نقرس

حملات ناگهانی و شدید درد، قرمزی و حساسیت به لمس در مفاصل، به خصوص در پایه انگشت شست پا، همه از مشخصات نقرس هستند.
نقرس _ فرم پیچیده ای از آرتروز یا ورم مفاصل_  می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. مردان بیشتراز زنان دچار نقرس می شوند، اما احتمال ابتلا به آن در زنان یائسه زیاد است.

حمله نقرس به طور ناگهانی رخ می دهد، به نحوی که فرد را از خواب شبانه بیدار می کند و فرد حس درد زیاد در انگشت شست پای خود دارد. مفصل مبتلا، به قدری گرم و متورم است که حتی تحمل وزن ملافه را ندارد.

خوشبختانه، نقرس قابل درمان است و راه هایی زیادی برای کاهش خطر ابتلای مجدد به نقرس وجود دارد.

علایم نقرس اغلب در شب رخ داده و خیلی ناگهانی هستند:

• درد شدید مفاصل. نقرس معمولا در مفصل بزرگ انگشت شست پا دیده می شود، اما می توان آن را در پا، مچ پا، زانو، دست و مچ دست هم مشاهده کرد. 4 تا 12 ساعت پس از بروز علایم، شدیدترین حالت درد تجربه می شود.
• ناراحتی طولانی مدت. پس از فروکش کردن درد بسیار شدید اولیه، برخی ناراحتی های مفاصل ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشند. حملات بعدی طولانی تر و مفاصل بیشتری را تحت تاثیر قرار می دهد.
• التهاب و قرمزی. مفصل یا مفاصل تحت تاثیر، متورم، حساس، گرم و قرمز می شوند.
• دامنه حرکت محدود. با پشرفت نقرص، دامنه حرکت مفصل کاهش می یابد.

در صورت تجربه درد ناگهانی و شدید در مفصل، سریع به پزشک مراجعه کنید. نقرس درمان نشده می تواند به بدتر شدن درد و آسیب مفاصل منجر شود.

بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید اگر تب کردید و مفصل داغ و ملتهب شد، اینها می تواند نشانه ی عفونت باشند.

نقرس زمانی رخ می دهد که کریستالهای اورات در مفاصل انباشته و باعث التهاب و درد شدید حاصله از حمله نقرس می شوند. کریستالهای اورات زمانی تشکیل می شوند که سطح بالایی از اسید اوریک در خون وجود داشته باشد.

بدن زمانی اسید اوریک تولید می کند که " پورین ها " را تجزیه می کند _  موادی که به طور طبیعی در بدن یافت می شوند، و همچنین در مواد غذایی خاصی مانند استیک، گوشت ( قرمز، کله پاچه و غیره) و غذاهای دریایی. مواد غذایی دیگری نیز باعث تولید سطوح بالاتری از اسید اوریک در بدن می شوند، مانند مشروبات الکلی، خصوصا آبجو، و نوشیدنی های شیرین شده با شکر میوه (فروکتوز).

به طور معمول، اسید اوریک در خون حل شده و از طریق کلیه ها به ادرار فرستاده می شود. اما گاهی اوقات بدن اسید اوریک بیش از حد تولید می کند و یا کلیه ها اسید اوریک بسیار کمی دفع می کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، اسید اوریک می تواند در مفصل و بافت های اطراف آن، کریستالهای اورات سوزن مانند و تیز تشکیل دهد که باعث درد، التهاب و تورم می شود.

احتمال ابتلا به نقرس در افرادی بیشتر است که دارای سطوح بالایی از اسید اوریک در بدن خود هستند. عوامل افزایش دهنده ی سطح اسید اوریک در بدن عبارتند از:

• رژیم غذایی. رژیم غذایی دارای گوشت و غذاهای دریایی و نوشیدنی های شیرین شده با شکر میوه (فروکتوز) باعث تولید سطوح بالاتری از اسید اوریک و بالا رفتن خطر ابتلا به نقرس می شود. مصرف الکل، به خصوص آبجو، نیز خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد.
• چاقی. داشتن اضافه وزن به معنای تولید بیشتر اسید اوریک و کار شدید کلیه ها در دفع آن است که خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد.
• شرایط پزشکی. برخی بیماری ها و شرایط پزشکی همچون فشار خون بالا و بیماری های مزمن مانند دیابت، سندرم متابولیک، و بیماری قلبی و کلیوی، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهند.
• دارو. استفاده از دیورتیک های تیازیدی - معمولا برای درمان فشار خون استفاده می شوند - و آسپرین با دوز پایین می تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد. همچنین، داروهای " ضد پس زدن عضوپیوند "مورد استفاده در افرادی که پیوند عضو انجام داده اند نیز می تواند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد. 
• سابقه خانوادگی در داشتن نقرس. اگر عضو دیگری از خانواده نقرس داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری بالا می رود.
• سن و جنسیت. نقرس اغلب در مردان رخ می دهد، به دلیل اینکه زنان سطح اسید اوریک پایین تری دارند. با این حال، پس از یائسگی، سطح اسید اوریک زنان نزدیک به مردان می شود. مردان زودتر از زنان علایم نقرس را نشان می دهند - معمولا بین سنین 30 تا 50 سال - در حالی که زنان بعد از یائسگی این علایم را دارند.
• جراحی یا تروما به تازگی. در افرادی که به تازگی تروما یا جراحی اشته اند، خطر ابتلا به نقرس بالا است

• نقرس عود کرده. در برخی افراد ممکن است علایم و نقرس هرگز عود نکنند. اما در دیگر افراد ممکن است نقرس چندین بار در سال تجربه شود. درمان دارویی ممکن است از حملات نقرس در افراد مبتلا به نقرس عود شونده جلوگیری کند. نقرس درمان نشده می تواند باعث فرسایش و تخریب مفاصل شود.
• نقرس پیشرفته. نقرس درمان نشده ممکن است باعث انباشت کریستالهای اورات در گره ی زیر پوستی به نام توفوس شود. توفوس می تواند در مناطق مختلف ظاهر شود، مانند انگشتان دست، دست ها، پاها، آرنج ها و تاندون آشیل در راستای پشت مچ پا. توفوس معمولا دردناک نیست، اما در طول حملات نقرس می تواند متورم و حساس شود.
• سنگ کلیه. کریستالهای اورات ممکن است در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس انباشته و باعث سنگ کلیه شوند. درمان دارویی می تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.

ابتدا، پزشک خانوادگی یا عمومی معاینه کرده و در صورت نیاز به روماتولوژیست ارجا داده می شود.

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

• شرح کاملی از علایم_ زمان شروع و هرچند وقت یکبار بروز کردن علایم
• اطلاعات فردی کلیدی_ از جمله شرایط استرس زا و تغییرات اخیر زندگی
• اطلاعات پزشکی کلیدی_ مانند مشکلات پزشکی دیگر مورد مداوا قرار گرفته، هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید حتی ویتامین یا مکمل گیاهی، سابقه خانوادگی در داشتن نقرس
• اسم خویشاوند یا دوستی که شما را در زمان معاینه همراهی کند تا تمام موارد توضیح داده شده توسط پزشک را برای شما ثبت و ضبط کند. 
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

• علت اصلی و ایجاد کننده ی این علایم چیست؟
• چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
• آیا تغییر در درمان یا شیوه زندگی می تواند به بهتر شدن علایم حال حاضر کمک کند؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟

در صورت ارجا به روماتولوژیست می توانید این سوالات را بپرسید:

• عوارض جانبی داروهای تجویزی چه هستند؟
• انتظار دارید چه مدت پس از درمان علایم شروع به بهبودی کنند؟
• نیاز هست که به مدت طولانی دارو مصرف کنم؟ 
• با داشتن مشکل جسمانی دیگر، چگونه می توان هر دو را مدیریت و کنترل کرد؟
• تغییری در رژیم غذایی توصیه می کنید؟
• نوشیدن الکل خطرناک است؟
• آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری در اختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟  
• سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

سوالات پزشک از شما 

• علایم چه هستند؟
• علایم از چه زمانی شروع شده اند؟
• آیا علایم ظاهر شده و از بین می روند؟ هر چند وقت یکبار؟
• چه چیزی باعث بروز علایم می شود؟ مانند، غذا، فعالیت بدنی، استرس
• آیا برای شرایط پزشکی دیگری تحت مداوا قرار گرفته ایید؟
• اخیرا چه داروهایی مصرف کرده ایید، از جمله داروهای بدون نسخه و تجویزی، ویتامین یا مکمل گیاهی؟
• آیا یکی از اعضای نزدیک خانواده_ مانند والدین یا خواهر و برادر_ سابقه ی ابتلا به نقرس دارد؟
• در یک روز عادی، رژیم غذای شما چیست؟
• الکل مصرف می کنید؟ چه قدر و هر چند وقت یکبار؟

• تست مایع مفصلی. پزشک با استفاده از یک سوزن، مایع را از مفصل آسیب دیده جمع می کند. در زیر میکروسکوپ، این مایع مفصلی ممکن است دارای کریستالهای اورات باشد.
• آزمایش خون. پزشک ممکن است یک آزمایش خون برای اندازه گیری میزان اسید اوریک و کراتینین موجود در خون بگیرد. هر چند، نتایج آزمایش خون می تواند گمراه کننده باشد. برخی افراد دارای سطح بالایی از اسید اوریک هستند، اما هرگز به نقرس مبتلا نشده اند. و برخی از افراد با سطوح معمول اسید اوریک در خون، مبتلا به نقرس می شوند.
• تصویربرداری با اشعه ایکس. می تواند در رد کردن دیگر علل التهاب مفصل مفید باشد.
• سونوگرافی. سونوگرافی اسکلتی عضلانی می تواند کریستالهای اورات موجود در مفصل یا در توفوس را تشخیص دهد. 
• سی تی اسکن با انرژی دوگانه. این نوع تصویربرداری می تواند وجود کریستالهای اورات در یک مفصل را تشخیص دهد، حتی زمانی که آن مفصل دچار التهاب حاد نباشد. به دلیل هزینه بالا، به طور گسترده در دسترس نیست.

درمان معمول نقرس، دارو است که بسته به وضعیت سلامت فعلی و ترجیحات شخصی تجویز می شود. 

درمان دارویی نقرس می تواند حملات حاد را درمان، از حملات آتی و خطر ابتلا به عوارض ناشی از نقرس_مانند توسعه توفوس به دلیل انباشت کریستال اورات_ جلوگیری کند.

1) دارو برای درمان حملات نقرس

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID). داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil, Motrin IB, و غیره) و ناپروکسن سدیم (Aleve، و غیره)، و داروهای قوی تر مانند ایندومتاسین (ایندوسین) و یا سلکوکسیب (celebrex). پزشک ممکن است برای جلوگیری از یک حمله حاد، دوز بالا و برای جلوگیری از حملات آتی، دوز روزانه کمتری تجویز کند. عوارض جانبی محتمل درد، خونریزی و زخم معده است.
• کلشی سین. کلشی سین (Colcrys، Mitigare)، یک نوع مسکن ضد درد است که به طور موثر درد نقرس را کاهش می دهد. با این حال، اثر بخشی دارو در اغلب موارد تحت تاثیر عوارض جانبی غیرقابل تحمل است _ مانند تهوع، استفراغ و اسهال. پس از برطرف شدن حمله حاد، پزشک ممکن است یک دوز روزانه کم برای جلوگیری از حملات آتی تجویز کند.
• کورتیکواستروئیدها. داروهای کورتیکواستروئیدی، مثل پردنیزون، ممکن است التهاب و درد نقرس را کنترل کنند. کورتیکواستروئیدها ممکن است به شکل قرص و یا تزریق به مفصل تجویز شوند. به طور کلی، کورتیکواستروئیدها برای افرادی  تجویز می شوند که نمی توانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا کلشی سین مصرف کنند. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها عبارتند از تغییرات خلق و خوی، افزایش سطح قند خون و فشار خون بالا.

2) دارو برای جلوگیری از عوارض نقرس

• داروهای ضد تولید اسید اوریک. گروه دارویی به نام گزانتین اکسیداز بازدارنده، همچون آلوپورینول (Aloprim، Lopurin، Zyloprim) و فبوکسوستات (Uloric)، میزان تولید اسید اوریک در بدن را محدود می کنند و درنتیجه خطر ابتلا به نقرس را کاهش می دهند. عوارض جانبی آلوپورینول عبارتند از جوش و تعداد کم سلول های خون. عوارض جانبی فبوکسوستات عبارتند از جوش، تهوع و کاهش عملکرد کبد.
• داروهای بهبود بخش دفع اسید اوریک. پروبنسید (Probalan)، توانایی کلیه ها در دفع اسید اوریک بدن را بهبود می بخشد. این امر باعث کاهش سطح اسید اوریک بدن _ در نتیجه کاهش خطر ابتلا به نقرس_ و در همان حال، افزایش سطح اسید اوریک ادرار می شود. عوارض جانبی عبارتند از بثورات جلدی، درد معده و سنگ کلیه.

• محدود کردن مشروبات الکلی و نوشیدنی های شیرین شده با شکر میوه (فروکتوز). در عوض، نوشیدن مقدار زیادی نوشیدنی های غیر الکلی، به خصوص آب.
• محدود کردن مصرف غذاهای سرشار از پورین.  مانند گوشت قرمز، گوشت کله پاچه و غیره، و غذاهای دریایی.
• ورزش منظم و از دست دادن وزن. نگه داشتن وزن ایده آل، خطر ابتلا به نقرس را کاهش می دهد.

قبل از انتخاب هر درمان جایگزینی با پزشک خود مشورت کنید تا نکات منفی و مثبت آن بررسی شود. زیرا تحقیقات کافی در خصوص تاثیر این درمان های جایگزین برای نقرس وجود ندارد، در برخی خطرات نیز مشخخص نیستند.  مواد غذایی کاهش دهنده ی سطح اسید اوریک :

• قهوه. تحقیقات نشان دهنده ی تاثیر مثبت قهوه _ حال کافیین دار یا بدون کافیین_ در کاهش سطح اسید اوریک است، اما چکونگی و چرایی این تاثیر هنوز شناخته نشده است.
• شواهد موجود به اندازه کافی ترغیب کننده نیستند تا کسانی که قهوه نمی خورند را به اینکار تشویق کنند، اما ممکن است محققان سرنخ های تازه ایی برای درمان نقرس در آینده پیدا کنند.
• ویتامین سی (C). مکمل های حاوی ویتامین C ممکن است سطح اسید اوریک خون را کاهش دهند. با این حال، مطالعات نشان نداده اند که ویتامین C بر تعداد یا شدت حملات نقرس تاثیر می گذارد. در خصوص دوز مناسب ویتامین C با پزشک مشورت کنید. و فراموش نکنید که می توانید میزان ویتامین C را با خوردن میوه ها و سبزیجات، به ویژه پرتقال، بیشتر کنید.
• گیلاس. گیلاس باعث کاهش سطوح اسید اوریک و تعداد حملات نقرس می شود. خوردن گیلاس و آشامیدنی عصاره گیلاس ممکن است راه امنی برای تکمیل درمان نقرس باشد، اما قبل از هر اقدامی با پزشک مشورت کنید.

سایر درمان ها، مکمل ها و جایگزین های طبی ممکن است به مقابله با و فروکش کردن درد نقرس تا زمان اثر بخشی درمان دارویی کمک کنند. به عنوان مثال، تکنیک های تمدد اعصاب_ مانند تمرینات تنفس عمیق و مدیتیشن _ ممکن است ذهن را از توجه به درد دور کند.

• بالا نگه داشتن میزان مصرف مایعات. بدن را به خوبی هیدراته نگه دارید، با آشامیدن مقدار زیادی آب. مصرف نوشیدنی های شیرین را محدود کنید، به ویژه نوشیدنی های شیرین شده با شربت ذرت فروکتوز بالا.
• محدود کردن و یا نخوردن الکل. در خصوص مقدار یا نوع الکل بی ضرر برای نقرس با پزشک مشورت کنید. شواهد اخیر نشان می دهند که آبجو ممکن است خطر ابتلا به علائم نقرس، به خصوص در مردان، را افزایش دهد.
• تامین کردن پروتئین از محصولات لبنی کم چرب. در واقع، محصولات لبنی کم چرب اثر محافظتی در برابر نقرس دارند، بنابراین بهترین منبع تامین پروتئین هستند.
• محدود کردن مصرف گوشت، ماهی و مرغ. مقدار کم ممکن است قابل تحمل باشد، اما به نوع - و مقدار- ایجاد کننده ی نقرس توجه باید کرد.
• حفظ وزن ایده آل. از دست دادن وزن ممکن است سطح اسید اوریک بدن را کاهش دهد. اما از روزه داری و یا کاهش سریع وزن خودداری شود، چراکه اینکار به طور موقت باعث افزایش سطح اسید اوریک می شود.