سندرم همولیتیک اورمیک

سندرم همولتیک اورمیک بیماری تخریب زودرس سلول های قرمزخون است.  با شروع این بیماری سلول های قرمزآسیب دیده خون شروع به مسدود کردن سیستم فیلترینگ کلیه ها می کنند که ممکن است همراه با سندرم همولیتیک اورمیک  منجربه بیماری کلیوی خطرسازی برای جان بیمارشود.
 

بیماری همولتیک اورمیک اغلب  پس ازدوره اسهال اغلب خونی 2 تا 14 روزه درکودکان ایجاد می شود.  بزرگسالان نیزممکن است پس ازعفونت با باکتری ای کولای به این سندرم دچارشوند.  اما علت این بیماری ممکن است استفاده ازبعضی ازداروها،  انواع دیگرعفونت، حاملگی یا علل ناشناخته باشد. 
 

هرچند که سندرم همولیتیک اورمیک یک بیماری جدی است اما درمان به موقع و مناسب دراکثرافراد بخصوص کودکان به بهبودی کامل منجرخواهد شد.

علائم و نشانه های سندرم همولیتیک اورمیک ممکن است شامل موارد زیرباشد:
•    اسهال خونی
•    استفراغ
•    دردشکم
•    پوست رنگ پریده بدن
•    خستگی و تحریک پذیری
•    تب معمولا بالا نیست و درهمه موارد وجود ندارد
•    وجود خون درادرار
•    کبودی های کوچک غیرقابل توضیح یا خونریزی ازبینی و دهان
•    کاهش حجم ادرار و یا وجود خون درادرار
•    ورم صورت، دستها ، پاها و یا کل بدن
•    گیجی
 

شما یا فرزندتان با مشاهده هریک ازنشانه های زیربا پزشک تماس بگیرید. کبودی غیرقابل توضیح، اسهال خونی، خونریزی غیرعادی، تورم اندام ها، خستگی شدید، ویا کاهش حجم ادرارپس ازاسهال چند روزه .  درصورت قطع ادراربه مدت 12 ساعت یا بیشتربا اورژانس تماس بگیرید.

شرایط بسیاری وجود دارد که می تواند عامل سندرم همولیتیک اورمیک  باشد. اما شایعترین علت بخصوص درکودکان عفونت ناشی ازباکتری ای کولای است بویژه نوع شناخته شده o157:H7 .
 

همچنین انواع دیگری ازای کولای هم به سندرم همولیتیک اورمیک نسبت داده شده اند.
ای کولای گروهی ازباکتری ها هستند که به طورمعمول درروده انسان و حیوانات یافت می شوند و اغلب بی ضررهستند. اما بعضی ازانواع ای کولای عامل عفونت جدی درمواد غذایی است که یکی ازآنها هم عامل سندرم همولیتیک اورمیک  است.
 

باکتری ای کولای درموارد زیرممکن است پیداشود:
•    تولید گوشت آلوده
•    استخرشنا و یا دریاچه های آلوده به مدفوع
 

بسیاری ازافرادی که به باکتری ای کولای یا باکتری خطرناکتری آلوده هستند، دچاربیماری سندرم همولیتیک اورمیک  نمی شوند.  همچنین ممکن است که سندرم همولیتیک اورمیک به دنبال عفونت باکتریایی دیگری صورت بگیرد. 
 

سندرم همولیتیک اورمیک  دربزرگسالان معمولا توسط عوامل دیگری ایجاد می شود ازجمله:
•    استفاده ازبرخی داروها مانند گنه گنه( داروی بدون نسخه برای درمان گرفتگی عضله)، بعضی ازداروهای شیمی درمانی، داروی سیکلوسپورین (Neoral- Sandimmunr )و داروهای ضدپلاکت
•    بارداری
•    عفونت با باکتری های ایدزو اچ آی وی، برخی عفونتهای خاص مانند عفونت پنوموکوکی
•    سندرم ژن HUS که می تواند عامل نوع خاصی از همولیتیک اورمیک آتیپیک باشد که ممکن است از والدین به فرزندان منتقل شود.
 

علت سندرم همولیتیک اورمیک دربزرگسالان معمولا نامشخص است

  کسانی که بیشتر درمعرض ابتلا به سندرم همولیتیک اورمیک هستند شامل:
•    کودکان زیر 5 سال
•    افرادی که درمعرض تغییرات ژنتیکی خاص هستند.
•    کودکان و سالمندان بیشتر درمعرض ابتلا به سندرم همولیتیک اورمیک هستند.

 سندرم همولیتیک اورمیک می تواند عامل مشکلات و خطرات جدی برای سلامت  انسان باشد مانند عوامل زیر:
•    ازکارافتادن ناگهانی(حاد) کلیه
•    فشارخون بالا
•    مشکلات قلبی
•    سکته
•    کما

ازآنجا که اکثرافراد مبتلا به سندرم همولیتیک اورمیک پس ازمراجعه به بخش اورژانس یا پس ازتماس با پزشک دربیمارستان بستری می شوند، احتمال معاینه معمولی کم است. 
 

با این حال، اگرشما یا فرزندتان پس ازچند روز اسهال علائم سندرم همولیتیک اورمیک را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید و برای پاسخگویی به سؤالات پزشک آماده باشید:
•    آیا متوجه وجود خون دراسهال شدید؟
•    آیا علائم و نشانه های دیگری مانند تب، ورم، کاهش حجم ادراردارید؟
•    چه مدت این علائم را داشته اید؟
•    ازچه موقع ادرارشما قطع شده است؟
 

دراین شرایط چه باید بکنید؟
اگرشما یا فرزندتان دچاربیماری شدید که همراه با استفراغ یا اسهال بود، بهتراست این راه خوب را امتحان کنید که مایعات ازدست داده را توسط یک محلول مانند سرالیت یا اورالیت جایگزین کنید. هیچ دارویی برای بندآمدن اسهال مصرف نکنید حتی اگرخون دراسهال دیده شود.

داروهایی مانند بیسموت سابسالیسلات( کوپکتات )و لوپرامید(امودیوم) ممکن است خطر ابتلا به سندرم همولیتیک اورمیک را افزایش دهند.

اگرپزشک شما به سندرم همولیتیک اورمیک مشکوک باشد بایدآزمایش های مخلتفی برای تأیید تشخیص او انجام شود:
•    آزمایش خون  درآزمایش خون ممکن است تعداد پلاکتها کم باشد، تعداد سلول های قرمزخون کم باشد و یا کراتینین بالاترازحد نرمال باشد. یک آزمایش خون هم ممکن است برای آسیب دیدگی سلول های قرمزخون انجام شود.
•    آزمایش ادرار  آزمایش ادراربرای وجود خون درادرارلازم است که انجام شود.
•    نمونه مدفوع   انجام آزمایش نمونه مدفوع برای بررسی مدفوع ازنظروجود باکتری لازم است.

برای درمان سندرم همولیتیک اورمیک نیازاست که بیماردربیمارستان بستری شود. برای سهولت دردرمان و پیشگیری ازمشکلات بیشتردرمان های زیرلازم هستند:
•    جایگزینی مایعات:  مایعات و الکترولیت ازدست رفته باید بسرعت جایگزین شود زیر کلیه ها دراین شرایط قادر به ازبین بردن مایعات و مواد اضافی نیستند.
•    انتقال سلول های قرمزخون:  اگر میزان گلبولهای خون پایین آمده باشد، بیماراحساس سرما، خستگی و تنگی نفس می کند. همچنین بیمارممکن است ضربان سریع قلب، پوست زرد رنگ و ادرارتیره دشته باشد. انتقال سلول های قرمزخون  ازطریق وریدی ممکن است به کاهش این علائم کمک کند.
•    تزریق پلاکت خون:  اگردچارخونریزی و یا کبودی هستید ، تزریق پلاکت می تواند به لخته شدن خون بصورت نرمال کمک کند. مانند انتقال سلول های قرمزخون ، تزریق پلاکت ازطریق سوزن و بصورت وریدی انجام می شود.
•    عوض کردن پلاسما:  پلاسما بخشی ازخون است که ازگردش سلولهای خون و پلاکت حمایت می کند. گاهی اوقات با استفاده ازیک دستگاه پلاسما را عوض کرده و بجای آن پلاسمای تازه یا منجمد اهداشده جایگزین می کنند.
•    دیالیزکلیه:  گاهی اوقات انجام دیالیز برای تصفیه مواد اضافی و مایعات مازاد لازم است. دیالیز معمولا یک درمان موقت تا زمانی است که کلیه ها دوباره کارکرد مؤثرداشته باشند. درنارسایی های کلیه و یا نارسایی دائمی کلیه و یا پیوند کلیه بیماربه دیالیزطولانی مدت نیازدارد.
با وجود شدت بیماری ، انجام درمانهای مناسب منجربه بهبود افراد مبتلا به سندرم همولیتیک اورمیک بخصوص درکودکان می شود.
درافرادی که مدت طولانی آسیب کلیه را تجربه کرده اند پس از رعایت رژیم غذایی کم پروتئین و مصرف دارو برای کاهش فشارخون به عنوان آنزیم مبدل مهارکننده های فشارخون بالا ممکن است ازآسیب رسیدن به کلیه ها جلوگیری شود و یا آسیب بیشتر به تعویق بیفتد.
سندرم همولیتیک اورمیک  آتیپیک نوعی از سندرم همولیتیک اورمیک است که کمترشایع می باشد و با تعویض پلاسما درمان می شود. اداره غذا و دارو استفاده ازدارویی به نام اکولیزوماب(سولیریس) را دردرمان سندرم همولیتیک اورمیک  آتیپیک تائید کرده است. اکولیزوماب نام یک آنتی بادی مونوکلونال است که مانع ازتخریب سلولهای سالم می شود. اما این دارو درمعرض خطر عفونت جدی است. درصورت امکان بهتراست که قبل ازدریافت این دارو واکسن مننگوکوک  به بیمارتزریق شود.

دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.

دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.

اقدامات پیشگیرانه خاصی برای این بیماری تعین نشده است با این حال بهتراست که اقدامات احتیاطی درمقابل باکتری ای کولای و سایربیماری های ناشی ازمواد غذایی انجام شود.  توجه داشته باشید که اگرگوشتی به ای کولای آلوده باشد الزاما طعم و بوی بدی ندارد.

برای کاهش خطرابتلا به بیماریهای دراثرمصرف غذا می توانید روشهای زیررا بکارببرید:
•    دست خود، ظروف و سطوحی که با مواد غذایی درتماس هستند را مرتبا بشویید.
•    غذاهای خام را جدا ازغذاهای پخته نگهداری کنید.
•    برای یخ زدایی گوشت خام از مایکروویو یا یخچال استفاده کنید. گوشت یخ زده را دردمای آشپزخانه آب نکنید.
•    گوشت گاو را دردمای 160 درجه فارنهایت یا 71 درجه سانتیگراد بپزید.  برای گرم کردن مجدد گوشت دما را به 165 درجه فارنهایت یا 74 درجه سانتیگراد برسانید.
•    میوه ها و سبزیجات را خوب بشویید.
•    ازمصرف شیر و آب میوه های پاستوریزه نشده خودداری کنید.
•    ازشنا کردن درآب آلوده به مدفوع خودداری کنید و اگراسهال دارید دراستخرشنا نکنید.
 

مطمئن شوید که همه افراد خانواده بخصوص کودکان پس ازرفتن به توالت، تعویض پوشک بچه و قبل ازغذاخوردن دستهای خود را می شویند.

درمهدهای کودک اگرپوشک دراتاق غذاخوری عوض می شود باید قبل اززمان غذا خوردن بدورانداخته شود.

پزشک معالج توصیه های لازم را به شما خواهد کرد.