کم کاری تیروئید

در این بیماری غده تیروئید میزان کافی از هورمون های لازم را تولید نمیکند و خانمها به خصوص خانمهای بالای 60 سال بیشتر در معرض ابتلا به ان هستند .این بیماری تعادل شیمیایی نرمال بدن را بر هم میزند و به ندرت باعث بروز علائمی در مراحل اولیه میشود .در طی زمانی طولانی ، کم کاری تیروئید خود بیماری های دیگر را بوجود میاورد ماند چاقی،درد مفصل ،نازایی و بیماری های قلبی .
خبر خوب این است که  میتوان عملکرد متناسب تیروئید را بررسی کرد و کم کاری تیروئید را تشخیص داد و  پس از انکه دوز مناسب شما مشخص شود،میتوان ان را با ترکیبی از هورمونهای تیروئید درمان کرد .

نشانه های این بیماری با توجه به شدت هورمون تولید شده متفاوتند ولی بیماری در طی زمان پیشرفت کرده و  وخیم میشود .ممکن است ابتدا علائمی همانند چاقی و یا خستگی را مشاهده کنید و انها را به افزایش سن نسبت دهید ولی با کاهش سوخت وساز بدنتان ،نشانه ها پررنگ تر میشوند .نشانه های کلی کم کاری تیروئدی عبارتند از :
•    خستگی
•    افزایش حساسیت به سرما
•    یبوست
•    خشکی پوست
•    افزایش وزن
•    پف کردن صورت
•    گرفتگی صدا
•    ضعف عضلانی
•    افزایش سطح کلسترول خون
•    درد و گرفتگی و ناراحتی مفاصل
•    بی نظمی قاعدگی یا خونریزی شدید
•    نازکی تار مو
•    کاهش ضربان قلب
•    افسردگی
•    اختلالات حافظه
با عدم درمان این بیماری نشانه ها شدید تر میشوند و تحریک دائمی غده تیروئید به منظور تولید هورمون باعث بزرگی ان و بروز گواتر میشود . در نهایت فرد به فراموشی،کاهش سرعت ذهن و افسردگی مبتلا میشود .
امکان بروز میکسدم یا کم کاری شدید تیروئید خیلی کم است ولی در صورت بروز میتواند خطرناک باشد .نشانه های ان عبارتند از :کاهش فشار خون ،عدم پاسخگویی و حتی کما .در موارد شدید این بیماری وخیم است .
کم کاری تیروئید در نوزادان
اگر  چه این بیماری بیشتر در خانمهای میانسال و یا مسن تر دیده میشود،ولی امکان بروز ان برای همه وجود دارد حتی نوزادان .همچنین کودکانی که از بدو تولد غده تیروئید ندارند و یا غده انها به خوبی کار نمیکند ،علائمی را دارند .نشانه های کم کاری تیروئید در نوزادان عبارتست از :
•    یرقان .در بیشتر موارد این حالت زمانی بروز میکند که کبد نوزاد قادر به تولید ماده بیلیروبین نیست که این ماده با بازیافت گلبولهای قرمز قدیمی و اسیب دیده بوجود میاید
•    خفگی مکرر
•    بزرگی و جلوامدگی زبان
•    پف کردن صورت
با پیشرفت این بیماری نوزاد نمیتواند به خوبی تغذیه کند و در نتیجه روند رشد کودک مختل میشود .این علائم هم میتوانند بروز نمایند :
•    یبوست
•    تون ضعیف عضلانی
•    خواب الودگی شدید
با عدم این بیماری در نوزادان،علائم شدید جسمی و عقب ماندگی ذهنی بروز میکنند .
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
معمولا نشانه های  کم کاری تیروئید در این دسته با بزرگسالان یکی است ولی ممکن است این علائم را هم داشته باشند :
•    رشد ضعیف
•    تعویق در رشد دندان های دائمی
•    رشد ضعیف ذهنی

در صورتی که شما خستگی بی دلیل و یا هر یک از نشانه های این بیماری مانند خشکی پوست،رنگ پریدگی و پف صورت ،یبوست و یا گرفتگی صدا را داشتید،با پزشکتان مشورت نمایید .
در صورتی که قبلا عمل جراحی تیروئید داشتید یا با مواد رادیواکتیو ید یا داروهای ضد تیروئید درمان شده اید و یا پرتودرمانی سر ،گردن یا بالای قفسه سینه داشتید،باید به صورت منظم وضعیت غده تیروئیدتان را بررسی کنید .البته سالها طول میکشد تا هر یک از موارد یادشده به پرکاری تیروئید منجر شود .
در صورتی که به فشار خون بالا مبتلا هستید،با پزشکتان در خصوص امکان ابتلا به کم کاری تیروئید مشورت نمایید  و  در صورتی که دوره های هورمون درمانی را میگذرانید،با صورت منظم با پزشکتان ملاقات کنید .ابتدا باید دوز مصرفی مناسب شما مشخص شود و سپس ممکن است این دوز در زمان لازم تغییر کند .

زمانی که غده تیروئید به میزان کافی از هورمونهای لازم تولید نمیکند،تعادل مواد شیمیایی بر هم میخورد .کم کاری تیروئید به دلایلی از جمله بیماری های سیستم خود ایمنی،درمان پرکاری تیروئید،پرتودرمانی ،جراحی تیروئید و مصرف دارو بوجود میاید.
تیروئید یک غده کوچک به شکل پروانه است که در جلوی گردن و زیر سیب قرار دارد .این غده هورمونهای تیریودوتیرونین(تی 3 ) و تیروکسین(تی 4 )را تولید میکند که تاثیر زیادی بر سلامت بدن و متابولیسم دارد .انها میزان مصرف مواد چربی و کربوهیدرات ها توسط  بدن را حفظ میکنند،به کنترل دمای بدن کمک میکنند ،بر تپش قلب موثرند و تولید پروتئین را تنظیم میکنند .
کم کاری تیروئید به دلایل زیر بروز میکند :
•    بیماری های سیستم خود ایمنی :ابتلا به بیماری تورمی هاشیموتو تیروئیدیت  دلیل عمده  ابتلا به کم کاری تیروئید است .در بیماری های سیستم خود ایمنی ،بدن پادتن هایی تولید میکند که به بافتهای بدن حمله میکنند .گاهی اوقات غده تیروئید هم در این فرایند وجود دارد .هنوز پزشکان نمیدانند که چرا بدن پاد تنهایی بر ضد خود تولید میکند و عده ای ان را به وجود باکتری یا ویروس و عده ای دیگر ان را ناشی از نقش های ژنتیکی میدانند .البته این بیماری ها به دلایل زیادی رخ میدهند ولی پادتنهای تولید شده بر توانایی غده تیروئید در تولید هورمون موثرند
•    درمان پرکاری تیروئید :معمولا افراد مبتلا به این بیماری با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید درمان میشوند ولی گاهی اوقات درمان پرکاری تیروئید میتواند به کم کاری دائمی تیروئید منجر شود .
•    جراحی تیروئید :برداشت تمام یا بخشی از غده تیروئید میتواند تولید هورمون را قطع کند یا کم کند و شما مجبور خواهید بود تا اخر عمرتان از داروهای هورمون تیروئید مصرف کنید
•    پرتودرمانی :پرتودرمانی سرطان سر و گردن میتوانند بر غده تیروئید اثر گذارند و به کم کاری تیروئید منجر شوند .
•    دارودرمانی :تعدادی از داروها در بروز کم کاری تیروئید موثرند مانند لیتیوم که برای درمان اختلالات روانی به کار برده میشود .در صورتی که از این دارو مصرف میکنید ،با پزشکتان در خصوص تاثیر ان بروی غده تیروئید مشورت کنید .
در مواردی هم کم کاری تیروئید به دلایل زیر رخ میدهد :
•    بیماری های  مادرزادی :تعدادی از نوزادان با غده تیروئید ناقص یا بدون این غده به دنیا می ایند و در بیشتر موارد این غده به دلیلی نامعلوم رشد نکرده است یا نوزاد ان را به ارث برده است .بیشتر این کودکان در هنگام تولد نرمال به نظر می ایند و به همین دلیل است که باید نوزاد در بدو تولد مورد بررسی تیروئید قرار گیرد .
•    اختلالات هیپوفیز :یکی از دلایل نادر کم کار ی تیروئید ناتوانی غذه هیپوفیز در تولید TSH است که در بیشتر موارد به دلیل تومور خوش خیم غده هیپوفیز میباشد
•    بارداری :تعدادی از خانمها در طی بارداری و یا پس از ان به کم کاری تیروئید مبتلا میشوند که به دلیل تولید پادتنهایی ضد غده تیروئید خودشان میباشد و در صورتی که این حالت درمان نشود،امکان سقط جنین یا وضع حمل زودهنگام و پره اکلامپسی میباشد-وضعیتی که طی ان فشار خون مادر در سه ماه اخر بارداری بالا میرود و میتواند به رشد جنین اسیب جدی بزند
•    فقر ید : میزان کمی از ید معدنی در غذاهای دریایی ،گیاهان رشد کرده در خاکهای غنی از ید و نمک یددار  و جلبک دریایی یافت میشود که برای تولید هورمونهای غده تیروئید ضروری است .در تعدادی از مناطق جهان کمبود ید مسئله ای عادی است ولی افزایش ان به نمک باعث حل مشکلات در امریکا شده است و البته مصرف بیش از اندازه ید خود باعث بروز پرکاری تیروئید میشود

عوامل تشدید کننده این بیماری عبارتند از :
•    خانمهای بالای 60 سال
•    ابتلا به بیمار یهای سیستم خود ایمنی
•    سابقه ابتلا به کم کاری تیروئید در خانواده
•    ابتلا به سایر بیماری های سیستم خود ایمنی مانند ارتریت روماتوئید یا لوپوس (یک بیماری تورمی مزمن)
•    سابقه درمان با رادیواکتیو یودین یا دارو های ضد تیروئید
•    پرتودرمانی گردن و بالای قفسه سینه
•    جراحی غده تیروئید
•    بارداری یا وضع حمل در طی 6 ماه گذشته

عدم درمان کم کاری تیروئید میتواند باعث بروز این موارد شود :
•    گواتر :تحریک دائمی  غده تیروئید به منظور تولید هورمون میتواند باعث بزرگی این غده شده که به ان گواتر میگویند .هاشیموتو تیروئیدیت  یکی از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری است .گواتر  بر ظاهر شما اثر گذاشته و اختلالاتی در بلع یا تنفس بوجود میاورد
•    بیماری های قلبی :کم کار ی تیروئید با بیماری های قلبی هم مرتبط است که به دلیل سطح  بالای کلسترول LDL میباشد(کلسترول بد ).حتی انواع اولیه کم کاری تیروئید مانند کم کاری تحت بالینی باعث افزایش کلسترول بد و ایجاد اختلال در توانایی قلب برای پمپاژ خون میشوند . کم کاری تیروئید میتواند به بزرگی قلب یا نارسایی قلبی هم منجر شود
•    بیماری های ذهنی :افسردگی میتواند در مراحل اولیه کم کاری تیروئید بروز کند و در طی زمان وخیم شود .همچنین امکان کاهش توانایی ذهنی هم وجود دارد .
•    نوروپاتی محیطی :عدم درمان کم کاری تیروئید در طولانی مدت باعث اسیب  اعصاب محیطی میشود (اعصابی که اطلاعات را از مغز و ستون فقرات به بقیه بدن میبرند مانند دست و پا ).نشانه های این بیماری عبارتند از :درد،بی حسی و سوزن سوزن شدن محیط مربوط به عصب اسیب دیده . احتمال ضعف عضلانی یا ناتوانی در کنترل ماهیچه ها هم وجود دارد .
•    میکسدم :این بیماری خیلی نادر و خطرناک است و در صورت عدم درمان کم کاری تیروئید در طی زمانی طولانی بوجود میاید .نشانه های ان شامل ناتوانی در تحمل سرما،خواب الودگی،بی حالی و عدم هشیاری میباشد.محرک های ان هم عبارتند از :ارم بخش ها،عفونت یا فشار های دیگر بر بدن .در صورتی که این علائم را داشتید،بلافاصله به پزشکتان مراجعه نمایید
•    نازایی:ترشح کم هورمونهای غده تیروئید بر تخمک گذاری تاثیر گذاشته و نازایی را بوجود می اورد.اختلالات سیستم خود ایمنی هم همین تاثیر را دارند که یکی از دلایل ابتلا به کم کاری تیروئید هستند .
•    نقص های مادرزادی :نوزادان مادرانی که به کم کار ی تیروئید مبتلا بوده اند،بیشتر از دیگر نوزادان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند .همچنین انها به احتمال بالاتری به مشکلات ذهنی و رشدی دچار میشوند .کودکانی که با کم کاری تیروئید به دنیا می ایند،به احتمال بیشتری به مشکلات ذهنی و فیزیکی شدید مبتلا میشوند.ولی در صورتی که این بیماری در چند ماه اولیه پس از تولد نوزاد تشخیص داده شود،احتمال درمان ان خیلی بیشتر خواهد شد .

پس از مراجعه به پزشک،ممکن است به یک متخصص غدد  ارجاع داده شوید .
•    علائم خود  را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
•    لیستی از تمام دارو های مصرفیتان  را  تهیه نمایید
•    سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
•    اطلاعت شخصی خود را بنویسید مانند  استرس شدید یا تغییرات اخیر در زندگی یا سابقه ابتلا به بیماری های خانوادگی
•    در صورت امکان یکی از اعضای خانواده تان را همراه خود ببرید
•    در خصوص محدودیت های پیش از ملاقات اطلاع کسب کنید
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
•    دلیل ابتلا به این ببماری  چیست ؟و علائم ان کدامند ؟
•    ایا نیازی به ازمایش وجود دارد ؟
•    ایا باید دارو مصرف کرد ؟
•    چگونه میتوان علائم را کاهش داد ؟
•    چگونه میتوانم بیماری های دیگر را در کنار این بیماری مدیریت کنم ؟
•    یا یک بروشور اموزشی در خصوص این بیماری وجود دارد ؟
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
•    چه زمانی علائم  شما اغاز شد ؟
•    شدت علائمتان  چقدر است؟
•    ایا روشی جود دارد که درد شما را بهتر یا بدتر نماید ؟
•    ایا علائمتان  ممتد است و یا مقطع ؟
•    ایا سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید ؟

از انجایی که این بیماری بیشتر در خانمهای میانسال بروز میکند،پزشکان توصیه میکنند که خانمها در هنگام چک اپ فیزیکی ،به بررسی منظم وضعیت غده تیروئید خود هم بپردازند .همچنین خانمهای باردار یا انهایی که قصد بارداری دارند باید ازمایش کم کاری تیروئید را انجام دهند .در صورتی که علائمی همانند خستگی،خشکی پوست،یبوست و افزایش وزن و یا سابقه ابتلا به گواتر یا مشکلات تیروئید داشته باشید،پزشکتان ازمایش تیروئید را به شما توصیه میکند .
ازمایش خون
معمولا تشخیص کم کار ی تیروئید با توجه به نشانه های شما و نتایج ازمایش خون و سنجش سطح هورمون تیروکسین و TSHانجام میگیرد .سطح پایین تیروکسین یا سطح بالای TSH نشان دهنده ی کم کار ی تیروئید است .غده هیپوفیز در تلاش برای  تحریک تیروئید برای ترشح هورمون مربوطه،میزان بیشتری از TSH تولید میکند .
در گذشته پزشکان فقط زمانی میتوانستند کم کاری تیروئید را تشخیص دهند،که علائم ان پیشرفته بودند ولی امروزه با استفاده از ازمایش TSH میتوان این بیماری را خیلی زود و حتی پیش از بروز علائم تشخیص داد .از انجایی که این ازمون خیلی مفید است،ابتدا پزشکتان از ان استفاده میکند و در صورت نیاز تست تیروئید را هم تجویز میکند .این ازمون ها نقش مهمی در مدیریت کم کاری تیروئید ایفا میکنند .انها به پزشکتان کمک میکنند تا دوز لازم دارو را در ابتدای درمان و در طی زمان تعیین کنند .
از ازمون TSH به منظور تشخیص کم کاری تیروئید تحت بالینی استفاده میشود که معمولا هیچ نشانه ای ندارد .در این وضعیت سطح TSH بالتر از حد نرمال است ولی سطح تیروکسین و تیریودوتیرونین خون نرمال است .

درمان استاندارد کم کاری تیروئید با مصرف داروی ترکیبی تیروئید به نام لووتیروکسین انجام میگیرد (لووتروئید،سینتروئید و موارد دیگر ).این داروی خوراکی سطح متناسب هورمون را باز میگرداند و نشانه های بیماری را از بین میبرد .
یک تا دو هفته پس از اغاز درمان ،فرد به میزان کمتری حس خستگی میکند .همچنین این دارو میزان کلسترول بد ناشی از کم کاری تیروئید را کاهش داه و احتمال چاقی را کم میکند .این دارو باید در تمام طول عمر مصرف گردد ولی از انجایی که دوز مصرفی دارو تغییر میکند،سطح TSH خون به طور سالانه چک میشود .
تعیین دوز متناسب فرد زمان بر است
پزشکتان سطح TSHخون را دو تا سه هفته پس از مصرف این دارو چک میکنند تا بتواند دوز متناسب فرد را تعیین کند .سطح بالای این هورمون میتواند امکان بروز عوارض جانبی را افزایش دهد :
•    افزایش اشتها
•    بی خوابی
•    تپش  قلب
•    لرز
در صورتی که شما به بیماری های عروق کرونر یا کم کاری شدید تیروئید مبتلا هستید،ممکن است پزشکتان دوز اولیه را به مرور زمان افزایش دهد .جایگزینی پیشرونده ی هورمون به قلب شما اجازه میدهد تا با افزایش متابولیسم هماهنگ شود .
در صورتی که دوز مصرفی لووتیرکسین متناسب باشد،هیچ عوارض جانبی ندارد و داروی نسیتا ارزانی است .در صورت تغییر دارو هم با پزشکتان در این خصوص مشورت کنید .همچنین در صورتی که بهتر شدید مصرف دارو را قطع نکنید زیرا احتمال برگشت علائم وجود دارد .
جذب متناسب لووتیروکسین
تعدادی از داروها،مواد غذایی و مکمل های غذایی میتوانند بر توانایی بدن در جذب این دارو موثر باشند .در صورتی که از موارد زیر و یا غذاهای حاوی سویا و سرشار از فیبر استفاده میکنید با پزشکتان مشورت نمایید :
•    مکمل های اهن یا مولتی ویتامین هایی حاوی اهن هستند
•    کلستیرامین
•    الومینیوم هیدروکسید که در ضد اسید ها یافت میشود
•    مکمل های کلسیمی
در صورتی که به کم کاری تیروئید تحت بالینی مبتلا هستید،با پزشکتان مشورت نمایید .به دلیل افزایش ناچیز سطح TSH،احتمالا درمان با هورمون تیروئید برای شما بی فایده و یا حتی خطرناک است .همچنین سطح بالاتر TSH خون ،هورمونهای تیروئیدی میتوانند باعث افزایش سطح کلسترول شوند و اختلالاتی را در پمپاژ قلب و سطح انرژی بوجود اورند.

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .

با وجود انکه تعدادی از پزشکان تیروکسین ترکیبی را پیشنهاد میکنند،ولی مواد طبیعی حاوی هورمون تیروئید که از غده تیروئید خوک گرفته شده اند،گزینه خوبی برای درمان هستند.این مواد شامل تیروکسین و تیریودوتیرونین هستند .داروهای ترکیبی تیروئید فقط شامل تیروکسین هستند و و تیریودوتیرونین مورد نیاز بدن از تیروکسین گرفته میشود .
این مواد فقط با تجویز پزشک مصرف میگردند و نباید با کنسانتره غده ها که در فروشگاهها وجود دارند،اشتباه گرفته شوند .این مواد توسط سازمان غذا و دارو تایید نشده اند
.

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .