هاری
rabies
معمولا علائم این بیماری به صورت حاد و شدید بروز میکنند و در صورتی که فرد احتمال ابتلا به هاری را میدهد باید حتما واکسینه شود.در این صورت شما واکسن هایی دریافت میکنید تا از عفونی شدن بدن شما جلوگیری نمایدو در صورتی که نتوانید حیوان را بیابید ،بهترین راه این است که تصور کنید حیوان مذکور مبتلا به ویروس هاری بوده است
شرح بیماری
هاری یک ویروس مرگبار است که در اب دهان حیوانات وجود دارد و این ویروس از طریق گاز گرفتن حیوانات انتقال پیدا میکند .
در امریکا بیشتر حیواناتی مانند راکون،روباه ،راسو ،شغال و خفاش ها عامل این بیماری هستند ولی در کشور های در حال توسعه همانند افریقا و اسیای جنوبی ،سگ های ولگرد عامل انتقال این ویروس هستند .
معمولا علائم این بیماری به صورت حاد و شدید بروز میکنند و در صورتی که فرد احتمال ابتلا به هاری را میدهد باید حتما واکسینه شود.
نشانه ها
علائم اولیه هاری شباهت بسیاری به انفولانزا دارند و ممکن است تا چندین روز طول بکشند و شامل این موارد میشوند :
• تب
• سردرد
• تهوع
• استفراغ
• اضطراب
• خستگی
• گیجی
• بیش فعالی
• دشواری در بلع
• زیاد شدن اب دهان
• ترس از اب به دلیل دشواری در بلع
• بی خوابی
• فلج بخشی از بدن
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورتی که توسط یک حیوان گزیده شدید،بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید و پزشکتان با توجه به نوع اسیب دیدگی و محل ان میتواند در خصوص امکان پیشگیری از بروز هاری تصمیم بگیرد.
حتی در صورتی که نمیدانید گزیده شده اید یا خیر،حتما به پزشکتان مراجعه نمایید.به عنوان مثال خفاشی که در هنگام خواب شما وارد اتاقتان شود میتواند شما را گاز بگیرد بدون انکه شما بیدارشوید .پس اگر بیدار شدید و یک خفاش را در اتاق خود دیدید به پزشک مراجعه نمایید.
همچنین در صورتی که خفاش را در نزدیکی یک فرد معلول و یا یک کودک دیدید ،فرض کنید که توسط خفاش گاز گرفته شده باشد.
علل
ویروس هاری باعث بروز عفونت هاری میشود که در اب دهان حیونات وجود دارد و با گزش و یا گاز گرفتن به انسانها منتقل میشود .در مواردی نادر ،هاری با ورود اب دهان عفونی به یک زخم باز و یا غشای مخاطی منتقل میشود مانند دهان و یا چشمان.مانند زمانی که یک حیوان زخم بازی را بروی بدن شما لیس بزند.
کدام حیونات عامل انتقال هاری هستند ؟
تمام پستانداران میتوانند ویروس هاری را منتقل نمایند ولی رایج ترین انها عبارتند از :
حیوانات خانگی و مزرعه
• گربه
• گاو
• سگ
• بز
• اسب
• موش خرما
حیوانات وحشی
• خفاش
• شغال
• روباه
• میمون
• راکون
• راسو
• موش خرمای کوهی
• سگ ابی
در مواردی نادر هم ویروس به بافتها و ارگانهای کاشت شده در بدن فرد دریافت کننده منتقل میشود و این انتقال از طریق ارگانهای عفونی صورت میگیرد.
عوامل تشدید
عوامل تشدید کننده هاری عبارتند از :
• سفر به کشور های در حال توسعه و یا زندگی در انها که افراد زیادی به هاری مبتلا میشوند مانند کشور های افریقایی و جنوب اسیا
• انجام فعالیت هایی که شما را در معرض حیوانات وحشی قرار میدهد مانند بازدید از غار که امکان روبرویی با خفاش ها را دارد و یا چادر زدن در جنگل بدون رعایت موارد احتیاطی و دور نگاه داشتن حیوانات وحشی
• کار کردن در ازمایشگاه باویروس هاری
• زخم های سر و گردن و دستان که میتواند به انتقال سریع هاری به مغز کمک نماید.
پیامدهای مورد نظر
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید.
آمادگی برای ملاقات پزشک
در صورتی که شما توسط یک حیوان گزیده شدید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید و اطلاعاتی را در خصوص شرایط اسیب دیدگی به پزشکتان بدهید
پزشکتان ممکن است این سوالات را از شما بپرسد :
• کدام حیوان شما را گاز گرفت ؟
• ایا حیوان وحشی و یا اهلی بود ؟
• در صورتی که حیوان خانگی بود،ایا میدانید به چه کسی تعلق دارد؟
• ایا میتوانید رفتار حیوان پیش از گزیدگی را توصیف کنید؟ایا حیوان تحریک شده بود ؟
• ایا میتوانستید پس از گزش حویان را بگیرید و یا بکشید ؟
خودتان میتواند این اقدامات را انجام دهید
دستان خود را به صورت کامل با صابون و اب زیاد بشویید تا به رفع بیشتر ویروس کمک نماید.در صورتی که میتواند حیوان مذکور را بگیرید و یا بکشید این کار را انجام دهید تا لطمه دیگری وارد نکند.از کشتار حیوان با ضربه شدید و یا شلیک به مغز ان بپرهیزید زیرا در این صورت به سختی میتوان امکان وجود ویروس هاری در این حیوان را تشخیص داد.
به پزشکتان اطلاع دهید که حیوان مذکور را گرفته اید تا وی با مرکز مربوطه تماس حاصل نماید.
آزمایشات و تشخیص بیماری
پس از گزیدگی ،هیچ راهی وجود ندارد که شما بتوانید تشخیص دهید حیوان عامل ویروس هاری بوده است و یا خیر .به همین دلیل در صورتی که پزشکتان احتمال انتقال ویروس را میدهد،بهتر است از عفونی شدن بدن شما توسط این ویروس پیشگیری شود .
درمان و دارو
هیچ روش خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد و علائم ان شدید هستند ولی تعدادی هم بهبود یافتند و به همین دلیل شما میتوانید پس از گزیدگی واکسینه شود تا از ابتلا به بیماری پیشگیری شود.
درمان افرادی که توسط حیوانات مبتلا به ویروس هاری گزیده شده اند
در این صورت شما واکسن هایی دریافت میکنید تا از عفونی شدن بدن شما جلوگیری نمایدو در صورتی که نتوانید حیوان را بیابید ،بهترین راه این است که تصور کنید حیوان مذکور مبتلا به ویروس هاری بوده است .ولی این مورد به عوامل متفاوتی وابسته است مانند نوع حیوان و شرایط گزیدگی .
واکسن های هاری شامل این موارد میشوند :
• واکسن های سریع العمل (گلوبین ایمن هاری ) که به منظور پیشگیری از بروز عفونت توسط ویروس زده میشود و در صورت امکان بخشی از واکسن بلافاصله پس از گزیدگی در محل ان زده میشود
• تعدادی از واکسن ها هم به بدن شما کمک میکنند تا ویروس هاری را شناسایی کرده و با ان بجنگید .این واکسن ها در بازو زده میشوند و در طی 14 ساعت چهار تزریق دریافت میکنید.
تعیین احتمال ابتلای حیوان به ویروس هاری
در بعضی موارد پیش از انکه شما واکسن بزنید،ابتلای حیوان به ویروس هاری و یا عدم ان مشخص میشود و در صورتی که حیوان سالم باشد شما نیازی به تزریق واکسن ندارید.
روش های تعیین این احتمال با توجه به شرایط محیطی متفاوت میباشند و عبارتند از :
• حیوانات خانگی و اهلی :سگ و گربه و موش خرما میتوانند به مدت 10 روز مورد بررسی قرار گیرند تا احتمال ابتلای انها به ویروس هاری مشخص شود .در صورتی که حیوان مذکور در طی این دوره سالم باشد،به هاری مبتلا نیست و شما نیازی ندارید واکسن بزنید.حیوانات دیگر هم با بررسی های دیگر تحلیل میشوند.با پزشکتان و مرکز سلامت عمومی در خصوص امکان دریافت واکسن های هاری صحبت نمایید.
• حیوانات وحشی در دسترس :در صورتی که امکان گرفتن و یا یافتن حیوانات وحشی وجود داشته باشد مانند خفاش ها میتوان انها را کشت و برای تست هاری به ازمایشگاه داد .این تست بروی مغز انها انجام میگیرد و در صورتی که حیوان سالم باشد،شما نیازی به زدن این واکسن ندارید.
• حیوانات وحشی مهار نشدنی :در صورتی که حیوان گزنده قابل یافتن نیست ،با پزشکتان و یا مرکز سلامت عمومی تماس بگیرید و در ایمن ترین حالت ممکن بهتر است فرض کنید که حیوان به هاری مبتلا است و واکسن های ان را دریافت کنید در صورتی که حیوان سالم باشد،شما نیازی به زدن این واکسن ندارید.
سبک زندگی و مراقبت در خانه
در این خصوص با پزشکتان مشورت کنید
داروهای جایگزین
در این خصوص با پزشکتان مشورت کنید
پیشگیری
میتوانید با این روش ها امکان رویارویی با حیونات مبتلا به ویروس هاری را کاهش دهید :
• حیوانات خانگی تان را واکسینه کنید :میتوان سگ و گربه و موش خرما را واکسینه کرد .میتوانید در خصوص تعداد دفعات واکسینه با یک دامپزشک صحبت کنید.
• از حیوانات خانگی خود مراقبت کنید :حیواناتتان را در خانه نگاه داری کنید و هنگام بیرون رفتن نیز از انها حفاظت کنید و از روبارویی انها با حیوانات وحشی جلوگیری کنید
• انها را از قرار گیری در معرض حیوانات وحشی حفاظت نمایید :خرگوش و دیگر حیوانات کوچک مانند خوکچه هندی را در قفس و داخل خانه نگاه دارید .نیمتوان این حیوانات را علیه ویروس هاری واکسینه کرد .
• وجود حیوانات وحشی را به مراکز مربوطه اطلاع دهید
• به حیوانات وحشی نزدیک نشوید :حیوانات وحشی مبتلا به ویروس هاری به راحتی به انسان نزدیک میشوند و ترسی ندارند و بهتر است که از انها دوری نمایید
• خفاش ها را از خانه خود دور کنید :تمام مکان های باز و درز ها ی خانه تان را بپوشانید و در صورتی که در خانه تان خفاش دارید،با کمک یک متخصص انها را بیرون کنید.
• در صورتی که سفر میکنید واکسن هاری بزنید :در صورتی که شما به یک منطقه ای که در ان ابتلا به ویروس هاری شایع است،سفر میکنید و به مدتی طولانی انجا می مانید،در خصوص امکان زدن واکسن های هاری با پزشکتان مشورت نمایید.
همراهی و حمایت
در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید