کولیت ایسکمیک
ischemic colitis
کولیت ایسکمیک باعث درد و اسیب روده بزرگ میشود . میتواند بر هر بخشی از روده بزرگ تاثیر گذارد ولی معمولا دردی را در سمت چپ شکم تولید میکند.بیشتر افراد بالای 60 سال به این بیماری مبتلا میشوندو در صورتی که در یک جوان بروز کند نشانه ای از اختلالات انعقادی و یا تورم عروق خونی است.
شرح بیماری
کولیت ایسکمیک زمانی بروز میکند که میزان جریان خون به به روده بزرگ کاهش می یابدکه به دلیل نازک شدن و یا انسداد عروق خونی میباشد و این جریان خون نمیتواند میزان کافی از اکسیژن را برای سلولهای ناحیه گوارشی فراهم نماید.
کولیت ایسکمیک باعث درد و اسیب روده بزرگ میشود . میتواند بر هر بخشی از روده بزرگ تاثیر گذارد ولی معمولا دردی را در سمت چپ شکم تولید میکند.
تشخیص این بیماری راحت نیست و ممکن است با دیگر مشکلات گوارشی اشتباه گرفته شود .این بیماری خود به خود بهبود می یابدو لی شما به دارودرمانی برای درمان کامل و یا پیشگیری از بروز عفونت نیاز دارید.در صورتی که روده بزرگ اسیب دیده باشد فرد باید مورد جراحی قرار گیرد.
نشانه ها
نشانه های این بیماری عبارتند از :
• درد و حساسیت شکمی که میتواند به صورت ناگهانی و یا تدریجی بروز نماید
• وجود خون قرمز رنگ و یا قهوه ای رنگ در مدفوع و گاهی هم عبور مدفوع به همراه خون
• حس دفع ناگهانی
• اسهال
• تهوع
در صورتی که فرد دردی را در ناحیه چپ شکم خود حس کند،احتمال بروز علائم حاد بیشتر خواهد شد زیرا عروقی که بخش راست روده بزرگ را تغذیه میکنند مسئول تغذیه بخشی از روده کوچک هم میباشند و ممکن است مسدود شوند و در این حالت درد شدید تر میشود.
در صورتی که جریان خون به روده کوچک قطع شود احتمال مرگ وجود دارد و فرد باید مورد جراحی قرار گیرد تا انسداد رفع شده و بخش اسیب دیده برداشته شود.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگر درد های ناگهانی شکمی داشتید حتما به پزشک مراجعه نمایید.اگر درد در حدی باشد که فرد نتواند بنشیند و یا در نشستن مشکل داشته باشد حالت اورژانسی است و باید سریعا به پزشک مراجعه نماید.
اگر شما اسهال خونی و یا دیگر علائم نگران کننده دارید حتما به پزشکتان اطلاع دهید .تشخیص و درمان سریع میتواند به پیشگیری از بروز پیامد های جدی کمک نماید.
علل
علت اصلی بروز این بیماری مشخص نیست ولی تعدادی از عوامل خطر ابتلا به کولیت ایسکمیک را افزایش میدهند :
• ته شنین شدن مواد چربی بروی دیواره های رگ (تصلب شرایین )
• کاهش شدید فشار خون به دلیل بیماری های قلبی ،جراحی ،سانحه و یا شوکه شدن
• بروز لخته های خونی در مسیر عروق تغذیه کننده روده بزرگ و یا عروق دیگر
• انسداد دفع مدفوع به دلیل بافتهای زخمی،تومور و یا فتق
• جراحی قلب و یا عروق خونی و یا سیستم گوارشی و سیستم زایمان
• دیگر اختلالات بالینی که بر خون شما موثرند مانند تورم عروق خونی ،سل جلدی و یا کم خونی داسی شکل
• مصرف کوکائین ویا متامفتامین
• سرطان روده بزرگ که نادر است
نقش دارو ها
تعدادی از دارو ها هم باعث بروز کولیت ایسکمیک میشوند مانند :
• تعدای از دارو های درمانی قلب و میگرن
• دارو های هورمونی مانند استروژن
• انتی بیوتیک ها
• تعدادی از دارو های درمانی سندروم روده تحریک پذیر
• دارو های شیمی درمانی
• پزودوافدرین
عوامل تشدید
عوامل تشدید کننده بیماری عبارتند از :
• سن :بیشتر افراد بالای 60 سال به این بیماری مبتلا میشوندو در صورتی که در یک جوان بروز کند نشانه ای از اختلالات انعقادی و یا تورم عروق خونی است.
• اختلالات انعقادی :وضعیت انعقاد خون تغییر میکند مانند فاکتور 5 لیدن که خطر ابتلا به کولیت ایسکمیک را افزایش میدهد.
• کلسترول بالای خون :که میتواند به تصلب شرایین بینجامد
• کاهش جریان خون :به دلیل مشکلات قلبی و یا کاهش فشار خون و شوک
• جراحی های شکمی پیشین :بروز زخم های بافتی پس از جراحی میتواند میزان جریان خون را کاهش دهد.
• تمرینات سنگین :مانند ماراتون که میتواند به کاهش جریان خون به روده بزرگ بینجامد.
• جراحی :که شامل عروق بزرگ میشود که خون را از قلب به دیگر اعضای بن پمپاژ میکنند.
پیامدهای مورد نظر
معمولا این بیماری در طی دو تا سه روز بهبود می یابد و در موارد حاد تر میتواند چنین پیامد هایی داشته باشد :
• مرگ بافتی که به دلیل کاهش جریا ن خون به ان منطقه میباشد
• بروز سوراخهایی در روده یا خونریزی دائمی
• تورم روده ای (کولیت زخمی بخشی )
• انسداد روده (تنگی ایسکمیک )
آمادگی برای ملاقات پزشک
در صورتی که علائم یاد شده را مشاهده کردید به پزشک مراجعه نمایید .
• علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
• لیستی از تمام دارو های مصرفیتان را تهیه نمایید
• سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
• در خصوص محدودیتهای پیش از مراجعه به پزشک اطلاعاتی گرداوری نمایید مانند تغییر رژیم غذایی
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
• دلیل ابتلا به این ببماری چیست ؟و علائم ان کدامند ؟
• ایا نیازی به ازمایش وجود دارد ؟
• ایا باید دارو مصرف کرد ؟
• چگونه میتوان علائم را کاهش داد ؟
• ایا به جراحی نیاز است ؟ و پیامد های جراحی چیست ؟
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• چه زمانی درد شما اغاز شد ؟
• ایا درد شما به طور ناگهانی اغاز شد و یا به تدریج پیشرفت کرد ؟
• ایا روشی جود دارد که درد شما را بهتر یا بدتر نماید ؟
• علائم بیشتر در چه محلی ظاهر میشوند؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
ممکن است این بیماری با بیماری های دیگر روده ای اشتباه گرفته شود به خصوص سندروم روده متورم که به دلیل علائم مشابه میباشد.پزشک شما بر اساس علائم یکی از این روش ها پیشنهاد خواهد کرد :
• سونوگرافی و سی تی اسکن شکمی :به کمک این روش میتوان تصاویری را از روده بزرگ تهیه نمود و دیگر یبماری های روده ای مانند سندروم روده متورم را تشخیص داد.
• بررسی نمونه مدفوع : تا بتوان امکان وجود عفونت به عنوان دلیل بیماری را تشخیص داد .
• سی تی و یا انژیوگرافی ام ار ای :در این روش تصاویر دقیقی از جریان خون در روده کوچک تهیه میشود و محلهای مسدود شده هم مشخص میشوند. در صورتی که وجود ایسکمیک در روده کوچک و روده بزرگ تشخیص داده شود از این روش استفاده میگردد.
• کولونوسکوپی :در این روش تصاویر دقیقی از روده بزرگ تهیه میشود و یا ان میتوان امکان وجود کولیت ایسکمیک را نشخیص داد .از این روش برای تشخیص سرطان و میزان تاثیر درمان هم استفاده میشود
درمان و دارو
درمان کولیت ایسکمیک به نسبت شدت بیماری متفاوت میباشند :
معمولا علائم بین دو تا سه روز ناپدید میشوند ولی ممکن است پزشکتان از این رو ش ها استفاده نماید :
• انتی بیوتیک ها که از بروز عفونت جلوگیری میکنند
• دارو های درون وریدی در صورتی که فرد به کم ابی مبتلا شده باشد.
• درمان دیگر مشکلات اساسی مانند نارسایی احتقانی قلب و یا ضربان نامنظم
• از مصرف دارو هایی که عروق خونی را تنگ میکند بپرهیزید مانند دارو های درمانی میگرن ،دارو های هورمونی و تعدادی از دارو های قلب .
• ممکن است پزشکتان پس از این روش ها از کولونوسکوپی استفاده نماید تا میزان تاثیر درمان و پیامد های دیگر را تشخیص دهد .
جراحی :
اگر علائم فرد شدید باشندو یا روده بزرگ اسیب دیده باشد ،به جراحی نیاز است تا :
• بافتهای مرده برداشته شوند
• سوراخ روده بزرگ بازبینی شود
• انسداد عروق روده ای رفع شود
• بخشی از روده بزرگ که به دلیل بروز خم نازک شده است و باعث بروز انسداد میشود برداشته شود.
اگر شما مبتلا به بیماری های قلبی و یا فشار خون پایین هستید ،به احتمال بیشتری به جراحی نیاز دارید.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
پیشگیری
از انجایی که دلیل بروز این بیماری کاملا مشخص نیست نمیتوان به طور کامل از بروز ان پیشگیری نمود .بیشتر افراد مبتلا به کولیت ایسکمیک به زودی بهبود یافته و دوباره این بیماری را تجربه نمیکنند.
به منظور پیشگیری از برگشت بیماری،پزشکتان توصیه میکند تا مصرف دارو های محرک این بیماری را قطع کنید .ممکن است امکان وجود اختلالات انعقادی خون هم بررسی شود به خصوص اگر مورد موثر دیگری تشخیص داده نشود .
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید