حساسیت به لاتکس

حساسیت یا آلرژی به لاتکس، واکنش به پروتئین های خاص موجود در لاتکس طبیعی کائوچو است_ محصول ساخته شده از مایع شیری درختان کائوچو. حساسیت به لاتکس باعث می شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه، لاتکس را ماده مضر تشخیص داده و به آن حمله کند.  

حساسیت به لاتکس ممکن است واکنش های آلرژیک مختلفی اعم از تحریک پوستی و آنافیلاکسی_ بیماری بالقوه کشنده_ ایجاد کند. پزشک تعیین خواهد کرد که حساسیت به لاتکس و یا خطر ابتلا به این حساسیت وجود دارد. 

درک حساسیت به لاتکس و اطلاع از منابع ایجاد کننده آن می تواند در جلوگیری از واکنش های آلرژیک کمک کند.

حساسیت به لاتکس در تماس با لاتکس موجود در دستکش های لاستیکی یا با استنشاق ذرات لاتکس موجود در هوا منتشره از دستکش لاستیکی مورد استفاده توسط فردی دیگر برانگیخته می شود. علائم آلرژی لاتکس از خفیف تا شدید، بسته به میزان حساسیت و نحوه قرار گرفتن در معرض آلرژن لاتکس، متغییر است. با قرار گرفتن مداوم در معرض لاتکس، حساسیت بدتر می شود.

علائم خفیف

• خارش
• قرمزی پوست
• بثورات جلدی کندو مانند و یا جوش

علائم حادتر

• عطسه
• آبریزش بینی
• خارش و اشک ریزی چشم
• خارش گلو
• اشکال در تنفس
• خس خس سینه
• سرفه 

علائم شوک آنافیلاکتیک
حساسیت شدید باعث نوعی واکنش آلرژیک جدی تر به نام آنافیلاکتیک به لاتکس می شود که می تواند کشنده باشد. واکنش های آنافیلاکتیک بلافاصله پس از قرار گرفتن افراد دارای حساسیت بالا در معرض لاتکس ایجاد می شود_ اما آنافیلاکسی به ندرت در اولین تماس با لاتکس ایجاد می شود.

علائم آنافیلاکسی عبارتند از:

• اشکال در تنفس
• کهیر یا تورم
• تهوع و استفراغ
• خس خس سینه
• افت فشار خون
• سرگیجه
• از دست دادن هوشیاری
• گیجی
• نبض سریع یا ضعیف

با مشاهده واکنش آنافیلاکتیک فورا با اورژانس تماس بگیرید و یا به بیمارستان مراجعه کنید. 

چنانچه شدت حساسیت زیاد نیست، پس از قرار گرفتن در معرض لاتکس، به پزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، با مشاهده هر نوع واکنش آلرژیک به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص درست داده و درمان مناسب شروع شود.

در حساسیت به لاتکس، سیستم ایمنی بدن به اشتباه لاتکس را یک ماده مضر تشخیص داده و آنتی بادی های خاص برای مبارزه با این آلرژی زا آزاد می کند. در برخورد دوباره با لاتکس، آنتی بادی به سیستم ایمنی بدن سیگنال فرستاده و باعث ترشح هیستامین و سایر مواد شیمیایی به جریان خون می شود که طیف وسیعی از علائم را ایجاد می کند. قرار گرفتن بیشتر در معرض لاتکس باعث شدیدتر شدن واکنش سیستم ایمنی بدن و در نتیجه حساسیت می شود.

حساسیت به لاتکس می تواند به طرق زیر اتفاق بیفتد:

• تماس مستقیم. شایع ترین علت آلرژی لاتکس شامل لمس کردن محصولات حاوی لاتکس از جمله دستکش لاستیکی، کاندوم و بادکنک است.
• استنشاق. محصولات حاوی لاتکس، به ویژه دستکش، ریخته ذرات لاتکسی دارند که می توانند در هوا پخش شوند. مقدار لاتکس موجود در هوا منتشره از دستکش، بسته به نام تجاری متفاوت است.

این امکان وجود دارد که واکنش های حساسیتی دیگری به دلیل لاتکس ایجاد شود که ربطی به آلرژی به خود لاتکس ندارند:

• درماتیت تماسی آلرژیک. این واکنش به مواد افزودنی شیمیایی در طول ساخت و تولید، 24 تا 48 ساعت پس از تماس باعث علائمی می شود_  معمولا خارش پوست شبیه به خارش پس از تماس با پیچک سمی و تاول.
• درماتیت تماسی تحریکی. این واکنش به نوعی آلرژی محسوب نمی شود، بلکه نوعی التهاب ناشی از پوشیدن دستکش لاستیکی خانگی و یا قرار گرفتن در معرض پودر داخل آنها می باشد. علائم عبارتند از خشکی، خارش و تحریک منطقه تحت تاثیر، معمولا دستها.

همه محصولات لاتکسی از منابع طبیعی ساخته نمی شوند. محصولات ساخته شده از لاتکس مصنوعی، مانند رنگ لاتکس، باعث واکنش های آلرژیک نمی شوند.

• افراد مبتلا به اسپینا بیفیدا. خطر ابتلا به آلرژی لاتکس در افراد مبتلا به اسپینا بیفیدا بالاتر است_ نوعی نقص مادرزادی که بر ستون فقرات تاثیر می گذارد و به این دلیل به آن "مهره شکاف" نیز می گویند. به دلیل مراقبت های بهداشتی اولیه و مکرر، افراد مبتلا به این اختلال اغلب از محصولات لاتکس استفاده می کنند.
• افراد تحت جراحی ها و یا درمان های پزشکی متعدد. تماس مکرر با دستکش لاتکس خطر ابتلا به حساسیت به لاتکس را افزایش می دهد.
• کارمندان خدمات درمانی. چنانچه در بخش مراقبت های بهداشتی کار می کنید، خطر ابتلا به آلرژی بالا تر است.
• کارگران صنعت لاستیک. تماس مکرر با لاتکس ممکن است حساسیت را افزایش دهد.
• افراد دارای سابقه آلرژی فردی یا خانوادگی. خطر حساسیت به لاتکس در صورت داشتن سایر آلرژی ها مانند تب یونجه یا حساسیت غذایی بالاتر است.

ارتباط بین حساسیت غذایی و حساسیت به لاتکس
حساسیت به لاتکس با غذاهای خاصی مانند آووکادو، موز، شاه بلوط، کیوی و میوه گل ساعتی مرتبط است. این مواد غذایی حاوی حساسیت زاهایی هستند که در لاتکس نیز موجود است. حساسیت به لاتکس باعث بالارفتن شانس حساسیت به این مواد غذایی نیز می شود.

ابتدا، پزشک خانوادگی یا عمومی معاینات را انجام داده و در صورت نیاز به متخصص ارجا می شود.

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

• علایمی که مشاهده کرده ایید، حتی علایمی که مربوط به حساسیت به لاتکس نیستند
• هر نوع تماس با لاتکس، چه زمان تماس داشتید و نوع واکنش چه بود
• اطلاعات فردی کلیدی، از جمله شرایط استرس زا و تغییرات اخیر زندگی
• هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید، حتی ویتامین یا مکمل گیاهی
• اسم خویشاوند یا دوستی که شما را در زمان معاینه همراهی کند تا تمام موارد توضیح داده شده توسط پزشک را برای شما ثبت و ضبط کند. 
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

• علت اصلی و ایجاد کننده ی این علایم چیست؟
• چه عامل دیگری ممکن است ایجاد کننده این علایم باشد؟
• چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟ 
• درمان مناسب چیست؟
• آیا گزینه های درمانی دیگری هم دارم؟
• با داشتن مشکل جسمانی دیگر، چگونه می توان هر دو را مدیریت و کنترل کرد؟
• چگونه از تماس با لاتکس جلوگیری کنم؟
• آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری در اختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟  سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

سوالات پزشک از شما 

• علایم از چه زمانی شروع شده اند؟
• آیا علایم گاه به گاه و یا دایمی هستند؟
• شدت علایم چقدر است؟
• آیا آلرژی دارید؟ مثلا تب یونجه یا حساسیت غذایی
• آیا سابقه آلرژی در خانواده دارید؟
• آیا با محصولات دارای لاتکس تماس داشتید؟
• چه مدت پس از استفاده از دستکش حاوی لاتکس علائم حساسیت ظاهر شده اند؟
•  چه نوع و چه وقت جراحی داشته ایید؟

در خلال آمادگی برای ویزیت 
در صورت شک به داشتن حساسیت به لاتکس، تا زمان ویزیت از تماس با هر نوع محصول دارای لاتکس خودداری کنید. 

پزشک در خصوص سابقه آلرژی به لاتکس و یا هر نوع آلرزی دیگر و علائم سوالاتی می پرسد. پزشک برای تشخیص و رد دیگر موارد پزشکی ممکن است معاینه فیزیکی و آزمایشات زیر را انجام دهد:

• تست پوستی. در این تست، مقدار کمی از لاتکس روی پوست ساعد گذاشته می شود. با یک سوزن نازک روی پوست ضربه ایی آرام زده می شود تا لاتکس به زیر سطح پوست نفوذ کند. در صورت حساسیت به لاتکس و یا دیگر مواد مورد آزمایش، پوست دست برآمده و متورم می شود. این آزمایش فقط توسط متخصص آلرژی و یا دیگر پزشکان آموزش دیده انجام می شود.
• آزمایش خون. نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده می شود تا حساسیت به لاتکس بررسی شود.

اگر چه درمان های پزشکی برای کاهش علائم حساسیت به لاتکس وجود دارد، اما هیچ نوع درمانی برای از بین بردن آن وجود ندارد. تنها راه برای جلوگیری از واکنش های آلرژیک نداشتن تماس با محصولات حاوی لاتکس است.

با این حال، با وجود تلاش برای جلوگیری از تماس با لاتکس، همیشه موقعیتی برای تماس با آن پیش می آید. در صورت داشتن واکنش آلرژیک شدید به لاتکس، همیشه نیاز به حمل اپی نفرین تزریقی است. در صورت شوک آنافیلاکتیک نیاز به موارد زیر است:

• تزریق اضطراری آدرنالین (اپی نفرین)
• مراجعه به اورژانس
• اکسیژن
• کورتیکواستروئیدها

برای واکنش های خفیف، پزشک ممکن است آنتی هیستامین تجویز کند تا پس از تماس با لاتکس استفاده شود تا از ناراحتی کاسته و علائم را کنترل کند. 

بسیاری از محصولات رایج حاوی لاتکس هستند، اما اغلب آنها جایگزین های مناسبی نیز دارند. از این محصولات اجتناب کنید:

• دستکش های ظرفشویی
• برخی از انواع فرش ها
• کمربند و بند شلوار
• بادکنک
• اسباب بازی های لاستیکی
• بطری آب داغ
• شیشه شیر کودک
• برخی پوشاک یکبار مصرف
• باندهای لاستیکی
• پاک کن
• کاندوم
• دیافراگم
• عینک شنا
• دسته راکت
• دسته موتور سیکلت و دوچرخه 
• دستبند فشار خون
• گوشی طبی
• لوله داخل وریدی
• سرنگ
• دهان بند طبی
• پد الکترود
• ماسک های جراحی
• سد دندانی (دَم) دندانپزشکی

مراقبت های بهداشتی معمولا از دستکش بدون لاتکس استفاده می کنند. با این حال، سایر محصولات پزشکی ممکن است حاوی لاتکس یا لاستیک باشند و به این دلیل قبل از انجام هر نوع آزمایش یا عملیات پزشکی پزشکان، پرستاران، دندانپزشکان و سایر کارکنان مراقبت های بهداشتی باید از ابتلای شما به آلرژی به لاتکس آگاه شوند. داشتن دست بند پزشکی می تواند دیگران را از داشتن حساسیت به لاتکس آگاه کند.