سرخک

سرخک نوعی عفونت ویروسی مربوط به دوران کودکی می باشد. این بیماری زمانی خیلی رایج بود اما اکنون با واکسن قابل پیشگیری است. علائم سرخک عبارتند از سرفه، آبریزش بینی، التهاب چشم ها، گلو درد، تب و جوش های قرمز پوستی. 
سرخک یا Measles که rubeola نیز نامیده می شود، برای کودکان کم سن و سال بیماری بسیار خطرناک و حتی کشنده ای است. گرچه میزان مرگ و میر ناشی از سرخک به خاطر واکسیناسیون کاهش یافته، اما این بیماری هنوز سالانه باعث مرگ 100000 انسان زیر 5 سال در جهان است. 

علائم سرخک معمولا 10 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس بروز می کند. علائم این بیماری عبارتند از: 
•    تب
•    سرفه های خشک
•    آبریزش بینی
•    گلو درد
•    التهاب چشم ها
•    بروز لکه های سفید با مراکز سفید مایل آبی در یک زمینه قرمز در داخل دهان و روی پوشش داخلی گونه ها – که لکه های کپلیک نامیده می شوند. 
•    بثورات پوستی که از لکه های بزرگ و مسطح تشکیل شده اند و به یکدیگر متصل می شوند. 
عفونت در مراحل پی در پی طی 2 تا 3 هفته رخ می دهد. 
•    عفونت و نهفتگی: طی 10 تا 14 روز اولی که فرد دچار عفونت می شود، ویروس سرخک در بدن وی نهفته است و هیچ گونه علائمی از سرخک در وی مشاهده نمی شود. 
•    علائم غیر اختصاصی: سرخک معمولا با یک تب خفیف و سرفه های مداوم، آبریزش بینی، التهاب چشم ها (ملتحمه) و گلو درد شروع می شود. این بیماری نسبتا خفیف 2 یا 3 روز طول می کشد. 
•    بیماری حاد و جوش های پوستی: جوش های پوستی شامل لکه های قرمز کوچکی هستند که برخی از آنها کمی برجسته می باشند. ابتدا صورت، به خصوص پشت گوش ها و در امتداد خط موها، پر از جوش می شود. 
طی چند روز بعد این جوش ها روی دست ها، پاها، کشاله های ران و قسمت های پایین پا نیز پخش می شوند. در همین زمان تب نیز شدید تر می شود (حدود 40 تا 41 درجه سانتی گراد). جوش های ناشی از سرخک به تدریج از بین می روند، ابتدا جوش های روی صورت و سپس دیگر قسمت های بدن. 
•    دوره انتقال بیماری: فرد مبتلا به سرخک ویروس را تا 8 روز ب دیگران انتقال می دهد، 4 روز قبل از بروز جوش ها و تا 4 روز پس از ظاهر شدن جوش ها. 

اگر فکر می کنید شما یا فرزندتان در معرض ویروس سرخک قرار گرفته اید یا جوش هایی مشابه جوش های سرخک در بدن خود مشاهده می کنید، به پزشک مراجعه کنید. این مسئله را بررسی کنید که آیا تمام اعضای خانواده شما در مقایل ویروس سرخک واکسینه شده اند یا خیر. 

علت بروز بیماری سرخک ویروسی است که در بینی و گلوی فرد بیمار پخش می شود. وقتی فرد مبتلا به سرخک سرفه، عطسه و یا صحبت می کند، ذرات آلوده در هوا پخش می شوند و دیگر افراد آن ها را تنفس خواهند کرد. این ذرات ممکن است روی یک سطح قرار گرفته و در آنجا تا چند ساعت فعال باقی بمانند  و قابلیت آلوده کردن دیگران را نیز دارند. 
شما نیز با تماس پیدا کردن با سطح آلوده و سپس لمس کردن دهان، بینی یا چشم های خود با ویروس این بیماری تماس پیدا کرده و ممکن است به این بیماری آلوده شوید. 

عوامل تشدید کننده بیماری سرخک عبارتند از: 
•    واکسینه نشدن: اگر واکسن سرخک را دریافت نکرده باشید، احتمال بروز بیماری در شما خیلی زیاد خواهد بود. 
•    سفرهای خارجی: اگر به کشورهای در حال توسعه سفر کنید که در آنها میزان شیوع بیماری سرخک زیاد است، احتمال ابتلای شما به این بیماری افزایش خواهد یافت. 
•    کمبود ویتامین A: اگر رژیم غذایی شما به اندازه کافی ویتامین A نداشته باشد، احتمال ابتلای بیماری سرخک با علائم شدید در شما افزایش می یابد. 

برخی پیامدهای بیماری سرخک عبارتند از: 
•    یکی از رایج ترین پیامدهای سرخک عفونت باکتریایی گوش است. 
•    برونشیت، التهاب حنجره یا خروسک: سرخک ممکن است باعث التهاب حنجره یا التهاب دیواره داخلی مسیر اصلی هوا به ریه ها (لوله های برونش) شود. 
•    ذات اریه: یکی از پیامدهای رایج برای سرخک ذات اریه می باشد. افراد دارای سیستم ایمنی در معرض خطر، ممکن است به ذات الریه خیلی خطرناک یا کشنده مبتلا شوند. 
•    آنسفالیت: از هر 1000 نفر که به سرخک مبتلا می شوند، یکی از آنها دچار آنسفالیت می شود (آنسفالیت التهاب مغز است که با استفراغ و تشنج همراه است و به ندرت به کما و حتی مرگ منجر می شود.). آنسفالیت فورا پس از سرخک یا چند ماه بعد از آن رخ می دهد. 
•    مشکلات بارداری: اگر باردار هستید، برای جلوگیری از ابتلا به سرخک نیاز به مراقبت های ویژه دارید. سرخک در دوران بارداری باعث از بین رفتن جنین، زایمان زودرس و یا کم بودن وزن نوزاد در هنگام تولد می شود. 
•    کاهش تعداد پلاکت های خون (ترومبوسیتوپنی): پلاکت های خون که برای لخته کردن خون ضروری هستند، در طول بیماری سرخک کاهش می یابند. 

اگر فکر می کنید شما یا فرزندتان به سرخک مبتلا شده اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
اقداماتی که می توانید انجام دهید: 
•    تمام علائم مشاهده شده را یادداشت کنید، از جمله هر یک از علائمی که فکر می کنید به بیماری سرخک ارتباطی ندارد. 
•    اطلاعات شخصی و مهم خود را با دقت بررسی کنید، از جمله اضطراب ها و تغییراتی که اخیرا در زندگی شما رخ داده اند. 
•    تمام ویتامین ها، مکمل ها و داروهایی را که مصرف می کنید، یادداشت کنید. 
•    سوالات خود را یادداشت کنید. 
سوالات مربوط به سرخک عبارتند از: 
•    علت اصلی بروز علائم در فرزندم چیست؟ 
•    آیا علت دیگری برای بروز این علائم وجود دارد؟ 
•    چه روش های درمانی وجود دارند و شما کدام یک را پیشنهاد می دهید؟
•    برای آرام کردن فرزندم چه گارهایی می توانم انجام دهد؟
•    آبا بروشور یا جزوه ای برای مطالعه بیشتر در مورد بیماری وجود دارد؟ 
انتظارات بیمار از پزشک
پزشک زمان ملاقات را برای شما طوری تعیین خواهد کرد که بیماران مطب کمتر باشند و خطر سرایت بیماری به دیگران وجود نداشته باشد. به علاوه پزشک سوالاتی از شما خواهد پرسید که عبارتند از: 
•    آیا شما یا فرزندتان در مقابل سرخک واکسینه شده اید؟ اگر بله، این واکسینه شدن چه زمانی بوده است؟ 
•    آیا به تازگی به خارج از کشور سفر کرده اید؟ 
•    آیا دیگر اعضای خانواده شما نیز واکسینه شده اند؟ 
زمانی که منتظر ملاقات پزشک هستید، اطمینان حاصل کنید که شما یا فرزندتان دچار کمبود آب نشده اید. در این مدت باید مایعات زیادی بنوشید تا تعادل الکترولیت بدن را حفظ کنید و دچار کم آبی نشوید. اگر تب شما یا فرزندتان شدید و ناراحت کننده است، مصرف داروهایی مانند استامینوفن (تیلنول و غیره) و یا ایبوپروفن (ادویل، موترین و غیره) می توانند به پایین آوردن تب کمک کنند. 
در مورد استفاده از آسپیرین برای کودکان و نوجوانان خیلی محتاط باشید. گرچه مصرف آسپیرین برای کودکان بیشتر از 3 سال تایید شده است، اما کودکان و نوجوانانی که دوره نقاهت آبله مرغان یا آنفلوآنزا را می گذرانند، هرگز نباید آسپیرین مصرف کنند، زیرا مصرف آسپیرین در این دوران باعث بروز سندروم ری می شود که فوق العاده خطرناک و کشنده می باشد. 

پزشک بیماری سرخک را معمولا براساس ویژگی های جوش های روی پوست و لکه های سفید مایل به آبی روی زمینه قرمز – لکه های کپلیک – در دیواره داخلی گونه ها تشخیص می دهد. در صورت لزوم آزمایش خون نیز برای تایید تشخیص انجام خواهد شد. 

هیچ درمانی برای رهایی از عفونت سرخک وجود ندارد. با این حال اقداماتی برای محافظت از افراد حساس که در مقابل ویروس قرار گرفتته اند، وجود دارد. 
•    واکسیناسیون پس از قرار گرفتن در معرض ویزوس: برای محافظت از افراد واکسینه نشده مانند نوزادها، ظرف 72 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس سرخک ، واکسن سرخک تزریق می شود. اگر بیماری سرخک همچنان بروز کند، دارای علائم خفیف بوده و در کوتاه مدت برطرف می شود. 
•    سروم ایمنی گلوبولین: خانم های باردار، نوزادها و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف که در معرض ویروس سرخک قرار گرفته اند، مورد تزریق پروتئین (آنتی بادی) قرار می گیرند که سروم ایمنی گلوبولین نامیده می شود. اگر ظرف 6 روز از قرار گرفتن در معرض ویروس تزریق شوند، این آنتی بادی ها می توانند از بروز سرخک پیشگیری کرده و علائم آن را خفیف تر کنند. 
داروها
کاهش دهنده های تب: فرد مبتلا به سرخک ممکن است به برخی داروهای بدون نسخه، مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن، احتیاج پیدا کند تا تب همراه با بیماری را کاهش دهد. 
مصرف آسپیرین برای کودکان و نوجوانان باید با احتیاط انجام شود. گرچه مصرف آسپیرین برای کودکان بیشتر از 3 سال تایید شده است، اما کودکان و نوجوانانی که دوره نقاهت آبله مرغان یا آنفلوآنزا را می گذرانند، هرگز نباید آسپیرین مصرف کنند، زیرا مصرف آسپیرین در این دوران باعث بروز سندروم ری می شود که فوق العاده خطرناک و کشنده می باشد.
•    آنتی بیوتیک ها: اگر یک عفونت باکتریایی مانند ذات اریه و یا عفونت گوش در دوره بیماری سرخک بروز کند، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. 
•    ویتامین A: افرادی که دارای کمبود ویتامین A هستند، در صورت ابتلا به سرخک دچار علائم شدید خواهند شد. مصرف ویتامین A شدت بیماری سرخک را کاهش می دهد. این ویتامین طی دو روز و به میزان زیاد ( 200000 واحد بین الملی) مصرف می شود. 

اگر فردی به سرخک مبتلا شده باید برای کنترل میزان پیشرفت بیماری و علائم آن و مراقبت های لازم به طور مرتب با پزشک در تماس باشد. به علاوه اقدامات زیر را نیز انجام دهد: 
•    استراحت کند و از انجام برخی فعالیت ها اجتناب کند. 
•    آب، آب میوه و چای های گیاهی به مقدار فراوان بنوشد (برای جایگزین کردن مایعات از دست رفته به خاطر تب و عرق کردن). 
•    از مرطوب کننده های هوا برای بهبود سرفه و گلودرد استفاده کند. 
•    به چشم های خود استراحت دهد. اگر نور باعث آزار فرد بیمار می شود – بسیاری از افراد مبتلا به سرخک به نور حساس می شوند – تعداد چراغ های روشن را کم کرده و یا از عینک آفتابی استفاده کند. به علاوه بهتر است تا مدتی از تماشای تلویزیون نیز اجتناب کند. 

در مورد داروهای جایگزین مربوط به بیماری سرخک با پزشک مشورت کنید.

اگر از اعضای خانواده تان کسی به سرخک مبتلا شده است، اقدامات زیر را انجام دهید تا از بروز دیگر اعضا به این بیماری پیشگیری کنید: 
•    از آنجایی که سرخک در 4 روز پیش از بروز جوش ها و 4 روز پس از آن، به شدت مسری است فرد مبتلا نباید در فعالیت هایی که با دیگران تعامل پیدا خواهد کرد، شرکت کند. اگر ممکن است در طول این مدت افراد واکسینه نشده را از فرد مبتلا دور کنید. 
•    اطمینان حاصل کنید که افراد در معرض خطر بیماری که قبلا واکسینه نشده اند، بلافاصله واکسن سرخک را دریافت کنند. 
اگر قبلا به سرخک مبتلا شده اید، بدن سیستم ایمنی را برای مبارزه با آن ساخته است و شما مجددا به این بیماری مبتلا نخواهید شد. 

در مورد همراهی با فرد مبتلا به بیماری سرخک با پزشک مشورت کنید.