینجا مراحلی که ممکن است مورد استفاده شما قراربگیرند آورده شده:
•    عفونتهای استرپتوکوکی و زرد زخم را به سرعت مداوا کنید.
•    برای جلوگیری ازعفونت هایی که ممکن است منجر به بعضی ازانواع گلومرولونفریت  مانند ایدزو هپاتیت شوند ازتزریق مواد خدرخودداری کنید.
•    کنترل فشارخون احتمال آسیب رساندن به کلیه ها را کمترمی کند.
•    کنترل قند خون به جلوگیری از نفروپاتی دیابتی کمک می کند.