پروستاتیت ( التهاب پروستات)

پروستاتیت،  تورم و التهاب غده پروستات، غده ایی به اندازه گردو در زیر مثانه، در مردان است. غده پروستات، مایع منی را تولید می کند تا اسپرم ها از طریق آن تغذیه و انتقال یابند. 

پروستاتیت اغلب باعث دفع دردناک و یا دشوار ادرار می شود. سایر علائم عبارتند از :  درد در کشاله ران، ناحیه لگن و یا اندام تناسلی و گاهی اوقات علائمی شبیه به سرماخوردگی.

مردان در تمام سنین ممکن است دچار پروستاتیت شوند، اما این بیماری در سنین 50 و یا جوانتر بیشتر شایع است. عوامل ایجاد پروستاتیت متفاوت است. برای مثال ممکن است یک عفونت باکتریایی عامل شود که معمولا با آنتی بیوتیک درمان می شود. متاسفانه، گاهی اوقات عامل ایجاد کننده ناشناخته می ماند که باعث اختلال و طولانی شدن درمان می شود.

بسته به علت، پروستاتیت ممکن است به تدریج و یا ناگهانی ظاهر شود. گاهی با همان سرعت ظهور، توسط سیستم ایمنی بدن و یا درمان پزشکی از بین می رود. برخی از انواع پروستاتیت، ماه ها طول می کشد تا درمان شوند و یا در محدوده زمانی معین دایم عود می کنند (نوع مزمن). 

بسته به علت ،علائم پروستاتیت ممکن است :

•    درد یا حس سوزش هنگام دفع ادرار (سوزش ادرار)
•    اشکال در ادرار کردن، قطره قطره ادرار کردن و یا مکث در بین ادرار
•    ادرار کردن مکرر، به خصوص در شب (شب ادراری)
•    نیاز فوری به ادرار
•    درد در شکم، کشاله ران یا کمر
•    درد در ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد (کف لگن)
•    درد و ناراحتی در آلت تناسلی و یا بیضه ها
•    ارگاسم دردناک (انزال)
•    علائمی شبیه به آنفولانزا ( در پروستاتیت باکتریایی)

چنانچه دچار درد در ناحیه لگن، سختی و درد ناکی در هنگام ادرار کردن، و یا ارگاسم دردناک (انزال) هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. توجه کنید که درمان نکردن پروستاتیت در مراحل اولیه ممکن است به نوع مزمن و یا دیگر مشکلات جسمانی ختم شود.  

پروستاتیت باکتریایی حاد، اغلب به دلیل باکتری های شناخته شده ایجاد می شود. ممکن است باکتری موجود در ادرار به پروستات نشت کرده و باعث این عارضه شود. برای درمان آن از آنتی بیوتیک استفاده می شود. چنانچه باکتری در پروستات حالت نهفته و پنهان پیدا کند، به درمان آنتی بیوتیک جواب نداده و به پروستاتیت باکتریایی مزمن تبدیل می شود که درمان آن مشکل است و امکان عود دارد. 

عفونت باکتریایی تنها علت پروستاتیت نیست؛ علل دیگر عبارتند از:

•    اختلال در سیستم ایمنی بدن
•    اختلال در سیستم عصبی
•    صدمه به پروستات یا ناحیه ایی از پروستات

با این حال، در بسیاری از موارد علت ایجاد هرگز شناخته نمی شود. 

این عوامل شامل موارد زیر می شود :

•    جوان یا میانسال بودن

•    تجربه پیشین پروستاتیت 

•    داشتن عفونت در مثانه و یا لوله ی انتقال دهنده مایع منی و ادرار به آلت تناسلی (مجرای ادرار)

•    آسیب دیدگی لگن، مانند آسیب در هنگام  دوچرخه سواری یا اسب سواری

•    مایعات به اندازه کافی ننوشیدن (از دست دادن آب)

•    استفاده از سوند ادرار، جهت تخلیه مثانه لوله ایی به مجرای ادرار وصل می شود  

•    داشتن مقاربت جنسی پر خطر/ بدون استفاده از کاندوم 

•    داشتن ایدز HIV / AIDS

•    داشتن استرس بالا

•    داشتن صفات خاص ژنتیکی/ارثی – برخی ژن های خاص در مردان ممکن است آنها را مستعد ابتلا به پروستاتیت کند

پیامدها عبارتند از :

•    عفونت باکتریایی خون (باکتریمیا)
•    التهاب لوله ی متصل به پشت بیضه (اپیدیدیمیتیس)
•    ایجاد حفره پر از چرک در پروستات (آبسه پروستات)
•    اختلال در تولید مایع منی و ناباروری (ممکن است به دلیل التهاب مزمن پروستات رخ دهد)
•    بالا رفتن سطح آنتی ژن مخصوص پروستات (PSA)

سطح  پروستاتیت، سرطان و PSA

پروستاتیت می توانید سطوح آنتی ژن مخصوص پروستات (PSA)، پروتئین تولید شده توسط پروستات ، را افزایش دهد. به این دلیل آزمایش PSA برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می شود. سلول های سرطانی، PSA بیشتری نسبت به سلول های غیر سرطانی تولید می کنند. بنابراین، بالاتر بودن PSA از سطح نرمال را می توان نشانه ایی از سرطان پروستات دانست. با این حال، بیماری های دیگر مانند پروستاتیت هم می توانند سطح PSA را افزایش دهند – پس همیشه سرطان پروستات عامل نیست. 
مدرک علمی دال بر سرطان زا بودن پروستاتیت موجود نیست. 

در صورت مشاهده علایم پروستاتیت به پزشک خانوادگی و یا یک پزشک عمومی مراجعه کنید. در صورت نیاز به بررسی بیشت،پزشک عمومی شما را به متخصص دستگاه ادراری و اختلالات جنسی (اورولوژیست) ارجاع خواهد داد.به دلیل محدود بودن ساعات ویزیت، از قبل خود را برای پرسیدن سوالات و گرفتن اطلاعات آماده کنید. 

سوالات شما از پزشک

پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

•    علایمی که مشاهده کرده ایید، حتی علایمی که مربوط به پروستاتیت نیستند
•    اطلاعات مهم فردی، هرگونه استرس و تغییرات تازه در زندگی شخصی
•    هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید، حتی ویتامین یا مکمل گیاهی
•    سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

•    علت این علایم چیست؟
•    چه عواملی دیگر ممکن است ایجاد کننده این درد و علایم باشد؟
•    چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
•    درمان مناسب چیست؟
•    آیا گزینه های درمانی دیگری هم دارم؟
•    آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری در اختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟
•    سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

سوالات پزشک از شما 

•    علایم از چه زمانی شروع شده اند؟
•    شدت علایم به چه میزان است؟
•    علایم موقتی و یا دایمی هستند؟
•    به تازگی دچار عفونت ادراری شده ایید؟
•    عفونت ادراری در شما سابقه دار و مکرر است؟
•    ناحیه کشاله ران شما به تازگی دچار آسیب شده است؟
•    هر دارویی، مانند داروهای ضد درد علایم شما را بهبود می دهد؟

در تشخیص پروستاتیت، دیگر بیماریهایی که ممکن است ایجاد کننده این علایم باشند بررسی شده و پس از اطمینان به درمان می پردازند. پزشک معالج، سابقه بیماری و علایم شما را چک می کند و معاینه جسمانی همچون معاینه رکتوم دیجیتال (DRE) را انجام می دهد.

آزمایشات اولیه عبارتند از:

•    کشت خون. در صورت مشاهده عفونت در خون
•    آزمایش ادرار. جهت بررسی عفونت در ادرار . گاهی این نمونه ها قبل و بعد از ماساژ پروستات گرفته می شوند.
•    تست مثانه (تست اورودینامیک). این تست ممکن است چند بار تکرار شود تا قدرت شما در تخلیه مثانه سنجیده و میزان تاثیر پروستاتیت بر دفع ادرار مشخص شود. 

بر اساس علایم و نتایج آزمایشات، نوع پروستاتیت تشخیص داده می شود : 

1.    پروستاتیت باکتریایی حاد. این نوع پروستاتیت، به دلیل باکتری های شناخته شده معمول ایجاد می شود. به طور ناگهانی و با علائمی شبیه به سرماخوردگی مانند تب، لرز، تهوع و استفراغ  ظاهر می شود.
2.    پروستاتیت باکتریایی مزمن. زمانی ایجاد می شود که آنتی بوتیک ها قادر به از بین بردن باکتری نیستند و منجر به تکرار عفونت و یا عفونت سخت درمان می شوند. در بین این تکرارها ممکن است نشانه ایی نبینید و یا علایم کوچکی بروز کند.
3.    پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی.  نام دیگر آن  سندرم درد مزمن لگن است که باکتری نقشی در ایجا آن ندارد. در اکثر موارد، علت دقیق شناسایی نمی شود. اغلب موارد پروستاتیت در این دسته قرار می گیرند. در برخی از مردان، علائم در طول زمان تغییر نمی کنند و یکسان هستند. در برخی دیگر، علایم چرخشی هستند و گاهی تشدید و گاهی خفیف می شوند.
4.    پروستاتیت التهابی پنهان. این نوع پروستاتیت، هیچ علامت خاصی ندارد و در اکثر موارد به صورت تصادفی و یا هنگام تست موارد پزشکی دیگر کشف می شود. البته، به درمان خاصی هم نیاز ندارد.

بسته به علت، درمان پروستاتیت عبارت است از :

    آنتی بیوتیک ها. معمولا برای درمان پروستاتیت تجویز می شود که با توجه به نوع باکتری متفاوت است. در صورت شدت علایم به آنتی بیوتیک وریدی (IV) نیاز است. در اکثر موارد 4 تا 6 هفته آنتی بیوتیک خوراکی توصیه می شود. با این حال، در پروستاتیت مزمن و یا برگشت پروستاتیت به دوره درمان طولانی تری نیاز است. 
    آلفا بلاکرها. این داروها، شل کننده گردن مثانه و فیبرهای عضلانی متصل کننده  پروستات به مثانه هستند. این درمان، علایمی مانند ادرار دردناک را کاهش می دهد.
    ضد التهاب ها. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است درد شما را کم تر کنند.
    ماساژ پروستات. توسط پزشک معالج صورت می گیرد. در مورد تاثیر گذاری این روش، پزشکان اختلاف نظر دارند.
    درمان های دیگر. سایر درمانهای بالقوه برای پروستاتیت عبارتند از درمان حرارتی با دستگاه مایکروویو و داروهای ساخته شده از عصاره های گیاهی.

تغییر در شیوه زندگی و درمانهای خانگی ممکن است از علایم این بیماری کم کند مانند:

•    نشستن در وان آب گرم (حمام نشسته)
•    کم کردن و یا نخوردن الکل، کافئین، و غذاهای پرادویه و اسیدی 
•    اجتناب از نشستن طولانی مدت و یا نشستن بر روی یک بالش یا کوسن بادی برای کاهش فشار بر پروستات 
•    اجتناب از دوچرخه سواری، و یا با پوشیدن شورتک های مخصوص و تنظیم نشیمن دوچرخه از فشار وارده بر پروستات کاستن 

پس خوراند زیستی. در این روش چگونگی کنترل بدن با استفاده از افکار آموزش داده می شود. متخصص بیوفیدبک با استفاده از سیگنال های دریافتی از تجهیزات نظارتی، نحوه کنترل عملکردهای خاص بدن و پاسخ ها، همچون شل کردن عضلات، را آموزش می دهد. برخی مطالعات نشان دادند که از این فرایند می توان برای مدیریت درد در پروستاتیت استفاده کرد.

طب سوزنی. دراین نوع درمان، سوزن های بسیار نازک از طریق پوست به نقاط عمیق و خاص بدن وارد می شوند. چند مطالعه نشان داده اند که طب سوزنی ممکن است علائم پروستاتیت را کم کند.

داروهای و مکملهای گیاهی. هیچ مدرکی دال بر بهبود پروستات با خوردن دارو و مکمل گیاهی وجود ندارد، با این حال بیشتر مردان به استفاده از این نوع درمان تمایل دارند.

  برخی داروهای گیاهی عبارتند از: چمن چاودار (Cernilton)، کوئرستین ( ماده شیمیایی موجود در چای سبز، پیاز و سایر گیاهان) و عصاره گیاه نخل باد بزنی.

 مکمل های پروستات، ترکیبی است از مواد معدنی و ویتامین، به ویژه روی، سلنیوم، ویتامین های ایی (E) و دی (D). بسته به فرمول، برخی از مکمل ها ممکن است مضر باشند، بنابراین قبل از مصرف مشاوره با پزشک الزامی است.