ایسکمی روده
intestinal ischemia
این بیماری جدی است و میتواند باعث بروز درد و دشواری در حرکات روده ای شود .در موارد حاد تر قطع جریان خون به این بخش میتواند بافت های روده ای را از بین ببرد و به مرگ بینجامد.درمان این بیماری شامل بازگردانی جریان خون کافی به سیستم گوارشی میشود .گزینه های درمانی به نسبت دلیل و شدت بیماری متفاوت اند.
شرح بیماری
ایسکمی روده زمانی رخ میدهد که میزان جریان خون به روده به دلیل انسداد روده ای کاهش می یابد و معمولا شریانها مسدود میشوند.این بیماری میتواند بر روده کوچک ،بزرگ و یا هر دو اثر گذارد .
این بیماری جدی است و میتواند باعث بروز درد و دشواری در حرکات روده ای شود .در موارد حاد تر قطع جریان خون به این بخش میتواند بافت های روده ای را از بین ببرد و به مرگ بینجامد.
درمانهای متفاوتی برای این بیماری وجود دارد و به منظور درمان سریع تر و بهتر ،باید به محض بروز علائم به پزشک مراجعه نمایید تا بیماری سریعا تشخیص داده شود.
نشانه ها
نشانه های این بیماری ممکن است به صورت حاد و یکدفعه ای و یا به صورت تدریجی و مزمن بروز کنند.این نشانه ها برای افراد مختلف با هم تفاوت دارند و نمیتوان بروز انها را در تمام افراد به بیماری ایسکمی روده نسبت داد ولی به طور کلی این ویژگی ها با بیماری یاد شده مرتبط میباشند :
نشانه های ایسکمی حاد :
• درد ناگهانی شکمی که میتواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد
• نیاز ناگهانی به دفع مدفوع
• دفع مدفوع به تعداد زیاد و مداوم
• حساسیت شکمی یا نفخ
• وجود خون در مدفوع
• حالت تهوع و استفراغ
• تب
نشانه های ایسکمی مزمن :
• دل پیچه و یا حس انباشتگی پس از صرف غذا به خصوص در طی یک ساعت اول .این حالت ممکن است بین یک تا سه ساعت طول بکشد.
• درد های شکمی که در طی چند هفته تا چند ماه بدتر میشود
• ترس از مصرف غذا به دلیل درد های مداوم
• کاهش وزن ناگهانی
• اسهال
• تهوع و استفراغ
• نفخ
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که درد های ناگهانی وشدید شکمی داشتید حتما به پزشک مراجعه نمایید. به خصوص اگر درد شما به گونه ای باشد که نتوانید بنشینید و یا در اورژانس بیمارمستان راحت باشید.
در صورتی که هر یک از علائم نگران کننده را مشاهده کردید،به پزشکتان مراجعه نمایید.
علل
ایسکمی روده ای زمانی رخ میدهد که میزان جریان خون به روده ها کاهش می یابد و یا به طور کل قطع میشود.ممکن است وجود لخته های خونی این مسیر را مسدود کند و یا ته نشینی موادی مانند کلسترول ها در شریان ها باعث تنگی این مسیر شود .ممکن است انسداد در رگ ها هم به این حالت بینجامد ولی احتمال ان کمتر است .
در هر صورت کاهش جریان خون به این مناطق باعث میشود تا سلولهای دستگاه گوارشی میزان کافی از اکسیژن دریافت نکنند و ضعیف شوند و بمیرندو در صورتی که این مشکل حاد باشد ،به بروز سوراخ و عفونت و یا قانقاریا منجر میشودو اگر درمان نشود میتواند وضعیت وخیمی را ایجاد کند.
ایسکمی روده دو نوع دارد :
ایسکمی روده بزرگ :
معمول ترین نوع ایسکمی روده به ایسکمی روده بزرگ مرتبط میشود که در ان جریان خون به این ناحیه کاهش می یابد و بیشتر افراد بالای 60 سال به این بیماری مبتلا میشوند.
علائم ان هم شامل خونریزی رکتال،بروز درد های ناگهانی خفیف تاشدید شکمی . دلیل کاهش میزان جریان خون همیشه مشخص نیست ولی تعدادی از موارد احتمال بروز ان را افزایش میدهند :
• ته نشینی کلسترول در دیواره شریان و بروز تصلب شرایین
• کاهش شدید فشار خون به دلیل مشکلات قلبی ،جراحی و یا شوکه شدن
• بروز لخته های خونی در مسیر شریانهای متنهی به روده بزرگ
• پیچش روده و یا گیر افتادن روده در فتق
• بزرگی شدید روده به دلیل بافتهای زخم مانند و یا تومور
• تورم عروق خونی ،کم خونی داسی شکل و یا سل جلدی .
• داروهایی که عروق خونی را نازک میکنند مانند دارو های درمانی میگرن و یا قلب و یا دارو های هورمونی همانند استروژن.
• مصرف کوکائین و متامفتامین
• تمرینات ورزشی شدید مانند دویدن برای مسافتی طولانی
ایسکمی حاد مزانتریک :
این نوع از ایسکمی معمولا بر روده کوچک موثر است و به دلایل زیر رخ میدهد :
• لخته های خونی که از قلب می ایند : و با جریان خون به سمت عروق خونی میروند تا انها را مسدود کنند مانند عروق مزانتری اصلی که خون سرشار از اکسیژن را به سمت روده حمل میکنند که اصلی ترین دلیل بروز این بیماری است و توسط مشکلات احتقانی قلب و یا بی نظمی ضربان قلب و یا حملات قلبی بوجود می اید.
• انسداد یکی از شرایین مهم روده ای :که جریان خون را کاهش میدهد و یا ان را قطع میکند و یه دلیل ته نشینی کلسترول و تصلب شرایین بوجود می اید .معمولا افراد مبتلا به نوع مزمن ایسکمی روده ای به این حالتها دچار میشوند.
• اختلال در جریان خون به دلیل فشار خون پایین :که میتواند به دلیل شوک،مشکلات قلبی ،تعدادی از دارو های درمانی و یا مشکلات کلیوی مزمن بوجود اید .این مورد بیشتر برای افرادی اتفاق می افتد که به دیگر بیماری های جدی و تصلب شرایین مبتلا هستند.این بیماری به دلیل انسداد عروق بوجود نمی اید .
ایسکمی مزمن مزانتریک :
این نوع از ایسکمی که به انژین روده ای هم معروف است ،به دلیل ته نشینی مواد چربی و تصلب شرایین بوجود می اید .این بیماری به تدریج بروز میکند و شما زمانی به درمان نیاز خواهید داشت که حداقل دو عدداز سه شریان اصلی روده مسدود شوند و یا خیلی نازک گردند.یکی از پیامد های این بیماری ایجاد لخته های خونی در یکی از عروق بیمار است که به طور ناگهانی جریان خون به این منطقه را قطع میکند .
ایسکمی ناشی از عدم توانایی خون در خروج از روده ها :
یک لخته خونی میتواند در رگهایی که خون بدون اکسیژن را از روده ها خارج میکنند،شکل گیردو با انسداد رگ ،خون دوباره به سمت روده برمیگردد که به ان انعقاد عروق مزانتریک میگویند.و بر اثر این موارد بروز میکند :
• ورم مزمن و یا حاد پانکراس
• عفونت شکمی
• سرطان سیستم گوارشی
• بیماری های روده ای مانند کولیت زخمی ،بیماری کرون و یا دیورتیکولیت .
• اختلالاتی که احتمال بروز لخته های خونی را افزایش میدهندمانند اختلالات خونی ارثی و یا مصرف دارو هایی مانند استروژن ها که خطر انعقاد خون را افزایش میدهند.
• اسیب های روده ای
عوامل تشدید
• ته نشینی چربی ها در رگ ها (تصلب شرایین ) :اگر شما مبتلا به دیگر بیماری هایی بوده اید که باعث بروز تصلب شرایین میشوند مانند کاهش میزان جریان خون به قلب (بیماری عروق قلبی ) ,پاها (بیماری عروق محیطی ) و یا عروق متصل به مغز (بیماری عروق کارتوئید ) ،در این صورت احتمال ابتلای شما به بیماری ایسکمی روده افزایش می یابد.سن بالای 50 سال،سیگار کشیدن،بالایودن فشار خون ،دیابت و یابالا بودن کلسترول خون خطر ابتلا به تصلب شرایین را افزایش میدهند.
• اختلالات فشار خون :در صورتی که فشار خون فرد خیلی بالا و یا خیلی پایین باشد،خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.
• مشکلات قلبی :اگر شما مبتلا به مشکللت احتقانی قلب مانند انقباض نامنظم رشته های عضلانی عروقی باشید،خطر ابتلا به ایسکمی روده افزایش می یابد.
• دارو ها :تعدادی از دارو ها خطر ابتلا به بیماری یاد شده را افزایش میدهند مانند قرص های ضد بارداری که باعث اتساع و یا انقباض عروق خونی میشوند مانند تعدادی از دارو های ضد حساسیت و یا دارو های درمانی میگرن .
• اختلال در انعقاد خون :بیماری هایی که در بروز انعقاد خون موثرند،میتوانند باعث بروز ایسکمی روده شوندمانند کم خونی داسی شکل و سندروم انتی فسفو لیپید .
• مصرف داروهای غیر قانونی : مصرف کوکائین و متامفتامین به ایسکمی روده ای مرتبط میباشند.
پیامدهای مورد نظر
پیامد های بیماری عبارتند از :
• مرگ بافتهای روده ای :اگر میزان جریان خون ورودی به بافتهای روده ای کاملا قطع شود،این بافت ها میمیرند.
• ایجاد سوراخ در دیواره روده :در این حالت محتویات روده ای به داخل حفره شکمی نشت میکنند و یاعث بروز عفونتی جدی به نام پریتونیت میشود.
• برو ززخم و یا نازک شدن روده بزرگ :گاهی اوقات روده ها میتوانند از این بیماری راحت شوند ولی در طی فرایند بهود بیماری ؛بدن بافتهای زخم مانندی را تولید میکند که روده را نازک کرده و یا روده را مسدود میکند.
• مرگ
آمادگی برای ملاقات پزشک
اگر درد شکمی شما به اندازه ای شدید است که نمیتوانید بنشینید،ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
اگرشدت درد شما بین خفیف تا متوسط است ،به پزشک مراجعه نمایید تا شما را به یک متخصص اراجاع دهد .
• علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
• لیستی از تمام دارو های مصرفیتان را تهیه نمایید
• سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
• در خصوص محدودیتهای پیش از مراجعه به پزشک اطلاعاتی گرداوری نمایید
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
• دلیل ابتلا به این ببماری چیست ؟و علائم ان کدامند ؟
• ایا نیازی به ازمایش وجود دارد ؟
• ایا باید دارو مصرف کرد ؟
• چگونه میتوان علائم را کاهش داد ؟
• ایا به جراحی نیاز است ؟ و پیامد های جراحی چیست ؟
• ایا داروی تجویزی شما جایگزینی هم دارد ؟
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• چه زمانی درد شما اغاز شد ؟
• شدت درددتان چقدر است؟
• ایا روشی جود دارد که درد شما را بهتر یا بدتر نماید ؟
• کدام مواد غذایی باعث بروز درد های شکمی میشوند؟
• چه زمانی درد های شکمی شما اغز میشوند؟
• آیا سیگار میکشید؟
• ایا کاهش وزن داشته اید ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
در صورتی که پزشکتان احتمال بروز بیماری ایسکمی روده را بدهد ،از این ازمایشات برای تشخیص دقیق استفاده میکند :
• ازمایش خون :هیچ فاکتور مشخص خونی وجود ندارد که بتواند بروز این بیماری را نشان دهد ولی افزایش میزان گلبولهای سفید میتواند نشانه ای از ایسکمی روده باشد.
• عکس برداری :اشعه ایکس،سی تی اسکن و ام ار ای و سونوگرافی به پزشک شما کمک میکنند تا ارگانهای داخلی را ببیند و دلایل بروز بیماری راتشخیص دهد.
• مشاهده سیستم گوارشی :در این روش از یک لوله نرم و انعطاف پذیر به همراه یک دوربین برای مشاهده داخل بدن استفاده میشود .ممکن است دوربین در دهان شما قرار داده شود تا بتوان بخش بالایی روده را مشاهده کرد(اندوسکوپی ) و یا در روده بزرگ قرار داده شود تا بتوان 2 فیت نهایی روده بزرگ را مشاهده کرد (سیگمویدوسکوپی ) و یا کل روده بزرگ را مشاهده کرد (کولونوسکوپی )
• استفاده از رنگ برای ردیابی خون تا عروق :در طی انژیوگرافی ،یک لوله نازک در رگ بازوی شما و یا کشاله ران قرار داده میشود و سپس از طریق عروق با رگ ائورت میرسد .همچنین رنگی تزریق میشود که مستقیما به سمت عروق روده ای میرود و اشعه ایکس حرکت این رنگ را نشان میدهند .در صورتی که شما به ایسکمی روده مبتلا باشید،اشعه ایکس انسداد عروق و یا نازک شدن انها را را نشان میدهند.همچنین انژیوگرافی به پزشکتان کمک میکند تا با تزریق دارو یا به کار گیری وسایل مختلف عروق را باز کرده و یا گشاد نماید.
• جراحی اکتشافی :گاهی اوقات به منظور یافت و درمان بافتهای اسیب دیده از این جراحی استفاده میشود .با باز کردن شکم میتوان تشخیص و درمان را در طی یک مرحله انجام داد.
درمان و دارو
درمان این بیماری شامل بازگردانی جریان خون کافی به سیستم گوارشی میشود .گزینه های درمانی به نسبت دلیل و شدت بیماری متفاوت اند.
ایسکمی روده بزرگ :
ممکن است پزشکتان به منظور درمان و یا پیشگیری از عفونت از انتی بیوتیک ها استفاده نماید.پزشکتان میتواند دیگر مشکلات اصلی از جمله اختلالات احتقانی قلب و یا ضربان قلب نامنظم را درما ن نماید.باید از مصرف دارو هایی که باعث تنگی عروق میشوند بپرهیزید مانند دارو های درمانی میگرن و دارو های هورمونی و تعدادی از دارو های قلب .ایسکمی روده بزرگ میتواند خود به خود بهبود یابد.اگر روده بزرگ شما اسیب دیده باشد،باید با جراحی برداشته شودو یا باید یکی از عروق روده ای شما باز شود .
ایسکمی حاد رگ مزانتر یک:
برای برداشتن لخته خون و یا باز کردن انسداد عروق و یا برداشتن و یهبود ناحیه اسیب دیده به جراحی نیاز است.از دارو درمانی هم به منظور پیشگیری از شکل گیری لخته های خونی ،حل کردن لخته ها و یا رقیق کردن خون استفاده میشود .
اگر از انژیوپلاستی به منظور تشخیص بیماری استفاده شده باشد،میتوان به طور همزمان لخته های خونی را از میان برداشت و یا عروق را با انژیوپلاستی باز کرد.انژیوپلاستی دارای توپی است که در انتهای لوله قرار داده است تا مواد چربی مانند را فشرده نماید و عروق را کشیده کند تا محل عبور خون عریض تر شود .ممکن است از یک لوله فلزی در رگ استفاده شود تا ان را باز نگاه دارد.
ایسکمی مزمن رگ مزانتریک :
درمان این مرحله شامل بازگردانی جریان خون به روده ها میشود .عروق مسدود شده میتوانند با انژیوپلاستی و یا قرار دادن لوله فلزی باز شوند و یا پهن گردند .
ایسکمی ناشی از انعقاد ورید مزانتریک
اگر روده شما اسیب ندیده باشد،از دارو های ضد انعقاد خون استفاده میشود که باید 3 تا 6 ماه مصرف گردند.در صورتی که وجود اختلالات انعقاد خونی تشخیص داده شود ،ممکن است نیاز باشد که تا اخر عمرتان از دارو های ضد انعقادی استفاده نمایید..اگر بخشی از روده شما اسیب دیده باشد برای درمان باید مورد جراحی قرار گیرید تا بخش اسیب دیده برداشته شود.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
پیشگیری
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.