همانژیوم یا همانژیومای کبدی

همانژیوم کبدی (یا همانژیوم هپاتیک یا همانژیوم غاری) نوعی توده غیر سرطانی (خوش خیم) در کبد است. همانژیوم کبدی به دلیل درهم تنیدن و کلافه شدن رگ های خونی ایجاد می شود. 

در اغلب موارد آزمایش برای بیماری دیگر باعث کشف و تشخیص همانژیوم کبدی در بیمار می شود. افراد مبتلا به همانژیوم کبدی به ندرت علائم این بیماری را دارند و در اکثر موارد نیازی به درمان ندارند.   

دانستن وجود توده، حتی توده خوش خیم، باعث ناراحتی و اضطراب است. هیچ مدرکی دال بر ایجاد سرطان کبد به دلیل همانژیوم کبدی درمان نشده وجود ندارد.

در بیشتر موارد، همانژیوم کبدی هیچ نشانه ایی ندارد.

هنگامی همانژیوم کبدی باعث بروز علائم می شود، این نشانه ها ممکن است موارد زیر باشند:

• درد شکم _ قسمت فوقانی شکم سمت راست 
• احساس پُری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
• حالت تهوع
• استفراغ

با این حال، این علائم غیر اختصاصی هستند و ممکن است به دلیل بیماری دیگری باشند_ حتی اگر دچار همانژیوم کبدی باشید.

در صورت مشاهده هر نوع نشانه و علائم پایدار به پزشک مراجعه کنید.

علت ایجاد کننده همانژیوم کبدی شناخته شده نیست. پزشکان معتقدند همانژیوم کبدی مادرزادی است_ به این معنا که فرد با آن متولد می شود.  

همانژیوم کبدی معمولا به صورت یک توده غیر طبیعی از رگ های خونی، در حدود 4 سانتی متر (کمتر از 1.5 اینچ)، است. گاهی اوقات، همانژیوم کبدی بزرگتر و یا چند توده ایی می باشد. همانژیوم های بزرگ می توانند در کودکان رخ دهند که بسیار نادر است.

در اکثر افراد، همانژیوم کبدی هرگز رشد نمی کند و هیچ علائمی ندارد. اما در تعداد کمی از افراد، همانژیوم کبدی به قدری بزرگ می شود که علائم بروز کرده و نیازمند درمان است_ علت این امر ناشناخته است.

• سن. همانژیوم کبدی در هر سنی رخ می دهد اما بیشتر بین سنین 30 تا 50 سال تشخیص داده می شود.
• جنسیت. احتمال ابتلای زنان بیشتر از مردان است.
• بارداری. احتمال ابتلای زنان زایمان داشته بیشتر از زنان بدون تجربه زایمان است. اعتقاد بر این است که هورمون استروژن_ افزایش در دوران بارداری_ ممکن است در رشد همانژیوم کبدی نقش داشته باشد.
• درمان جایگزینی هورمون. احتمال ابتلای زنان مصرف کننده هورمون درمانی جایگزینی برای علائم یائسگی نسبت به دیگر زنان بیشتر است.

زنان دچار همانژیوم کبدی در صورت بارداری دچار عوارض جانبی می شوند. اعتقاد بر این است که هورمون استروژن_ افزایش در دوران بارداری_ ممکن است در بزرگتر شدن همانژیوم کبدی نقش داشته باشد.

به ندرت، همانژیوم در حال رشد باعث بروز علائم نیازمند درمان می شود_ همچون درد در قسمت فوقانی سمت راست شکم، نفخ شکم و تهوع. داشتن همانژیوم کبدی به این معنا نیست که خانم ها نمی توانند باردار شوند. با این حال، صحبت در مورد عوارض احتمالی با پزشک باعث انتخاب آگاهانه تر می شود.

داروهایی تاثیرگذار بر سطح هورمون، مانند قرص های ضد بارداری، می توانند عوارض همانژیوم کبدی تشخیص داده شده را بیشتر کنند. با این حال این امر بسیار بحث برانگیز است. در مورد فواید و خطرات مصرف این داروها با پزشک صحبت کنید.

• سونوگرافی
• اسکن توموگرافی کامپیوتری
• ام آر آی 

بسته به وضعیت بیمار ممکن است آزمایشات دیگر نیز استفاده شود.

اگر همانژیوم کبدی کوچک است و هیچ علائمی ندارد، درمان لازم نیست. در اغلب موارد، همانژیوم کبدی هرگز رشد و مشکلی ایجاد نمی کند. پزشک ممکن است آزمایشات دوره ایی پیگیرانه را تجویز کند تا همانژیوم کبدی تحت نظارت باشد.  

درمان همانژیوم کبدی بستگی به محل و اندازه همانژیوم، تعداد همانژیوم، سلامت عمومی، و ترجیحات فردی دارد.

گزینه های درمانی عبارتند از:

• جراحی جهت برداشتن همانژیوم کبدی. چنانچه بتوان همانژیوم را به راحتی از کبد جدا کرد.
• جراحی جهت برداشتن بخشی از کبد، از جمله همانژیوم. در برخی موارد، جراحان ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از کبد همراه با همانژیوم داشته باشند.
• انسداد جریان خون به همانژیوم. بدون منبع خون، رشد همانژیوم ممکن است متوقف و یا همانژیوم کوچک تر شود. دو راه برای توقف جریان خون وجود دارد:1) بستن شریان اصلی (بستن شریان کبدی) 2) تزریق دارو داخل سرخرگ جهت انسداد آن (آمبولیزاسیون شریانی). این امر به بافت سالم کبد آسیبی نمی رساند زیرا می تواند خون را از دیگر رگ های نزدیک دریافت کند.  
• پیوند کبد. در صورت وجود همانژیوم های بزرگ و یا متعدد غیر قابل درمان پزشک ممکن است برداشتن کامل کبد و پیوند کبد را توصیه کند. 
• پرتو درمانی. با استفاده از پرتوهای پر انرژی و قوی، مانند اشعه ایکس، سلول های همانژیوم از بین برده می شوند. به دلیل وجود درمان های ایمن تر و قابل دسترس تر از این درمان به ندرت استفاده می شود.