هپاتیت A
hepatitis a
هپاتیت A یک عفونت ویروس مسری است که طی آن کبد درگیر می شود و دچار مشکلات عملکردی می شود. این بیماری دارای نشانه های خاصی است و پیامدهایی نیز در پی دارد. برای آشنایی بیشتر با این بیماری مقاله را به طور کامل مطالعه کنید.
شرح بیماری
هپاتیت A یک عفونت بسیار مسری مربوط به کبد است که علت آن ویروس هپاتیت A می باشد. این ویروس یکی از چند نوع ویروس هپاتیت می باشد که باعث التهاب شده و بر روی توانایی و عملکرد کبد تاثیر می گذارد.
یکی از مهمترین راه های انتقال ویروس هپاتیت A از طریق غذا یا آب آلوده و یا تماس نزدیک با فرد بیمار می باشد. موارد خفیف هپاتیت A نیازی به درمان ندارد و اکثر افراد مبتلا به این بیماری به طور کامل و بدون آسیب های دائمی کبدی بهبود می یابند.
رعایت بهداشت، از جمله شستن دست ها، یکی از بهترین راه ها برای محافظت در برابر هپاتیت A می باشد. کسانی برای که بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، واکسن هپاتیت وجود دارد.
نشانه ها
نشانه های هپاتیت که معمولا تا یک هفته پس از وجود ویروس در بدن ظاهر نمی شوند، عبارتند از:
• خستگی شدید
• تهوع و استفراغ
• ناراحتی یا درد شکم، به ویژه در اطراف کبد، در سمت راست و زیر آخرین دنده.
• مدفوع به رنگ خاک رس
• از دست دادن اشتها
• تب درجه پایین
• ادرار تیره
• درد مفاصل
• زرد شدن پوست و چشم ها
اگر به هپاتیت A مبتلا هستید، ممکن است یک بیماری خفیف داشته باشید که چند هفته طول می کشد یا ممکن است دچار یک بیماری شدید شوید که بیشتر از چند ماه طول می کشد. همه مبتلایان به هپاتیت A علائم را نشان نمی دهند.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم هپاتیت A به پزشک مراجعه کنید.
اگر در معرض ویروس هپاتیت A قرار گرفته اید، تا دو هفته پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس استفاده از واکسن هپاتیت A یا ایمنوگلوبولین درمانی می تواند از شما در مقابل ابتلا به این بیماری محافظت کند. در هر یک از موارد زیر با پزشک خود در مورد دریافت واکسن هپاتیت A مشورت کنید:
• اخیرا مسافرت خارجی داشته اید، به ویژه به مکزیک یا امریکای جنوی یا مرکزی یا مناطقی که دارای بهداشت ضعیف هستند.
• به رستورانی رفته اید که خیرا گزارش بروز هپاتیت A داشته است.
• یکی از افراد نزدیک به شما، به عنوان مثال کسی که با وی زندگی می کنید، به این بیماری مبتلا شده است.
• اخیرا با فرد مبتلا به هپاتیت A رابطه جنسی برقرار کرده اید.
علل
ویروس هپاتیت A که باعث عفونت می شود، معمولا زمانی پخش می شود که یک فرد حتی مقدار خیلی کمی از مدفوع آلوده را بلعیده باشد. ویروس هپاتیت A سلول های کبد را آلوده کرده و باعث التهاب می شود. التهاب این سلول ها باعث مختل شدن عملکرد کبد و بروز دیگر نشانه ها می شود.
ویروس هپاتیت A به روش های مختلفی پخش می شود، از جمله:
• خوردن غذایی که در دست فرد آلوده بوده که اگر این فرد پس از استفاده از دستشویی دستان خود را نشسته باشد.
• خوردن آب آلوده
• خوردن ماهی خام که از آب آلوده صید شده باشد.
• داشتن ارتباط نزدیک با فرد آلوده – حتی اگر این فرد هیچ علائمی از بیماری نداشته باشد.
• برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا به بیماری یا ناقل ویروس
عوامل تشدید
احتمال ابتلا به بیماری هپاتیت A در موارد زیر افزایش می یابد:
• در مناطقی که دارای میزان بالایی از این بیماری است کار یا مسافرت کنید.
• در یک مرکز مراقبت از کودکان حضور پیدا کرده یا کار کنید.
• مردی که با دیگر مردان رابطه جنسی برقرار می کند.
• HIV مثبت باشد.
• مبتلا به اختلال لخته شدن خون باشید، مانند هموفیلی
• استفاده از مواد مخدر تزریقی یا غیر تزریقی
• زندگی با یک فرد مبتلا به هپاتیت A
• تماس دهانی – مقعدی با فرد مبتلا به هپاتیت A
پیامدهای مورد نظر
بر خلاف دیگر انواع هپاتیت های ویروسی، هپاتیت A باعث آسیب های طولانی مدت کبد نشده و به شکل مزمن در نمی آید.
در موارد نادر هپاتیت A باعث از دست رفتن عملکرد کبد شده که به طور ناگهانی رخ می دهد. این شرایط به ویژه در افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی رخ می دهد. نارسایی حاد کبد برای کنترل و درمان نیاز به بستری شدن دارد. برخی افراد مبتلا به نارسایی حاد کبد نیازمند پیوند کبد می باشند.
آمادگی برای ملاقات پزشک
اگر یکی از نزدیکان شما به هپاتیت A مبتلا شده باشد، در مورد تزریق واکسن هپاتیت A به خودتان با پزشک مشورت کنید. اگر نشانه های هپاتیت A را در خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
آنچه می توانید انجام دهید
از آنجایی که ملاقات با پزشک کوتاه است و در این فرصت کوتاه مسائل زیادی باید مورد توجه قرار گیرند، بهتر است قبل از مراجعه به پزشک کاملا آماده باشید.
• در مورد محدودیت های قبل از مراجعه به پزشک مطمئن شوید. زمانی که با پزشک قرار ملاقات تعیین می کنید، اگر نیاز به انجام اقداامات و آمادگی خاصی است، به عنوان مثا محدودیت رژیم غذایی، با پزشک مشورت کنید.
• تمام علائم مشاهده شده در خود را یادداشت کنید، حتی علائمی که به علت وراجعه شما به پزشک ارتباطی ندارد.
• تمام اطلاعات شخصی مهم خود را یادداشت کنید، از جمله استرس های مهم و تغییرات اخیر زندگی خود.
• تمام داروها، مکمل ها و ویتامین هایی ا که مصرف می کنید یادداشت کنید.
• یکی از دوستان یا نزدیکان را همراه خود ببرید. داشتن یک همراه به شما کمک می کند تا مسائل بیان شده توسط پزشک فراموش نشوند.
• تمام سوالاتی را که دارید یادداشت کنید.
یادداشت سوالات به شما کمک می کند تا از زمان خود بیشترین استفاده را داشته باشید. سوالات مهم مربوط به بیماری هپاتیت A عبارتند از:
• چه عاملی باعث بروز این علائم شده است؟
• علاوه بر علت های بیان شده، علل احتمالی دیگری که باعث بروز این علائم شده اند، چیست؟
• اگر من به هپاتیت A مبتلا هستم چگونه می توانم از انتقال این بیماری به دیگران پیشگیری کنم؟
• با وجود بیماری هپاتیت A در بدن خود آیا می توانم به محل کار یا به مدرسه بروم؟
• چه علائمی نشانگر خطرناک بودن بیماری هپاتیت A هستند؟
• چه زمانی می توانم مطمئن باشم که این بیماری از من به دیگران منتقل نمی شود؟
• آیا جزوه یا مطلبی برای مطالعه در مورد این بیماری وجود دارد؟ چه وب سایتی را پیشنهاد می دهید؟
ممکن است علاوه بر این سوالات پرسش دیگری در ذهن داشته باشید که بدون تردید بپرسید.
سوالات پزشک از بیمار
پزشک نیز سوالاتی از بیمار خواهد پرسید که عبارتند از:
• این علائم را برای اولین بار چه زمانی مشاهده کردید؟
• آیا علائم شما مداوم هستند یا گاه به گاه؟
• شدت علائم بروز کرده در شما چگونه است؟
• چه عواملی باعث بهبود علائم شما می شوند؟
• چه عواملی باعث بدتر شدن علائم شما می شوند؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
آزمایش خون برای تشخیص هپاتیت A در بدن انجام می شود. نمونه ای از خون، معمولا از یکی از رگ های بازو، گرفته شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود.
درمان و دارو
درمان خاصی برای هپاتیت A وجود ندارد. بدن شما ویروس هپاتیت A را به خودی خو از بین می برد. در بیشتر موارد طی 6 ماه کبد هپاتیت را بدون هیچ آسیبی بهبود می بخشد.
درمان هپاتیت A معمولا با تمرکز بر روی مقابله با علائم بیماری انجام می شود. به این منظور اقدامات زیر را انجام دهید:
• استراحت کردن: بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت A احساس خستگی، بیماری و کمبود انرژی می کنند.
• مقابله با تهوع: تهوع باعث مشکل در خوردن غذا می شود. بهتر است به جای خوردن وعده های غذایی سنگین، میان وعده های سبک بخورید. برای دریافت کالری کافی، غذاهای پر کالری بخورید. به عنوان مثال به جای آب، آب میوه یا شیر بخورید.
• به کبد خود استراحت بدهید: کبد در پردازش برخی داروها و الکل دچار مشکل می شود. داروهای مصرفی خود را بررسی کنید و از نوشیدن الکل اجتناب کنید.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
می توانید برای کاهش خطر ابتلا به هپاتیت A و انتقال این ویروس به دیگران اقداماتی را انجام دهید:
• از انجام فعالیت های جنسی اجتناب کنید. اگر به هپاتیت A مبتلا هستید از برقراری رابطه جنسی اجتناب کنید، زیرا برخی فعالیت های جنسی احتمال انتقال ویروس هپاتیت A را به شریک جنسی افزایش می دهد. استفاده از کاندوم نیز محافظت بالایی را در پی ندارد.
• پس از رفتن به دستشویی دست های خود را با آب و صابون بشویید. دست های خود را به مدت 20 ثانیه با دقت شسته و آب بکشید. سپس دست هایتان را به یک حوله تمیز خشک کنید.
• زمانی که عفونت شما در دوره فعال خود می باشد، برای دیگران غذا درست نکنید. در این شرایط به راحتی بیماری را به دیگران انتقال می دهید.
داروهای جایگزین
در مورد داروهای جایگزین مربوط به بیماری هپاتیت A با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری
واکسن هپاتیت A می تواند از ابتلا به عفونت این ویروس پیشگیری کند. واکسن هپاتیت A معمولا طی دو مرحله تزریق می شود – این دو مرحله در یک فاصله 6 ماهه انجام می شوند.
مراکز کنترل و پیشگیری بیماری توصیه می کنند که افراد دارای شرایط زیر واکسن هپاتیت A را دریافت کنند:
• تمام کوکان در سن 1 سالگی یا کودکان بیشتر از 1 سال که این واکسن را دریافت نکرده اند.
• کارکنان آزمایشگاه ها که ممکن است در معرض ویروس هپاتیت A قرار گیرند.
• مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی برقرار می کنند.
• افرادی که برنامه سفر به مناطقی را دارند که میزان بیماری هپاتیت A در آنها زیاد است.
• افرادی که از داروها غیر قانونی و مواد مخدر تزریقی و غیر تزریقی استفاده می کنند.
• افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی
• افرادی که با عوامل لخته کننده خون تحت درمان قرار می گیرند.
اگر شما نیز نگران ابتلا به بیماری هپاتیت A هستید، در مورد دریافت واکسن با پزشک مشورت کنید.
اقدامات ایمنی در زمان سفر
اگر به مکان هایی که سفر کرده اید که در آنها میزان شیوع بیماری هپاتیت A بالاست، قبل از مصرف میوه ها و سبزیجات آنها را تمیز شسته و ضد عفونی کنید، میوه ها را پوست بکنید و از خوردن گوشت و ماهی خام و نپخته اجتناب کنید. آب داخل بطری های در بسته را بخرید و زمانی که دندان هایتان را مسواک زدید، آب بنوشید. نوشیدنی از اماکن ناشناس نخرید. اگر آب معدنی موجود نیست، آب لوله را قبل از نوشیدن بجوشانید.
رعایت بهداشت
دست های خود را به طور منظم بشویید، به ویژه بعد از رفتن به دستشویی و قبل از آماده کردن غذا.
همراهی و حمایت
در مورد همراهی با فرد مبتلا به هپاتیت A با پزشک مشورت کنید.