دید رنگی ضعیف
poor color vision
دید رنگی ضعیف همان کاهش توانایی در تشخیص تعدادی از رنگهاست .در بیشتر موارد اختلالات دید رنگی چشم درمانی ندارند مگر اینکه به دلیل مصرف دارو ها و یا بیماری های دیگر بوجود امده باشند و بتوان با سایر روش های درمانی انها را بهبود بخشید .
شرح بیماری
دید رنگی ضعیف همان کاهش توانایی در تشخیص تعدادی از رنگهاست .اگرچه بسیاری از مردم به این حالت کوررنگی میگویند و ان را برابر با کاهش توانایی در تشخیص رنگها از هم میدانند ولی کوررنگی واقعی به معنای ناتوانی کامل در تشخیص رنگ است که موردی نادر میباشد .
این بیماری معمولا ارثی است و بیشتر اقایان به طور مادرزادی به ان دچارند .بیشتر افراد مبتلا به دید رنگی ضعیف ،نمیتوانند رگه هایی از قرمز و سبز را از هم تشخیص دهند .در موارد دیگر هم ،فرد قادر به ایجاد تمایز بین رگه های ابی و زرد نمیبیاشد .
تعدادی از داروها و بیماری های چشمی میتوانند در بروز این حالت موثر باشند
نشانه ها
این احتمال وجود دارد که فردی به دید رنگی ضعیف مبتلا باشد ولی از ان اطلاع نداشته باشد .تعدادی از افراد زمانی به این موضوع پی میبرند که دچار گیجی میشوند مانند حالتی که انها نمیتوانند رنگهای چراغ راهنما را از هم تشخیص دهند و یا مشکلاتی در تفسیر مواد اموزشی دارند که با رنگ ها کدبندی شده اند .
افراد مبتلا به این حالت ممکن است نتوانند این رنگ ها را از هم تشخیص دهند :
• رگه های متفاوتی از قرمز و سبز
• رگه های متفاوتی از ابی و زرد
• هر رنگی
معمول ترین حالت دید رنگی ضعیف ،همان ناتوانی در تشخیص رگه هایی از قرمز و سبز است .در بیشتر موارد افرادی که توانایی دیداری خوبی نسبت به قرمز –سبز و یا ابی –زرد ندارند ،نسبت به یکی از این رنگها تا حدی حساسیت دارد .نقوص دیداری میتوانند از خفیف تا شدید متفاوت باشند
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که تصور میکنید به این عارضه دچار شده اید ،به یک چشم پزشک برای معاینه مراجعه نمایید .کودکان باید ازمایشات کامل چشمی انجام دهند مانند تست دید رنگی قبل و بعد از مدرسه .
هیچ درمانی برای نوع ارثی این بیماری وجود ندارد ولی در صورتی که دید رنگی ضعیف به علت بیماری و یا اسیب دیدگی بوجود امده باشد ،روش های درمانی به بهبود این حالت کمک میکنند .
علل
با تشخیص رنگ های ابتدایی قرمز ،زرد و ابی و سبز ،چشمان شما میتوانند رنگها را در طیف نور مشاهده کنند .
نور از طریق قرنیه وارد چشمان شده و از عدسی و غشای شفاف و ژله مانند داخل چشم (زجاجیه )عبور کرده و به سلولهای حساس در برابر رنگ و یا مخروط ها در پشت چشم در شبکیه میرسد .مواد شیمیایی داخل این مخروط ها ،رنگ ها را از هم تشخیص داده و اطلاعات را از طریق عصب بینایی به مغز میفرستند .
در صورتی که چشمان شما نرمال باشند ،میتوانید رنگها را از هم تشخیص دهید ولی در صورتی که مخروط های چشمی تان حاوی یکی از مواد شیمیایی حساس به نور و یا بیشتر نباشد ،ممکن است فقط بتوانید دو نوع از رنگهای اولیه را مشاهده نمایید .
دید رنگی ضعیف دلایل متفاوتی دارد :
• اختلالات ارثی :این بیماری بیشتر در میان اقایان شایع است تا خانمها و نوع معمول ان هم ناتوانی در تشخیص طیف قرمز –سبز است .در موارد نادر فرد نمیتواند نوع ابی –زرد را تشخیص دهد .این امکان وجود دارد که فرد نوعی خفیف یا شدید یا متوسط از این بیماری را به ارث ببرد که بر هر دو چشم اثر میگذارد و شدت ان در طی دوران زندگی تغییر نخواهد کرد .
• بیماری ها :تعدادی از بیماری های موثر بر دید رنگی ضعیف عبارتند از :دیابت ،کوری تدریجی،بیماری الزایمر و پارکینسون ،اعتیاد مزمن به الکل ،سرطان خون و کم خونی داسی شکل ،تحلیل ماکولار .ممکن است یکی از چشمان به نسبت دیگری بیشتر تحت تاثیر قرار گیرد و در صورت بهبود بیماری های موثر هم ،دید رنگی ضعیف بهبود می یابد .
• تعدادی از دارو ها :تعدادی از دارو ها میتوانند توانایی چشم در مشاهده رنگ ها را تغییر دهند مانند تعداد ی از داروهای درمانی مشکلات قلبی ،فشار خون بالا ،اختلال در نعوظ ،عفونت ،اختلالات عصبی و مشکلات روانی .
• افزایش سن :توانایی چشم در تشخیص رنگ ها با افزایش سن کاهش می یابد .
• مواد شیمیایی :قرار گیری در معرض تعدادی از مواد شیمیایی در محیط کار مانند کربن دی سولفید و کود میتواند دید رنگی را از بین ببرد .
عوامل تشدید
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
پیامدهای مورد نظر
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید
آمادگی برای ملاقات پزشک
میتوانید با پزشک خانوادگی تان مراجعه نماییید و یا برای ملاقات با اپتومتریست یا متخصص چشم وقت بگیرید .
از انجایی که وقت پزشکتان کوتاه است ،میتوانید لیستی از تمام سوالات خود از مهم ترین تا بی اهمیت ترین تهیه نمایید .د رصورتی که به دید رنگی ضعیف مبتلا شده اید ،میتوانید این سوالات را از پزشکتان بپرسید :
• دید رنگی ضعیف تا چه اندازه ای بر زندگی من موثر است ؟
• ایا این بیماری درمان میشود ؟
• ایا بروشور اموزشی و یا وب سایتی برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمنیه وجود دارد ؟
• ایا میتوان از انواع ویژه ای از عینک ها و با لنز ها به منظور بهبود مشکل استفاده کرد ؟
پزشکتان نیز احتمالا این سوالات را از شما میپرسد:
• چه زمانی متوجه دید رنگی ضعیف خود شدید ؟
• ایا شما به بیماری های دیگری مبتلا هستید ؟ایا در حال حاضر دارو مصرف میکنید ؟
• ایا فرد دیگری در خانواده ی شما مانند والدین و یا پدر بزرگ و مادربزرگتان به این حالت دچار هستند ؟
آزمایشات و تشخیص بیماری
در صورتی که شما مشکلی در مشاهده رنگها داشته باشید ،پزشکتان با استفاده از ازمایش میتواند به کمبود رنگ پی ببرد .احتمالا به شما یک ازمایش چشمی کامل داده میشود و تصاویری به شما نمایش داده میشود که پر از نقطه است و در ان نقطه ها،اعداد و یا اشکالی قرار دارند .در صورتی که شما به فقدان دید رنگی مبتلا باشید ،نمی توانید تعدادی از الگو های داخل نقاط را ببینید و یا این کار را به دشواری انجام میدهید .
درمان و دارو
در بیشتر موارد اختلالات دید رنگی چشم درمانی ندارند مگر اینکه به دلیل مصرف دارو ها و یا بیماری های دیگر بوجود امده باشند و بتوان با سایر روش های درمانی انها را بهبود بخشید .در صورتی که شما نمیتوانید به راحتی رگه های رنگ ها را ببینید و نوعی اسیب دیدگی و یا بیماری چشمی مرتبط با ان هم وجود دارد ،روش های درمانی به بهبود دید رنگی کمک میکنند .
استفاده از فیلتر های رنگی بروی عینک و یا لنز های رنگی طبیعی میتواند درک شما از تمایزات رنگی را افزایش دهد ولی چنین لنزهایی توانایی شما در تشخیص رنگ را افزایش نمیدهند .
بنا بر تحقیقات اخیر ،تعدادی از اختلالات شبکیه ای نادر که با نقص رنگ در ارتباطند ،میتوانند توسط تکنیک های جایگزینی ژن ها تغییر یابند .هنوز مطالعاتی در این خصوص انجام میگیرد ولی این امکان وجود دارد که بتوان در یاینده از انها استفاده نمود .
سبک زندگی و مراقبت در خانه
اگر چه روش درمانی پزشکی برای بهبود انواع ارثی دید رنگی ضعیف وجود ندارد ،ولی بیشتر مردم می اموزند تا با این مشکل مقابله کنند .مثلا شما میتوانید :
• ترتیب اشیای رنگی را به خاطر بسپارید :در صورتی که اطلاع از هر یک از رنگها مانند چراغ راهنما ضروری است ،میتوانید تزتیب انها را به خاطر بسپارید .
• لباس های رنگی را که میخواهید با انواع دیگر ست کنید ،را برچسب بزنید :میتوانید در این زمینه از فردی با دید رنگی قوی کمک بگیرید ولباسهایتان را در داخل دراور و یا کمدتان به ترتیب قرار دهید تا رنگهایی که با هم ست میشوند ،در کنار هم باشند .
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .
پیشگیری
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .