سندروم لینچ

سندروم لینچ یک بیماری ارثی است که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و دیگر سرطان ها را افزایش میدهد. در طول تاریخ سندروم لینچ به عنوان سرطان غیرپولیپی ارثی کولورکتال (HNPCC) شناخته شده است.

سندرم های ارثی متعددی می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند، اما سندروم لینچ شایع ترین آنها است. پزشکان تخمین می زنند که حدود 3 نفر از هر 100 نفر مبتلا به سرطان روده بزرگ به دلیل سندروم لینچ دچار این بیماری شده اند.

احتمال بروز سرطان روده بزرگ در خانواده های دارای سابقه سندروم لینچ بالاتر از حد معمول است. سندروم لینچ باعث پایین آمدن سن ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز می شود.

• ابتلا به سرطان روده بزرگ در سنین پایین، به خصوص قبل از 50 سالگی
• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ که در سن جوانی 
• سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطانهای مرتبط با رحم (سرطان آندومتر) 
• سابقه خانوادگی در ابتلا به دیگرسرطان ها، از جمله سرطان تخمدان، سرطان کلیه، سرطان معده، سرطان روده کوچک، سرطان کبد، سرطان غدد عرق (سرطان سباسه) و غیره

وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ یا آندومتر باید به پزشک اطلاع داده شود تا با انجام ارزیابی ژنتیکی، درصد احتمالی ابتلا به سرطان بررسی شود.

چنانچه یکی از اعضای خانواده مبتلا به سندرم لینچ است، به پزشک معالج خود اطلاع دهید تا شما را به مشاور ژنتیک ارجا دهد. مشاوران ژنتیک در حوزه ژنتیک و مشاوره آموزش دیده اند. آنها می توانند در درک سندروم لینچ، علت ایجاد کننده ی آن و نحوه مراقبت کمک کرده و اطلاعات لازم را در اختیار شما بگذارند. مشاوران ژنتیک می توانند در جمع بندی اطلاعات و درک نیاز یا عدم نیاز آزمایش ژنتیک کمک کنند.

سندروم لینچ در خانواده ها با یک الگوی وراثت غالب غیر جنسی رخ می دهد. به این معنا که اگر یکی از والدین دچار جهش ژن سندروم لینچ باشد، احتمال بروز این جهش در فرزندان 50 درصد است_ حال پدر یا مادر مبتلا باشد یا فرزند دختر یا پسر باشد فرقی در امکان ابتلا وجود ندارد.  

تاثیر جهش های ژنی در ایجاد سرطان

معمولا، ژن به ارث برده در سندروم لینچ مسئول اصلاح اشتباهات در کد ژنتیکی می باشد (عدم تطابق ژن اصلاحی).

ژن ها حاوی دی ان ای (DNA) هستند که حامل دستورالعمل برای هر فرایند شیمیایی در بدن است. با رشد و تقسیم سلول ها، DNA نیز گپی می شود که در طی این فرایند بروز برخی اشتباهات جزئی غیر معمول نیست.

سلول های طبیعی، مکانیسم هایی برای تشخیص اشتباه و اصلاح آن دارند. اما افرادی که ژن های غیر طبیعی همراه با سندرم لینچ را به ارث می برند، توانایی اصلاح این اشتباهات جزئی را ندارند. تجمع این اشتباهات منجر به افزایش آسیب های ژنتیکی در سلول ها و در نهایت ایجاد سلول های سرطانی می شود.

فراتر از عوارض جسمانی، یک اختلال ژنتیکی مانند سندروم لینچ ممکن است دلیلی برای نگرانی های دیگر باشد. مشاوران ژنتیک آموزش دیده کمک می کنند تا زمینه های تحت تاثیر این تشخیص پزشکی را بتوان به درستی کنترل و مدیریت کرد، مانند:

• حریم خصوصی. نتایج حاصل از آزمایش ژنتیکی در پرونده پزشکی شخص ثبت می شود که شرکت های بیمه و کارفرمایان امکان دسترسی به آن را دارند. یکی از نگرانی های افراد مبتلا به سندروم لینچ دشواری تغییر شغل و یا داشتن بیمه درمانی در آینده است. به این دلیل، قوانین دولتی سعی در جلوگیری از تبعیض دارد و مشاوران ژنتیک در خصوص حمایت های قانونی توضیحات لازم را خواهند داد.
• فرزندان. فرزندان افراد مبتلا به سندرم لینچ در معرض خطر به ارث بردن جهش های ژنتیکی هستند. اگر یکی از والدین حامل یک جهش ژنتیکی سندرم لینچ باشد، احتمال ابتلای هر فرزند 50 درصد است.
• کل خانواده. تشخیص سندرم لینچ دارای پیامدهایی برای تمام اعضای خانواده است. نحوه ی بیان انجام آزمایش ژنتیک به اعضای خانواده ممکن است سخت و نگران کننده باشد. مشاوران ژنتیک می توانند به انجام این مورد کمک کنند.

در صورت تشخیص سندرم لینچ به مشاور ژنتیک ارجا داده می شوید. 

مشاوران ژنتیک می توانند اطلاعاتی در خصوص مفید بودن یا نبودن انجام تست های آزمایشگاهی برای تشخیص سندروم لینچ و یا دیگر اختلالات ژنتیکی ارائه دهند. اگر بخواهید تست های آزمایشگاهی را انجام بدهید، مشاور ژنتیک می تواند در خصوص نحوه ی تفسیر نتیجه مثبت یا منفی در این آزمایشات توضیح بدهد.

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

• جمع آوری سوابق پزشکی. چنانچه مبتلا به سرطان بوده ایید، تمامی سوابق خود را به مشاور ژنتیک ارائه دهید.
• جمع آوری اطلاعات از عضوی که در خانواده دچار سرطان است_ نوع سرطان، نحوه ی درمان، مدت زمان تشخیص و درمان
• اسم خویشاوند یا دوستی که شما را در زمان معاینه همراهی کند تا تمام موارد توضیح داده شده توسط پزشک را برای شما ثبت و ضبط کند. 
• سوالاتی که می خواهید از مشاور ژنتیک بپرسید

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

• چگونه سندرم لینچ ایجاد می شود؟
• چکونه چهش های ژنتیکی اتفاق می افتند؟
• نحوه ی انتقال چهش های ژنتیکی مرتبط با سندرم لینچ در خانواده چکونه است؟
• در صورت ابتلا یکی از اعضا خانواده به  سندرم لینچ، شانس ابتلا دیگر اعضا چقدر است؟
•  آزمایش ژنتیک شامل چه تست هایی است؟
• نتایج این آزمایش چه اطلاعاتی را در بر دارد؟
• چه مدت طول می کشد تا نتیجه آزمایش حاضر شود؟
• اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، احتمال ابتلا چقدر است؟
• چه نوع غربالگری سرطان به تشخیص زودهنگام سندرم لینچ کمک می کند؟
• منفی بودن نتیجه آزمایش به این معنا است که احتمال ابتلا به سرطان وجود ندارد؟ 
• چه مقدار از چهش های ژنتیکی در آزمایشات ژنتیک اخیر تشخیص داده نمی شوند؟
• نتیجه این آزمایش چه مفهومی برای دیگر اعضا خانواده دارد؟
• هزینه آزمایش ژنتیک چقدر است؟
• آیا بیمه هزینه این آزمایش را پوشش می دهد؟
• در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش، چه قوانینی از تبعیض ژنتیکی جلوگیری می کند؟
• می توانم آزمایش ژنتیک انجام ندهم؟
• انجام ندادن آزمایش ژنتیک چه تاثیراتی بر روند سلامتی دارد؟
•  آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری در اختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟  سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

سوالات پزشک/ مشاور ژنتیک از شما

• تا به حال سرطان داشته ایید؟
• آیا عضوی از خانواده دچار سرطان است؟
• در چه سنی سرطان در این عضو ( یا اعضا) از خانواده تشخیص داده شده است؟
• تا به حال عضوی از خانواده آزمایش ژنتیک انجام داده است؟

در صورت شک به سندرم لینچ، پزشک ممکن است در مورد سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ و دیگر سرطان ها سوالاتی بپرسید. سپس، آزمایشات تشخیصی سندرم لینچ انجام می گیرد.

1. سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ و دیگر سرطان ها، به ویژه در سنین پایین، احتمال ابتلا فرد و یا اعضای خانواده به سندروم لینچ را بالا می برد و هشدار دهنده است.

چنانچه موارد زیر دیده شود، پزشک تست های تشخیصی سندروم لینچ را انجام خواهد داد:

• بستگان متعدد با هر گونه تومور مرتبط با سندرم لینچ، از جمله سرطان روده بزرگ. نمونه های دیگر تومورهای مرتبط با سندرم لینچ عبارتند از سرطان های آندومتر، تخمدان، معده، روده کوچک، کلیه، مغز یا کبد.
• ابتلا اعضای خانواده به سرطان در سنینی کمتر از سن متوسط ابتلا به آن نوع  سرطان 
• وجود یک نوع سرطان در بیش از یک نسل از خانواده 

2. تست تومور

اگر شما یا کسی در خانواده مبتلا به سرطان تشخیص داده شود، تست های ویژه ایی برای تشخیص مرتبط بودن تومور با سندروم لینچ انجام می گیرد. نمونه سلول های سرطان روده بزرگ و گاهی اوقات تومورهای دیگر را می توان برای تست تومور استفاده کرد. 
اگر در چند سال گذشته، شما یا کسی در خانواده مبتلا به سرطان تشخیص داده شده باشد، بیمارستان تحت درمان می تواند نومنه بافت را در اختیار پزشک معالج قرار دهد. اغلب، این نمونه های بافت برای سال های متمادی ذخیره می شوند.

تست تومور می تواند نشان دهد که آیا سرطان با ژنهای سندروم لینچ باعث مرتبط است. 

تست های تومور عبارتند از:

• ایمونوهیستوشیمی (IHC). با استفاده از رنگ های خاص، نمونه های بافتی علامت گذاری می شوند. وجود یا عدم وجود رنگ نشاندهنده حضور یا عدم حضور پروتئین های خاصی در بافت است. پروتئین از دست رفته ممکن است ژن جهش یافته ایجاد کننده سرطان را نشان دهد.
• ناپایداری میکروستلایت (MSI). توالی DNA سلولی بررسی می شود. در افراد مبتلا به سندروم لینچ ممکن است در این توالی خطا و یا بی ثباتی دیده شود.

نتایج مثبت تست IHC یا MSI نشان می دهد که نقصی در ژن مرتبط با سندروم لینچ ایجاد شده است. اما، این نتایج نمی توانند به طور قطعی اعلام کنند که فرد مبتلا به سندروم لینچ است، زیرا گاهی این جهش های ژنی تنها در سلول های سرطانی اتفاق می افتند.

افراد مبتلا به سندروم لینچ این جهش های ژنی را در تمام سلولهای خود دارند و می توان با آزمایش ژنتیک آنها را تشخیص داد.

امروزه در اکثر مبتلایان به سرطان روده بزرگ تست  IHC یا MSI انجام می گیرد تا امکان ابتلا به سندروم لینچ بررسی شود. پزشکان امیدوارند تا از این طریق بتوانند خانواده های مبتلا به سندرم لینچ ( که معیارهای معمول آزمایش ژنتیک در آنها صادق نیست) را شناسایی کنند.

3. آزمایش ژنتیک

آزمایش ژنتیک تغییراتی در ژنها را بررسی می کن که نشاندهنده ی سندرم لینچ هستند.  به این منظور ممکن است نمونه خون گرفته شود. با استفاده از روش های خاص آزمایشگاهی، پزشکان ژن های خاصی را بررسی می کنند که جهش در آنها باعث سندروم لینچ می شود.

نتایج حاصل از آزمون ژنتیکی ممکن است:

• مثبت باشد. به این معنی که جهش ژنی دیده شده است، اما نشاندهنده ی ابتلا به سرطان نیست. نشاندهنده ی بالا رفتن احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ است. افزایش درصد ابتلا به ژن جهش یافته در خانواده و انجام غربالگری سرطان بستگی دارد. مشاور ژنتیک می تواند خطر ابتلا فرد را  بر اساس نتایج توضیح دهد.
• منفی باشد. به این معنی است که جهش ژنی یافت نشده_ اما پیچیده تر از این نتیجه است. اگر دیگر اعضای خانواده مبتلا به سندروم لینچ با یک جهش ژنتیکی باشند اما در فرد جهش دیده نشود، خطر ابتلا به سرطان در این فرد مانند دیگر اعضای خانواده است. اگر در خانواده اولین نفر هستید که آزمایش سندروم لینچ انجام می دهد، نتیجه منفی ممکن است گمراه کننده باشد، زیرا تمامی سندروم های لینچ دارای جهش ژنتیکی قابل شناسایی با آزمایشات فعلی نیستند. بنابراین، هنوز هم می تواند در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان روده باشید_ به خصوص اگر سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ  داشته باشید و یا تست تومور احتمال سندروم لینچ را نشان دهد.
• ناشناخته باشد. آزمایش های ژنتیکی همیشه " منفی یا مثبت " نیستند. گاهی اوقات، آزمایش ژنتیک نشان دهنده  جهش ژنی  ناشناخته است. مشاور ژنتیک می تواند این نتیجه را توضیح دهد.

گاهی اوقات، آزمایش ژنتیک برای سندروم لینچ به عنوان بخشی از یک آزمایش کلی تشخیصی برای چندین جهش ژنتیکی مرتبط با سرطان است. مشاور ژنتیک می تواند مزایا و خطرات آزمایش ژنتیک و اطلاعاتی که می توان از این آزمایش بدست آورد را توضیح دهد. 

سرطان روده بزرگ مرتبط با سندروم لینچ همانند انواع دیگر سرطان روده بزرگ درمان می شود. با این حال، در عمل جراحی برای سرطان روده بزرگ سندرم لینچ، مقدار بیشتری از روده بزرگ برداشته می شود، زیرا این نوع بیماران در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ دیگر در آینده هستند.

گزینه های درمانی به مرحله و محل سرطان، سلامت بدن، سن و الویت های فردی بستگی دارد. درمان سرطان روده بزرگ عبارتند از جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی.

1) غربالگری سرطان برای افراد مبتلا به سندروم لینچ

اگر سندرم لینچ دارید، اما سرطانی مرتبط با آن تشخیص داده نشده باشد_  گاهی اوقات به عنوان " ناقل " شناخته می شود_ پزشک می تواند غربالگری سرطان را انجام دهد.

طبق برنامه تنظیم شده ی پزشک آزمایشات را انجام دهید تا تومور یا سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان شود_ هنگامی که موفقیت درمان در بالاترین حد خود است.

تحقیقات ثابت نکرده اند که کدام آزمایشهای غربالگری سرطان برای افراد مبتلا به سندروم لینچ بهترین هستند. در نتیجه، با توجه به سابقه خانوادگی و ژن ایجاد کننده ی سندروم لینچ تست های متفاوت انجام می شوند. 

به عنوان بخشی از غربالگری سرطان، پزشک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:

• غربالگری سرطان روده بزرگ. پزشک با استفاده از کولونوسکوپی می تواند تمام روده بزرگ را ببینید و مناطق دارای رشد غیر طبیعی را از لحاظ سرطانی بودن بررسی کند. غربالگری سرطان روده بزرگ خطر مرگ به دلیل از بین بردن رشد غدد پیش سرطانی به نام پولیپ را کاهش می دهد. افراد مبتلا به سندروم لینچ از 20 سالگی هر سال یا هر دو سال شروع به کولونوسکوپی می کنند. در افراد مبتلا به سندروم لینچ، پولیپ روده بزرگ ایجاد می شود که تشخیص آن سخت تر است. به همین دلیل، جدیدترین روش کولونوسکوپی توصیه می شود. کولونوسکوپی با کیفیت بالا با استفاده از نور ویژه تصاویری با جزئیات بیشتر و واضح تر از روده بزرگ می گیرد. در این روش با استفاده از رنگ، بافت های روده بزرگ مشخص می شوند تا پولیپ های تخت در افراد مبتلا به سندروم لینچ شناسایی شوند.
• غربالگری سرطان آندومتر. زنان مبتلا به سندرم لینچ از 30 سالگی سالانه بیوپسی و یا سونوگرافی آندومتر برای غربالگری سرطان را شروع می کنند.
• غربالگری سرطان تخمدان. سونوگرافی برای ارزیابی تخمدان ها انجام می گیرد و ممکن است از 30 سالگی شروع شود. با مقایسه تصاویر سونوگرافی سالانه، پزشک تغییرات تخمدان و احتمال سرطان را بررسی خواهد کرد. پزشک ممکن است آزمایش خون سالانه نیز توصیه کند.
• غربالگری سرطان سیستم ادراری. تجزیه و تحلیل نمونه ادرار ممکن است خون یا سلول های سرطانی را نشان دهد.
• غربالگری سرطان دستگاه گوارش. برای سرطان معده و سرطان روده کوچک، آندوسکوپی توصیه می شود. آندوسکوپی اجازه می دهد تا پزشک، معده و دیگر بخش های دستگاه گوارش را بررسی کند.

در حالی که تحقیقات اثربخشی غربالگری سرطان روده بزرگ برای کاهش خطر مرگ ناشی از این بیماری را ثابت می کنند، دیگر تحقیقات اثربخشی غربالگری برای سایر انواع سرطان را اثبات نمی کنند. با این حال، کارشناسان انجام این نوع غربالگری را برای دیگر انواع سرطان توصیه می کنند_ با عدم وجود شواهد کافی.

چنانچه سابقه ابتلا به دیگر انواع سرطان در خانواده وجود داشته باشد، پزشک ممکن است تست های غربالگری سرطان را انجام دهد. در خصوص انواع تست های غربالگری با پزشک معالج مشورت کنید.

2) آسپرین برای پیشگیری از سرطان

مطالعات اخیر نشان داده اند که مصرف روزانه آسپرین ممکن است خطر چندین نوع سرطان مرتبط با سندروم لینچ را کاهش دهد. برای تایید این مطلب به مطالعات بیشتری نیاز است. با پزشک معالج در مورد فواید و خطرات آسپرین درمانی مشورت کنید.

3) جراحی جهت جلوگیری از سرطان ناشی از سندرم لینچ

در برخی شرایط و به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان، افراد مبتلا به سندروم لینچ ممکن است جراحی انجام دهند. در مورد مزایا و خطرات جراحی پیشگیرانه با پزشک معالج مشورت کنید.

گزینه های جراحی برای جلوگیری از سرطان عبارتند از:

• جراحی برای برداشتن روده بزرگ (کولکتومی). برداشتن تمام یا بیشتر روده بزرگ احتمال سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. این جراحی به طریقی انجام می شود که دفع مدفوع به طور معمول انجام شود و نیاز به حمل کیسه خارج از بدن نباشد. شواهد کمی مبنی بر مفید بودن از بین بردن روده بزرگ نسبت به انجام غربالگری مکرر سرطان، از نظر طولانی تر کردن زندگی، وجود دارد. با این حال، برخی مردم برای آرامش خاطر و اجتناب از کولونوسکوپی مکرر، جراحی را ترجیح می دهند.
• جراحی برای برداشتن تخمدان ها و رحم (اووفورکتومی و هیسترکتومی). جراحی پیشگیرانه رحم احتمال ابتلا به سرطان آندومتر را در آینده کاهش می دهد. برداشتن تخمدان می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد. بر خلاف مبتلایان به سرطان روده بزرگ، کاهش خطر مرگ با غربالگری سرطان تخمدان و سرطان آندومتر ثابت نشده است. به همین دلیل، پزشکان معمولا جراحی پیشگیرانه را برای زنان بچه دار توصیه می کنند.

در افراد مبتلا به سندروم لینچ، غربالگری مکرر سرطان، جراحی پیشگیرانه و آسپرین گزینه هایی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان هستند.

بهبود سلامت کلی بدن از طریق رژیم غذایی، ورزش و دیگر تغییرات در شیوه زندگی توصیه می شود.

با استفاده از موارد زیر سلامت خود را کنترل کنید:

• رژیم غذایی سالم سرشار از میوه و سبزیجات. در رژیم غذایی خود از انواع میوه ها و سبزیجات استفاده کنید و از خوردن حبوبات غافل نشوید. 
• ورزش منظم. حداقل 30 دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته. چنانچه تا به حال ورزش نکرده ایید از پزشک بخواهید تا برنامه مناسبی برایتان تنظیم کند. سعی کنید با ورزش های ملایم مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری شروع کنید.
• حفظ وزن ایده آل. رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می تواند به حفظ وزن ایده آل کمک کند. در صورت نیاز به کم کردن وزن، با پزشک در مورد گزینه های مناسب مشورت کنید. خوردن کالری کمتر و افزایش تمرینات ورزشی به از دست دادن وزن کمک می کند. هدف هفتگی: از دست دادن  0.453 یا 0.907 در هفته ( 1 یا 2 پوند).
• سیگار نکشیدن. سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطان و بیماریهای دیگر را افزایش می دهد. برخی شواهد نشان می دهند که سیگار کشیدن ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد مبتلا به سندروم لینچ را افزایش دهد. اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید. پزشک در این خصوص می تواند به شما کمک کند_ محصولات جایگزین نیکوتین، داروها و گروه پشتیبانی. اگر سیگار نمی کشید، کشیدن آن را شروع نکنید.

• به دست آوردن اطلاعات کافی در مورد سندروم لینچ. تمامی سوالات خود را بنویسید و از پزشک یا مشاور ژنتیک بپرسید. در خصوص منابع بیشتر اطلاعاتی کمک بگیرید. هرچه اطلاعاتتان در مورد سندروم لینچ بالا باشد با احساس اعتماد به نفس بیشتری می توانید در مورد سلامت و گزینه های درمانی و مراقبتی تصمیم بگیرید.
• مراقبت از خود. آگاهی از خطر ابتلا به سرطان می تواند احساس نداشتن کنترل بر سلامت را افزایش دهد. اما، سعی کنید تمام جوانب زندگی را کنترل کنید؛ به عنوان مثال، رژیم غذایی سالم داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید و به مقدار کافی بخوابید. قرار ملاقات های پزشکی برنامه ریزی شده، از جمله غربالگری سرطان، را بروید و آنها را پشت گوش نیندازید.
• ارتباط با دیگران. افراد و یا خانواده هایی که درگیر با این بیماری هستند را بشناسید و با آنها دوست شوید تا بتوانید در مورد ترس هایتان با آنها صحبت کنید. صحبت کردن با دیگران می تواند کنار آمدن با این شرایط را راحت تر کند. افراد قابل اعتماد برای صحبت کردن پیدا کنید. از پزشک معالج بخواهید تا شما را به متخصصی ارجا دهد که بتوانید از احساسات خود با او صحبت کنید و او آنها را درک کند.