انسداد روده

انسداد روده به بسته شدن مسيري اطلاق ميشود كه مانع از عبور مواد غذايي و مايعات از روده كوچك يا روده بزرگ (يا كولون) ميگردد. پس از عمل جراحي، كيس هاي متورم يا عفوني، فتق و تومور در روده تشكيل ميشوند و انسداد روده ممكن است در اثر بافت هاي فيبري داخل معده (همبست) بوجود آيد.
بدون درمان، اجزاي مسدود شده روده از بين ميروند و اين امر منجربه مشكلات جدي خواهد شد. اما با مراقبت هاي فوري پزشكي اغلب ميتوان بخوبي انسداد روده را درمان كرد.
 

علائم و نشانه هاي انسداد روده عبارتند از:
-    درد و گرفتگي شكم
-    تهوع
-    استفراغ
-    اسهال
-    يبوست
-    عدم توانايي در دفع گاز يا مدفوع
-    تورم شكم 
 

از آنجائيكه انسداد روده منجربه بروز پيامدهاي جدي ميشود، در صورت بروز شكم درد شديد يا ساير علائم انسداد روده، فورا به پزشك مراجعه كنيد.

انسداد مكانيكي روده كوچك
علت شايع انسداد مكانيكي، مسدود شدن روده كوچك بدليل وجود يك مانع فيزيكي است. اين موانع عبارتند از:
-    چسبندگی‌های روده – نوارهای بافت فیبری در حفره شکم که ممکن است بعد از جراحی شکم یا لگن ایجاد شوند
-    فتق –  قسمت‌هایی از روده که به قسمت‌های دیگری از بدن بیرون زده و برجستگی پیدا می‌کنند
-    تومورهاي روده كوچك
-    بيماري هاي التهابي روده مانند بيماري كرون
-    پيچ خوردگي روده (ولولوس)
-    دخول بخشي از روده در بخش ديگر يا در هم رفتگي روده (اينتوساسپشن)

انسداد مكانيكي روده بزرگ
انسداد مكانيكي در روده بزرگ كمتر اتفاق مي افتد. علل بالاقوه آن عبارتند از:
-    سرطان روده بزرگ (سرطان كولون)
-    ديورتيكوليت  – مشکلی که در آن کیسه‌هایی کوچک و بیرون‌زده (دیورتیکول) در مجرای گوارش دچار التهاب یا عفونت می‌شوند
-    پيچ خوردگي روده (ولولوس)
-    تجمع مدفوع 
-    تنگي روده بزرگ ناشي از زخم و التهاب

ايلئوس پاراليتيك يا فلج روده
ايلئوس پاراليتيك يا فلج روده سبب بروز علائم و نشانه هاي انسداد روده ميشود، اما شامل انسداد فيزيكي نميشود. در اين بيماري مشكلات عضلاني يا عصبي، انقباض عضلاني هماهنگ شده نرمال روده را مختل ميسازد و حركت مواد غذايي و مايعات را در دستگاه گوارش كاهش ميدهد يا متوقف ميسازد.
ايلئوس پاراليتيك يا فلج روده ميتواند هر بخشي از روده را درگير سازد. علل اين بيماري عبارتند از:
-    جراحي معده
-    جراحي لگن
-    عفونت
-    مصرف برخي داروها مانند داروهاي ضد افسردگي و مسكن ها كه بر عضلات و اعصاب تاثير ميگذارند
-    اختلالات عضلاني و عصبي مانند بيماري پاركينسون
 

عوامل تشديد كننده انسداد روده عبارتند از:
-    جراحي معده يا لگن 
-    بيماري كرون
-    سرطان معده به خصوص بعد از برداشتن تومور يا انجام پرتودرماني در ناحيه معده
 

درصورت عدم درمان، انسداد روده به يك پيامد تهديد كننده و خطرناك تبديل ميشود. پيامدهاي خطرناك انسداد روده عبارتند از:
-    مرگ بافت؛ انسداد روده منجربه قطع شدن جريان خون به بخشي از روده خواهد شد. كمبود خون نيز منجربه مرگ ديواره روده ميگردد و مرگ بافت نيز در اثر سوراخ شدن ديواره روده اتفاق مي افتد.
-    عفونت؛ پريتونيت (التهاب صفاق) يك اصطلاح پزشكي مربوط به عفونت حفره معده است. اين بيماري بيسار خطرناك و مهلك است كه نيازمند توجه فوري پزشكي و اغلب جراحي است.
 

انسداد روده معمولا يك مورد اورژانسي محسوب ميگردد. بنابراين ممكن است وقت زيادي جهت آمادگي پيش از مراجعه به پزشك نباشد. 

انتظارات شما از پزشك
به احتمال زياد پزشك سوالات زير را از شما خواهد پرسيد:
-    اولين بار چه زماني علائم انسداد روده را تجربه كرديد؟ آيا علائم ديگري هم داشتيد؟
-    آيا اين علائم بصورت ناگهاني بروز يافتند؟ يا از قبل اين علائم را تجربه كرده ايد؟
-    آيا درد بصورت مداوم است؟
-    آيا تهوع، استفراغ، تب، مدفوع خوني، اسهال يا يبوست را تجربه كرده ايد؟
-    آيا قبلا بر روي معده عمل جراحي انجام داده ايد؟
-    آيا معده تان در معرض اشعه بوده است؟

آزمايشات و روش هاي تشخيص انسداد روده عبارتند از:
-    معاينه بدني؛ پزشک در مورد سابقه پزشکی و نشانه‌های بیماری‌ سوال خواهد کرد. همچنین جهت ارزیابی وضعیت، معاینه بدني انجام خواهد داد. در صورتی که تورم شکم یا غده‌ای در شکمتان دیده شود، ممکن است پزشک انسداد روده را تشخيص دهد. همچنین ممکن است با گوشی صدای روده‌ را گوش دهد.
-    آزمايشات تصويربرداري؛ از جمله اشعه ايكس يا سي تي اسكن
 

درمان انسداد روده به علت بيماري بستگي دارد، اما اغلب نيازمند بستري شدن است. 

بستري شدن در بيمارستان
به محض بستري شدن، پزشكان جهت ايجاد ثبات در فرد تلاش ميكنند تا بيمار بتواند براي درمان آماده شود. اين فرآيند عبارتند از:
-    قرار دادن يك خط وريدي در سياهرگي در بازو، به منظور دريافت مايعات
-    قرار دادن يك لوله در بيني و معده، به منظور بيرون كشيدن هوا و مايعات و از بين بردن تورم شكم
-    قرار دادن يك لوله نازك انعطاف پذير (كاتتر) به داخل مثاته جهت تخليه ادرار و جمع آوري آن براي انجام آزمايش

درمان انسداد مكانيكي جزئي
چنانچه به انسداد مكانيكي مبتلا هستيد كه هنوز ميتوانيد مقداري از مواد غذايي و مايعات را عبور دهيد (انسداد نسبي) به درمان بيشتري نياز نداريد. ممكن است پزشكتان يك رژيم غذايي كم فيبر توصيه كند. اما چنانچه انسداد برطرف نشود، ممكن است براي برطرف كردن انسداد به جراحي نياز باشد.

درمان انسداد مكانيكي كامل
اگر انسداد روده به گونه‌ای باشد که چیزی از روده رد نشود، انسداد کامل است و برای رفع آن، بیمار نیاز به جراحی دارد. نوع عمل جراحی به عامل ایجادکننده انسداد و بخش آسیب‌دیده روده بستگی دارد. جراحی شامل برداشتن انسداد و همچنین بخش‌های دیگری از روده است که دچار آسيب یا مرگ شده است.
همچنین ممکن است پزشک به جای جراحی از یک استنت متسع‌شونده فلزی استفاده کند. در این حالت از طریق آندوسکوپ، لوله‌ای را از راه دهان یا مقعد، وارد روده بزرگ می‌کنند. این استنت با فشار روده بزرگ را باز می‌کند تا انسداد دفع شود. از استنت‌ها معمولاً برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان یا برای تسکین موقت در افرادی استفاده می‌شود که از نظر عمل جراحی پرخطر تلقی می‌شوند. پس از تثبیت وضعیت نیز باز بیمار به عمل جراحی نیاز خواهد داشت.

درمان ایلئوس پارالیتیک
در صورتیکه مشخص شود نشانه‌های بیماری به علت ایلئوس پارالیتیک به وجود آمده است، پزشک به مدت یک یا دو روز وضعیت بیمار را در بیمارستان کنترل می‌کند. ایلئوس پارالیتیک غالباً یک حالت موقتی است که به خودی خود بهبود می‌یابد.
در صورتی که ظرف چند روز ایلئوس پارالیتیک بهبود نیابد، ممکن است پزشک دارویی تجویز کند که سبب انقباض عضله شود و به این ترتیب وضعیت مساعدی برای عبور غذا و مایعات در روده فراهم آید. در صورتی که ایلئوس پارالیتیک به علت بیماری یا دارو ایجاد شده باشد، با درمان بیماری زمینه یا قطع دارو، درمان خواهد شد.