آسم شغلی
occupational asthma
آسم شغلی بیماری است که ناشی ازابتلا یا تشدید بیماری آسم براثر استنشاق گازهای شیمیایی، سایرگازها، گرد و غبار یا مواد دیگر درمحل کاراست.
شرح بیماری
آسم شغلی بیماری است که ناشی ازابتلا یا تشدید بیماری آسم براثر استنشاق گازهای شیمیایی، سایرگازها، گرد و غبار یا مواد دیگر درمحل کاراست.
آسم شغلی مانند انواع دیگرآسم ممکن است موجب تنگی قفسه سینه، خس خس سینه و تنگی نفس بشود.
آسم شغلی دراوایل ابتلا با درمان مناسب ممکن است برگشت پذیرباشد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد ایجاد کننده آلرژی می تواند موجب بدترشدن علائم و آسم دائمی بشود.
درمان آسم شغلی مشابه درمان برای انواع دیگر آسم است و به طور کلی شامل مصرف داروهای کاهش دهنده علائم می باشد. اما تنها راه مطمئن برای از بین بردن نشانه های این بیماری و جلوگیری از آسیب ریه با توجه به آسم شغلی، پیشگیری ازمواد محرک آن است.
نشانه ها
علائم آسم شغلی شبیه به علائم بیمارانی است که به انواع دیگر آسم مبتلا هستند.
علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیرباشد:
• خس خس سینه، گاهی فقط در شب
• سرفه
• تنگی نفس
• تنگی قفسه سینه
سایرعلائم عبارتند از:
• آبریزش بینی
• گرفتگی بینی
• سوزش چشم وریزش اشک
علائم آسم شغلی بستگی به مدت زمانی که در معرض ماده حساسیت زا بوده اید واینکه آیا اغلب درمعرض آن قراردارید وعوامل دیگر دارد.
موارد زیر نشانه های بیماری آسم شغلی شدید است:
• بیماری درطول هفته کاری تشدید شده و درهنگام تعطیلات آخرهفته بهترمی شود و دربازگشت به کارمجدداً عود می کند.
• گاهی علائم هم درمحل کار و هم دوراز محل کار وجود دارند.
• با قرارگرفتن درمعرض ماده آلرژی زا یا تنها پس از یک دوره قرار گرفتن به طور دائم درمعرض آن ماده خیلی سریع به آسم مبتلا بشوید.
• پس از اینکه دیگردرمحل کارودرمعرض ماده آلرژی زا قرار نمی گیرید، علائم آسم طولانی مدت یا دائمی وجود داشته باشد.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگر نشانه های شما بدترشد به دنبال درمان اورژانسی باشید. حملات شدید آسم زندگی بیمار را تهدید می کند.
علائم حمله آسم که نیاز به درمان اورژانسی دارد عبارتند از:
• بدتر شدن سریع تنگی نفس یا خس خس سینه
• نداشتن نشانه بهبودی حتی پس از استفاده از داروهای کوتاه اثر
• تنگی نفس با کمترین فعالیت اگرمشکلات تنفسی مانند سرفه، خس خس سینه یا تنگی نفس دارید به پزشک مراجعه کنید. مشکلات تنفسی ممکن است نشانه آسم باشد به خصوص اگرعلائم در طول زمان بدترشود و یا با محرک خاصی تشدید شود.
علل
بیش از 300 مواد آلرژی زا درمحل کار به عنوان دلایل احتمالی آسم شغلی شناسایی شده است. این مواد عبارتند از:
• مواد حیوانی، مانند پروتئین موجود در شوره سر، مو، فلس، پوست، بزاق و مواد زائد بدن
• مواد شیمیایی، مانند انیدرید، diisocyanates و اسیدهای مورد استفاده درصنعت رنگ سازی، لاک الکل، چسب، ورقه و رزین لحیم کاری.
همچنین مواد شیمیایی مورد استفاده درعایق، مواد بسته بندی، و تشک های فوم و اسباب یا لوازم داخلی.
• آنزیم های مورد استفاده درمواد شوینده و مواد نرم کننده.
• فلزات، آلیاژها، به خصوص پلاتین، کروم و سولفات نیکل.
• مواد گیاهی، ازجمله پروتئین های موجود درلاستیک طبیعی لاتکس، آرد، غلات، حبوبات، پنبه، کتان، کنف، چاودار، گندم و پاپایین که آنزیم گوارشی به دست آمده از پاپایا است.
• محرک های دستگاه تنفسی، مانند گاز کلر، دی اکسید گوگرد و دود
علائم آسم زمانی شروع می شود که ریه های بیمار تحریک ومتورم شده باشد. التهاب موجب چند واکنش ازجمله تنفس دشوارمی شود که راههای هوایی را محدود می کند.
آسم شغلی والتهاب ریه ممکن است به دلیل واکنش آلرژیک به یک ماده و یا التهاب ریه ناشی از یک ماده استنشاقی، مانند کلربروزکند.
عوامل تشدید
شما در معرض خطر ابتلا به آسم شغلی هستید اگر:
• اگربه آلرژی یا آسم مبتلا هستید: این مشکل می تواند خطرابتلا به آسم شغلی را افزایش دهد، بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی یا آسم کارهایی انجام می دهند که آنها را در معرض ابتلا به التهاب ریه قرارمی دهد اما نشانه ای ازبیماری ندارند.
• سابقه آلرژی یا آسم در خانواده: ممکن است آسم ازپدرو مادر بصورت ژنتیکی به فرزند آنها منتقل شود.
• کارکردن در محیط آلوده: کارکردن درمحیطی که مواد التهاب زای ریه درآن موجود است و باعث آسم می شود.
• سیگارکشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به آسم را افزایش می دهد.
مشاغل در معرض خطر
مشاغل خاصی که باعث بروزآسم می شوند عبارتند از:
شغل مواد آسم زا
چسب کاری مواد شیمیایی مانند اکریلات
دامداران - دامپزشکان پروتئین های حیوانی
نانوا - آسیابان دانه غلات
موکت کار چسب
کارگران فلزکار کبالت، نیکل
کابینت ساز- نجار گرد و غبار چوب
خدمات آرایشگاهی مواد شیمیایی مانند سولفات
کارمندان خدمات درمانی لاتکس و مواد شیمیایی مانند گلوتارآلدئید
کارگران دارویی آنزیم ها و داروها
مسئولان غذاهای دریایی غذاهای دریایی
تهیه کننده لاک الکل مواد شیمیایی مانند آمین
کارگران نساجی رنگ
مصرف کنندگان پلاستیک و رزین های اپوکسی مواد شیمیایی مانند انیدرید
پیامدهای مورد نظر
هرچقدرمدت طولانی تری در معرض مواد محرک باشید نشانه ها وعلائم شما بدترمی شود و دوران بهبودی نیزبه همین نسبت طولانی ترخواهد شد.
قرار گرفتن در معرض محرک های آسم موجود درهوا می تواند موجب تغییرات دائمی ریه و علائم طولانی مدت آسم بشود.
آمادگی برای ملاقات پزشک
به احتمال زیاد دروهله اول شما به پزشک خانوادگی خود مراجعه خواهید کرد. سپس او شما را به پزشک متخصص آلرژی، ایمونولوژیست و یا متخصص ریه معرفی خواهد کرد.
آنچه شما می توانید انجام دهید
چون زمان ملاقات با پزشک محدود می باشد قبلاً سؤالات خود را یادداشت کنید.
• نوشتن نشانه های که تجربه کرده اید ازجمله هرچه که بنظر می رسد ربطی به مشکل فعلی شما داشته باشد.
• هرگونه سابقه بیماری را به اطلاع پزشک برسانید.
• لیستی ازمواد محرک درمحل کارخود تهیه کنید.
• لیستی ازداروهای که مصرف می کنید تهیه کنید.
• اید لازم باشد پیش ازانجام تست آلرژی مصرف آنتی هیستامین را قطع کنید.
بعضی ازسؤالاتی که درمورد بیماری فعلی خود ممکن است داشته باشید عبارتند از:
• علل و علائم احتمالی بیماری من چیست؟
• چه آزمایشاتی باید انجام بدهم؟
• آیا این بیماری طولانی است یا موقت؟
• چه درمان هایی وجود دارد و شما چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• آیا این بیماری عوارض جانبی دارد؟
• آسم شغلی چگونه درمان می شود؟
• آیا باید شغل خود را عوض کنم؟
چه انتظاری ازپزشک خود دارید
قبل ازمراجعه به متخصص پاسخ سؤالهای زیر را آماده کنید. ممکن است پزشک چنین سؤالاتی ازشما بپرسد:
• چند وقت است که به این عارضه دچارشده اید؟
• چه بیماری یا علائم دیگری دارید؟
• آیا بیماری مزمن دیگری دارید؟
• آیا بیماری شما آسم یا آلرژی تشخیص داده شده است؟
• آیا درمحل کاردرمعرض دود، گاز، مواد محرک، مواد شیمیایی، و یا گیاه یا مواد حیوانی قراردارید؟
• آیا دردمای غیرعادی محیط مانند گرما یا سرمای شدید کارمی کنید؟
• چه عواملی نشانه های بیماری شما را بدترمی کند؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
تشخیص آسم نیازمند آزمایشاتی است که ممکن است شامل تست های عملکرد ریه و آزمون پوستی آلرژی باشد. ممکن است پزشک آزمایش خون، اشعه ایکس یا سایر آزمایشات را به منظور رد کردن علل دیگرآسم شغلی توصیه کند.
تست های عملکرد ریه
تست های عملکرد ریه شامل موارد زیراست:
• اسپیرومتری: این آزمون غیر تهاجمی که کیفیت تنفس را اندازه گیری می کند، بهترین آزمایش برای تشخیص آسم است. این آزمون 10 تا 15 دقیقه طول می کشد. بیماردریک لوله متصل به دستگاهی بنام اسپیرومتر بازدم می کند. اگر اندازه گیری ها نسبت به سن و جنسیت یک فرد زیر نرمال باشند، راه های هوایی ممکن است با التهاب مسدود شوند که این حالت نشانه های اصلی آسم هستند.
سپس تست اسپیرومتری باردوم پس ازاستنشاق داروهای گشاد کننده برونش مورد استفاده دردرمان آسم انجام می شود. اگر نتیجه آزمایش بهترباشد، این احتمال وجود دارد که به آسم مبتلا باشید.
• اندازه گیری میزان فلو: ممکن است پزشک ازشما بخواهد از دستگاه قابل حمل پیک فلومتردر طول ساعات کار استفاده کنید که یک دستگاه کوچک دستی است و میزان فشار وسرعت هوای ریه هارا اندازه گیری می کند.
اگر تنفس بیماردرساعاتی که دورازمحل کار است بهترباشد، ممکن است مبتلا به آسم شغلی باشد.
• آزمون اکسید نیتریک: این آزمایش برای اندازه گیری سطح گاز اکسید نیتریک درنفس بیمار است. بالا بودن سطح اکسید نیتریک می تواند نشانه ای از آسم باشد.
آزمایشات برای التهاب خاص ریه
ممکن است پزشک آزمایشی برای تشخیص واکنش به مواد خاص برای شما توصیه کند. این آزمایشات شامل موارد زیراست:
• تست آلرژی پوستی : دراین روش پوست برای مشاهده نشانه هایی از واکنش آلرژیک با ماده آلرژی زا آغشته می شود. این تست برای تشخیص حساسیت های شیمیایی استفاده نمی شود اما برای ارزیابی حساسیت به شوره بدن حیوانات، کپک، گرد و غبار و لاتکس مفید است.
• آزمون چالش : استنشاق آئروسل حاوی مقدارکمی از یک ماده شیمیایی برای دیدن واکنش انجام می شود. عملکرد ریه قبل و بعد ازدادن آئروسل اندازه گیری می شود.
درمان و دارو
هنگامی که نسبت به ماده ای حساسیت پیدا می کنید ممکن است حتی با استفاده ازماسک هم علائم آسم بروزکند. دراین صورت نیاز به مصرف دارو به منظورکنترل علائم و جلوگیری ازحملات آسم وجود دارد.
درصورت لزوم ازمحرک های موجود درمحل کارخود اجتناب کنید.
درمان آسم شامل پیشگیری ازعلائم و درمان حمله آسم درحال پیشرفت است. داروی مناسب برای شما بستگی به مواردی ازجمله سن، علت بروزآسم و بهترین روش برای تحت کنترل نگه داشتن آسم می باشد.
داروهای کنترل دراز مدت
انواع داروهای کنترل درازمدت عبارتند از:
کورتیکواستروئیدهای استنشاقی: این داروها شامل موارد زیراست:
• fluticasone (Flovent Diskus, Flovent HFA)
• budesonide (Pulmicort Flexhaler)
• mometasone (Asmanex)
• ciclesonide (Alvesco)
• beclomethasone (Qvar)
ممکن است لازم باشد بیمار از این داروها برای چند روز تا چند هفته استفاده کند تا بهبود پیدا کند.
کورتیکواستروئیدهای استنشاقی عوارض جانبی کمتری دارند و به طور کلی برای استفاده طولانی مدت بی خطر هستند.
عفونت قارچی در دهان یا گلو شایع ترین عارضه جانبی این داروها است. برای جلوگیری ازاین مشکل پس ازهربار استنشاق این دارو دهان خود را شستشو دهید.
تعدیل کننده های لوکوترین : این داروهای خوراکی شامل موارد زیر است:
• montelukast (Singulair)
• zafirlukast (Accolate)
• zileuton (Zyflo CR)
که به جلوگیری ازعلائم آسم تا 24 ساعت کمک می کند.
در موارد نادرمصرف مونتلوکاست عوارض جانبی مانند واکنش های روانی، اضطراب، پرخاشگری، توهم، افسردگی و افکار خودکشی نشان داده است. درصورت بروزهر واکنش غیرعادی به پزشک مراجعه کنید.
• اثر طولانی آگونیست بتا : (LABAs) این داروهای استنشاقی شامل موارد زیراست:
• salmeterol (Serevent Diskus)
• formoterol (Foradil)
کاراین داروباز کردن راه های هوایی و کاهش التهاب در حملات شدید آسم می باشد. این دارو فقط باید درترکیب با کورتیکواستروییدهای استنشاقی گرفته شود.
• اسپری های ترکیبی: داروهایی مانند:
• fluticasone
• salmeterol (Advair Diskus, Advair HFA)
شامل یک LABA و یک کورتیکواستروئید است و ممکن است خطر ابتلا به حملات آسم را افزایش دهد.
• تئوفیلین: مصرف این قرص یکباردر روز کمک می کند که راه های هوایی باز (برونکودیلاتور) شوند. کارتئوفیلین شل کردن عضلات اطراف راههای هوایی برای تنفس آسان تر است.
داروهای سریع اثر
این داروها داروهای نجات نیز نامیده می شوند، زیرا برای تأثیر سریع و تسکین علائم کوتاه مدت در طول یک حمله آسم مورد نیازهستند. مصرف این داروقبل از ورزش توصیه می شود.
انواع داروهای سریع اثر عبارتند از:
• آگونیستهای بتا کوتاه اثر: این برونکودیلاتورهای استنشاقی می توانند به سرعت علائم را درطول حمله آسم را تسکین دهند. آنها عبارتند از:
• albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA, others)
• levalbuterol (Xopenex HFA)
• pirbuterol (Maxair Autohaler)
این داروها در عرض چند دقیقه عمل می کنند و اثرات آنها چند ساعت طول می کشد.
• ایپراتروپیوم یا آترو ونت HFA : این دارو برونکودیلاتوری است که معمولاً برای آمفیزم و برونشیت مزمن استفاده می شود، اما در برخی موارد برای درمان حملات آسم نیزتجویز می شوند.
• کورتیکواستروییدهای خوراکی و داخل وریدی: این داروها التهاب راه های هوایی ناشی از آسم شدید را تسکین می دهند وعبارتند از پردنیزون و متیل پردنیزون (Medrol)
درصورت استفاده طولانی مدت ازاین داروها عوارض جانبی جدی مانند فشار خون بالا، افزایش وزن و افزایش خطرعفونت ایجاد می شود، بنابراین برای درمان علائم شدید آسم تنها درکوتاه مدت باید ازآنها استفاده می شود.
درمان برای آسم ناشی ازآلرژی:
اگر آسم شما با آلرژی همراه شده و بدتر شده است بهتراست از درمان آلرژی استفاده می شود.
درمان های آلرژی عبارتند از:
• داروهای آلرژی: این داروهاعبارتند از آنتی هیستامین خوراکی و اسپری بینی و ضد احتقان و همچنین اسپری های بینی کورتیکواستروئید، کرومولین و ایپراتروپیوم (آترو ونت).
• تزریق دارو برای آلرژی (ایمونوتراپی): تزریق سلول های بنیادی یک بار درهفته برای چند ماه ، سپس یک بار در ماه برای یک دوره سه تا پنج ساله داده می شود. با گذشت زمان، آنها به تدریج واکنش ایمنی بدن شما به آلرژن های خاص را کاهش می دهند.
• درمان Xolair : این تزریق برای آلرژی و آسمی است که به سختی کنترل می شود.
داروهای کنترل آسم بلند مدت:
داروهای کنترل آسم بلند مدت مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی برای درمان اصولی بیماری آسم استفاده می شوند. این داروها بیماری آسم را تحت کنترل درآورده و روز به روز احتمال حمله آسم را کاهش می دهند.
اما اگردچارحملات آسم بشوید، یک داروهای استنشاقی سریع اثر می توانند علائم شما را کاهش دهند. بخاطرداشته باشید که اگر داروهای کنترل درازمدت خود را به درستی مصرف نکنید، نیاز به استفاده از داروهای استنشاقی سریع اثر پیدا خواهید کرد.
تعداد پاف هایی که هرهفته استفاده می کنید را یاداشت کنید. اگر شما نیاز به استفاده بیشتراز ازمیزان توصیه شده داروهای استنشاقی سریع اثر دارید به پزشک خود مراجعه کنید تا مجدداً داروهای دراز مدت شما را کنترل وتنظیم کند.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.
داروهای جایگزین
درمان های جایگزینی برای آسم وجود دارد که سودمندی آنها ثابت نشده است. این درمان ها عبارتند از:
• تکنیک های تنفسی: شامل برنامه های تنفسی مانند روش Buteyko، روش Papworth، تقویت عضلات ریه و تمرینات تنفسی یوگا (پرانایاما) است.
• طب سوزنی: این روش ریشه درطب سنتی چین دارد و شامل قرار دادن سوزن های بسیار نازک درنقاط مشخصی از بدن است. طب سوزنی معمولاً بدون درد است، اما شواهد نشان داده که استفاده از آن برای درمان آسم بی نتیجه است.
• تکنیک های تمدد اعصاب: تکنیک های خاص مانند مدیتیشن، بیوفیدبک، هیپنوتیزم و آرام سازی پیشرونده عضلانی ممکن است با کاهش تنش و استرس به افراد مبتلا به آسم کمک کند، هر چند هیچ شواهد روشنی مبنی براینکه آسم را بهبود می بخشد وجود ندارد.
• داروهای گیاهی و مکمل های غذایی: تعدادی از داروهای گیاهی و مکمل های غذایی برای آسم تجویزشده است، از جمله پرتقال تلخ، اسیدهای چرب امگا 3 (موجود درروغن ماهی و بذر کتان) و ویتامین C
• طب سنتی چینی: طب سنتی چینی اغلب ترکیبی از گیاهان برای درمان اختلالات خاص است که به تحقیقات بیشتری نیازدارد.
پیش از مصرف هرگیاه دارویی یا مکمل با پزشک معالج خود مشورت کنید. برخی از این درمانها ممکن است عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند و همچنین ممکن است با داروهای دیگر تداخل پیدا کنند.
پیشگیری
اگرچه ممکن است داروها برای تسکین علائم و کنترل التهاب بیماری آسم شغلی مؤثرباشند اما شما می توانید برای حفظ سلامت کلی و کاهش احتمال حملات اقدامات زیررا انجام دهید:
• اگر سیگار می کشید، ترک کنید. نکشیدن سیگاربه جلوگیری یا کاهش علائم آسم شغلی کمک کند.
• اجتناب از گازهای تحریک کننده. آسم شغلی ممکن است با قرار گرفتن درمعرض آلودگی صنعتی، گازهای گلخانه ای خودرو، اجاق گاز طبیعی و کلر مورد استفاده در استخرهای شنا تشدید بشود.
• به حداقل رساندن آلرژن های خانگی. مواد خانگی مانند چسب، گرده، گرد و غبار و موی حیوانات خانگی می تواند علائم آسم شغلی را تشدید کنند. سیستم های تهویه مطبوع، رطوبت گیر و شیوه های تمیز کردن کامل، به خصوص دراتاق خواب قرار گرفتن درمعرض این مواد را به حداقل می رساند و درنتیجه تنفس آسان ترمی شود.
اگر شغلی دارید که شما را در معرض خطرآسم شغلی قرارمی دهد، کارفرما ملزم به رعایت موارد زیر خواهد بود:
• اطلاع دادن به شما اگربا هرگونه مواد شیمیایی خطرناک کار می کنید.
• آموزش لازم به شما برای نحوه کارکردن با این مواد شیمیایی.
• آموزش شما برای مواقع اورژانس درمواردی مانند نشت مواد شیمیایی.
• ارائه وسایل محافظ، مانند ماسک و ماسک.
• ارائه آموزش های اضافی درصورتی که یک ماده شیمیایی جدید به مواد قبلی اضافه شود.
همراهی و حمایت
دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.