منوراژی (خونریزی شدید قاعدگی)

منوراژی یک عبارت پزشکی است که برای پریودهای قاعدگی با خونریزی شدید و غیر طبیعی استفاده می شود. گر چه خونریزی شدید قاعدگی یک مشکل رایج قبل از دوران یائسگی می باشد، اما در اکثر خانم ها خونریزی آنقدر شدید نیست تا بتوان آن را منوراژی نامید. 
فرد مبتلا به منوراژی با هر بار پریودی خون زیادی را از دست می دهد و دچار گرفتگی های عضلات می شود باعث بروز اختلال در فعالیت های روزمره می شود. اگر دچار خونریزی شدید قاعدگی شوید که باعث وحشت شما می شود به پزشک مراجعه کنید. روش های درمانی موثری برای این مشکل وجود دارد. 

نشانه های منوراژی عبارتند از: 
•    نشت مداوم خون از پدهای بهداشتی برای چند ساعت مداوم 
•    نیاز به استفاده از پدهای اضافه برای کنترل جریان خون 
•    نیاز به بیدار شدن و تعویض پد بهداشتی در طول شب 
•    تداوم خونریزی بیش از یک هفته 
•    محدود کردن فعالیت های روزانه به دلیل خونریزی شدید 
•    بروز علائم کم خونی، مانند خستگی یا تنگی نفس 

در صورت بروز هر یک از موارد زیر، قبل از شروع قاعدگی بعدی، به پزشک مراجعه کنید: 
•    خونریزی سنگین واژینال که هر یک ساعت یا کمتر نیاز به تعویض پد بهداشتی می باشد. 
•    خونریزی بین هر دوره قاعدگی یا خونریزی نامنظم واژن 
•    هر گونه خونریزی از واژن پس از یائسگی

در برخی موارد علت خونریزی شدید قاعدگی ناشناخته می ماند، اما برخی شرایط باعث بروز منوراژی می شوند. علل رایج بروز این مشکل عبارتند از: 
•    عدم تعادل هورمونی: در چرخه طبیعی قاعدگی تعادل بین هورمون های استروژن و پروژسترون پوشش داخلی رحم (آندومتر) را تنظیم می کند که در طول قاعدگی این پوشش ریزش پیدا می کند. اگر عدم تعادل هورمونی رخ دهد، آندومتر بیش از حد توسعه پیدا کرده و در نهایت به شکل خونریزی شدید ریزش پیدا می کند. 
•    اختلال در عملکرد تخمدان: اگر تخمدان های شما در طول دوره قاعدگی تخمک گذاری نکند، بدن هورمون پروژسترون تولید نمی کند که تولید آن در طول دوره قاعدگی طبیعی است. این امر منجر به بروز عدم تعادل هورمونی شده که منوراژی را در پی خواهد داشت. 
•    فیبروئید رحم: این تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) در طول سال های باروری در رحم ایجاد می شوند. فیبروئیدهای رحمی باعث شدید شدن خونریزی یا طولانی شدن قاعدگی می شوند. 
•    پولیپ: غده های کوچک و خوش خیم در دیواره رحم (پولیپ رحم) ممکن است منجر به خونریزی شدید و طولانی مدت قاعدگی شوند. پولیپ رحم اغلب در دوران باروری در زنان بروز می کند و در نتیجه بالا بودن سطح هورمون ها رخ می دهد. 
•    آدنومیوز : این شرایط زمانی رخ می دهد که غده های آندومتر در عضلات رحم جاسازی می شوند و اغلب منجر به خونریزی شدید و قاعدگی دردناک می شود. آدنومیوز بیشتر اوقات در زنان میانسال دارای کودک رخ می دهد. 
•    دستگاه درون رحمی (IUD): منوراژی یکی از عوارض جانبی شناخته شده ناشی از دستگاه غیر هورمونی داخل رحمی می باشد. زمانی که IUD باعث بروز خونریزی شدید شده است، لازم است آن را بردارید. 
•    عوارض بارداری: یک پریودی سنگین و مجزا می تواند نتیجه سقط جنین باشد. اگر خونریزی در زمان معمول قاعدگی رخ دهد، بعید است که سقط جنین علت آن باشد. حاملگی خارج از رحم – کاشت تخمک بارور شده در لوله فالوپ به جای رحم – ممکن است منجر به منوراژی شود. 
•    سرطان: به ندرت پیش می آید که سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان گردن رحم باعث بروز خونریزی شدید شوند. 
•    اختلالات خونریزی موروثی: برخی اختلالات مربوط به انعقاد خون – مانند بیماری فون ویلبرانت که در آن یکی از مهم ترین عوامل لخته شدن خون کم می باشد – گاهی منجر به بروز منوراژی می شود. 
•    داروها: برخی داروها، از جمله داروهای ضد التهاب و ضد انعقاد، منجر به خونریزی طولانی مدت و سنگین قاعدگی می شوند. 
برخی بیماری های دیگر نیز ممکن است منجر به بروز منوراژی شوند که عبارتند از: بیماری التهابی لگن (PID)، مشکلات تیروئید، آندومتریوز و بیماری های کبد یا کلیه. 

قاعدگی شدید اغلب در نتیجه عدم تعادل های هورمونی بروز می کند که منجر به قاعدگی بدون تخمک گذاری می شود. در یک چرخه طبیعی آزاد شدن تخمک از تخمدان باعث تولید پروژسترون در بدن می شود که یکی از مهم ترین هورمون های بدن خانم ها در تنظیم دوره های قاعدگی می باشد. زمانی که هیچ تخمکی آزاد نمی شود، کمبود پروژسترون منجر به خونریزی شدید می شود. 
چرخه قاعدگی بدون تخمک گذاری در بین دو گروه سنی بسیار رایج می باشد: 
•    دختران نوجوان که به تازگی عادت ماهانه آنها آغاز شده است. دختران در سال های اول قاعدگی بیشتر به قاعدگی های بدون تخمک گذاری دچار می شوند. 
•    زنان بزرگسال در آستانه یائسگی. زنان در سنین بین 45 تا 50 سالگی بیشتر از هر زمان دیگری در معرض تغییرات هورمونی هستند که منجر به قاعدگی بدون تخمک گذاری می شود. 

خونریزی شدید و طولانی مدت منجر به بروز پیامدها و مشکلات دیگری می شود، از جمله: 
•    کمبود آهن: در این نوع کم خونی، میزان هموگلوبین خون کاهش می یابد، هموگلوبین سلول های خونی حاوی اکسیژن را به بافت های بدن حمل می کند. کمبود هموگلوبین منجر به کمبود آهن می شود. 
خونریزی شدید ممکن است سطح آهن خون را تا حدی کاهش دهد که خطر بروز نارسایی آهن افزایش یابد. علائم مربوط به آن عبارتند از پوست رنگ پریده، ضعف و خستگی. گرچه رژیم غذایی در این نوع کمبود آهن نقش مهمی بازی می کند، اما مشکل بر اثر خونریزی های شدید پیچیده تر می شود. 
در اکثر اوقات کمبود آهن خفیف می باشد، اما حتی کمبود آهن خفیف نیز باعث ضعف و خستگی می شود. کمبود آهن خفیف تا شدید نیز باعث تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، سبکی سر و سردرد می شود. 
•    درد شدید: همراه با خونریزی سنگین، ممکن است دچار گرفتگی شدید و دردناک عضلات شوید. گاهی گرفتگی های ناشی از منوراژی به اندازه ای شدید هستند که نیاز به تجویز دارو یا فرایندهای جراحی دارند. 

در ادامه اطلاعاتی ارائه می شود که به شما کمک می کند خود را برای ملاقات با پزشک آماده کنید و بدانید چه انتظاراتی از پزشک خود داشته باشید. 
برای آمادگی مراجعه به پزشک اقدامات زیر را انجام دهید: 
•    در مورد محدودیت های قبل از ملاقات آگاه شوید. پزشک ممکن است از شما بخواهد ترتیب چرخه قاعدگی خود را روی یک تقویم ثبت کنید و مدت و شدت آنها را نیز ذکر کنید. 
•    تمام علائمی را که دچار شده اید، یادداشت کنید و مدت بروز این علائم را ذکرکنید. به علاوه علائم دیگری که قبل یا بعد از پریودی رخ می دهد را یادداشت کنید، از جمله حساس شدن پستان ها به لمس، گرفتگی های قاعدگی یا درد لگن. 
•    اطلاعات شخصی و مهم خود را یادداشت کنید، از جمله تغییرات یا رویدادهای اخیر زندگی خود را. این عوامل می توانند بر روی چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند. 
•    اطلاعات پزشکی مهم خود را یادداشت کنید، بیماری هایی که درمان شده اند و نام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید. 
•    سوالات مهم خود را یادداشت کنید تا بتوانید از زمان ملاقات خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید. 
در مورد بیماری منوراژی برخی سوالات مهمی که پرسیده می شوند، عبارتند از: 
•    آیا شدت قاعدگی های من غیر طبیعی است؟ 
•    آیا نیاز به انجام آزمایش دارم؟ 
•    چه روش های درمانی را پیشنهاد می دهید؟ 
•    آیا روش های درمانی پیشنهاد شده دارای عارضه جانبی هستند؟ 
•    آیا این روش های درمانی بر روی توانایی باردار شدن من تاثیر می گذارند؟ 
•    آیا می توانم با تغییر سبک زندگی خود این علائم را مدیریت کنم؟ 
•    آیا این علائم به مرور زمان تغییر می کنند؟ 
اگر علاوه بر این سوالات، پرسش دیگری در ذهن دارید بدون تردید بپرسید. 
انتظارات بیمار از پزشک 
پزشک نیز سوالاتی از شما خواهد پرسید که عبارتند از: 
•    آخرین پریودی شما چه زمانی شروع شد؟ 
•    قاعدگی شما در چه سنی آغاز شد؟ 
•    آیا در زمان قاعدگی دچار حساسیت در پستان ها یا درد لگن می شوید؟ 
•    پریودی های شما چقدر طول می کشد؟ 
•    در زمان پریودی با چه فاصله زمانی پد بهداشتی خود را تعویض می کنید؟ 
•    آیا در این مدت دچار گرفتگی های عضلات هم می شوید؟ 
•    آیا در این مدت دچار خستگی می شوید؟ 
•    چقدر ورزش می کنید؟ 
•    آیا وزن بدنتان اخیرا تغییر کرده است؟ 
•    آیا اخیرا دچار استرس شدید یا مشکل عاطفی شده اید؟ 
•    آیا از لحاظ برقراری رابطه جنسی فعال هستید؟ 
•    آیا از روش پیشگیری بارداری خاصی استفاده می کنید؟ 
•    آیا در خانواده خود سابقه ابتلا به اختلالات خونریزی دارید؟ 
•    علائم مربوط به این مشکل باعث محدودیت عملکردهای شما می شود؟ به عنوان مثال به خاطر این پریودی ها مجبور شده اید از کار یا مدرسه مرخصی بگیرید؟ 
•    آیا به خاطر یک مشکل پزشکی دیگر در حال درمان هستید یا اخیرا درمان شده اید؟ 
زمانی که منتظر ملاقات پزشک هستید، با اعضای خانواده در مورد وجود سابقه اختلالات خونریزی صحبت کنید. به علاوه در مورد مدت و میزان خونریزی های ماهانه خود یادداشت تهیه کنید. 

پزشک در مورد سوابق پزشکی و چرخه های قاعدگی شما سوالاتی خواهد پرسید و از شما می خواهد تاریخ های قاعدگی خود را به طور منظم و با جزئیات به وی ارائه دهید، از جمله شدت خونریزی و مدت آن. 
پزشک معاینات جسمی نیز انجام داده و برخی آزمایشات زیر را نیز تجویز خواهد کرد: 
•    آزمایش خون: نمونه خون برای بررسی میزان آهن و دیگر شرایط، مانند اختلالات تیروئید یا اختلالات انعقاد خون، مورد بررسی قرار می گیرد. 
•    تست پاپ اسمیر: در این آزمایش سلول های دهانه رحم جمع آوری شده و مورد آزمایش قرار می گیرند تا مشکلاتی مانند التهاب، عفونت و تغییرات سرطانی یا تغییراتی که ممکن است منجر به سرطان شوند، شناسایی شوند. 
•    نمونه برداری آندومتر: پزشک نمونه ای از بافت داخل رحم را برداشته تا توسط یک آسیب شناس مورد بررسی قرار گیرد. 
•    سونوگرافی: در این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویری از داخل رحم استفاده می شود. 
با توجه به نتایج آزمایشات اولیه، پزشک آزمایشات دیگری نیز تجویز خواهد کرد که عبارتند از: 
•    سونوهیستروگرام: در طول این آزمایش به وسیله یک لوله و از راه واژن و گردن رحم، مایعی وارد رحم می شود. سپس با استفاده از سونوگرافی پزشک مشکلات دیواره رحم را بررسی خواهد کرد. 
•    هیستروسکوپی: این معاینه شامل وارد کردن یک دوربین کوچک از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم می باشد که به پزشک اجازه می دهد داخل رحم را مورد بررسی قرار دهد. 
پزشکان پس از رد کردن دیگر دلایل می توانند نسبت به تشخیص منوراژی اطمینان داشته باشند. 

درمان ویژه منوراژی براساس برخی عوامل می باشد که عبارتند از: 
•    سابقه پزشکی و سلامت شما
•    علت و شدت شرایط 
•    تحمل شما در مقابل داروها، فرایندها و روش های درمانی 
•    احتمال اینکه پریودی ها به زودی خفیف تر خواهند شد.
•    برنامه باردار شدن شما در آینده 
•    تاثیر شرایط بر روی زندگی عادی شما 
•    نظر یا ترجیه شخصی شما
درمان دارویی برای منوراژیی عبارتند از: 
•    مکمل های آهن. اگر دچارر کم خونی هم باشید، پزشک برایتان مکمل های آهن تجویز خواهد کرد. اگر سطح آهن بدن شما پایین باشد اما کم خون نباشید، بهتر است مصرف مکمل های آهن را شروع کنید تا اینکه منتظر بمانید. 
•    داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID): داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن از این نوع داروها می باشند که به کاهش خونریزی قاعدگی کمک می کنند. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی دارای مزیت دیگری نیز هستند که آن تسکین دردهای دردهای ناشی از گرفتگی عضلات دوران قاعدگی است. 
•    ترانکسامیک اسید: این دارو به کاهش خونریزی قاعدگی کمک می کند و فقط در زمان خونریزی باید مصرف شود. 
•    قرص های ضد بارداری : این داروها علاوه بر پیشگیری از بارداری، می تواند به منظم شدن چرخه قاعدگی نیز کمک کند و از بروز خونریزی های شدید و طولانی مدت پیشگیری کند. 
•    پروژسترون خوراکی: مصرف این دارو به مدت 10 روز یا بیشتر در هر دوره قاعدگی، عدم تعادل هورمونی را بهبود بخشیده و منوراژی را کاهش می دهد. 
•    IUD هورمونی: این دستگاه درون رحمی نوعی پروژسترون به نام لوونورژسترول آزاد می کند که لایه داخلی رحم را نازک کرده و خونریزی و گرفتگی های دوره قاعدگی را کاهش می دهد. 
اگر بر اثر مصرف داروهای هورمونی به منوراژی مبتلا شده اید، با تغییر دارو یا توقف مصرف آن قادر به درمان شرایط خواهید بود. 
در صورت عدم موفقیت روش دارویی، نیاز به جراحی خواهد بود. در این شرایط گزینه های درمانی عبارتند از: 
•    اتساع و کورتاژ (D & C): در این روش پزشک دهانه رحم را باز کرده و سپس با خراش یا مکش قسمتی از بافت داخلی رحم را برمی دارد تا خونریزی قاعدگی را کاهش دهد. گرچه این روش رایج بوده و اغلب خونریزی های حاد را با موفقیت درمان می کند، اما در صورت بروز مجدد منوراژیی نیاز به کورتاژ دوباره خواهید داشت. 
•    آمبولیزاسیون شریان رحمی: برای زنانی که منوراژی آنها به دلیل فیبروئید ایجاد شده، هدف این روش کوچک کردن فیبروئیدهای داخل رحم است که با مسدود کردن شریان های رحمی و قطع جریان خون آنها انجام می شود. 
در زمان انجام آمبولیزاسیون شریان رحمی، جراح یک کاتتر را از طریق شریان بزرگ در ران پا عبور می دهد و آن را به شریان های رحمی هدایت می کند. در اینجا microsphere که دانه های ریز پلاستیکی هستند، به داخل رگ تزریق می شوند. 
•    سونوگرافی متمرکز فرسایشی (Focused ultrasound ablation): مشابه روش آمبولیزاسیون شریان رحمی، این روش نیز منوراژی ناشی از فیبروئیدهای رحمی را با کوچک کردن فیبروئیدها درمان می کند. این روش از امواج ماوراء صوت استفاده می کند تا بافت های فیبروئید را تخریب کند. برای انجام این روش به جراحی نیازی نیست. 
•    میومکتومی: این روش شامل جراحی برای برداشتن منوراژیفیبروئید رحمی می باشد. بسته به اندازه، تعداد و موقعیت منوراژیفیبروئید ها، جراح کار خود را با جراحی باز شکم یا از طریق چند برش کوچک (لاپاروسکوپی) و یا از طریق گردن رحم و واژن (هیستروسکوپی) انجام خواهد داد. 
•    تخریب آندومتر (لایه داخلی رحم): با استفاده از تکنیک های مختلف، پزشک به طور دائم لایه داخلی رحم را از بین می برد. پس از تخریب اندومتر، اکثر خانم ها قاعدگی های خفیف تری خواهند داشت. بارداری پس از انجام این عمل سلامتی فرد را به خطر می اندازد – اگر عمل تخریب آندومتر را انجام داده اید باید تا زمان یائسگی از روش های مطمئن و دائمی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید. 
•    برداشتن آندومتر: این روش از یک حلقه سیم الکتریکی برای برداشتن لایه داخلی رحم استفاده می کند. هر دو روش برداشتن و تخریب آندومتر برای خانم های مبتلا به قاعدگی های سنگین مفید خواهد بود. پس از استفاده از این روش نیز بارداری توصیه نمی شود. 
•    هیسترکتومی: هیسترکتومی که جراحی و برداشتن رحم و دهانه رحم می باشد، یک روش دائمی بوده و باعث عقیم شدن فرد و پایان دوره های قاعدگی وی می شود. هیسترکتومی با بیهوشی کامل انجام می شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. برداشتن تخمدان های هر دو طرف منجر به یائسگی زودرس می شود. 
به جز روش هیسترکتومی، دیگر روش ها با جراحی سرپایی انجام می شوند و گرچه با بیهوشی انجام می شوند، اما ممکن است پس از به هوش آمدن بتوانید به خانه بازگردید. 
اگر منوراژی در نتیجه شرایط دیگری بروز کرده باشد، به عنوان مثال بیماری تیروئید، با درمان شرایط زمینه منوراژی نیز درمان می شود. 

در مورد مراقبت های مربوط به منوراژی با پزشک مشورت کنید.

در مورد داروهای جایگزین مربوط به منوراژی با پزشک مشورت کنید.

در مورد روش های پیشگیری از بروز منوراژی با پزشک مشورت کنید.

در مورد همراهی با فرد مبتلا به منوراژی با پزشک مشورت کنید.