دندان عقل نهفته

     دندان های عقل نهفته، دندان های آسیای سوم در پشت دهان هستند که فضای کافی برای پدیدار شدن و رشد کردن را ندارند. دندان های عقل آخرین دندان های دوره بزرگسالی هستند. اکثر مردم دارای 4 دندان عقل در انتهای دهان خود هستند – دو دندان در بالا و دو دندان در پایین. 
     دندان های عقل باعث درد، آسیب به سایر دندان ها و دیگر مشکلات در دهان می شوند. در برخی موارد نیز دندان عقل هیچگونه مشکل فوری یا آشکاری را باعث نمی شوند. اما از آنجایی که تمیز کردن این دندان ها دشوار است، بیشتر دچار پوسیدگی و بیماری های لثه می شوند. 
     دندان های عقل که باعث درد و دیگر پیامدهای دهان و دندان می شوند، معمولا کشیده می شوند. برخی دندان پزشک ها و جراحان دهان و دندان پیشنهاد می کنند که دندان های عقل، پیش از بروز هرگونه مشکل و درد، کشیده شوند. 

     دندان های عقل همیشه دارای علائم نیستند. زمانی که یک دندان عقل دچار عفونت می شود، به دیگر دندان ها نیز آسیب می رساند یا باعث بروز دیگر مشکلات دهان و دندان می شود و یا باعث بروز علائم زیر می شود: 
•    لثه های قرمز و ملتهب
•    خونریزی از لثه ها و حساس شدن آنها
•    درد در فک
•    التهاب اطراف فک 
•    بوی بد دهان
•    طعم نامطبوع در دهان
•    بروز مشکل در باز کردن دهان

اگر در قسمت پشت دهان و بعد از آخرین دندان آسیا علائم مربوط به دندان عقل را مشاهده کردید، به دندانپزشک مراجعه کنید. 

     دندان های عقل ( دندان های آسیای سوم) به خاطر عدم وجود فضای کافی، نهفته می شوند و یا به طور طبیعی رشد نمی کنند. دندان های عقل معمولا بین سن 17 تا 25 سالگی پدیدار می شوند. در برخی افراد دندان های عقل بدون بروز هیچگونه مشکلی پدیدار می شوند و پس از دندان های آسیای دوم در ردیف دیگر دندان ها قرار می گیرند. در بسیاری افراد دهان جای کافی برای آسیاهای سوم ندارد، بنابراین این دندان ها گیر افتاده یا پنهان می شوند. 
     گاهی بخشی از یک دندان عقل پدیدار می شود، طوری که بخشی از آن دیده می شود (نیمه نهفته) یا ممکن است اصلا از لثه خارج نشود (نهفته کامل). در هر صورت، نهفته کامل یا نیمه نهفته، این دندان ممکن است دارای شرایط زیر باشد: 
•    در یک زاویه به سمت دندان دیگر رشد کند (آسیای دوم)
•    در یک زاویه به سمت انتهای دهان رشد می کند. 
•    در یک زاویه راست به سمت دیگر دندان ها رشد می کند، به طوری که انگار دندان عقل در استخوان فک قرار گرفته است. 
•    مانند دیگر دندان ها به سمت بالا یا پایین رشد می کند، اما در استخوان فک گیر می کند. 

در مورد عوامل تشدید کننده دردهای ناشی از دندان عقل نهفته با پزشک خود مشورت کنید.

دندان عقل باعث بروز مشکلات زیادی در دهان می شود، از جمله:
•    آسیب به دیگر دندان ها: اگر دندان عقل به آسیاهای دوم فشار وارد کند، می تواند به آنها آسیب برساند و یا خطر عفونت در این بخش را افزایش دهد. به علاوه این فشار می تواند باعث بروز مشکل و ازدحام برای دیگر دندان ها شود یا نیاز به درمان ارتودنسی برای صاف کردن دندان ها خواهد بود. 
•    کیست: دندان عقل در یک کیسه در استخوان فک رشد می کند. این کیسه ممکن است پر از مایع شود و تشکیل کیست دهد که به استخوان فک، دندان ها و اعصاب آسیب خواهد رساند. به ندرت اتفاق می افتد که یک تومور – معمولا غیرسرطانی و خوش خیم – رشد کند. این عارضه نیاز به برداشتن بافت و استخوان خواهد داشت. 
•    پوسیدگی: به نظر می رسد دندان عقل نیمه نهفته در معرض خطر بالاتری از پوسیدگی دندان نسبت به دیگر دندان ها باشد. این امر احتمالا به این دلیل است که تمیز کردن این دندان بسیار سخت است و مواد غذایی و باکتری به راحتی بین لثه و بخش آشکار دندان گیر می کنند. 
•    بیماری لثه: مشکل در تمیز کردن دندان عقل نیمه نهفته، خطر بروز وضعیت التهابی و دردناکی را در لثه ایجاد می کند که پری کرونایتیس (pericoronitis) نامیده می شود. 

اگر علائم یا مشکلاتی مربوط به دندان در خود مشاهده می کنید که نشان دهنده دندان عقل نهفته هستند، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک سوالاتی را از شما خواهد پرسید، از جمله: 
•    چه علائمی را مشاهده کرده اید؟ 
•    این علائم چه زمانی آغاز شدند؟
•    آیا عاملی، مانند جویدن با انتهای دهان، این علائم را تشدید می کنند؟
•    آیا تاکنون در زمان مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان، خونریزی مشاهده کرده اید؟ 
•    معمولا چگونه دندان های خود را تمیز می کنید؟ 

     اگر دارای دندان عقل نهفته باشید یا شرایط دیگری باعث بروز این مشکلات شده باشند، دندانپزشک یا جراح می تواند دهان و دندان های شما را مورد ارزیابی قرار داده و علت را بررسی کند. این ارزیابی ها و بررسی ها عبارتند از: 
•    سوالاتی در مورد علائم مشاهده شده و سلامت عمومی دهان و دندان
•    بررسی وضعیت دندان ها و لثه ها
•    استفاده از اشعه ایکس برای دندان ها که می تواند وجود دندان نهفته و نشانه های دندان یا استخوان آسیب دیده را نشان دهد. 

     اگر درمان دندان عقل نهفته مشکل به نظر می رسد و یا اگر دارای شرایطی هستید که خطرات جراحی را افزایش می دهد، دندانپزشک شما را به یک جراح دهان معرفی خواهد کرد تا در مورد بهترین روش درمانی تصمیم گرفته شود.
مدیریت دندان عقل بدون نشانه
     اگر دندان عقل نهفته علائمی از خود نشان ندهد یا باعث بروز مشکل نشود، دندان عقل بدون نشانه نامیده می شود. در مورد نحوه مدیریت دندان عقل بدون نشانه اختلافاتی وجود دارد. تحقیق در مورد این موضوع تاکنون به یک استراتژی قوی نرسیده ست. 
برخی دندانپزشک ها و جراحان دهان توصیه می کنند که دندان عقل بدن نشانه کشیده شود تا از بروز مشکلات احتمالی بعدی پیشگیری شود. آنها بیان می کنند: 
•    دندان عقل بدون نشانه عاری از بیماری و مشکل نیست. 
•    اگر فضای کافی برای خروج دندان وجود ندارد، معمولا دسترسی به آنها و تمیز کردن آنها دشوار است. 
•    پیامدهای جدی مربوط به دندان عقل کمتر در افراد جوان رخ می دهد. 
•    فرایند درمان در اوخر زندگی سخت تر بوده و باعث بروز پیامدهای زیادی، به ویژه در بین افراد مسن، می شود. 
دیگر دندانپزشک ها و جراحان دهان رویکرد محتاطانه تری را توصیه می کنند. آنها خاطر نشان می کنند که: 
•    شواهد کافی در مورد اینکه دندان عقل نهفته در بزرگسالی باعث بروز مشکل نمی شود، وجود ندارد. 
•    هزینه ها و خطرات مربوط به این فرایند با مزایای آن هماهنگ نیست. 
     با یک رویکرد محتاطانه، دندانپزشک پوسیدگی دندان ها، بیماری های لثه و یا سایر عوارض را کنترل می کند. در صورت وخیم شدن شرایط پزشک کشیدن دندان را توصیه خواهد کرد. 
جراحی برای کشیدن دندان 
     دندان های عقل که باعث درد یا دیگر مشکلات دهان و دندان می شوند، معمولا با یک جراحی برداشته خواهند شد. کشیدن دندان عقل معمولا به دلایل زیر لازم می باشد: 
•    عفونت یا بیماری لثه (بیماری پریودنتال) که بر روی دندان عقل تاثیر می گذارد. 
•    پوسیدگی دندان در بخشی از دندان عقل
•    کیست یا تومور در دندان عقل
•    دندان عقل که باعث آسیب به دندان مجاور می شود. 
کشیدن دندان معمولا همیشه به روش سرپایی انجام می شود، بنابراین پس از انجام جراحی فرد مرخص می شود. روند این جراحی شامل مراحل زیر است: 
•    آرامبخش یا بیهوشی: پزشک از بی حسی موضعی استفاده می کند که دهان را بی حس می کند. بیهوشی میزان هوشیاری را کاهش می دهد، پزشک ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده کند که بیمار هوشیاری خود را کاملا از دست می دهد. 
•    کشیدن دندان: در زمان کشیدن دندان دندانپزشک یا جراح یک برش در لثه ایجاد کرده و هرگونه استخوانی را که دسترسی به ریشه را سخت کرده باشد، برداشته می شود. پس از کشیدن دندان، جراح یا دندانپزشک زخم را با بخیه می بندد و فضای خای را با گاز استریل پر می کند. 
     کشیدن دندان عقل ممکن است باعث بروز خونریزی، درد و تورم در محل جراحی یا در فک شود. برخی افراد در این شرایط به خاطر التهاب عضلات فک و آرواره ها نمی توانند دهان خود را کامل باز کنند. برای مراقبت از زخم و کنترل درد و التهاب، دستورالعمل هایی به بیمار ارائه می شود، از جمله مصرف داروهای ضد درد و استفاده از کمپرس آب سرد برای کم کردن التهاب. 
برخی افراد به ندرت دچار مشکلات زیر خواهند شد: 
•    حفره خشک دردناک و یا قرار گرفتن استخوان در معرض لخته های خونی پس از جراحی 
•    عفونت در حفره که به خاطر باکتری یا ذرات غذایی رخ می دهد. 
•    آسیب به دندان های اطراف، اعصاب، استخوان های فک و یا سنوس ها 

در مورد سبک زندگی و مراقبت های دندان عقل در خانه با پزشک خود مشورت کنید.

در مورد داروهای جایگزین مربوط به دندان عقل نهفته با پزشک خود مشورت کنید.

     از بروز دندان عقل نهفته نمی توان پیشگیری کرد، اما با انجام معاینات منظم دندانپزشکی که هر 6 ماه انجام می شود، می توان پدیدار شدن و رشد دندان عقل را کنترل کرد. استفاده از اشعه X به طور منظم برای دندان ها می تواند دندانهای عقل نهفته را نشان دهد. 

     جای خالی یک دندان کشیده آزار دهنده است و باعث بروز مشکلات جدی می شود. بهتر است در این شرایط در مورد نگرانی های خود با دندانپزشک مشورت کنید و در مورد مقابله با اضطراب و نگرانی ها از وی راهنمایی بخواهید. دندانپزشک ها روش هایی برای کاهش اضطراب ارائه می دهند، مانند گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم. می توانید از تکنیک های تمدد اعصاب نیز استفاده کنید.