بیماری استرپتوکوک گروه B

استرپتوکوک گروه B نوعی باکتری شایع در روده و یا دستگاه تناسلی تحتانی است. استرپتوکوک گروه B معمولا برای بزرگسالان بی ضرر است. با این حال، در نوزادان می تواند یک بیماری جدی باشد_ بیماری استرپتوکوک گروه B.

همچنین، استرپتوکوک گروه B می تواند باعث عفونت های خطرناک در بزرگسالان مبتلا به برخی بیماری های مزمن مانند دیابت یا بیماری کبدی شود. احتمال ابتلا به بیماری به دلیل استرپتوک گروه B در افراد مسن نیز بالا است.

اگر فرد بالغ و سالمی هستید، نیاز به هیچ نوع درمان و یا نگرانی برای استرپتوکوک گروه B ندارید. چنانچه باردار هستید، باید یک تست غربالگری استرپتوکوک گروه B در سه ماهه سوم انجام دهید تا اگر دارای استرپتوکوک B تشخیص داده شدید با درمان آنتی بیوتیک در هنگام زایمان از نوزاد محافظت شود.

نوزادان
اکثر نوزادان متولد شده از زنان حامل استرپتوکوک گروه  B، سالم هستند. اما، نوزادانی که در هنگام زایمان آلوده به  استرپتوکوک گروه B شده اند می توانند دچار وضعیت بحرانی شوند. 

در نوزادان، بیماری های ناشی از استرپتوکوک گروه B می توانند به دو شکل رخ دهند: زودرس یا دیررس

1) بیماری استرپتوکوک گروه B زودرس. نوزاد مبتلا به بیماری استرپتوکوک گروه B زودرس در عرض یک هفته پس از تولد مریض می شود. علائم عبارتند از:

• تب
• مشکل تغذیه
• بی حالی

2) بیماری استرپتوکوک گروه B دیررس. در عرض یک هفته تا چند ماه پس از تولد ظاهر می شود_ معمولا در ماه اول تولد. علائم عبارتند از:

• اشکال در تنفس
• تب
• مشکل تغذیه
• بی حالی
• کج خلقی

بزرگسالان
بزرگسالان معمولا در روده، مهبل، مقعد، مثانه یا گلو حامل باکتری استرپتوکوک گروه B هستند و هیچ نشانه ایی از بیماری ندارند. 

در برخی موارد، استرپتوکوک گروه B ممکن است به عفونت ادراری و یا عفونت های جدی تر مانند عفونت خون (باکتریمی) یا ذات الریه تبدیل شود.

بزرگسالان_ به ویژه افراد باردار، مبتلایان به بیماری مزمن، و یا افراد مسن تر از 65 سال_ با مشاهده هر کدام از علائم عفونت استرپتوکوکی گروه B باید به پزشک مراجعه کنند.

با مشاهده علائم بیماری استرپتوکوک گروه B در نوزاد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

اکثر افراد سالم حامل باکتری استرپتوکوک گروه B در بدن خود هستند. باکتری استرپتوکوک گروه B از طریق جنسی، غذا یا آب منتقل نمی شود. این باکتری ممکن است فقط برای یک دوره کوتاه، یا به صورت دوره ایی، و یا به صورت دائمی در بدن وجود داشته باشد.  

استرپتوکوک گروه B می تواند در هنگام زایمان طبیعی به نوزاد منتقل شود.

در برخی افراد، مانند افراد مسن و مبتلایان به بیماری های مزمن، استرپتوکوک گروه B می تواند موجب عفونت های جدی تر شود. با این حال، چرایی بروز این حالت در برخی افراد_ و نه در همه_ شناخته شده نیست. 

نوزادان
خطر ابتلا به استرپتوکوک گروه B در نوزاد بالا است اگر:

• مادر حامل استرپتوکوک گروه B باشد.
• نوزاد نارس متولد شود (پیش از 37 هفتگی)
• کیسه آب 18 ساعت و یا بیشتر قبل از زایمان پاره شود.
• مادر دارای عفونت بافت جفت و مایع آمنیوتیک (کوریوآمنیونیت) باشد.
• باکتری استرپتوکوک گروه B در ادرار مادر در دوران بارداری تشخیص داده شود (بارداری فعلی و یا حاملگی های قبلی)
• در طول زایمان دمای بدن مادر بیشتر از 38 درجه سانتی گراد (100.4 فارنهایت) باشد. 
• مادر قبلا نوزادی مبتلا به بیماری استرپتوکوک گروه B به دنیا آورده باشد.

بزرگسالان
خطر ابتلا به عفونت استرپتوکوکی گروه B در بزرگسالان بالا است اگر:

• مبتلا به بیماری مختل کننده سیستم ایمنی بدن باشد_ مانند دیابت، عفونت اچ آی وی (HIV)، سرطان یا بیماری های کبدی.
• مسن تر از 65 سال باشد_ به خصوص افراد ساکن در خانه سالمندان.

عفونت استرپتوکوکی گروه B می تواند تهدید کننده زندگی در نوزادان شود و عوارض زیر را ایجاد کند:

• التهاب ریه (ذات الریه)
• التهاب غشاء و مایع اطراف مغز و نخاع (مننژیت)
• عفونت جریان خون (باکتریمی)

در صورت بارداری استرپتوکوک گروه B می تواند باعث:

• عفونت مجاری ادراری
• عفونت جفت و مایع آمنیوتیک (کوریوآمنیونیت)
• التهاب و عفونت غشای پوشش رحم 
• عفونت جریان خون (سپسیس)

در صورت مسن و یا مبتلا به بیماری مزمن بودن، باکتری استرپتوکوکی گروه B باعث عوارض زیر می شود:

• عفونت پوست (سلولیت)
• عفونت جریان خون (سپسیس)
• عفونت مجاری ادراری
• التهاب ریه (ذات الریه)
• عفونت استخوان و مفصل
• عفونت دریچه های قلب (اندوکاردیت)
• التهاب غشاء و مایع اطراف مغز و نخاع (مننژیت)

در صورت بارداری، غربالگری استرپتوکوکی گروه B بین هفته های 35 و 37 توصیه می شود. پزشک از مهبل و مقعد نمونه ایی گرفته و برای بررسی به آزمایشگاه می فرستد. مثبت بودن نتیجه آزمایش به معنی داشتن استرپتوک گروه B است. اما، به این معنا نیست که مادر مبتلا به بیماری یا نوزاد مبتلا به عفونت است. به سادگی، نشاندهنده وجود این باکتری است تا با استفاده از آنتی بیوتیک از نوزاد محافظت شود.  

چنانچه پس از تولد نوزاد، پزشک شک به بیماری استرپتوکوک گروه B کند، نمونه ایی از خون و یا مایع نخاعی نوزاد گرفته و برای بررسی به آزمایشگاه می فرستد.

عفونت استرپتوکوکی و بیماری استرپتوکوک گروه B زمانی تایید می شود که این باکتری در نمونه کشت داده شده دیده شود. کشت نمونه چندین روز طول می کشد، بنابراین دریافت نتیجه آزمایش به زمان نیاز دارد.

نوزادان
چنانچه آزمایشات نشاندهنده وجود استرپتوکوک گروه B باشند، برای از بین بردن باکتری به نوزاد آنتی بیوتیک وریدی (IV) تجویز می شود. در برخی موارد، بسته به شرایط کودک به مایعات IV، اکسیژن یا سایر داروها نیاز است.

بزرگسالان
آنتی بیوتیک، درمان موثر برای عفونت استرپتوکوکی گروه B در بزرگسالان است. بسته به محل و وسعت عفونت و شرایط خاص هر فرد نوع آنتی بیوتیک تعیین می شود. در صورت بارداری از آنتی بیوتیک های خوراکی، معمولا پنی سیلین یا سفالکسین، استفاده می شود، زیرا ایمن تر هستند.

برای جلوگیری از انتقال باکتری گروه B به نوزاد در طول زایمان، پزشک آنتی بیوتیک IV_ معمولا پنی سیلین یا دارویی از همین گروه_ تزریق می کند. در صورت حساسیت به پنی سیلین و داروهای مرتبط ممکن است از کلیندامایسین و یا دارویی مشابه آن استفاده شود. مصرف آنتی بیوتیک خوراکی قبل از زایمان کاربردی نیست زیرا این باکتری می تواند قبل از زایمان برگردد.

درمان با آنتی بیوتیک در طول زایمان توصیه می شود در صورت:

• ابتلا به عفونت ادراری
• داشتن نوزادی با بیماری استرپتوکوک گروه B در زایمان قبلی
• داشتن تب در طول زایمان
• وضع حمل نکردن در عرض 18 ساعت پس از پاره شدن کیسه آب
• وضع حمل قبل از هفته 37 و غربالگری استرپتوکوک گروه B 

در صورت وضع حمل به صورت سزارین معمولا نیازی به درمان آنتی بیوتیک نیست_ مگر اینکه کیسه آب پاره و یا زایمان قبل از جراحی آغاز شود.

مثبت بودن تست استرپتوکوکی گروه B را به پزشکان در هنگام زایمان یادآوری کنید تا بهترین مراقبت ها در طول زایمان در نظر گرفته شود.

استرپتوکوک گروه B معمولا بر طول زمان اقامت مادر و نوزاد در بیمارستان و شیردهی ایمن مادر تاثیر نمی گذارد. 

واکسن 
محققان در حال تحقیق و ساختن واکسن استرپتوکوکی گروه B تا از ایجاد عفونت استرپتوکوکی گروه B در بزرگسالان جلوگیری کنند_ این واکسن هنوز در دسترس نیست.