بیماری هاشیموتو (مشکل در غده تیروئید)

بیماری هاشیموتو شرایطی است که در آن سیستم ایمنی بدن تیروئید را مورد حمله قرار می دهد، تیروئید غده کوچکی است که در گردن قرار دارد. غده تیروئید بخشی از سیستم غدد درون ریز می باشد که بسیاری از هورمون های هماهنگ کننده فعالیت های بدن را تولید می کند. 
التهاب ناشی از بیماری هاشیموتو که تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز نامیده می شود، اغلب منجر به کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) می شود. بیماری هاشیموتو بیشتر در بین زنان میانسال رایج است، اما مردان و زنان در هر سنی و حتی کودکان نیز به این بیماری مبتلا می شوند. 
پزشک در این شرایط عملکرد تیروئید را بررسی می کنند تا به وجود بیماری هاشیموتو پی ببرند. درمان بیماری هاشیموتو معمولا با جایگزینی هورمون تیروئید ساده و موثر است. 

در ابتدا ممکن است هیچ گونه علائمی مربوط به بیماری هاشیموتو مشاهده نشود یا ممکن است جلوی گلو متورم شود. این بیماری معمولا به آهستگی پیشروی می کند و باعث صدمات مزمن به تیروئید شده و منجر به کاهش سطح هورمون تیروئید در خون می شود. علائم بیماری هاشیموتو مشابه کم کاری غده تیروئید هستند. 
علائم کم کاری تیروئید عبارتند از: 
•    خستگی شدید و بی حالی
•    افزایش حساسیت به سرما
•    یبوست 
•    پوست خشک و رنگ پریده 
•    چهره پف کرده 
•    صدای خشن 
•    افزایش وزن بی دلیل – وزن افزایش می یابد که بیشتر آن مربوط به مایعات است. 
•    درد عضلانی، حساسیت به لمس و سفتی، به ویژه در شانه ها و باسن 
•    ضعف عضلانی، به ویژه در اندام تحتانی
•    قاعدگی بیش از حد یا خونریزی طولانی مدت (مونوراژی)
•    افسردگی

در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه کنید: 
•    خستگی بدون دلیل
•    پوست خشک
•    صورت پف کرده و رنگ پریده 
•    یبوست 
•    خشن شدن صدا 
به علاوه، در صورت وجود موارد زیر باید برای بررسی عملکرد تیروئید، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید: 
•    قبلا جراحی تیروئید انجام داده اید. 
•    با داروهای ضد تیروئید یا رادیواکتیو تحت درمان قرار گرفته اید. 
•    در قسمت سر، گردن و یا قسمت بالای قفسه سینه خود پرتو درمانی انجام داده اید. 
اگر سطح کلسترول خون شما افزایش یافته است، با پزشک خود مشورت کنید؛ ممکن است هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید باعث بروز آن شده باشد. 
اگر به خاطر کم کاری تیروئید که بیماری هاشیموتو باعث بروز آن شده، هورمون درمانی می شوید، حتما برای ملاقات مرتب پزشک خود برنامه ریزی داشته باشید. مصرف داروها به میزان درست و مناسب بسیار مهم است. به مرور زمان میزان مصرف داروها ممکن است تغییر کند. 

بیماری هاشیموتو نوعی اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن نوعی آنتی بادی تولید می کند که به غده تیروئید آسیب می رساند. پزشکان علت تهاجم سیستم ایمنی به غده تیروئید را نمی دانند. برخی دانشمندان فکر می کنند که یک ویروس یا باکتری باعث بروز این واکنش شود، برخی دیگر نیز علت بیماری را نقص ژنتیکی می دانند. 
ترکیبی از عوامل مختلف – از جمله جنسیت، عوامل موروثی و سن و سال – ممکن است باعث بروز این شرایط شوند. 

عوامل زیر خطر بروز بیماری هاشیموتو را افزایش می دهند: 
•    جنسیت: خانم ها بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. 
•    سن و سال: بیماری هاشیموتو در هر سنی رخ می دهد، اما معمولا در سنین میانسالی بروز می کند. 
•    وراثت: اگر در بین اعضای خانواده شما کسی به بیماری هاشیموتو مبتلا شده است، شما نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستید. 
•    دیگر بیماری های خودایمنی: ابتلا به یک بیماری خود ایمنی دیگر – مانند آرتریت روماتوئید، دیابت نوع 1 و لوپوس – خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو را افزایش می دهد. 

اگر کم کاری غده تیروئید که از بیماری هاشیموتو ناشی شده است، درمان نشود، منجر به بروز بیماری های مختلفی خواهد شد. برخی از این بیماری ها عبارتند از: 
•    گواتر: تحریک مداوم تیروئید برای آزاد شدن هورمون های بیشتر باعث متورم شدن غده می شود، این شورایط گواتر نامیده می شود. کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم مهم ترین شرایطی است که باعث بروز گواتر می شود. گرچه این بیماری باعث آزار زیادی نمی شود، اما بر روی ظاهر شما تاثیر گذاشته و با تنفس و بلعیدن غذا تداخل دارد. 
•    مشکلات قلبی: بیماری هاشیموتو باعث بروز مشکلات قلبی نیز می شود. افراد مبتلا به کم کاری تیروئید معمولا سطح کلسترول غیر مفید افزایش می یابد. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، منجر به بزرگ شدن قلب و در موارد نادر، نارسایی قلب می شود. 
•    مشکلات روانی: افسردگی در مراحل اولیه بیماری هاشیموتو رخ می دهد و به مرور زمان شدیدتر می شود. به علاوه این بیماری در مردان و زنان باعث کاهش میل جنسی و عملکرد ذهنی می شود. 
•    میکزدم (Myxedema): این شرایط نادر و خطرناک در نتیجه کم کاری بلند مدت تیروئید و یا بیماری هاشیموتوی درمان نشده رخ می دهد. علائم آن عبارتند از عدم تحمل سرمای شدید و خواب آلودگی که در پی آن بی حالی و بیهوشی رخ می دهد. 
کما ناشی از میکزدم ممکن است به خاطر مصرف آرام بخش ها، عفونت یا وجود دیگر فشارها رخ دهد. میکزدم نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. 
•    نقص در هنگام تولد: احتمال تولد نوزاد ناقص در خانم های مبتلا به بیماری هاشیموتو بیشتر از دیگر خانم ها می باشد. پزشک ها می دانند که این کودکان بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات ذهنی و رشد هستند. ممکن است نوعی ارتباط بین کم کاری تیروئید در دوران بارداری و نقص مادر زادی، مانند شکاف کام، وجود داشته باشد. 
به علاوه بین کم کاری تیروئید در دوران بارداری و بروز مشکلات قلبی، ذهنی و کلیوی نوعی ارتباط وجود دارد. به خانم ها توصیه می شود اگر قصد باردار سدن دارید، از عملکرد تیروئید خود مطمئن شوید. 

در این شرایط بهتر است به متخصص غدد مراجعه کنید. قبل از مراجعه به پزشک آمادگی های لازم را داشته باشید. در ادامه اطلاعاتی ارائه می شند که به شما کمک می کند برای ملاقات پزشک آماده شوید:
•    در مورد محدودیت های پیش از معاینه اطلاعات کافی کسب کنید: قبل از اینکه به پزشک مراجعه کنید در مورد تمام اقدامات قبل از معاینه، مانند رعایت رژیم غذایی خاص، با پزشک مشورت کنید. 
•    تمام علائمی را که تجربه کرده اید، یادداشت کنید: هر یک از علائمی که تصور می کنید به ملاقات شما با پزشک ارتباطی ندارد، یادداشت کنید. 
•    اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید: از جمله هر گونه تغییری که اخیرا در زندگی شما رخ داده را یادداشت کنید. 
•    لیستی از همه داروهایی که مصرف می کنید، آماده کنید؛ اعم از ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید. 
•    یکی از دوستان یا اعضای خانواده را همراه خود ببرید: گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه شده توسط پزشک کار مشکلی است. اگر شخص دیگری شما را همراهی کند، می تواند در به خاطر سپردن این اطلاعات به شما کمک کند. 
•    سوالاتی را که از پزشک خود دارید، آماده کنید.
لیستی از تمام سوالات خود آماده کنید، به این ترتیب می توانید از زمان ملاقات خود با پزشک به بهترین شکل استفاده کنید. برخی سوالات مهم مربوط به بیماری هاشیموتو عبارتند از: 
•    علت بروز این علائم و شرایط چیست؟ 
•    چه آزمایشاتی لازم است انجام دهم؟ 
•    آیا این شرایط موقت است یا مزمن؟
•    چه روش های درمانی پیشنهاد می کنید؟ 
•    چه مدت باید از دارو مصرف کنم؟ 
•    داروهایی که تجویز می کنید دارای چه عوارض جانبی هستند؟ 
•    چگونه درمان من را کنترل می کنید؟ 
•    تحت چه شرایطی داروهای تجویز شده باید تنظیم شوند؟
•    آیا این شرایط دارای پیامدهای طولانی مدت خواهد بود؟ 
•    آیا لازم است رژیم غذایی خود را تغییر دهم؟ 
•    آیا ورزش کردن برای این شرایط مفید خواهد بود؟ 
•    آیا لازم است محدودیتی را دنبال کنم؟ 
•    من دچار بیماری دیگری نیز هستم. چگونه می توان این بیماری ها را با هم مدریتی و کنترل کنم؟ 
•    آیا لازم است به متخصص مراجعه کنم؟ 
•    آیا برای داروهای تجویز شده جایگزینی وجود دارد؟ 
•    آیا مطلب و جزوه ای برای مطالعه در رابطه با بیماری وجدو دارد؟ چه وب سایتی را پیشنهاد می کنید؟ 
اگر علاوه بر این سوالات، سوال دیگری در ذهن دارید، بدون تردید بپرسید. 
انتظارت بیمار از پزشک 
پزشک نیز سوالاتی از شما خواهد پرسید که عبارتند از: 
•    چه علائمی را در خود مشاهده کرده اید و اولین بار چه زمانی آنها بروز کردند؟ 
•    این علائم چگونه به مرور زمان تغییر کرده اند؟ 
•    آیا تغییری در سطح انرژی یا خلق و خوی خود مشاهده کرده اید؟ 
•    آیا از لحاظ ظاهری تغییر کرده اید؛ به عنوان مثال افزایش وزن یا خشکی پوست؟ 
•    آیا صدای شما تغییر کرده است؟ 
•    آیا دچار تغییر در روند کار روده شده اید؟ چگونه؟
•    آیا دچار درد عضله یا مفصل شده اید؟ کدام قسمت ها؟
•    آیا در مقابل سرما حساسیت بیشتری نشان می دهید؟ 
•    آیا نسبت به قبل بیشتر دچار فراموشی می شوید؟ 
•    آیا میل جنسی شما کم شده است؟ (در مورد خانم ها) آیا عادت ماهانه شما تغییر کرده است؟ 
•    آیا به خاطر بیماری دیگری تحت درمان هستید یا قبلا تحت درمان بوده اید؟ 
•    آیا در بین اعضای خانواده تان کسی به بیماری های تیروئید مبتلا است؟

در صورتی که به شدت احساس خستگی و بی حوصلگی کنید، پوستتان خشک شده باشد، دچار یبوست شده باشید و صدایتان خشن شده یا سابقه مشکل تیروئید داشته باشید، پزشک آزمایش های مربوط به بیماری هاشیموتو را روی شما انجام خواهد داد. 
تشخیص بیماری هاشیموتو براساس علائم آن بیماری و نتیجه آزمایش های خون انجام شده می باشد. آزمایش های خون سطح هورمون تیروئید و هورمون تحریک کننده ی تیروئید (TSH) را که در غده هیپوفیز تولید می شود، اندازه می گیرند. این آزمایش ها عبارتند از: 
•    آزمایش هورمون. آزمایش های خون میزان هورمون های تولید شده توسط غدد تیروئید و هیپوفیز را تعیین می کنند. اگر غده تیروئید شما کم کار باشد، سطح هورمون تیرویئد پایین خواهد بود اما میزان هورمون TSH بالاست، زیرا غده هیپوفیز سعی می کند غده تیروئید را تحریک کند تا هورمون تیروئید تولید شود. 
•    یک آزمایش آنتی بادی. از آنجایی که بیماری هاشیموتو یک اختلال خودایمنی است، این امر باعث تولید آنتی بادی های غیرطبیعی می شود. در یک آزمایش خون وجود آنتی بادی هایی علیه تیروئید پراکسیداز (آنتی بادی TPO) - آنزیمی در غده تیروئید که نقش مهمی در تولید هورمون تیروئید بازی می کند – تایید می شود. 
در گذشته پزشکان قادر به تشخیص کم کاری تیروئید نبودند که شاخص اصلی بیماری هاشیموتو است.  این تشخیص تا پیشرفت علائم بیماری انجام نمی شد. اما با استفاده از آزمایش TSH، پزشکان می توانند خیلی زودتر، اغلب پیش از مشاهده علائم، اختلالات تیروئید را تشخیص دهند. 
آزمایش TSH بهترین تست غربالگری است، به همین دلیل پزشک ابتدا آزمایش TSH را انجام خواهد داد و سپس در صورت نیاز آزمایش هورمون تیروئید را توصیه می کند. آزمایش TSH نقش مهمی در کنترل کم کاری تیروئید ایفا می کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند میزان مناسب دارو را برای بیمار تعیین کند. 

درمان بیماری هاشیموتو با مصرف دارو انجام می شود. اگر علائمی از کمبود هورمون وجود نداشته باشد و تیروئید به خوبی عملکرد خود را انجام دهد، پزشک توصیه خواهد کرد که منتظر بمانید. اگر به دارو نیاز پیدا کنید، لازم است مصرف دارو را تا آخر عمر ادامه دهید. 
هورمون های مصنوعی
اگر بیماری هاشیموتو باعث کمبود هورمون تیروئید شود، ممکن است یک روش درمانی برای جایگزین کردن هورمون تیروئید توصیه شود. این روش معمولا شامل مصرف روزانه هورمون مصنوعی تیروئید به نام لووتیروکسین می باشد. 
لووتیروکسین مصنوعی با تیروکسین، نسخه طبیعی این هورمون که توسط غده تیروئید ساخته می شود، یکسان است. داروی خوراکی سطح هورمون را به اندازه کافی بازیابی کرده و تمام نشانه های هیپوتیروئیدی را معکوس می کند. 
بلافاصله بعد از شروع درمان متوجه خواهید شد که احساس خستگی ناشی از بیماری کمتر شده است. به علاوه دارو به تدریج سطح کلسترول را که به خاطر بیماری بالا رفته، تنظیم می کند و افزایش وزن را معکوس می کند. 
درمان با لووتیروکسین معمولا مادام العمر است، اما میزان مصرف دارو ممکن است به تغییر احتیاج داشته باشد، به همین دلیل پزشک هر 6 ماه یک بار سطح TSH را مورد بررسی قرار خواهد داد. 
کنترل میزان مصرف 
برای تعیین میزان مناسب مصرف لووتیروکسین، پس از چنند هفته از شروع درمان، پزشک سطح TSH را بررسی خواهد کرد. میزان بالای هورمون تیروئید باعث بروز پوکی استخوان می شود. به علاوه درمان بیش از حد با هورمون لووتیروکسین باعث بروز اختلالات قلبی می شود. 
اگر مبتلا به بیماری عروق کرونر یا کم کاری شدید تیروئید هستید، پزشک درمان را با میزان کمی از دارو شروع کرده و به تدریج آن را افزایش می دهد. جایگزین کردن تدریجی هورمون به قلب اجازه می دهد تا با افزایش متابولیسم بدن هماهنگ شود. 
اگر لووتیروکسین به میزان مناسب و صحیح مصرف شود، دارای عوارض جانبی نخواهد بود و نسبتا ارزان است. در صورتی که از همین دارو اما با نام تجاری دیگری استفاده می کنید، با پزشک خود مشورت کنید تا در مورد میزان مصرف آن مطمئن شوید. به علاوه وعده های دارویی را نادیده نگیرید و یا مصرف آن را به طور ناگهانی متوقف نکنید، در این صورت علائم بیماری به تدریج مجددا بروز خواهد کرد. 
تاثیر دیگر مواد 
برخی داروها، مکمل ها و مواد غذایی بر روی جذب لووتیروکسین تاثیر می گذارند. با این حال مصرف لووتیروکسین حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از مصرف دیگر داروها، این تاثیرات را به حداقل می رساند. اگر از محصولات سویا زیاد استفاده می کنید و یا رژیم غذایی شما حاوی میزان زیادی فیبر است یا اگر هر یک از موارد زیر را مصرف می کنید، با پزشک خود مشورت کنید: 
•    مکمل های آهن، از جمله مولتی ویتامین های حاوی آهن 
•    کولستیرامین، دارویی که برای کاهش سطح کلسترول خون مصرف می شود. 
•    هیدروکسید آلومینیوم، که در برخی آنتی اسیدها یافت می شود. 
•    پلی استایرن سدیم سولفونات (Kayexalate)، برای جلوگیری از بالا رفتن سطح پتاسیم خون 
•    سوکرالفیت، داروی زخم 
•    مکمل های کلسیم 

در مورد سبک زندگی و مراقبت از بیمار مبتلا به هاشیموتو با پزشک مشورت کنید.

بسیاری از پزشکان لووتیروکسین، شکل مصنوعی تیروکسین، را تجویز می کنند. به هرحال عصاره های طبیعی موجود هستند که حاوی هورمون تیروئید استخراج شده از غده تیروئید خوک می باشند. این محصولات – به عنوان مثال Armour Thyroid – حاوی لووتیروکسین و triiodothyronine می باشد. 
پزشک ها نگرانی هایی در رابطه با عصاره های طبیعی هورمون تیروئید، مانند Armour Thyroid، دارند. از جمله این نگرانی ها عبارتند از: 
•    تعادل T-4 و T-3 در بین انسان ها و حیوانات یکی نیست. 
•    مقدار دقیق T-4 و T-3 در هر دسته از عصاره های طبیعی متفاوت است و منجر به غیرقابل پیش بینی شدن سطح این هورمون ها در خون می شود. 
•    T-3 قوی تر از T-4 است، بنابراین مصرف مقدار نامناسب آن حتی در حالت خفیف نیز باعث بروز مشکل می شود. 
با این حال پژوهشگران در زمینه جایگزینی T-4 به جای T-3 تحقیقاتی انجام داده اند و معتقدند که این جایگزینی ممکن است به سود بیماران باشد. تحقیقات انجام شده حاکی از این مسئله هستند که افزودن مقدار T-3  در طول درمان با T-4 هیچ مزیتی به دنبال ندارد. با این حال شواهدی وجود دارد که نشان می دهند T-3 ممکن است به نفع برخی بیماران خاص باشد، از جمله افرادی که طی عمل جراحی غده تیروئید آنها برداشته شده است (تیروئیدکتومی). تحقیقات در این زمینه همچنان در حال انجام است. 

در مورد پیشگیری از بیماری هاشیموتو با پزشک مشورت کنید.

در مورد همراهی و حمایت از فرد مبتلا به بیماری هاشیموتو با پزشک مشورت کنید.