سندروم متابولیک

سندروم متابولیک مجموعه ای از شرایط – فشار خون بالا، قند خون بالا، افزایش چربی اطراف کمر و سطح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسرید – است که با هم اتفاق می افتند و خطر بروز بیماری قلبی، سکته و دیابت را افزایش می دهند. 
داشتن تنها یکی از این شرایط به معنای ابتلا به سندروم متابولیک نیست. با این حال هر یک از این شرایط به تنهایی خطر بروز دیگر بیماری ها را نیز افزایش می دهد. 
اگر به سندروم متابولیک یا هر یک از مولفه های آن مبتلا هستید، تغییر سبک زندگی خطر بروز دیگر بیماری ها را به تعویق انداخته یا حتی از بین می برد. 

بیشتر اختلالات مربوط به سندروم متابولیک بدون نشانه هستند، گرچه افزایش میزان چربی اطراف کمر یکی از علائم قابل مشاهده آن می باشد. اگر سطح قند خون شما خیلی بالا باشد، ممکن است علائم دیابت را نشان دهید – علائمی مانند تشنگی، تکرر ادرار، خستگی و تاری دید. 

اگر فکر می کنید مبتلا به حداقل یکی از مولفه های سندروم متابولیک هستید، با پزشک در مورد آزمایش های لازم برای مولفه های دیگر مشورت کنید. 

سندروم متابولیک به طور مستقیم با چاقی و اضافه وزن و عدم تحرک در ارتباط است. به علاوه شرایطی به نام مقاومت به انسولین نیز بر روی این بیماری تاثیر  دارد. به طور طبیعی سیستم گوارشی شما غذایی را که می خورید به گلوکز تبدیل می کند. انسولین هورمونی است که به وسیله غده پانکراس تولید می شود که به قند کمک می کند به عنوان سوخت وارد سلول ها شده و مورد استفاده قرار گیرد. 
افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، سلول ها به درستی به انسولین پاسخ نمی دهند و گلوکز به راحتی وارد سلول ها نمی شود. در نتیجه سطح گلوکز در خون بالا می رود، با وجود اینکه بدن با تولید بیشتر انسولین سعی در کنترل گلوکز دارد.

عوامل زیر خطر بروز سندروم متابولیک را افزایش می دهند: 
•    سن و سال: با افزایش سن خطر بروز سندروم متابولیک نیز افزایش می یابد. 
•    اضافه وزن و چاقی: وزن زیاد، به ویژه در ناحیه شکم، خطر بروز سندروم متابولیک را افزایش می دهد. 
•    دیابت: اگر در زمان بارداری مبتلا به دیابت شوید یا اگر سابقه ابتلا به دیابت نوع 2 را داشته باشید، بیشتر در معرض ابتلا به سندروم متابولیک خواهید بود. 
•    دیگر بیماری ها: اگر تا کنون مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی، بیماری کبد چرب غیر الکلی یا سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا بوده اید، خطر بروز سندروم متابولیک در شما بیشتر خواهد بود. 

ابتلا به سندروم متابولیک خطر بروز برخی بیماری های دیگر را نیز افزایش می دهد، از جمله: 
•    دیابت: اگر در سبک زندگی خود تغییر ایجاد نکنید و وزن خود را تحت کنترل قرار ندهید، مقاومت در برابر انسولین بروز خواهد کرد و سطح گلوکز افزایش خواهد یافت. این امر منجر به بروز دیابت می شود. 
•    بیماری قلبی و عروقی: کلسترول و فشار خون بالا منجر به تشکیل پلاک در رگ های خونی می شود. این پلاک ها باعث تنگی و سفتی رگ ها می شوند و این امر نیز منجر به حمله قلبی و سکته می شود. 

پیش از مراجعه به پزشک آمادگی های لازم را در خود ایجاد کنید تا از زمان ملاقات با پزشک نهایت استفاده را ببرید.

کلینیک های مختلفی دارای معیارهایی برای تشخیص سندروم متابولیک هستند. طبق راهنمایی های سازمان ملی سلامت، اگر در حال مصرف دارو برای کنترل برخی شرایط هستید یا حداقل سه مشکل زیر را داشته باشید، در حقیقت مبتلا به سندروم متابولیک می باشید: 
•    دور کمر بزرگ – دور کمر که برای زنان حداقل 89 سانتی متر و برای مردان 102 سانتی متر است. 
•    سطح تری گلیسرید بالا - 150 میلی گرم در دسی لیتر و یا 1.7 میلی مول در هر لیتر یا بیشتر از این مقدار در خون چربی موجود باشد. 
•    کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا – این لیپوپروتئین در حقیقت کلسترول مفید است که میزان کمتر از 40 mg/dL در مردان و کمتر از 50 mg/dL  در زنان توصیه نمی شود. 
•    افزایش فشار خون - 130/85 میلی متر جیوه یا بالاتر 
•    قند خون بالا در هنگام صبح – 100 mg/dL یا بالاتر. 

اگر تغییر در سبک زندگی، مانند رژیم غذایی و ورزش، کافی نباشند، پزشک برای کنترل فشار خون، سطح کلسترول و گلوکز خون، داروهایی تجویز خواهد کرد.

در رابطه با سبک زندگی و مراقبت از فرد مبتلا به سندروم متابولیک در خانه با پزشک مشورت کنید.

در رابطه با داروهای جایگزین مناسب سندروم متابولیک با پزشک مشورت کنید.

در رابطه با پیشگیری از بروز بیماری سندروم متابولیک با پزشک مشورت کنید.

در مورد همراهی و حمایت از فرد مبتلا به بیماری سندروم متابولیک با پزشک مشورت کنید.