افت فشار خون وضعیتی

افت فشار وضعیتی نوعی کاهش فشار خون است که پس از تغییر وضعیت بدن از حالت نشسته و یا خوابیده به حالت ایستاده بروز میکند .این عارضه میتواند باعث بروز سرگیجه و سبکی سر و حتی غش در فرد شود .
افت فشار وضعیتی معمولا خفیف بوده و حدود چند ثانیه تا چند دقیقه پس از ایستادن طول میکشد ولی در صورتی که این حالت به مدتی طولانی ادامه یابد ،میتواند نشانه  ی از بیماری های جدی تر باشد ،بنابران اگر به صورت مکرر این عارضه را تجربه میکنبد با پزشکتان مشورت نمایید .در صورت بروز علائمی همانند از دست دادن هشیاری  حتی به صورت لحظه ای بلافاصله به پزشکتان مراجعه نمایید .
انواع خفیف این بیماری نیازی به درمان ندارند .تعداد زیادی از افراد گاهی اوقات پس از ایستادن سبکی سر و سرگیجه را تجربه میکنند و این موضوع اصلا نگران گننده نیست .درمان انواع شدید تر افت فشار وضعیتی با توجه به دلیل ان متفاوت خواهد بود .

 معمول ترین نشانه های این حالت ، سرگیجه و سبکی سرا ست که پس از تغییر حالت از وضعیت خوابیده و یا نشسته به ایستاده بروز میکند .این حالتها معمولا کمی پس از ایستادن بروز میکنند و فقط چند ثانیه طول میکشند .نشانه های افت فشار وضعیتی عبارتند از :
•    حس سبکی سر و یا سرگیجه پس از ایستادن
•    تاری دید
•    ضعف
•    غش (سنکوپ )
•    گیجی
•    تهوع

بروز سبکی سر و سرگیجه به  صورت گاه و بیگاه نشانه ای از حالت خفیف این بیماری بوده که میتواند ناشی از کم ابی خفیف ،قند خون پایین  و یا قرار گیری در معرض نور خورشید به مدتی طولانی و یا گذراندن مدتی طولانی در جکوزی باشد .همچنین زمانی که فرد به مدتی  طولانی مینشیدند مانند زمانی که به کلیسا  و کنسرت میرود و یا به سخنرانی گوش میدهد ،پس از ایستادن این علائم را تجربه میکند .در صورتی که این نشانه ها به صورت گاه و بیگاه بروز کنند ،اصلا جای نگرانی نیست .
در صورتی که این علائم به صورت مکرر بروز نمایند ،به پزشکتان مراجعه نمایید زیرا میتواند نشانه ای از بیماری های جدی باشد .بهتر است به هنگام بروز این علائم ،زمان بروز و طول مدت و کارهای در حال انجام در ان زمان را ثبت نمایید .در صورتی که این نشانه ها زمانی بروی کنند که احتمال اسیب دیدگی شما و یا اطرافیانتان وجود داشته باشد ،با پزشکتان مشورت نمایید.

زمانی که شما می ایستید ،جاذبه باعث میشود تا خون به سمت پاهایتان کشیده شود .این حالت فشار خون را کاهش میدهد زیرا  خون کمتری به سمت قلب شما باز میگردد تا ان را پمپاژ کند .
معمولا سلولهای ویژه ای به نام دریافت کننده های فشار  در کنار عروق قلب و گردن ،این افت فشار خون را حس کرده و سیگنالهایی را به مراکز مغز میفرستند که باعث ثبات فشار خون میشود .این سلولها باعث میشوند تا رگهای خونی نازک شوند و مقاومتی در برابر جریان خود بوجود اید و در نتجیه فشار خون افزایش می یابد .
این حالت زمانی بروز میکند که چیزی باعث وقفه در فرانید طبیعی خنثی ساری فشار خون پایین میشود .افت فشار خون وضعیتی میتواند بنا بر دلایل متفاوتی بروز کند مانند :
•    کم ابی :تب ،استفراغ ،عدم مصرف کافی مایعات ،اسهال شدید و تمرینات ورزشی سنگین با تعریق شدید باعث کم ابی بدن میشوند .با کم ابی ،بدن حجم خون خود را از دست میدهد .کم ابی خفیف میتواند باعث بروز نشانه های افت فشار وضعیتی شود مانند ضعف و سرگیجه و خستگی .
•    مشکلات قلبی :تعدادی از مشکلات قلبی موثر در کاهش فشار خون عبارتند از :کاهش میزان ضربان قلب ،مشکلات دریچه قلب ،حمله قلبی و نارسایی قلبی .این موارد میتوانند باعث  افت فشار خون شوند زیرا اجازه نمیدهند بدن شما به سرعت پاسخ گو باشد تا خون بیشتری در هنگام نیاز  پمپاژ شود مانند حالت ایستاده .
•    مشکلات غده مترشحه داخلی :مشکلات تیروئید ،میزان ناکافی ادرنالین (بیماری ادیسون ) ،قند خون پایین  و در بعضی موارد دیابت باعث کاهش فشار خون میشوند .همچنین دیابت به اعصاب کنترل کننده ی اعصاب اسیب وارد میکند که به ارسال  سیگنالهای تنظیم کننده ی فشار خون کمک میکنند .
•    اختلالات سیستم عصبی :تعدادی از بیماری های سیستم عصبی مانند پارکینسون ،ضعف سیستم های مختلف ،جنون جسم لوی ،شکست اتونومیک خالص  و امیلوئیدوز میتوانند سیستم تنظیم فشار خون نرمال بدن را  مختل کنند
•    پس از صرف غذا :تعدادی از افراد پس از صرف غذا به افت فشار مبتلا میشوند که بیشتر در سالمندان رایج  است .

عوامل تشدید کننده ی ابتلا به افت فشار وضعیتی عبارتند از :
•    سن :این بیماری در افراد 65 سال به بالا رایج تر است .با افزایش سن ،توانایی سلولهای دریافت گر فشار در کنار قلب و گردنتان برای تنظیم فشار خون کاهش می یابد .همچنین با افزایش سن ،قلب به سختی میتواند به سرعت بتپد و و افت فشار خون را جبران نماید
•    دارو ها :تعدادی از داروها احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند مانند داروهای مصرفی برای درمان فشار خون بالا و یا بیماری های قلبی مانند دارو های مدر ،مسدود کننده های الفا و بتا ،مسدود کننده های کانال های کلسیمی ،مهار کننده های انزیم مبدل انژیوتنسین و نیترات .سایر این داروها عبارتند از :داروهای درمانی پارکینسون ،تعدادی از داروهای ضد افسردگی ،تعدادی از داروهای ضد روان پریشی ،ارام بخش های عضلانی ،داروهای درمانی اختلال در نعوظ و مخدر ها .
•    استفاده همزمان داروهای درمانی فشار خون بالا  و داروهای تجویزی و غیر تجویزی میتواند باعث افت فشار خون شود .
•    تعدادی از بیماری ها ی قلبی همانند مشکلات دریچه قلب ،حمله قلبی و نارسایی قلبی و بیماری های عصبی مانند پارکینسون احتمال بروز افت فشار خون را افزایش میدهند
•    قرار گیری در معرض گرما :قرار گیری در محیطی گرم باعث میشود تا شما عرق کنید و به کم ابی دچار شوید که خود میتواند فشار خونتان را کاهش دهد و محرک افت فشار خون وضعیتی باشد
•    استراحت در رختخواب :در صورتی که به دلیل یک بیماری مجبور هستید مدت زیادی را در رختخواب بمانید ،ممکن است ضعیف شوید و به هنگام ایستادن به افت فشار خون وضغیتی دچار شوید .
•    بارداری :از انجایی که سیستم گردش خون بدنتان در طی بارداری به سرعت گسترش می یابد ،احتمال افت فشار خون وجود دارد .این حالت نرمال بوده و و پس از وضع حمل ،فشار خون به حالت نرمال خود باز میگردد .
•    الکل :مصرف الکل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد

انواع خفیف این بیماری کمی ازار دهنده است ولی  میتواند باعث بروز پیامدهای جدی شود به خصوص در سالمندان مانند :
•    افتادن :افتادن از جا یی به دلیل افت فشار خون ،یک پیامد معمول در افراد مبتلا به این حالت است
•    سکته مغزی :نوسان فشار خون ناشی از این عارضه به  هنگام ایستادن و یا نشستن میتواند یک عامل موثر  در بروز سکته مغزی باشد که به دلیل کاهش خون دریافتی مغز میباشد .
•    بیماری های قلبی عروقی :افت فشار وضعیتی نوعی عامل موثر در بروز بیماری های قلبی عروقی است مانند درد قفسه سینه ،نارسایی قلبی یا مشکلات ریتم قلبی  است

برای بررسی فشار خون خود ،نیاری به امادگی قلبی ندارید ولی بهتر است لباسی اسیتین کوتاه و یا لباسی با استین های گشاد بپوشید تا بتوان دستبند دستگاه فشار خون را به راحتی بروی دست شما بست .
از انجایی که زمان ملاقات با پزشک کوتاه است و موارد بسیاری برای ارزیابی وجود دارد فبهتر است که پیش از مراجعه اماده باشید .میتوانید از این اطلاعات استفاده کنید .
بهتر است پیش از ملاقاتتان با پزشک ،لیستی از  این موارد تهیه نمایید :
•    علائم خود  را بنویسید :به همراه تمام موارد غیر مرتبط با افت فشار خون  
•    سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
•    اطلاعات  شخصی تان را بنویسید مانند استرس شدید یا تغییرات اخیر در زندگی   و یا سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده
•    از محدودیت های پیش از ملاقات با پزشک اطلاع کسب کنید :زمانی که برای وقت گرفتن تماس میگیرید ،در خصوص محدودیت های پیش از ملاقات مانند ازمایش خون و یا تغییر در رژیم غذایی بپرسید
•    با پزشکتان در خصوص رژیم غذایی و عادت های ورزشی مشورت کنید :به خصوص میزان نمک در غذا .در صورتی که از رژیم غذایی خاصی پیروی نمیکنید ،با پزشکتان در خصوص انواع چالش های مرتبط با شروع یک رژیم صحبت کنید .
•    لیستی از تمام داروهای مصرفی تان  و ویتامین ها و مکمل ها تهیه نمایید  زیرا تعدادی از دارو ها همانند مسکن های غیر تجویزی سرماخمردگی ،داروهای ضد افسردگی ،قرص های پیشگیری از بارداری و موارد دیگر میتوانند بر فشار خون شما موثر باشند .بهتر است لیستی از تمام داروهای مصرفی تان و یا خود داروهایتان را به هنگام مراجعه به پزشک همراهتان بیاورید .پیش از مشورت با پزشکتان از قطع مصرف داروهای موثر بر فشار خون خود بپرهیزید .
•    یکی از اعضای خانواده را همراهتان ببرید :یک همراه میتواند به شما مواردی را یاد اوری کند که فراموش کرده اید
از انجایی که وقت پزشکتان کوتاه است ،میتوانید لیستی از تمام سوالات خود از مهم ترین تا بی اهمیت ترین تهیه نمایید .د رصورتی که به افت فشار خون    مبتلا شده اید ،میتوانید این سوالات را از پزشکتان بپرسید :
•    دلیل بروز بیماری چیست ؟ایا داروهای مصرفی در بروز بیماری موثرند و یا دلالی دیگری وجود دارد ؟
•    ایا به ازمایشات تشخیصی نیاز دارم ؟درمان چیست ؟
•    بیماری
•    ایا روشی وجود دارد که به کمک ان علائم خود را بهتر مدیریت کنم ؟
•    ایا باید رژیم غذایی و یا محدودیت هایی را رعایت کنم ؟ و یا به متخصص تغذیه مراجعه کنم ؟
•    چه زمانهایی باید فشار خون را خود اندازه گیری کنم و یا ایا نیازی است که در خانه این کار را یاد بگیریم ؟
•    ایا باید وزن کمک  کنم ؟
•    از مصرف کدام مواد غذایی اجتناب کنم و کدام مواد غذایی را مصرف کنم ؟
•    ایا یک بروشور اموزشی و یا وب سایت  در خصوص این بیماری وجود دارد ؟
•    روش های درمانی جایگزین کدامند ؟
•    چگونه میتوان این بیماری را در کنار سایر بیماری ها مدیریت کرد ؟
میتوانید سوالات دیگری را هم در طی ملاقات از  پزشکتان بپرسید
پزشکتان نیز احتمالا این سوالات را از شما میپرسد که بهتر است پیش از ملاقات برای پاسخ گویی به انها اماده باشید تا در زمان شما صرفه جویی شود و بتوانید وقت بیشتری برای موارد مهم تر صرف کنید . پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
•    چه زمانی علائمتان اغاز شد ؟ایا این علائم موقتی و یا دائمی بوده اند ؟
•    ایا شما به بیماری های دیگری مبتلا هستید ؟ایا در حال حاضر دارو مصرف میکنید ؟
•    ایا تا به حال به دلیل عوارض جانبی و یا هزینه بالا ،مصرف یک دارو را قطع کرده اید ؟
•    چقدر این علائم طول میکشند ؟
•     شدت علائم چقدر است ؟
•    ایا موردی وجود دارد که نشانه هایتان را بدتر و یا بهتر نماید ؟
•    ایا اخیرا کاهش و یا افزایش وزن داشته اید ؟
•    اشتهای شما چطور است ؟

هدف از ارزیابی این بیماری همانند سایر انواع  فشار خون پایین  درک علت اصلی بروز بیماری است .این مورد باعث میشود تا بهترین درمان تعیین شده  و مشکلات مغزی ،قلبی و سیستم عصبی موثر بر افت فشا ر خون هم مشخص شوند .احتمالا پزشکتان به منظور تشخیص ،از ارزیابی سابقه بالینی تان و انجام ازمایشات فیزیکی استفاده میکند .
تشخیص این بیماری توسط موارد زیر انجام میگیرد :
•    ارزیابی فشار خون :پزشکتان فشار خون شما را در حالت ایستاده و نشسته ارزیابی کرده و مقایسه میکند .در صورتی که فشار خون  سیستولیک  شما در طی دو  تا  5دقیقه ایستادن به میزان 20 میلی لیتر جیوه کاهش یابد و یا فشار خون دیاستولیک شما به میزان 10 میلی لیتر جیوه کاهش یابد و یا ایستادن باعث بروز علائم شود  ،پزشکتان افت فشار وضعیتی را تشخیص خواهد داد .
•    ازمایش خون :این ازمایش اطلاعاتی در خصوص وضعیت کلی سلامتی شما و همچنین احتمال وجود قند  خون پایین   و یا سطح پایین گلبولهای قرمز و یا کم خونی را در اختیار پزشکتان قرار میدهد که هر دو در بروز فشار خون پایین موثر است
•    الکتروکاردیوگرام :در این ازمون غیر جراحی ،اختلالات ریتم قلبی و یا ساختار قلبی و یا میزان جریان خون و اکسیژن به عضلات  قلب شما  مشخص میشو د .در این ازمون بدون درد و برش ،الکترود ها به قفسه سینه و بازو و پای  فرد متصل میشوند  و سیگنالهای الکتریکی قلب را بروی یک کاغذ و یا در مانیتور نشان میدهد .گاهی اوقات اختلالات قلب به صورت گاه و بیگاه بروز میکند و این روش نمیتواند انها را تشخیص دهد و در این موارد ازبیماری خواسته میشود تا  در طی 24 ساعت و به طور مداوم از هولتر مانیتور قلب استفاده کند .
•    اکوکاردیوگرام :در این روش غیر جراحی ،از امواج صوتی به منظور تولید تصاویر ویدیویی از قلب استفاده میشود .این امواج از یک مبدل و یا دستگاه  میله مانند متصل به قفسه سینه  به قلب تابانده میشوند .امواج صوتی منعکس شده از قلب در قفسه سینه بازتاب شده و به  صورت الکتریکی پردازش میشوند تا تصاویری را از قلب در حرکت تهیه نمایند و بیماری های قلبی را تشخیص دهند .
•    ازمون استرس :این ازمایش به هنگام ورزش مانند قدم زدن بروی تردمیل صورت میگیرد و حتی ممکن است به شما داروهایی داده شود تا قلبتان سخت تر کار کند و این در صورتی است که قادر به ورزش نباشید .در این حالت قلب شما توسط روش  اکوکاردیوگرافی و یا الکتروکاردیوگرافی  و یا سایر روش ها ارزیابی میشود
•    ازمون میز شیب دار  :این ازمون میزان  واکنش بدن شما به تغییرات موقعیتی را مشخص میکند .در طی این ازمایش ،شما بروی یک میز میخوابید که ابتدا صاف است و سپس قسمت بالایی بدن شما را بالا میبرد و حالت افقی را به ایستاده تبدیل میکند و فشار خون شما بلافاصله پس از تغییر حالت اندازه گیری  میشود .
•    مانور مالسالوا :این تست غیر جراحی با بررسی ضربان قلب و فشار خون شما پس از چندین چرخه از نوعی تنفس عمیق ،عملکرد سیستم عصبی خودکار شما را چک میکند .شما به صورت عمیق نفس کشیده و هوا را از طریق لبهایتان به بیرون  میفرستید ،دقیقا مثل حالتی که میخواهید یک بادکنک سفت را باد کنید

درمان این بیماری با توجه به علت اصلی بروز ان متفاوت است و احتمالا پزشکتان بیشتر بر مشکلاتی مانند کم ابی و یا نارسایی قلب اشاره میکند تا خود فشار خون پایین .
برای انواع خفیف این بیماری ،یکی از ساده ترین راههای درمانی این است که فرد به صورت ناگهانی بنشیند و یا بایستد پس از انکه به دلیل ایستادن حس سبکی سر داشت .علائم این بیماری معمولا از بین میرند
در صورتی که فشار خون پایین به دلیل مصرف دارو باشد ،درمان با تغییر دوز داروهای مصرفی انجام میگیرد و یا مصرف دارو به کلی قطع میشود .
درمان افت فشار وضعیتی با این روش ها صورت میگیرد :
•    تغییر سبک زندگی :احتمالا پزشکتان به شما پیشنهاد میکند تا تغییراتی در سبک زندگی تا ن بوجود اورید مانند مصرف کافی مایعات ،عدم مصرف و یا مصرف کم الکل ،عدم قدم زدن در هوای گرم ،بالا بردن بخش قرار گیری سر در رختخواب  و به ارامی ایستادن .همچنین پزشکتان به شما  روش های تمرینی را توصیه میکند تا عضلات پایتان را تقویت کنید .در صورتی که  شما با فشار خون بالا مبتلا نباشید ،پزشکتان افزایش میزان نمک مصرفی را پیشنهاد میکند  و در حالتی که شما پس از صرف غذا به افت فشار خون دچار شوید ،پزشکتان غذاهای کوچک تر  با کربوهیدرات کم را توصیه میکند
•    از جوراب های زنانه ساق بلند و یا شکمبند استفاده کنید زیرا  باعث میشوند تا کشش خون به سمت پاهایتان کاهش یابد و نشانه های این بیماری را کاهش میدهند
•    دارو ها :معمولا از داروهای متفاوتی به تنهایی و یا در ترکیب با موارد دیگر برای درمان افت فشار وضعیتی استفاده میشود مانند فلودروکورتیزون که بیشتر به منظور افزلیش مایعات بدن و افزایش فشار خون استفاده میشود .معمولا پزشکان از داروی میدودرین  برای افزایش فشار خون در حالت ایستاده استفاده میکنند .این دارو توانایی رگهای خونی شما در اتساع را کاهش داده و در نهایت فشار خونتان را افزایش میدهد دروکسی دو پا  هم برای درمان افت فشار وضعیتی به کار میرود که با بیماری پارکینسون،ضعف چندین بخش و یا شکست اتونوم خالص   مرتبط است .سایر دارو ها همانند پیریدوستیگمین ،داروهای غیر استروئیدی و ضد التهاب ،کافئین و اپوئتین گاهی اوقات به تنهایی و یا با داروهای دیگر  به منظور بهبود افرادی استفاده میشود که با تغییرات سبک زندگی و یا داروهای دیگر بهبود نیافته اند .

روش های خیلی ساده ای به منظور پیشگیری و یا مدیریت افت فشار وضعیتی وجود دارد .پزشکتان میتواند این پیشنهادات را به شما بدهد :
•    از نمک بیشتری در غذاهایتان استفاده کنید :این کار باید با دقت  و پس از مشورت با پزشکتان انجام گیرد .مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون  بیش از حالت نرمال شده و به بیماری های دیگر منجر میشود
•    از وعده های غذایی موچک استفاده کنید :در صورتی که پس از صرف غذا به این حالت دچار می شوید ،پزشکتان به شما توصیه میکند که از وعده های غذایی کوچک و حاوی میزان کمی از کربوهیدرات  ها استفاده نمایید
•    مایعات زیادی مصرف کنید :افزایش میزان مایعات دریافتی بدنتان باعث پیشگیر ی از بروز علائم افت فشار وضعیتی میشود ولی از مصرف الکل بپرهیزید و یا میزان مصرفی تان را کاهش دهید زیرا میتواند وضعیت شما را وخیم تر نماید .
•    ورزش کنید :پیش از نشستن  ،عضلات ساق پایتان را تمرین دهید .همچنین به هنگام بلند شدن از رختخواب ،به مدت یک دقیقه بروی لبه ی تخت بنشینید  و سپس بایستید .انجام تمارین ورزشی به  صورت منظم میتواند نشانه های این بیماری را کاهش دهد
•    از خم شدن بروز کمرتان بپرهیزید :هنگامی که میخواهید وسیاه ای را از روی زمین بردارید ،بروی زانوهایتان خم شده و ان را بردارید نه کمرتان .
•    از جوراب های زنانه ساقه بلند و یا شکمبند استفاده کنید زیرا به کاهش علائم بیماری یاد شده کمک میکنند
•    به ارامی بلند شوید :با تغییر موقعیت ارام از حالت نشسته  یا خوابیده به ایستاده میتوانید سرگیجه و سبکی سر را کاهش دهید .به جای انکه به هنگام صبح از رختخواب خون بیرون بپرید ،به مدت چند  دقیقه ارام نفس بکشید و پیش از بلند شدن کمی بنشینید
•    محل قرار گیری سرتان را در رختخواب بالا ببرید  :در صورتی که به هنگام خوابیدن ،سرتان را بالاتر از بدنتان قرار دهید ،میتوانید از بروز اثرت ناشی از جاذبه بکاهید .
•    به هنگام ایستادن پاهایتان را تکان دهید :در صورتی که به هنگام ایستادن علائمی را تجربه میکنید ،ران هایتان  ا به صورت قیچی مانند قرار داده و فشار دهید و یا یکی از پاهایتان را بروی یک صندلی و یا لبه قرار دهید و تا جایی که میتوانید  به سمت جلو خم شوید .این حرکات باعث افزایش جریان خون از پاها به سمت قلب میشوند .

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید .