لنفوم غیر هوچکین
non- hodgkin’s lymphoma
لنفوم غیر هوچکین نوعی سرطان است که از سیستم لنفاوی آغاز میشود که همان شبکه دفاعی بدن در برابر بیماری هاست
شرح بیماری
لنفوم غیر هوچکین نوعی سرطان است که از سیستم لنفاوی آغاز میشود که همان شبکه دفاعی بدن در برابر بیماری هاست و از در سراسر بدن کشیده شده است .در این بیماری تومور های لنفوسیتی بوجود میآیند -نوعی از سلولهای سفید خونی .
این بیماری به نسبت سایر انواع لنفوم ها شایع تر است مانند لنفوم هوچکین .
لنفوم غیر هوچکین خود بیماریهای زیادی را شامل میشود و مهمترین زیر مجموعه آن با نام لنفوم سلولهای B و لنفوم فولیکولار شناخته میشود .
نشانه ها
نشانههای لنفوم غیر هوچکین عبارتند از :
· درد و تورم گرههای لنفاوی واقع در گردن و زیر بغل و کشاله ران
· درد شکمی یا تورم
· درد قفسه سینه ،سرفه و دشواری در تنفس
· خستگی
· تب
· تعریق شبانه
· کاهش وزن
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که علائمی پایدار و نگران کننده داشتید ،به پزشکتان مراجعه نمایید .
علل
پزشکان علت اصلی این بیماری را نمیدانند .این بیماری زمانی بروز میکند که بدن شما میزان زیادی از لنفوسیت های غیر طبیعی را تولید میکند -نوعی گلبول سفید .
معمولاً چرخه عمر لنفوسیت ها قابل پیشبینی است .لنفوسیت های پیر تر میمیرند و بدن شما انواع جدیدی را تولید میکند تا جایگزین آنها شود .در بیماری لنفوم غیر هوچکین ،این لنفوسیت های از بین نمیروند ولی رشد و تقسیم آنها ادامه پیدا میکند .تولید بیش از اندازه ی لنفوسیت ها در گرههای لنفاوی هم باعث بروز تورم میشود .
سلولهای B و T
لنفوم غیر هوچکین میتواند در این سلولها بروز نماید :
-سلولهای B : این سلولها با تولید پادتن هایی که مهاجمین خارجی را از بین میبرد ،با عفونت مبارزه میکنند .در بیشتر موارد این بیماری از سلولهای B آغاز میشود .زیر مجموعه های لنفوم غیر هوچکین که شامل این نوع از سلولها میشوند عبارتند از :لنفوم پراکنده ی سلول بزرگ B ،لنفوم فولیکولار ،لنفوم سلول مانتل و لنفوم بورکیت .
-سلولهای T :این سلولها مهاجمین خارجی را مستقیماً از بین میبرند .لنفوم غیر هوچکین به ندرت در این سلولها بروز میکند .زیر محموعه های لنفوم غیر هوچکین که شامل این سلولها میشوند عبارتند از :لنفوم محیطی سلول T و لنفوم جلدی سلول T .
تعیین محل بروز لنفوم غیر هوچکین (از سلولهای یاد شده ) باعث میشود تا گزینه های درمانی راحتتر مشخص شوند .
محل بروز لنفوم غیر هوچکین
این بیماری مهمولا شامل لنفوسیت های غیر سرطانی در گرههای لنفاوی است ولی این بیماری میتواند به سایر بخشهای سیتم لنفاوی هم سرایت نماید مانند رگهای لنفاوی ،لوزه ها ،ادنوئید ،طحال ،مغز استخوان و غده طیموس .در بعضی از موارد هم این بیماری میتواند ارگانهای خارج از سیستم لنفاوی را در گیر نماید .
عوامل تشدید
در بیشتر موارد افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند ،هیچ فاکتور ریسکی ندارند و تعداد زیا دی از افرادی که فاکتور های ریسک این بیماری را دارند ،هیچ وقت به آن مبتلا نمیشوند .تعدادی از عوامل تشدید کننده ابتلا به لنفوم غیر هوچکین عبارتند از :
-داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی :در صورتی که شما پیوند عضو داشتهاید ،به میزان بیشتری در معرض ابتلا به روشهای درمانی هستند که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند و این روشها توانایی بدن شما در مبارزه با بیماریهای جدید را کاهش میدهد .
-عفونت ناشی از ویروس ها و باکتری های خاص :انواع خاصی از عفونت های ویروسی و باکتریایی میتوانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند .ویروس های اچ ای وی و اپشتاین بار از جمله این موارد هستند .باکتری هلیکوباکتر پیلوری هم که عامل بروز زخم است در این دسته قرار میگیرد .
-مواد شیمیایی :تعداد خاصی از مواد شیمیایی از جمله آنهایی که برای نابودی حشرات و علف هرز به کار میروند ،احتال ابتلا به لنفوم غیر هوچکین را افزایش میدهند .باید مطالعات بیشتری در خصوص ارتباط بین حشرهکش ها و بروز این بیماری صورت گیرد .
-سن بالا :این بیماری میتواند در هرسنی بروز نماید ولی ریسک ابتلا به آن با افزایش سن بیشتر میشود .این بیماری بیشتر در افرادی رایج است که در دهه شش زندگی خود به سر میبرند .
پیامدهای مورد نظر
در این زمینه با پزشکتان مشورت نمایید
آمادگی برای ملاقات پزشک
شما میتوانید به پزشک خانوادکی و یا پزشک عمومی مراجعه کنید و این در صورتی است که نشانههایتان شما را نگران میسازد .اگر پزشکتان احتمال دهد که شما به بیماریهای لنفوم غیر هوچکین مبتلا هستید ،شما را به متخصص بیماریهای مؤثر بر سلولهای خونی ارجاع میدهد .
از انجای که وقت ملاقات با پزشک کوتاه است و موارد بسیاری برای عنوان وجود دارد بهتر است قبل از مراجعه به پزشک آماده شوید .با استفاده از این اطلاعات میتوانید آماده شوید و توقعات خود از پزشک را ارزیابی کنید
-علائم خود را بنویسید حتی موارد غیر مرتبط
-از محدودیتهای پیش از ملاقات با پزشک اکاه شوید :زمانی که برای تعیین وقت با پزشکتان تماس میگیرید در خصوص اقدامها مورد نیز در مراحل اولیه با وی مشورت کنید
-اطلاعات شخصی تان را بنویسید مانند استرس های شدید و یا تغییرات اخیر در سبک زندگی
-لیستی از داروهای مصرفی تان تهیه کنید
-یکی از اعضای خانواده و یا دوستان را همراه خود ببرید :گاهی اوقات به خاطر آوردن تمام موارد در طی جلسه ملاقات کاری دشوار است و کسی باید در طی جلسه مواردی به شما را یادآوری نماید .
-سوالاتی را که میخواهید از پزشکتان بپرسید را یادداشت نمایید
وقت ملاقات با پزشکتان کوتاه است بنابراین تهیه لیستی از سؤالات میتواند به شما کمک کند تا بیشترین بهره را از زمان خود ببرید .بهتر است سؤالات خود را از مهمترین تا بیاهمیت ترین طبقه بندی کنید .میتوانید در زمینه لنفوم غیر هوچکین این سؤالات را از پزشکتان بپرسید :
· آیا من به لنفوم غیر هوچکین مبتلا هستم ؟نوع بیماری من کدام است و در چه مرحلهای قرار دارد ؟
· آیا بیماری من تهاجمی است و یا روند پیشرفت آن آرام است ؟
· آیا به ازمایشات و درمان نیاز دارم ؟
· آیا ممکن است بیماری من حالتی جدیتر بگیرد ؟
· روشهای درمانی موجود کدامند ؟
· روشهای درمانی چه تأثیری بر زندگی روزمره من خواهند داشت ؟ایا میتوانم کارم را ادامه دهم؟
· درمان چقدر طول میکشد ؟
· بهترین روش درمانی چیست ؟شنهاداتی به وی میدادید ؟
· اگر یکی از اعضای خانواده و یا دوستان شما به این بیماری مبتلا شده بود ،چه پی
· آیا بروشور و یا وب سایتی در خصوص این بیماری وجود دارد ؟
· آیا باید به متخصص مراجعه کنم ؟هزینه آن چقدر است و آیا بیمه آن را تقبل میکند ؟
در صورتی که سؤال دیگری هم داشتید میتوانید با پزشکتان مشورت کنید .همچنین اگر مطلبی را متوجه نشدید ،حتما از پزشکتان بپرسید .
چه توقعاتی از پزشکمان داشته باشیم ؟
احتمالاً پزشکتان نیز این سؤالات را از شما میپرسد .در صورتی که برای پاسخگویی به آنها آماده باشید میتوانید به موارد بیشتری در طی جلسه اشاره کنید .اسین سؤالات عبارتند از :
· چه زمانی علائمتان آغاز شد ؟
· آیا علائمتان ممتد هستند و یا موقتی ؟
· شدت علائمتان چقدر است ؟
· آیا روشی وجود دارد که علائمتان را بهبود بخشد یا وخیم کند ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
از این تست ها و پروسیجر ها به منظور تشخیص لنفوم غیر هوچکین استفاده میشود :
· معاینه فیزیکی :ممکن است پزشکتان با استفاده از معاینه فیزیکی اندازه و موقعیت گرههای لنفاوی و احتمال بزرگی طحال و کبد را تعیین میکند
· آزمایش خون و ادرار :این ازمایشات به تعیین عفونت و یا سایر بیماریها کمک میکند
· روشهای عکس برداری :ممکن است پزشکتان از روشهای عکس برداری به منطور یافت تومور ها استفاده نماید سونوگرافی ،سی تی اسکن و ام ار ای و توموگرافی گسیل پوزیترون PET از روشهایی هستند که برای تشخیص این بیماری مورد استفاده قرار میگیرند
· برداشت نمونهای از بافت گرهها ی لنفاوی به منظور آزمایش : ممکن است پزشکتان از پروسیجر بیوپسی به منظور برداشت گره لنفاوی برای آزمایش استفاده نماید .بررسی گرههای لنفاوی در آزمایشگاه میتواند احتمال ابتلا به لنفوم غیر هوچکین و نوع آن را مشخص نماید .
· یافتن سلولهای سرطانی در مغز استخوان :ممکن است پزشکتان از شما بخواهد بیوپسی مغز استخوان انجام دهید تا احتمال درگیری مغز استخوان مشخص شود .در این روش یک سوزن در استخوان لگن خاصره فروبرده میشود تا نمونهای از مغز استخوان برداشته شود .
درمان و دارو
گزینه های درمانی با توجه به نوع و مرحله بیماری و سن شما و وضعیت سلامتی شما متفاوت خواهد بود .
همیشه به درمان نیاز نیست
در صورتی که رشد لنفوم شما اهسته باشد ،ممکن است لازم باشد تا مدتی صبر کنید تا نتیجه مشخص شود .این لنفوم ها هیچ نشانه ای ندارند و ممکن است تا سالها به درمانی نیاز نداشته باشند .
به تأخیر انداختن درمان به این معنا نیست که پزشکتان وضعیت شما را بررسی نمیکند بلکه وی هر چند ماه یک بار و به طور منظم چک اپ هایی انجام میدهد تا وضعیت شما را بررسی نماید و مطمئن شود که سرطان در حال پیشرفت نیست .
درمان لنفوم هایی که با علایم همراه هستند
در صورتی که لنفویم غیر هوچکین شما تهاجمی باشد و یا با نشانههایی همراه باشد ،پزشکتان ممکن است روشهای درمانی متفاوتی را پیشنهاد نماید مانند :
• شیمی درمانی : شیمی درمانی نوعی دارودرمانی است که به صورت خوراکی و یا تزریقی به بیماری داده میشود .ممکن است از شیمی درمانی به تنهایی و یا در ترکیب با سایر درمانها استفاده شود .
• پرتودرمانی :در این روش از پرتوهایی با انرژی بالا مانند اشعه ایکس استفاده میشود تا سلولهای سرطانی نابود شوند و تومور ها کوچک شوند .در این روش شما بروی میزی میخوابید و ماشینی پرتوهایی را به نقاط مشخصی از بدنتان گسیل میکند .ممکن است از این روش به تنهایی و یا در ترکیب با سایر روشهای درمانی سرطان استفاده شود .
• پیوند سلول بنیادی :در این روش از دوز بالایی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی به منظور نابودی سلولهای سرطانی استفاده میشود که ممکن است با دوز پایینتر از بین نروند .پس از آن سلولهای بنیادی سالم که متعلق به شما و یا یک اهدا کننده هستند ،در بدن شما تزریق میشوند تا سلولهای خونی نوینی را تشکیل دهند .
• داروهایی که توانایی سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سرطان را افزایش میدهند :درمان با استفاده از داروهای زیستی به بدن شما کمک میکن تا با سرطان مبارزه نماید .به عنوان مثال دارویی به نام ریتوکسی ماب و یا (Rituxan) نوعی پادتن مونوکلونال است که به سلولهای بی متصل میشود و باعث میشود تا سیستم ایمنی بهتر بتواند آنها را شناسایی نماید که در نهایت امکان دارد حمله کنند .این دارو میزان سلولهای بی را کاهش میدهد مانند سلولهای بی سالم ولی بدنتان سلولهای جدیدی از این نوع تولی میکند تا جایگزین آنها شود .سلولهای سرطانی بی با احتمال خیلی کمتری عود میکنند .
• داروهایی که پرتوها را به صورت مستقیم به سلولهای سرطانی منتقل میکنند :داروهای رادیوایمونوتراپی از پادتنهای به مونوکلونال ساخته شدهاند که ایزوتوپ های رادیواکتیو را حمل میکنند .این کار به پادتنها اجازه میدهد تا به سلولهای سرطانی متصل شوند و پرتوها را به صورت مستقیم به سلولها منتقل نمایند .یکی از این داروها ibritumomab tiuxetan (Zevalin) نام دارد که برای درمان لنفوم به کار برده میشود
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این زمینه با پزشکتان مشورت نمایید
داروهای جایگزین
در این زمینه با پزشکتان مشورت نمایید
پیشگیری
در این زمینه با پزشکتان مشورت نمایید
همراهی و حمایت
اطلاع از ابتلا به سرطان ناراحت کننده و دلهرهآور است . شما میتوانید در طی زمان با مشکلات و استرس های ناشی از این بیماری کنار بیایید و در کنار ان هم از روشهای ذیل استفاده نمایید :
· اطلاعات خود در خصوص لنفوم را افزایش دهید تا بتوانید در خصوص درمان تصمیم بگیرید : درباره ی این بیماری از پزشکتان بپرسید مانند گزینه های درمانی و اینده ی پیش رو برای فردی مبتلا به این بیماری . هر چه اطلاعات شما در این زمینه بیشتر شود ،میتوانید با اطمینان بیشتری در زمینه ی روش درمانی تصمیم بگیرید .
· ارتباط قوی تری با خانواده و دوستانتان برقرار نمایید :در این صورت سازگاری با بیماری برای شما ساده تر خواهد شد . دوستان و خانواده میتوانند پشتیبانی لازم را برای شما فراهم کنند مانند حفاظت از خانه در حالی که شما در بیمارستان بستری هستید .همچنین انها میتوانند در زمانهای ناامیدی و ناراحتی شما را از نظر عاطفی پشتیبانی نمایند .
· با کسی صحبت کنید : در خصوص ترس ها و امید هایتان با یک شنونده ی خوب صحبت کنید .این فرد میتواند از بین اعضای خانواده و یا دوستانتان باشد . همچنین یک مشاور ، مدد کار اجتماعی بالینی ، روحانی و یا گروهای پشتیبانی از سرطان میتوانند با درک و ابراز نگرانی خود به شما کمک نمایند .میتوانید در خصوص گروهای پشتیبانی در منطقه تان از پزشکتان پرسیده و یا در دفترچه تلفن ، کتابخانه یا سازمان سرطان مانند موسسه بین المللی سرطان و یا انجمن لنفوم و سرطان خون به دنبال انها بگردید