پانکراتیت

بیماری پانکراتیت التهاب لوزالمعده می باشد. لوزالمعده یک غده ی بلند و مسطح است که در پشت معده و در قسمت فوقانی شکم قرار دارد. لوزالمعده آنزیم هایی تولید می کند که به هضم غذا کمک می کنند و هورمون هایی که پردازش قند (گلوکز) را در بدن شما منظم می کنند. 
بیماری پانکراتیت می تواند به طور حاد رخ دهد – به این شکل که به طور ناگهانی شروع شده و به مدت چند روز به طول می انجامد. شکل مزمن این بیماری نیز طی ساله ها طول می کشد. پانکراتیت خفیف بدون درمان برطرف می شود، اما شکل شدیدتر این بیماری خطرناک می باشد.

علائم و نشانه های بیماری، بسته به نوعی که به آن مبتلا شده اید، متفاوت می باشد. علائم پانکراتیت حاد عبارتند از: 
•    درد قسمت فوقانی شکم 
•    درد شکم که به سمت پشت کشیده می شود. 
•    درد شکم که بعد از خوردن غذا بدتر می شود. 
•    سرگیجه
•    تهوع 
•    حساسیت به لمس شکم 
علائم پانکراتیت مزمن عبارتند از: 
•    درد قسمت فوقانی شکم 
•    کاهش وزن بدون دلیل 
•    مدفوع چرب و بدبو (استئاتوره)
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک 
اگر دچار دل دردهای مکرر و طولانی می شوید، به پزشک مراجعه کنید. اگر این دل درد شدید و غیرقابل تحمل است، سریعتر در جستجوی روش های درمانی باشید. 
علل بیماری 
چه اتفاقی در پانکراتیت می افتد؟ 
پانکراتیت زمانی اتفاق می افتد که آنزیم های تولید شده در پانکراس، در داخل پانکراس فعال می شوند و به غده ی پانکراس صدمه می زنند. در زمان هضم طبیعی غذا، آنزیم های غیرفعال پانکراس از طریق کانال هایی به سمت روده ی کوچک حرکت می کنند که در آنجا آنزیم ها فعال شده و به هضم غذا کمک می کنند. اما زمانی که مبتلا به پانکراتیت هستید، آنزیم ها زمانی فعال می شوند که هنوز در داخل غده ی پانکراس یا همان لوزالمعده هستند. این امر باعث می شود آنزیم ها سلول های لوزالمعده را تحریک کرده و باعث التهاب آنها شوند و علائم مربوط به پانکراتیت ظاهر شود. 
با حملات مکرر پانکراتیت حاد، لوزالمعده آسیب دیده و باعث بروز پانکراتیت مزمن می شود. بافت های زخم در لوزالمعده شکل می گیرد و بر روی عملکرد این قده تاثیر خواهد گذاشت. عملکرد ضعیف لوزالمعده باعث بروز مشکلاتی در هضم غذا و بیماری دیابت می شود. 
پانکراتیت دارای دلایل متعددی است!
تعدادی از عوامل پانکراتیت حاد و پانکراتیت مزمن که تاکنون شناسایی شده اند، عبارتند از: 
•    اعتیاد به الکل
•    سنگ کیسه صفرا
•    عمل جراحی شکم 
•    برخی از داروها 
•    سیگار کشیدن 
•    فیبروز سیستیک (CF)
•    کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگرادآندوسکوپیک (ERCP) که برای درمان سنگ کیسه ی صفرا استفاده می شود. 
•    سابقه ی خانوادگی پانکراتیت
•    سطح بالای کلسیم در خون که به خاطر فعالیت بالای غده ی پاراتیروئید اتفاق می افتد (هیپرپاراتیروئیدیسم). 
•    میزان گلیسرید بالای خون 
•    عفونت
•    آسیب شکم 
•    سرطان پانکراس 
عوامل تشدید کننده ی بیماری 
در رابطه با عوامل تشدید کننده ی این بیماری در وب سایت های مورد نظری مطلبی بیان نشده است.
 

زمان مناسب برای مراجعه به پزشک 
اگر دچار دل دردهای مکرر و طولانی می شوید، به پزشک مراجعه کنید. اگر این دل درد شدید و غیرقابل تحمل است، سریعتر در جستجوی روش های درمانی باشید. 

چه اتفاقی در پانکراتیت می افتد؟ 
پانکراتیت زمانی اتفاق می افتد که آنزیم های تولید شده در پانکراس، در داخل پانکراس فعال می شوند و به غده ی پانکراس صدمه می زنند. در زمان هضم طبیعی غذا، آنزیم های غیرفعال پانکراس از طریق کانال هایی به سمت روده ی کوچک حرکت می کنند که در آنجا آنزیم ها فعال شده و به هضم غذا کمک می کنند. اما زمانی که مبتلا به پانکراتیت هستید، آنزیم ها زمانی فعال می شوند که هنوز در داخل غده ی پانکراس یا همان لوزالمعده هستند. این امر باعث می شود آنزیم ها سلول های لوزالمعده را تحریک کرده و باعث التهاب آنها شوند و علائم مربوط به پانکراتیت ظاهر شود. 
با حملات مکرر پانکراتیت حاد، لوزالمعده آسیب دیده و باعث بروز پانکراتیت مزمن می شود. بافت های زخم در لوزالمعده شکل می گیرد و بر روی عملکرد این قده تاثیر خواهد گذاشت. عملکرد ضعیف لوزالمعده باعث بروز مشکلاتی در هضم غذا و بیماری دیابت می شود. 
پانکراتیت دارای دلایل متعددی است!
تعدادی از عوامل پانکراتیت حاد و پانکراتیت مزمن که تاکنون شناسایی شده اند، عبارتند از: 
•    اعتیاد به الکل
•    سنگ کیسه صفرا
•    عمل جراحی شکم 
•    برخی از داروها 
•    سیگار کشیدن 
•    فیبروز سیستیک (CF)
•    کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگرادآندوسکوپیک (ERCP) که برای درمان سنگ کیسه ی صفرا استفاده می شود. 
•    سابقه ی خانوادگی پانکراتیت
•    سطح بالای کلسیم در خون که به خاطر فعالیت بالای غده ی پاراتیروئید اتفاق می افتد (هیپرپاراتیروئیدیسم). 
•    میزان گلیسرید بالای خون 
•    عفونت
•    آسیب شکم 
•    سرطان پانکراس 

 
در رابطه با عوامل تشدید کننده ی این بیماری با پزشک خود مشورت کنید. 

پانکراتیت باعث بروز عوارض جدی می شود که عبارتند از: 
•    کیست کاذب پانکراس: پانکراتیت حاد می تواند باعث شود مایع و برخی مواد دیگر در کیست های کیسه مانندی در داخل لوزالمعده جمع شوند. 
•    عفونت: پانکراتیت حاد باعث حساس شدن لوزالمعده به عفونت می شود. عفونت های لوزالمعده جدی بوده و نیازمند درمانهای سریع و تهاجمی می باشند، مانند جراحی برای برداشتن بافت های عفونی. 
•    مشکلات تنفسی: پانکراتیت حاد باعث بروز تغییرات شیمیایی در بدن می شود که بر روی عملکرد ریه ها و در نتیجه سطح اکسیژن خون تاثیر می گذارد، ممکن است سطح اکسیژن در خون تا حد خطرناکی کاهش پیدا کند. 
•    دیابت: پانکراتیت مزمن به سلول های تولید کننده ی انسولین آسیب می رساند و باعث بروز دیابت می شود. 
•    نارسایی کلیه: پانکراتیت حاد باعث نارسایی کلیه می شود که اگر شدید و مداوم باشد، با دیالیز کردن برطرف می شود. 
•    سوء تغذیه: پانکراتیت حاد و مزمن هر دو موجب می شوند که لوزالمعده آنزیم های لازم برای شکستن مواد غذایی و جذب مواد مغذی را کمتر تولید کند. این امر موجب سوء تغذیه و کاهش وزن می شود، حتی اگر غذای کافی بخورید. 
•    سرطان پانکراس: التهاب طولانی مدت در پانکراس که به خاطر پانکراتیت مزمن اتفاق می افتد، یکی از مهم ترین عوامل بروز سرطان پانکراس می باشد. 

اگر دچار دل درد شدید شده اید که مدت طولانی شما را اذیت می کند و بهبودی حاصل نمی شود، فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک مشکوک به پانکراتیت باشد، شما را به متخصص سیستم گوارشی (متخصص بیماری های معده و روده) معرفی خواهد کرد. 
از آنجایی که زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و موضوع برای صحبت زیاد، بنابراین بهتر است برای اینگونه ملاقات ها آماده باشید. در ادامه اطلاعات لازم برای آمادگی و انتظارات شما از پزشک بیان شده است. 
آنچه قبل از ملاقات می توانید انجام دهید:
•    از محدودیت های پیش از ملاقات آگاه شوید: در زمان مراجعه به پزشک ابتدا در مورد کارهایی که قبل از ملاقات باید انجام دهید، مانند رعایت رژیم غذایی خاص، سوال پرسیده و اطمینان حاصل کنید. 
•    هرگونه علائمی را که مشاهده کرده اید، بنویسید: هرگونه نشانه از بیماری که شما را به تنظیم این ملاقات با پزشک واداشت را یادداشت کرده و پزشک را از آن مطلع سازید. 
•    برخی اطلاعات مهم را به پزشک بدهید: اگر مشکل پزشکی دیگری دارید، اگر قبلا عمل جراحی داشته اید، دغدغه ها و استرس های مهم خود و تغییرات مهمی را که اخیرا در زندگی شما رخ داده، با پزشک خود در میان بگذارید. 
•    لیستی از داروهایی که مصرف می کنید: لیستی از داروهایی مانند داروهای موجود در بازار، ویتامین ها و یا مکمل ها که مصرف می کنید، را تهیه کرده و به پزشک خود ارائه دهید. 
•    یکی از اعضای خانواده یا دوستان را همراه خود ببرید: گاهی درک تمام اطلاعات ارائه شده توسط پزشک به تنهایی کار سختی است. اگر شخص دیگری در این ملاقات شما را همراهی کند، درک و به خاطر سپردن ایت مطالب راحت تر خواهند بود. 
•    سوالاتی را که باید از پزشک خود بپرسید: قبل از مراجعه به پزشک لیستی از سوالات لازم آماده کنید. 

برای بیماری پانکراتیت سوالات مهمی که می توانید بپرسید، عبارتند از: 
•    علت بروز علائم مشاهده شده چیست؟
•    این علائم چه دلایل احتمالی دیگری می توانند داشته باشند؟
•    چه نوع آزمایشاتی لازم است انجام دهم؟
•    آیا این شرایط موقتی است یا خیر؟
•    بهترین کاری که می توان در این موقع انجام داد چیست؟
•    رویکرد اولیه ی شما چه جایگزین های دیگری هم دارد؟ 
•    من دارای شرایط پزشکی دیگری نیز هستم، چگونه می توان به بهترین شکل تمام این شرایط را مدیریت کرد؟ 
•    آیا محدودیتی در مورد شرایط حال حاضر من وجود دارد؟ 
•    آیا لازم است به متخصص مراجعه کنم؟ هزینه آن چقدر خواهد بود و آیا بیمه ی من پاسخگوی این هزینه خواهد بود؟ 
•    آیا جایگزینی برای داروهای تجویزی وجود دارد؟ 
•    آیا جزوه ای که بتوان مطالعه کرد، در رابطه با این بیماری وجود دارد؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟ 
•    چه چیزی لزوم مراجعات بعدی مرا تعیین می کند؟ 
علاوه بر سوالاتی که شما می پرسید، پزشک نیز ممکن است سوالاتی از شما بپرسد که بهتر است برای پاسخگویی به آنها آماده باشید. در ادامه به برخی از این سوالات اشاره می شود. 
انتظارات شما از پزشک:
پزشک نیز از شما سوالاتی خواهد پرسید که آمادگی برای پاسخگویی به این سوالات وقت زیادی را برای شما ذخیره خواهد کرد. برخی سوالات پزشک عبارتند از:
•    چه زمانی برای اولین بار این علائم را مشاهده کردید؟ 
•    آیا این علائم موقتی بوده یا مداوم؟ 
•    شدت این علائم چقدر بوده است؟ 
•    چه عواملی باعث بهبود این نشانه ها می شوند؟ 
•    چه عواملی باعث بدتر شدن این علائم می شوند؟ 
•    آیا این علائم را قبلا هم مشاهده کرده اید؟ 
•    آیا قبلا دچار بیماری پانکراتیت بوده اید؟ 
•    آیا مشروبات الکلی می نوشید؟ به چه میزان؟ 
•    آیا قبل از مشاهده ی هر یک از این علائم، مصرف داروی جدیدی را شروع کرده اید؟ 

آزمایشات و فرایندهایی که برای تشخیص بیماری پانکراتیت استفاده می شوند، عبارتند از: 
•    آزمایش خون برای بررسی سطح آنزیم های پانکراس
•    آزمایش مدفوع در پانکراتیت مزمن برای بررسی سطح چربی که می تواند نشان دهد سیستم گوارشی شما مواد مغذی را به خوبی جذب نمی کند. 
•    تصویر بردای کامپیوتری، سی تی اسکن، برای جستجوی سنگ های صفرا و ارزیابی میزان التهاب پانکراس. 
•    سونوگرافی شکم برای بررسی التهاب کیسه صفرا و لوزالمعده.
•    سونوگرافی تشخیصی برای بررسی التهاب و انسداد در مجرای پانکراس یا مجرای صفرا
•    تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای بررسی اختلالات در کیسه ی صفرا و لوزالمعده.
پزشک با توجه به شرایط شما، ممکن است آزمایشات دیگری نیز تجویز کند. 

برای درمان پانکراتیت معمولا بستری شدن فرد لازم است. زمانی که شرایط فرد بیمار در بیمارستان تثبیت شده و التهاب لوزالمعده تحت کنترل قرار گرفت، پزشک می تواند علت بیماری پانکراتیت را تعیین کند. 
بستری شدن در بیمارستان برای ایجاد ثبات در پانکراتیت: 
اگر مبتلا به پانکراتیت هستید، پزشک بستری شدن در بیمارستان  را به شما توصیه خواهد کرد. درمان های اولیه برای کمک به کنترل التهاب پانکراس و بهبود شرایط بیمار عبارتند از: 
•    روزه گرفتن: شما به مدت دو روز خوردن را متوقف می کنید تا غده ی پانکراس فرصت بازسازی پیدا کند. زمانی که التهاب غده ی پانکراس کنترل شود، می توانید نوشیدن مایعات روشن و خوردن غذاهای شیرین را آغاز کنید. با گذشت زمان می توانید رژیم غذایی معمول خود را داشته باشید. 
اگر همچنان دچار پانکراتیت هستید و در هنگام خوردن هنوز احساس درد می کنید، به منظور رساندن مواد مغذی به  بدن، پزشک تغذیه از طریق لوله را پیشنهاد خواهد کرد. 
•    داروهای ضددرد: پانکراتیت باعث دردهای شدید می شود. پزشک شما برای کنترل این دردها، ضد درد تجویز خواهد کرد. 
•    مایعات داخل وریدی (IV): زمانی که بدن انرژی و مایعات خود را به بازسازی لوزالمعده اختصاص می دهد، بدن شما ممکن است دچار کم آبی شود. به همین دلیل در طول اقامت خود در بیمارستان، مایعات اضافه را از طریق رگ بازو دریافت خواهید کرد. 
مدت زمان بستری شدن شما بستگی به شدت بیماری و وضعیت جسمی خودتان دارد. بدن برخی افراد سریعتر بازسازی می کند، اما برخی دیگر برای بازسازی نیاز به زمان بیشتری دارند. 
درمان دلیل اصلی پانکراتیت
زمانی که پانکراتیت تحت کنترل قرار گرفت، تیم پزشکی می تواند دلیل اصلی این بیماری را درمان کند. درمان بیماری پانکراتیت به علت بروز آن بستگی دارد، اما برخی روش های درمانی عبارتند از: 
•    فرایند برداشتن مسدودکننده های مجرای صفراوی: پانکراتیت به خاطر تنگ شدن یا بسته شدن مجرای صفراوی به وجود می آید که در این صورت لازم است طی فرایندی این مجرا باز یا گشاد شود. 
در روشی به نام کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپیک (ERCP) از یک لوله ی بلند به همراه یک دوربین در انتهای آن برای معاینه ی پانکراس و مجرای آن استفاده می شود. این لوله از طریق گلو وارد بدن شده و دوربین تصاویری را از سیستم گوارشی به مانیتور ارسال می کند. روش ERCP می تواند به تشخیص مشکلات مربوط به مجرای صفراوی و درمان آنها کمک کند. 
•    جراحی کیسه صفرا: اگر سنگ کیسه ی صفرا باعث بروز پانکراتیت شده باشد، پزشک جراحی کیسه صفرا و برداشتن این سنگ را توصیه خواهد کرد. 
•    جراحی پانکراس: این جراحی برای خشک کردن مایعات پانکراس یا برداشتن بافت های بیمار لازم است. 
•    درمان برای اعتیاد به الکل: نوشیدن الکل زیاد طی سال ها باعث بروز بیماری پانکراتیت می شود. اگر الکل باعث بروز این بیماری در شماست، پزشک به شما برنامه ی درمانی برای درمان اعتیاد به الکل را توصیه خواهد کرد. اگر مبتلا به بیماری پانکراتیت هستید، با نوشیدن الکل این بیماری وخیم تر شده و منجر به بروز خطرهای جدی در شما می شود. 
درمان های دیگر برای پانکراتیت مزمن:
پانکراتیت مزمن ممکن است نیاز به درمان های بیشتر داشته باشد که بستگی به شرایط بیمار خواهد داشت. دیگر روش درمانی برای پانکراتیت مزمن عبارتند از: 
•    مدیریت درد: پانکراتیت مزمن ممکن است باعث بروز دل درد مداوم شود. پزشک برای کنترل این درد داروهایی را تجویز می کند و یا حتی بیمار را به یک متخصص درد معرفی خواهد کرد. درد شدید از طریق جراحی و مسدود کردن عصب هایی که سیگنال های درد را از پانکراس به مغر می فرستند، انجام می شود. 
•    آنزیم هایی برای بهبود هضم: مکمل های آنزیم پانکراتیت می توانند به بدن کمک کنند تا مواد مغذی موجود در غذا را بشکند. آنزیم های پانکراس به شکل قرص هستند و با هر وعده ی غذایی مصرف می شوند. 
•    تغییرات در رژیم غذایی: پزشک شما را به یک متخصص تغذیه معرفی خواهد کرد که یک برنامه ی غذایی با چربی پایین و مواد مغذی بالا به شما ارائه خواهد داد. 

زمانی که از بیمارستان مرخص شدید می توانید برای بهبود کامل از پانکراتیت اقداماتی را انجام دهید که عبارتند از: 
•    متوقف کردن نوشیدن الکل: اگر قادر نیستید نوشیدن الکل را کنار بگذارید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند طی یک برنامه ریزی به شما کمک کند تا الکل را کنار بگذارید. 
•    ترک کردن سیگار: اگر سیگار می کشید، بهتر است آن را ترک کنید. اگر به تنهایی نمی توانید سیگار را ترک کنید، بهتر است از پزشک خود کمک بخواهید. برخی داروها و مشاوره می توانند در این مسیر کمک کنند. 
•    انتخاب رژیم غذایی با چربی پایین: رژیم غذایی خود را تغییر داده و رژیم را دنبال کنید که دارای سطح چربی پایین و میوه ها و سبزیجات تازه، غلات و پروتئین بدون چربی است. 
•    نوشیدن مایعات فراوان: پانکراتیت باعث کم شدن آب بدن می شود، بنابراین در طول روز آب یا مایعات زیاد بنوشید. بهتر است همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید. 

روش های جایگزین به درمان پانکراتیت کمک نمی کنند، اما برخی روش های درمانی هستند که برای مقابله با درد مربوط به این بیماری مفید هستند. افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن معمولا دچار دردهای شدیدی می شوند که با دارو به سادگی کنترل نمی شوند. استفاده از استفاده از مکمل ها و داروهای جایگزین همراه با داروهای تجویز شده توسط پزشک، به کنترل درد مربوط به این بیماری کمک می کند. 
نمونه هایی از روش های درمانی جایگزین برای مقابله با این درد عبارتند از: 
•    مدیتیشن 
•    ورزش های مربوط به شل کردن عضلات 
•    یوگا